895

ՊԱՏՄԱԳԻՐՔ ՀԱՅՈՑ ԻԴ. ԹՈՎՄԱ ԱՐԾՐՈՒՆԻ

- ՌՁԶ = 1637էն առաջ

ID

Number

895

Old record number

291

Title

ՊԱՏՄԱԳԻՐՔ ՀԱՅՈՑ ԻԴ. ԹՈՎՄԱ ԱՐԾՐՈՒՆԻ

Start date

End date

ՌՁԶ = 1637էն առաջ

Date details

1637ին Տէր Ստեփանոս ստացած է նուէր, որով անկէ առաջ գրուած ըլլալու է Ձեռագիրս։

Copy place

հաւանաբար Ամիթ։

Reference

Type

Number of pages

176

Dimension

19x28,5

Layout

երկսիւն, իւրաքանչիւրը 6x21։

Writing details

նոտր մեծ։

Codicology

Ա-ԺԵx12 (Ա, ԺԵ՝ 11 թղ.)։

Principal subject

Subject details

թուղթ բամպակեայ։

Number of lines

29։

Binding

գեղեցիկ դրոշմանիշ շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ, աստառը կանաչ կերպաս. ինկած են երկու փականքները։

State of preservation

ցեցակեր, վնասելով նոյն իսկ բնագրին. առաջին կողքի ստորին մասէն պոկուած է կաշիի հատուած մը, իսկ կռնակի կողմը ամրացած է վերէն՝ նորագոյն կաշիով։

Copyist

անյայտ։

Owner

1637ին նուէր ստացած է Տէր Ստեփանոս՝ Յոհաննէս վրդ. Ուռհայեցիէ։

Commanditaire

Illuminator

անյայտ։

Binder

անյայտ։

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

սակաւք եւ միագոյն թռչնագիր, յոյժ նուրբ եւ ընտիր։

Initials

կարմիր։

Marginal illuminations

միայն սկիզբը թղ. 5ա, միագոյն։

Images

չունի։

Canon tables 1

թղ. 5ա, միագոյն։

Canon tables 2

չունի։

Title text

Blank pages

թղ. 1ա-բ, 4բ։

Colophon

Թղ. 4ա. «Ի թիւն Հայոց ՌՁԶ (1637) ես Ստեփանոս երէց Ջուղայեցի, որդի Ստեփանոսի, գնացի ի սուրբ քաղաքն Երուսաղէմ եւ երկրպագեցի մեծաւ փափաքանօք ամենայն աստուածահոտ տնօրինական տեղեացն Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ։ Եւ ի դառնալն եկաք ի Յամիթ եւ հանդիպեցաք մեծ վարդապետին Յոհաննու Ուրհեցոյն եւ նա սիրով ընկալաւ զմեզ եւ զայս պատմագիրս շնորհեաց մեզ հանդերձ երկու փիլոնաւ։ Աստուած զիւր հոգին լուսաւորէ եւ զինքն ընդ երկոտասան վարդապետսն դասակից եւ պսակակից արասցէ. ամէն։ Հայր մեր։ «Սա յիշատակ է Յովանէս վարդապետին Ուրհայեցոյն. ով ոք որ ընթեռնու՝ Աստուած ողորմի ասէ եւ Աստուած իւրն ողորմի։ «Այս գիրքս Տէր Ստեփանոսին է պարգեւեալ Յոհանէս վարդապետէ. ի թվ. ՌՉԶ (1637). նախնոյ Ա»։

Informations

«Ընծայեաց Տէր Յովհաննէս Խաչիկեան, ի Կալկադայ Հնդկաց, յամի 1889, ի ձեռն Պր. Յովսեփայ Իսքէնտէր»։ Բովանդակութիւն. Ձեռագիրս հաւատարիմ կերպով կը հետեւի 1852ին Պոլիս տպագրուած օրինակին. չունի վերջին յաւելուածը՝ էջ 362-367. (հմմտ. Պտմգր. Հյց. ԺԲ., Ձեռ. թիւ 1402, §§ 1-4)։ 1. Թղ. 2ա. «(Յառաջաբան հեղինակին). Եւ ըստ նմանակերպութեան պատկերի իւրոյ, յանձնիշխան կամայական կամաւորութեան ձգեալ պատիւ զնա»։ 2. Թղ. 5ա. «(Անխորագիր. Ա. Դպրութիւն). Քանզի բազում աշխատութեամբ է գտանել զշար ազգաբանութեան տանն Արծրունեաց, վասն հեռաւոր ժամանակաց կացեալ եւ դիւանաց անյայտութեանց ի մէջ Հայաստանեացս»։ 3. Թղ. 45ա. «Դպրութիւն երկրորդ պատմութեան Հայոց. Յետ բառնալոյ թագաւորութեան հայոց ի տանէն Արշակունեաց, ապա մարզպանք պարսից կալեալ տիրէին աշխարհիս»։ 4. Թղ. 69ա. «Դպրութիւն (երրորդ) որ վասն որ ինչ գործեցաւ յընդհանուր աշխարհրս հայոց եւ երկպառակութիւն իշխանացն անհաւանք եւ անհնազանդք միմեանց լինելով եւ որ ինչ ընդ սոքօք. Ոչինչ զանգիտեալ մեր մինչ ցայսվայր պատմել զվտանգս եւ զնեղութիւնս եկեալ հասեալ ի վերայ մեր ի թըշնամեացն ճշմարտութեանն»։ 5. Թղ. 148ա. «Աթոռակալութիւն Աշոտի որդւոյ նորին անդրանկանն եւ փոխումն տիկնոջն Սոփեայ երջանկի եւ բարեպաշտի. Բայց զկնի մահուան երջանիկ իշխանին հաստատի յաթոռ հաւր իւրոյ անդրանիկն Աշոտ, որդի ամաց իբրեւ երկոտասանից»։ - Վերջ թղ. 176ա. «Որոյ յիշատակ իւր աւրհնութեամբ եղիցի եւ աղօթք սրբոց ի վերայ նորա եկեսցէ. ամէն»։ 6. Թղ. 176բ. Յիշատակարան Թովմայի Արծրունւոյ. «Փառք եռահիւսակ... եւ եղեւ առիթ շինութեան եկեղեցեայց եւս առաւել գերահռչակ եւ սքանչելագործ սուրբ ե». կը մնայ կիսատ գրութիւն, գրչին չօրինակելուն պատճառով։

Content