16081347ՌԽԹ - 1600։
նօտր մանր։
Ա-ԺԴ։
թուղթ սպիտակ եւ մաքուր։
ոսկի շրջանակով կարմիր կաշի, առաջին կողքին կեդրոնը փոքրիկ ոսկեգոյն խաչելութիւն, երկրորդ կողքին կեդրոնը Աստուածածին. միջուկն է տախտակ. իբր աստառ զարդարուն տպուած թուղթ։
բաւարար։
Ազարիա կաթողիկոս Սսոյ։
եւ այլ զարդեր չունի։
կարմիր թանաքով։
էջ 315-322։
Բնագրին գրչութեամբ. Էջ 313. «Փառք ամենասուրբ Երրորդութեանն, Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն սրբոյ, որ ետ կարողութիւն ումեմն գծողի օրինակի տառիս այսմիկ Սարգիս անուն նօտարի, որ Աստուծով սկսեալ եւ ողորմութեամբն իւրով յանկ եւ ի յաւարտ հասեալ, ի քաղաքն Բաղէշ, ի ՌԽԹ (1600) թուին հայոց։ Եւ գրեալ եւս այսպէս, թէ գրեցաւ սա ի չար եւ ի դառն ժամանակիս, զոր անօրէնքն յամենայն դիմաց նեղեն զքրիստոնեայս ի հարկապահանջութեան, որ ի բազում հարկապահանջութենէն յազգէն ըսկիւթացւոցն զոր պահանջէին, բազում պարտս անկեալ էր ի վերայ Երուսաղեմայ, եւ Երուսաղէմ կայր ի գերութեան նոցա։ Զոր տեսեալ եւ լուեալ սուրբ վարդապետն Ազարիա, որ էր յայնմ ժամանակի հայրապետ Սըսայ եւ փղձկայր ի սրտի իւրում, եւ ոչ գիտէր թէ զինչ արասցէ, եւ ըստ տուջութենէ Հոգւոյն սրբոյ էարկ զմտաւ ելանել յերկիրն հայոց, առնուլ եւ ազատել զԵրուսաղէմ ի յայլազգեաց։ Եւ եկեալ եհաս քարոզութեամբ ի քաղաքս Բաղէշ, եւ տեսեալ զայս աստուածային տառս, զոր էր ժողովեալ սուրբ աւետարանիչն Ղուկաս ի Պօղոսէ եւ մեկնեալ սուրբն Յովհան Ոսկեբերան եւ սուրբ հայրն Եփրեմ, եւ ցանկացօղ եղեւ սմա եւ ետ եռափափաք սրտիւ գրել յիշատակ հոգւոյ իւրոյ եւ ծնողաց իւրոց, հօրն Պօղոսին եւ մօրն Օղլանփաշին եւ եղբօրն Եաղուպշին, հանգուցեալ եղբօրն Փաշային եւ Բալիջանին, եւ եղբօր որդւոյն Նազարին, Փաշային, Միրիպէկին, Պատիշտային եւ այլոցն։ Որք հանդիպիք սմա, յիշեցէք եւ Աստուած ողորմի ասացէք, եւ դուք յիշեալ լիջիք ի Քրիստոսէ Աստուծոյ մերմէ»։
«Եհաս ի վանս 1830 յԱպրիլի 22. ստացաւ զսա մեզ Վ. Հ. Փիլիպպոս Վրդ.ն մեր Թերճիման Ասլանեան, 80 դահեկանի»։ Մատեանս կը բովանդակէ «Մեկնութիւն Գործոց առաքելոց», քաղուած Ոսկեբերանի եւ Եփրեմի գործերէն։ Ունի հետեւեալ բովանդակութիւնը. 1. Էջ 1. «Դպրութիւնք բարոյականաց համառօտ մեկնութեանս Գործոց առաքելոցըն. Ա. Թէ ոչ է պարտ յապաղել ի մկրտութիւն...» (Ա-ԾԵ). ցանկ։ 2. Էջ 1. «Առ խնդրօղն համառօտի Տէր Յովհաննէս արքայեղբայր եւ եպիսկոպոս նահանգաց աստուածապահ դղեկին Մօլեւօնի եւ մասին ինչ Բարձրբերդոյ, եւ նոյն տեսուչ հռչակելի սուրբ ուխտին Գռներոյ, եւ առ հանդիպեալսն մատենիս. Ահա, ո՛վ աստուածասէր հայր իմ եւ տէր հարկեցուցիչ, խնդիրըս քո եւ պատկառելի շուք երեսացդ դարձեալ գրաւեաց զիս ահիւ...»։ Էջ 2. «Վասն վերնագրութեան գործոց առաքելոցն. Արդ, ներելովն Աստուծոյ տեսցուք զվերնագիրս թէ ընդէ՞ր ասէ Գործք առաքելոց. զի ահա զոր ինչ պատմել ունի...»։ 3. Էջ 5. «Ի Գործոց առաքելոցն, բուն եւ ընդարձակ մեկնութեանց սրբոցն Տեառն Եփրեմի եւ երանելւոյն Յովհաննու Ոսկեբերանին, այս համառօտ շարահիւսեցաւ, որպէս եւ տեսցես առընդեր բանիցն յայնցնիւր տեղւոջ, դրոշմեալ զանուանս սրբոցն, հրամանաւ տեառն Յովհաննիսի աստուածապահ ուխտին Գրներոյ առաջնորդ. Եփր. (Գ)ործոցս առաքելոց մատենագիր է Ղուկաս աւետարանիչ, այն որ թէպէտ ի սկզբանէ անտի քարոզելոյ Քրիստոսի Տեառն մերոյ չէր ընդ նմա...»։ Էջ 8. «(Զ)բանն առաջինն զոր արարի. Առաջին բան զԱւետարանն ասէ, զոր գրեաց, եւ թէ է՞ր վասն ի սկզբան Գործոցս զԱւետարանէն յիշեցուցանէ, վայելչապէս...» (մասն Ա-ԾԵ)։ - Վերջ էջ 312։ 4. Էջ 312. «Աղերս նորոգ ստացողի եւ աշխատասիրաբար նորոգողի բուն մեկնութեանն, յորմէ այս համառօտեցաւ. Յամի վեց հազարերրորդի հինգհարիւրերրորդի առաջներորդի արարածոց աշխարհի...». (հմմտ. Մաթեւոսեան Ա., «Հայերէն Ձեռագրերի Յիշատակարաններ, Ե-ԺԲ դդ.», Երեւան, 1988, էջ 108-9)։