88617341595-6։
թղ. 2-91, 293-308՝ նոտր, մնացածը բոլորգիր։
Ա-Էx12 (Ա. 13), ապա Բ-Իx12 (կը պակսի Ա թերթը)։
թուղթ։
դրոշմազարդ շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ, դռնակով, աստառը մութ կապոյտ լաթ. ունի զոյգ փականք։
թէեւ ներկայանալի, սակայն թղ. 33-50 ստորին կողմը մկնակեր է, վնասելով Սամուէ, Անեցիի ժամանակագրութեան բնագիրին։
հաւանաբար գրիչր։ 1858ին՝ Մուշի մէջ Տէր Յակոբէն գնած է Բաղտասար վարդապետ։
սկիզբն ու աւարտին, երկուքի ծալ ուած, երկսիւն երկաթագիր, որոնց ամբողջին բովանդակութիւնն է շարունակական կերպով՝ Մտթ. ԻԵ, 26-40։
չունի, որոնց փոխարէն կան մեծ երկաթագրեր։
կարմիր։
եւ այ, զարդեր չունի։
թղ. 84ա-85բ, 99բ, 263ա, 266ա-բ, 308բ-313բ։
Բնագրին գրչութեամբ. 1. Թղ. 197ա. «Գոհութիւն հոգոյն սրբոյ, Փառակցին հօր Աստուծոյ, Որ զօրացոյց զձեռս մատոյ, Յանկ ելանել այս գրոյ, Լուծմունք տումարիս մերոյ, Եւ այլ աւարտ ազգերոյ, Ջոր է մեկնեալ զսա սրբոյ, Յակոբա(յ) Ղրիմեցւոյ, Քահանայի րաբունոյ»։ 2. Թղ. 199ա. «Աղաչեմ յիշել զանարժանս յիշելոյ ի մարդասիրութիւն տեառն Աստուծոյ, զԲարսեղ սեպհական կայիւ Արծրունի, զմեղուցեալ հոգիս ի սէրն Քրիս3. Թղ. 219բ. «Կրկին ժտեմ յուսումնասէր ընթերցողէն յիշել զանպիտանս յաղօթս քո սուրբ»։ 4. Թղ. 223ա. «Զմեղուցեալ գրիչս աղաչեմ յիշել ի տէր, եւ դու յիշեալ լիցիս»։ 5. Թղ. 227ա. «Ողորմութեամբ տեառն եւ շնորհօք նորին, սկսեալ ի ՌԽԴ (1594) թվին եւ աւարտեալ ի ՌԽԵն (1595), ձեռամբ անիմաստ Բարսղի Սասրնցոյ, ի մայրաքաղաքն Յուրհայ, առ ոտս Տէր Սրապիոն քաջ վարդապետին իմո(յ), զորո(յ) զայս ժամանակիս դառն նեղութիւնն ոչ կարէ բերան մարդո(յ) բացայայտել, զի աղքատութիւն տիրեաց հանուրց սեռիս մեր, այլեւայլ սեռիցն ամենայն, զի բարձրացան մեղք մեր առաւել քան զսկայից, վասն որոյ բարձան խնամք խնամողին էիցս, որ ի թոյլ տալոյն տեառն ծառայք չարք յարձակեցան ի վերայ հօտին եւ յանխնա(յ) չարչարեն հարկապահանջութեամբ ի զուր, որ յառաւել սաստիկ հարկահանութեան զբազումք ի քրիստոնէիցն եւ այլքն որոց կարողութիւն ձեռնհաս է փախըստեամբ տարաշխարհիկ լինին, մոռացեալ զաղէտ ընդանեաց, եւ անօրէն ազգն սուտ մարգարէին զորս գտանէին եւ զփախուցելոց հարկն ի նմանէ առնէին, եւ ի յոչ կարող գոլ տալ զանիրաւ հարկն՝ սաստիկ հարկանելով զմարմինս տրորեալ նահատակէին, զոմանս առաջի ձիոց հետիոտս ընթացուցանելով, եւ զոմանս ի բանտի սովամահ առնելով, զմեծատանց զինչս խլելով, եւ յաղքատութիւն չքաւորաց ոչ հայելով, զարս ոչ գտանելով զկանայս ի բանտ մուծանէին, որ եւ անդէն մանկավիժ լինէին յերկիւղէ եւ ի սովոյ։ «Աւա՛ղ բազմաղէտ վշտիս, զորս տեսանեմք աչովք մերովք, զոմանս ի փողոցի անկեալ նուաղին ի սովո(յ), եւ զայլս անտերունջս արտաքոյ շինի սովալլուկ եղեալ մեռանին, կարօտ ի սիրելեաց, յորդւոց եւ յընտանեաց։ Մեծատունք աղքատացեալ, կանայք պարկեշտք զամօթ մերկացեալ, դրանէ ի դուռն շրջեալ սակս մուրո(յ)։ Այժմ է տեսանել զմոռացումն աստուածպաշտութեան, զի որդիք որ ծնողացն անգինն էր, ահա դոյզն գնոջ վաճառէին անօրէն ազգին սարակինոսաց, ի չքաւորութենէ ընչից եւ ի յետին աղքատութենէ։ «Իսկ րաբունն վարժապետաց Սրապիոն վարդապետն իմ, յայսպիսում դառն ժամանակիս բազում բարութիւնս գործէ հանդերձ մարբն եւ եղբարբքն այլ եւ ամենայն ընտանեօք, զի զաղքատս կերակրեն, զմերկսն զգեցուցանեն, զի դուռն սոցա նման է տանն աղքատահոգ կնոջն Տաբիթայի Այծեմնկան։ Ինձ այսպէս թուի թէ ի սոսայ կատարի բանն աստուածասաց եթէ քաղցեալ էի եւ կերակրեցէք եւայլն։ «Ոը եւ ի սոյն ժամանակի գրեցի ես անարհեստ լուծմունք տումարիս, զոր հայցեմ յընթերցողացդ ասացէք ինձ մի Աստուած ողորմի։ Այլ եւ անգիտութեան գրիս մի՛ մեղադրէք, զի գրագիրք ժամանակիս դժուարեն սակս ընչից, վասն որոյ ես գրեցի անարհեստաբար։ «Այլ եւ զերանաշնորհ վարդապետն իմ զբազում երախտարարն ինձ եւ զշնորհող օրինակիս, աղաչեմ խնդրել յԱստուծոյ յերկար ամաւք խաղաղական կենաւք մնալ սմա անփորձ ի յաղբից բանսարկուին եւ հաստատութիւն իշխանական գաւազանին, ըստ սըրբոյ հօրն մերոյ Լուսաւորչին, մինչեւ ի խորին ծերութիւն, եւ յետ աստեացս դասիլ ի պարս սրբոց վարդապետացն. ամէն։ «Այլ եւ զառածեալս մեղաւք զանարհեստ գրիչս աղաչեմ յիշել ի Քրիստոս միով Աստուած ողորմեայիւ. նաեւ զծնօղսն իմ, ըզհայրն իմ զԱպուհարն եւ զմայրն իմ զԵլչեկն եւ զեղբայրքն իմ զմահտեսի Ապտուլն, ըզԿծօն, զՄեհիրն, զԱրեւիկն, եւ զքուերսն իմ զՄանտրուտն, զՔնքուշն, զմիւս Մանտրուտըն, զԲահրիկն, զՄարիամն եւ զՇուշանն եւ ամենայն արեան մերձաւորն իմ, կենդանեաց խնդրել գնալ արժանապէս ըստ կամացն տեառն, եւ ննջեցելոցն հանգիստ եւ ողորմութիւն եւ զերկնային արքայութիւնն, որ եւ յիշողացդ ողորմութիւն լիցի ի Քրիստոսէ Աստուծոյ մերո(յ). ամէն։ «Դարձեալ յիշեցէք ի Քրիստոս զկոկաւղ թղթիս զՇիրին շահն եւ զհայրն նորին զՇահրմանն, որ բազում ծառայութիւն եւ սպասաւորութիւն կու առնեն մեզ թուղթ կոկելով, ջուր բերելով, բան լսելով. ասացէք նմա մի Աստուած ողորմի։ «Բայց գրեցաւ սա ի քաղաքնմայրա(յ) Յուրհա, ընդ հովանեաւ Բարձրահայեաց սուրբ Աստուածածնին ի փառս Աստուծոյ»։ 6. Թղ. 262բ. «Այլ եւ աղաչեմ ես մեղօք զառածեալս յիշեսջիք յաղօթս զանարհեստ անմեղադրական մտօք միով Աստուած ողորմայիւ»։ 7. Թղ. 291բ. «Զմեղուցեալս աղաչեմ յիշել Աստուած ողորմիւ ի սէրն Քրիստոսի, եւ Աստուած յիշողացդ յիշող լիցի։ «Ես Բարսեղ վարդապետս եդի գիրքս, որ է գաւազանաց եւ երկու տօմարի մեկնիչ Ղրիմեցոյն, մեծ եւ փոքր, յիշատակ ինձ եւ ծնօղաց իմոց եւ ամենայն արեանառու մերձաւորաց, նաեւ ուսուցանող վարդապետին իմոյ Սրապիոնի Ուրհայեցոյ, ի դուռն (ջնջուած) վանացն Մշու (ջնջուած)եալք եւ մնասցէ անջինջ յիշատակ ի սուրբ ուխտս, եւ մի՛ ոք յանդգնեսցի հանել կամ գողանալ կամ գրաւել, եւ թէ ոք յանդգնի՝ պատժեսցի յԱստուծոյ, եւ լաւ պահողքն եւ խնամ տանողքն եւ ընթերցողքն՝ վարձս առցեն յԱստուծոյ. ամէն։ Թվին ՌՀ (1621)»։ 8. Թղ. 308ա. «Զանպիտան գրիչս յիշէ տէր մի ողորմեայիւ, վասն Աստուծոյ աղաչեմ զընթերցողքդ, լերուք անմեղադիր»։ Բնագրէն տարբեր գրչութեամբ. 9. Թղ. 312բ. «Ես Տիրացի Մելգոն, որդի Մէհէրի, գրեցի զայս վասն ծովացեալ մեղաց իմոց թւին ՌՄԴին (1755), որ խաներն եկան վերայ Մշու, երկիրն աւերեցին, ըզգեղրաքն այրեցին, որ եւ մեր գիւղն եւս այրեցաւ եւ ժամտո(ւ)ն էլ այրեցին, ըզմալ հսար առին, ես էլ փախա(յ) եւ հետ ինձ շեղկանձ քուլվատ սարօվն եկանք, սորա առաքեալ աւակ շաբտու երկուշապտին. այսքան բաւական է վասն ծովացեալ անձին իմոյ»։ Նոր շեղագրով. 10. Թղ. 291բ. «Ես անարժան Բաղտայսար վարդապետ գնեցին զայս գիրք Մուշի, հարիր դրշ., թվական հայոց ՌՅէին (1868), Մուշ եղեւ Տէր Յակոբից առաք»։
Ձեռագիրս պատկանած է մեր միաբաններէն Մշոյ Առաջնորդ Գրպծ. Ներսէս Ճնտոյեանի. 1909ին դրկուած է Վենետիկ։ Բովանդակութիւն. Ա. Սամուէլ Անեցի, ժամանակագրութիւն, Բ. Տումար, Գ. Յակոբ Ղրիմեցի, մեկնութիւն տումարին, Դ. Վիճակարան, Ե. Յաղագս բնութեան մարդոյ, Ձ. Մովսէս Խորենացի, Աշխարհացոյց, է. Վարդան վարդապետ, Աշխարհացոյց, Ը. Զաւայիտին. Ա. Սամուէլ Անեցի, ժամանակագրու1. Թղ. 2ա. «Սամուէլի քահանայի կաթողիկեցւոյ (?) հաւաքմունք գրոց պատմագրաց, յաղագս գիւտի ժամանակաց անցելոց մինչեւ ի ներկայս ծայրաքաղ արարեալ. Յերիս որոշմունս բաժանեալ սահմանեցան թիւք ժամանակաց, յանցեալն, ի ներկայն եւ յապառնին...»։ - Վերջ թղ. 83բ։ Ունի ժամանակագրական աղիւսակները եւ պատմութիւնը կը հասցնէ մինչեւ ՉՁԴ (1335) թուաԲ. Տումար. 2. Թղ. 86ա. «Յորժամ տեսանես զարեգակն կամ զլուսինն խաւարեալ տես թէ ի միում կենդանակերպին են, նա մինն զմիւսըն հարկանէ...». կը հետեւի աղիւսակաւոր ցանկը։ Թղ. 86բ. «Յաղագս հռոմայեցւոց. Զի՞նչ է կալ մինչեւ ՅԼԱ ամն Յուստիանոսի եւ զԻԼ Խոսրովու։ Զի ի Ա. ամէն Փիլիպոսի կայսերն...»։ Թղ. 87ա. «Յաղագս մեծ յարակային»։ «Յաղագս միջին յարակային»։ Թղ. 87բ. «Զուգաւորութիւն հա(յ)ոց եւ եբրայեցւոց այսպէս արա». կը հետեւին բոլորակ աղիւսակներ։ Թղ. 91բ. «Աղիւսակս այս բանալիք է պարզատումարիս որ կոչի խառնափնդոր». կը հետեւին աղիւսակները իրենց բացատրութիւններով։ Գ. Յակոբ Ղրիմեցի, Մեկնութիւն տու3. Թղ. 100ա. «Մեկնութիւն Տումարի, զոր խնդրեալ Թումայ րաբունապետի ՄեծԵփու, եւ սիրով զհայցուածս նորա կատարեալ Յակոբ վարդապետ Ղրիմեցոյ. Ձհայցուածս երջանիկ րաբունապետի եւ երիցս երանելոյ վեհին եռակի առաքինութեանցն կատարողի (...). Ծանի՛ր, ով վեհիմաստդ մտօք, զի ոք որ տումարական մակացութեանցս են ներընդունակք, ո՛չ որ ըստ արուեստին են ներակրթեալք...»։ - Վերջ թղ. 197ա. «Այլ եւ զայս գիտելի է զի յոյնք եւ ասորիք եւ եգիպտացիք եւ եթովպացիք զհանապազորդն զատկաց քան զԽՋն ի վայր գրեցին, եւ զայս վասն առաւելութեան կիսակացն արարին ասեն, զի մի յաւելոյն ի բաց երթիցեն զկիսակն, բայց միայն զվերադիրն, վասն որոյ զհանապազորդն պակասեցուցին, բայց ոչ հաճելի թուեցաւ, որպէս եւ ոչ Ո.ն հայոց»։ Յակոբ Ղրիմեցիի Յիշատակարանը տե՛ս Թղ. 226ա. «Փառք...։ Արդ ես Յակոբ վարդապետս Ղրիմեցի ի թվիս հայոց ՊԿԵ զտումարն դաս ասացի ի հռչակաւոր վանքս Մեծեփու, ի խնդրոյ...»։ 4. Թղ. 228բ. «Արդ ես Յակոբս Ղրիմեցի եւ զառածեալս մեղօք յերկրի, աշակերտ Գէորգ րաբունապետին մեծի եւ քաջ փաղերային Եզնկացւոյ, հոգեւոր զաւակաց իմոց մանկանց Սիոնի եւ նորաբողբոջ կուսակրօն քահանայից, նուաստ թարմատար սակս անւամբ միայնակեացս Յակոբ, դասիւ սակաւ ինչ ի տումարական արհեստէս ուսուցաք սոցա...։ Վասն շրջանաց արեւուն եւ լուսնի...»։ Թղ. 230ա. «Յաղագս թուականին»։ Թղ. 233բ. «Յաղագս եւթներեկին»։ Թղ. 236ա. «Յաղագս վերադրաց»։ Թղ. 239ա. «Յաղագս առաջաւորաց»։ Թղ. 244ա. «Յաղագս Ապրիլի դ.իցն ճըշմարտիւ քննութիւն ի կատարեալ իմաստասիրացն»։ Թղ. 248ա. «Յաղագս կենդանակերպից»։ Թղ. 253բ. «Յաղագս չորից կէտիցն ժամանակաց»։ Թղ. 256բ. «Յաղագս շաւղի»։ Թղ. 257ա. «Յաղագս կատարեալ յուսնի»։ Թղ. 258բ. «Նորին քարոզ յաղագս աւուրցն հնգից տէրունականաց»։ - Վերջ թղ. 262բ. «Եւ զիս զփանաքիս զՅակոբ Ղրիմեցի, զսպասաւոր բանի, զաշակերտ Գէորգ հռետորին Եզնկացոյ, յոյժ աշխատեցայ տումարական արհեստիւ, եւ առանց կարծեաց հաւա քեցի զանտարակոյս մեկնիչս ի շահ օգտի բանասէր մտաց»։ Թղ. 263բ-265բ. Տոմարական աղիւսակԴ. Վինակարան. 4. Թղ. 197բ. «Այս վիճակարանս գրեալ եղեւ հրամանաւ ժողովոյն Նիկիայ, կամաւ սուրբ թագաւորի Կոստանդիանոսի. որ ոք հարցցէ սովաւ լուիցէ ի տեառնէ Աստուծոյ մի անգամ վասն միոյ խորհրդոյ, բայց այլ մի՛ երկմտեսցէ զի մի՛ զանպատշաճն լուիցէ վասն երկմըտելոյն, քանզի հաւատով եւ յուսով հարցելն միանգամն վասն խորհրդոյն բաւական է»։ Կը հետեւի փոքրիկ աղիւսակ մը՝ զոյգ տառերով հիւսուած (աբ., գդ., ... ագ., բդ...), եւ կու տայ իւրաքանչիւրին մեկնութիւնը. «ԱԲ. Քննեայ եւ տես, խորհուրդ խնդրեայ եւ նկատեայ զերկբայութիւնդ...»։ - Վերջ թղ. 199ա։ Ե. Յաղագս բնութեան մարդոյ. 5. Թղ. 199ա. «Յաղագս բնութեան մարդոյ. Ի չորից գոյացեալ ասի մարդն, զի չորք պատճառք են եղելութեան ամենայն գոյիցս, հուր եւ ջուր, օդ եւ հող, եւ ջուր է սերուն բնութիւն»։ 6. Թղ. 207բ. «Յաղագս իմաստասիրաց բժշկաց. Աստուած իմաստութեամբ յօրինեաց զմարդն, եւ զգըլուխն երկնից օրինակ արար, եւ զուղեղն եդ ի ներս որպէս զլուսին յերկինս»։ - Վերջ թղ. 219բ. «Դեղ տուր որ զարիւնն թարձրացնէ եւ խաղաղէ, զի նօսրն յեռման լինի եւ յուշ խաղաղի, եւ այս քեզ նշան որ ճանճ մօտ յերակն չգայ»։ 7. Թղ. 220ա. «Յաղագս տարերց բաղկացելոց յարարչէն. Արդ չորեքին տարերքս առ չորս վայրս գնդապէս կալով պարունակեալ լինի միշտ փոքրն ի մեծագունէն. այսպէս երկիր ի ջրոյ, ջուր յօդոյ, աւդ ի հրոյ, եւ ի միասին խառնումն չորից տարերացս է այսպէս...»։ 8. Թղ. 223ա. «Սուղ ինչ յաղագս թէ որպէս գոյանայ հոգի մարդոյ. Ոմանք ասեն զհոգին յառաջ գոյանալ քան զմարմինն, հետեւելով մոլորութեան Պղատոնի մարմնափոխութեանցն, իսկ այլք զմարմինն ըստ ասիցն Մովսէսի եթէ էառ զհողն եւ շինեաց մարմին. նաեւ ի կազւած մարդոյն, յառաջ մարմինն գոյանայ եւ ապա առնու զհոգին. իսկ վարդապետք ուղղաձեւութեան...»։ - Վերջ թղ. 226ա. «Եւ ունի առ ինքն զկազմողականն եւ զտնաւրինականն զաւրութիւն, որ է զ. կամ ը. դ. տարերց ունի զխառնումն երկուց նիւթոց, այսինքն արուական եւ իգական»։ Զ. Մովսէս Խորենացի, Աշխարհացոյց. Թղ. 267ա. «Մովսէսի Խորենացւոյն Յաղագս աշխարհագրութեան. Յաստուածային գիրս գրէ, ոչ ուրեք գտանեմք ոճով ասացէայ, այլ դոյզն ինչ դուն ուրեք»։ - Վերջ թղ. է. Վարդան վարդապետ, Աշխարհացոյց. Թղ. 281ա. «Նախ քան զամենայն խընդրեսցուք եղեալքս զէն եւ ապա զի ի նմանէ եղեալքս, զի թէպէտ արարածքս պատճառ լինի գիտութեան արարչին, զի յարարածոցս ճանաչի արարիչն ըստ Պօղոսի»։ - Վերջ թղ. 291բ. «Այլ քաղաք է ի Թուրքաստան Ամուր լեառն եւ շատ քրիստոնեայք կան յայն գաւառնն. Սունդի ասեն քաղաքէ ելանէ յիւրմէ խունկ եւ սապռ սկունդրի. այս են քաղաք հնդկաց եւ պարսից»։ Ը. Զաւայիտին. Թղ. 292ա. «Սկիզբն առնեմք ի թախուիմէն որ կոչի զաւայիտ, եւ գրեմք նախ զթուականքն ի յելանելոյն Ադամայ նախահօրն ի դրախտէն մինչեւ յայսմ ամի, որ է Ադամայ թուական ըստ եւթանասնիցն ՑՊիԲ, եւ թուականն Աղեքսանդրու Մակեդոնացուն ՌՈԻԵ...»։ Թղ. 293ա. «Յաղագս մեծունայք տեսանելոյ. Բարի է մեծունայք տեսանել երբ լուսինն լինի...»։ «Յաղագս եկեղեցականք տեսանելոյ. Բարի է եկեղեցականք տեսանել երբ լուսինն...»։ «Յաղագս գրագէտ տեսանելոյ...»։ «Յաղագս նշան արձակելոյ»։ «Յաղագս նշան կապելոյ...»։ Թղ. 293բ. «Յաղագս երակի եւ ապիկի առնելոյ...»։ «Յաղագս ի բաղանիս մտանելոյ...»։ «Յաղագս զմազն եւ զղունկն հարթելոյ...»։ «Յաղագս փոփոխումն առնելոյ...»։ «Յաղագս թուղթ եւ դեսպան ողարկելոյ...»։ «Յաղագս ճանապարհ երթալոյ...»։ Թղ. 294ա. «Յաղագս հայրենիք եւ գեղ գնելոյ...»։ «Յաղագս ի քաղաք մտանելոյ...»։ «Յաղագս ծառա(յ) ազատելոյ...»։ «Յաղագս ելանելոյ ի քաղաքէ...»։ «Յաղագս զաւակ խնդրելոյ...»։ Թղ. 294բ. «Յաղագս լուծման դեղ առնելոյ...»։ «Յաղագս հիմն դնելոյ եւ շէնք առնելոյ...» եւն.։ Թղ. 295բ. «Դարձեալ զաւաիտին երրորդ թղթին. Յորժամ լուսինն թաղտիս լինի...»։ Թղ. 296բ. «Դարձեալ ի զաւաիտին շորրորդ թղթին. Յորժամ լուսինն ի խոյն լինի...» եւն.։ Թղ. 299ա. «Դարձեալ ի զաւաիտէն եօթներորդ թղթին պատմութիւն երկոտասան կենդանակերպիցն եւ եւթն մոլորական աստեղացն»։ Թղ. 303բ. «Վասն երկոտասան կենդանակերպիցն թէ ամէն մէկ ի յաշխարհիս քաղաքանոյն զոր ունի. Պարտ է գիտել թէ իմաստունքն եւ իմաստասէրքն զաշխարհս ի վերայ կենդակերպիցն որպէս բաժանեցին...»։ Թղ. 304բ. «Տողք ամսոց յաղագս կերակրոց պատրաստութեան եւ անպատրաստութեան. Մարտ, արաբկերէն կոչի ատար. ի յայս ամիսս փորձած է երակ եւ ապիկիք առնուլ...»։ - Վերջ թղ. 306ա. «Այս են խոտած աւուրքն որ ի Փռանգնոյն այսմաւուրքն է գրած. Ի Յունվար ամիսն ի ա. աւրն եւ ի իե.ն (...)։ Ի Դեկտեմբեր ամիսն ի ժբ. օրն եւ Թ. Պատմութիւն. Թղ. 306ա. «Թագաւոր մի կայր Հայաստան եւ ունէր իմաստուն սննդակիցք. կամեցաւ փորձել զիւր սննդակիցքն եւ իշխանքն. աւր մի հրամայեց թագաւորն թէ գնացէք զենեցէք ոչխար մի եւ զոր ի յինքն վատ զօդուածք կայ առ իս բերէք»։ - Վերջ թղ. 308ա. «Երբ թագաւորն հասկացաւ զիւր սննդակցեաց պատասխանին որ իմաստութիւն է, նա լաւ թվեցաւ իւր եւ զԱստուծոյ արարչէն մեծապէս գոհացաւ, որ Աստուած ի յիւր հրամանքն հանցեղ մարդիկ էր տուել եւ ուրախացաւ ուրախութեամբ»։