10881488ԺԶ դար։
բոլորգիր։
կորսուած են Ա-Գ, ունի Դ-ԻԶx12 (Դ, Զ, ԻԲ, ԻԳ՝ ունին 10 թղ., ԺԴ, ԻԱ՝ 11 թղ., ԻԶ՝ 6 թղ.)։
թուղթ։
մնացած է ետեւինը, շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ, առանց աստառի. առաջին կողքը եւ կռնակը ունին միայն տոկուն լաթ մը։
վատ, կը կարօտի նորոգութեան. ինկած են առաջին երեք թերթերը, միջանկեալ եւս կը պակսին թուղթեր. թէեւ 1628ին նորոգուած է, սակայն գործածութենէ քայքայուած է։
առաջինն անյայտ, 1628ին՝ Արիստակէս րաբունապետ։
ետեւի մասը երկուքի ծալուած, յունարէն շեղագրով հատուած մը։
սակաւք, հանգուցագիրք գունաւոր։
, ՍԿԸԶԲՆԱՏՈՂՔ կարմիր։
սակաւք, կարմիր եւ կապոյտ դժգոյն գոյներով։
չունի։
թղ. 72ա, 150ա։
Նորոգողին կողմէ. 1. Թղ. 219բ. «Փառք ամենասուրբ Երրորդութեանդ անզրաւ յաւիտենիւ. ամէն։ Արդ, նորոգեցաւ աստուածազարդ հոգենըւագ երգս Տեառն Ներսէսի Կաթողիկոսի ի թվականիս Հայոց ՌՀԷ (1628), եղեւ վերջի նորոգումն ի վայելումն Արիստագէս րաբունապետին, զոր Տէր Աստուած բարով վայելել տացէ իւրն։ «Դարձեալ յիշեսջիք ի մաքրափայլ աղօթս ձեր զՃողացի Պաղումն, որ ետուր զՅիսուս որդիս Խարբերթցի Արիստագէս վարդապետին մաւտ, յիշատակ ծնօղացն իւրոց Մարգարէ եւ Շուշանին, եւ վարպետիս իմոյ Տէր Գրիգորին, որոյ յիշատակն աւրհնութեամբ եղիցի. ամէն։ «Զվերջին կազմօղ երգիս զանարժան Մելքոն դպիրս Սեփաստացի, աղաչեմ մէկ Հայր մեղայիւ մի յիշել ի Տէր»։ 2. Թղ. 227ա. «Փառք եւ գոհութիւն (...)թեան, Հաւր եւ Որդոյ եւ սուրբ (...) ամէն։ Գրեցաւ ի թուիս (...) ձեռամբ սուտանուն Մարկ(ոսի ...). արդ աղաչեմ ձեզ անմեղադի(ր ...) զի կար» (թուղթը վերէն վար պատռած ըլլալով՝ անկատար է գրութիւնը։ 3. Թղ. 119ա. «ԶՄարկոս գծողակս յիշեցէք ի տէր»։ 4. Թղ. 214բ-215ա. «ԶՄարկոս զմեղաւք լցեալս, Տէր ողորմի ասացէք»։ 5. Թղ. 219ա. «Ով Մարկոսին ողորմի Նայ զեկայք աւրհնեալ ձայնըն լսէ, Զինքն ի հետ իւրըն դասակցէ»։
կը պակսին։ Բովանդակութիւն. 1. Թղ. 1ա. «(Տեառն Ներսէս Կաթողիկոսի ասացեալ. Յիսուս որդի Հօր միածին, եւ ճառագայթ կերպարանին)»։ Ձեռագրիս առաջին մասը պակասաւոր ըլլալով՝ կը պակսի Յիսուս Որդիի առաջին գիրքը գրեթէ ամբողջութեամբ (տող 1-1289), որմէ մնացած են վերջին հինգ տողերը, այն է՝ «Եւ զանմարմինն անարգեցին, զիս ազատեա՛ հայցմամբ նոցին, ի բռնութեանց Բելիարին», ու այնուհետեւ կը շարունակէ բնագիրը։ Թղ. 67բ. «Յիշատակարան մաղթանաց բանից Ներսէսի. Ի վեց հարուր Հայոց թվա2. Թղ. 72ա. «(Տեառն Ներսէսի Կաթողիկոսի ասացեալ. Բան հաւատոյ). Խոստովանիմ Աստուած զՀայր, անծին անեղ եւ անըսկիզբն»։ Թղ. 108ա. «Յիշատակարան երգողին բանի. Վասն Աստուծոյ խաւսէր զայս բան, ինչ ոչ էր յանկ եւ ոչ նման»։ 3. Թղ. 111բ. «Նորին Ներսէսի ասացեալ Կլայեցոյ. Այբն Աստուծոյ զքեզ մերձակա(յ)» (սկ. Ա-Ք)։ 4. Թղ. 119բ. «Նորին Ներսէսի. Այբն անըսկիզբն ասէ զԱստուած, անեղ բնութիւն ոչ արարած» (սկ. Ա-Ք)։ 5. Թղ. 124ա. «Նորին Ներսէսի ի խրատ մանկանց ուսումնականաց, ի դիմաց այբուբենից տառից, ոտանաւոր չափով. Այբն առաջին ըզքեզ տղայ, հան իմաստըն գերակայ» (սկ. Ա-Ք)։ 6. Թղ. 128ա. «Նորին Ներսէսի բան մաղթանաց. Այբն անեղ անհասական, հայր գթութեանց ինձ ողորմեաց» (սկ. Ա-Ք)։ 7. Թղ. 130ա. «Տեառն Ներսէսի Հայոց Կաթողիկոսի բան հոմերական ասացեալ, յիշատակումն Առակացն Սողոմոնի. Աստուածեղէն հոգովն ի սմա, խաղաղութիւն անուն արքայ» (սկ. եւ վերջատառք Ա-Ք)։ Թղ. 132ա. «Անդրադարձութիւն տառիս յիշատակի. Քաղցրագունիս այս բաղձանաւք, լցեալ հոգիս մեռեալ մեղաւք» (սկ. եւ վերջատառք Ք-Ա)։ 8. Թղ. 134ա. «Վերըստին յաւելուած ըստ անուան ոգողիս եւ ըստ անուան գծողիս. Սա մարգարէ աստուածաբան» (սկ. «Սողոմոն»)։ Թղ. 135բ. «Նմանաբար խորհուրդ խորին» (սկ. «Ներսէսի բանս է»)։ 9. Թղ. 136ա. «Տեառն Ներսէսի Յաղագս երկնի եւ զարդու նորա, բարառնաբար ի դիմաց նորա, ի չափ երկոտասանից պարզեալ ոտից, ի խնդրոյ առն բժրշկապետին եւ աստեղագիտի Մխիթարա(յ). Ի մեղական գոլով բնութիւն»։ Թղ. 144ա. «Նորին ի խնդրոյ անուան նախագիծ տառիս տանց ասացեալ. Միշտ էիտ անեղ բնութիւն հետեւեցան» (սկ. «Մխիթար բժիշկ ընկալ ի Ներսէսէ զայս բան»)։ 10. Թղ. 146բ. «Նորին Տեառն Ներսէսի թուխթ մխիթարութեան առ ոմն իշխան արեւելեան, վասն որդւոյ իւրոյ տարաժամ մեռելոյ. Անտես է յոյս աստուածային» (սկ. Ա-Ք եւ «Ներսէսի է Կաթողիկոսի Հայոց»)։ 11. Թղ. 150ա. «Տեառն Ներսէսի սրբազան եպիսկոպոսի, եղբա(յ)ր Տեառն Գրիգորիսի Հայոց Կաթողիկոսի, բան բարառնական, տաղիւ չափեալ հոմերական, խաւսեա, բանիւ ողբերգական, վասն Եդեսիա մեծի առման, ի թուականի հինգ հարիւրի, իննըսուն ընդ երեկի, քսան եւ երեք Դեկտեմբերի, յերրորդ ժամու յաւր շաբաթի. աւգնեա Յիսուս իմ. Ողբացէք եկեղեցիք, հարսուն վերին առագաստին, քոյրք եւ եղբարք իմ սիրելիք, որք յընթանուր կողմ աշխարհի»։ Վերջ թղ. 203բ. «Եկայք որդեակք իմ սիրելի, որոց երկիւղն է պանձալի, սըրբեալ սըրտից որ ի մարմնի, աստուածութիւնըն միշտ երեւի»։ 12. Թղ. 203բ. «Ներբողեան կենսատուին, առ ի սրբոյ հաւրէն մերմէ Դաւթէ ասացեալ, ոտանաւոր չափով աստանաւր եդաւ, ի Ներսէսէ եպիսկոպոսէ ի Լամրոնիէ ասացեալ. (Բ)արձրացուցէք զտէր Աստուած մեր միաբան, մարգարէն յառաջ ձայնեալ տայ ձեզ հրաման»։ - Վերջ թղ. 219ա. «Եկեղեցի այսաւր պարէ, զպայծառ նշանս ձայնիւ պատուէ, զՅիսուս ի սա փառաւորէ, այժմ եւ յապայն որ գալոց է»։ Նորոգողին կողմէ աւելցուած. 13. Թղ. 220ա. «(Յովհաննիսի Երզնկացւոյ, Խրատ ոգեշահ). Աւրհնեալ Աստուծոյ անուն միշտ կենդանոյն, որ երետ միտք ու խելք ու խաւսք մարդոյն» (62 տուն. վերջին տասը տուները կիսատ են՝ ձեռագրէն երկու թուղթ կիսով չափ պոկուած ըլլալուն համար)։ 14. Թղ. 227բ. «Ես առաքել նուաստ ոգի, մեղա(ւք) լցեալ Բաղիշեցի, զբանս պատ(մու)թեան նախնեաց մեծի, Հընդուս(տան)եաց թագաւորի, Աբեներ (եւ Յո)վասափի, կամիմ շինել ի չափ (...) դիւրահաւան երգեցողի (... ) հաճեցաւ եւ բանն Աստուած (...)կնից մարմնացաւ»։ - Վերջ թղ. 259։