1198

ԱՂՕԹԱԳԻՐՔ Է. ՊԱՐԶԱՏՈՒՄԱՐ

ԺԷ դար - ԺԷ դար

ID

Number

1198

Old record number

787

Title

ԱՂՕԹԱԳԻՐՔ Է. ՊԱՐԶԱՏՈՒՄԱՐ

Start date

ԺԷ դար

End date

ԺԷ դար

Date details

ժէ դար. չունի յիշատակարան, բայց յետագայ ձեռք մը առաջին կողքին ներքին կողմը գրած է «ՌՃԽԵ» (1696) թուականը, որմէ առաջ գրուած ըլլալու է ձեռագիրս։

Copy place

անյայտ, հաւանաբար Լեհաստան (Լվով), քանի կը յիշուի յիշատակարանին մէջ թէ 1696ին մեռած է Լեհաստանի թագաւորը։

Reference

Type

Number of pages

212

Dimension

7,5x10,5

Layout

միասիւն (4,5x6,7)։

Writing details

Codicology

Բ-ԺԱx12, (Ա՝ կորսուած է, Գ, Զ, Ը՝ 10 թղ, ԺԱ՝ 4 թղ.)։

Principal subject

Subject details

թուղթ տոկուն։

Number of lines

17։

Binding

փայտեայ կաշեպատ, ոսկեգոյն պարզ դրոշմանիշերով, կողքերուն կեդրոնը կայ լատին կազմերու յատուկ զարդեր։ Ունի երկու նուրբ կաշիէ փականք, պղինձէ ծայրով եւ գամով։ Կողքերը ներքին կողմէն ծածկուած են պարզ թուղթով։

State of preservation

արտաքսապէս մաքուր ու ներկայանալի. ինկած է առաջին թերթը, իսկ վերջին ԺԱ թերթէն մնացած է չորս թուղթ։ Ձեռագիրը ետեւի կողմէն բաժնուած է կողքէն ու կը տեսնուին կազմին թելերը։ - Գիր նոտր մաքուր եւ մանր։

Copyist

Owner

անյայտ։

Commanditaire

Illuminator

Binder

անյայտ։

Parchment flyleaf

չկան։

Lettrines

Initials

կարմիր մելանով են։

Marginal illuminations

եւ այլ զարդեր ամենեւին չկան։

Images

Canon tables 1

Canon tables 2

Title text

Blank pages

էը 85։

Colophon

բնագրին գրչութեամբ. 1. Էջ 87. «Եւ զանարհեստ գծողս յիշեա՛յ եւ Աստուած զձեզ յիշէ. ամէն»։ 2. Առաջին կողքին ներքին կողմը, բնագրէն տարբեր եւ նորագոյն գրչութեամբ գըրուած է. «Թվին Հայոց ՌՃԽԵ (1696) լեհաց թագաւորն մեռաւ. Աստուած ողորմի հոգւոյն։

Informations

1791էն առաջ մտած է մեր Մատենադարանը։ Բովանդակութիւն. 1. Էջ 1. «Եաւթներրեակ Ե. Յունուար լա. օր է, կիրակի մտէ»։ Ձեռագրիս առաջին թերթը ինկած ըլլալով՝ կը պակսի Պարզատումարիս առաջին մասը (Ա-Դ). ամբողջական մնացած է յաջորդող (Ե-Ք) մասը։ 2. Էջ 89. «Աղաւթք սրբոյն Յո(վ)հաննու Հայոց վարդապետի, որ մականուն Սարկաւագ կոչի, առ Հայր. Հայր Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, որ զամենայն գոյացուցեր յանէից»։ 3. Էջ 98. «Նորին սուրբ վարդապետին Յո(վ)հաննու աղաւթք առ Որդին. Որդի եւ բան Հօր Աստուած ճշմարիտ, որ եղեր մարդ կատարեալ»։ 4. Էջ 104. «Նորին սուրբ վարդապետին Յո(վ)հաննու աղաւթք առ Հոգին սուրբ. Անբաւելի եւ բազմազան շնորհաց առատապէս մատակարար եւ բաշխիչ»։ 5. Էջ 111. «Սրբոյն Եփրեմի Խորին հոգեկիր վարդապետի, աղաւթք եւ աղերս մաղթանաց ի խորոց սրտից խաւսք ընդ Աստուծոյ. Տե՛ս, Տէր, զտառապանս իմ եւ զցաւս հոգւոյ իմոյ»։ 6. Էջ 128. «Աղաւթք Սրբոյն Գրիգորի Հայոց Լուսաւորչին առ Տէր Յիսուս Քրիստոս. Աւրհնեալ է մարդասիրութիւն քո Տէր իմ եւ փրկիչ Յիսուս Քրիստոս, ընդէր լքա7. Էջ 132. «Նորին Սրբոյն Գրիգորի Հայոց Լուսաւորչին աղաւթք. Աղաչեմ զքեզ փրկիչ աշխարհի Քրիստոս, հայեաց յիս եւ ողորմեայ ինձ»։ 8. Էջ 135. «Սրբոյն Յո(վ)հաննու Գառնեցւոյն աղաւթք առ Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս ի ժամ սուրբ պատարագի. Գառն Աստուծոյ, Տէր իմ եւ Աստուած իմ, Յիսուս Քրիստոս, որ զենար ի վերայ խաչին»։ 9. Էջ 139. «Երանելւոյն Մխիթարայ Գաւշի խստակրաւն ճգնաւորի եւ բանիբուն հռետորի ասացեալ, աղաւթք ի ժամ սրբոյ պատարագի. Տէր Աստուած իմ Յիսուս Քրիստոս, բան Հօր եւ կերպարան, կենդանի եւ կենդանարար»։ 10. Էջ 155. «Նորին երանել(ւ)ոյն Մխիթարայ ասացեալ աղաւթք ի ժամ պատարագի. Ամենակալ ամենախնամ Աստուած յամենայնի աւրհնեալ, որ յամենայնի ես»։ 11. Էջ 161. «Աղաւթք առ սուրբ մարմինն Քրիստոսի, յորժամ քահանայն բարձրացուցանէ ակներեւ ժողովրդեանն. Երկրպագեմ քեզ, Քրիստոս, փրկութիւն աշխարհի, բան Հօր, պատարագ կենդանի»։ 12. Էջ 163. «Դարձեալ ի սուրբ մարմին եւ յարիւնն Քրիստոսի աղաւթք. Ջերեւելդ ինձ ի փրկութիւն, խոստովանիմ ճշմարտապէս»։ 13. Էջ 164. «Դարձեալ աղաւթք. Հոգի Քրիստոսի սրբեա՛յ զիս, մարմին Քրիստոսի փրկեա՛յ զիս»։ 14. Էջ 164. «Աղաւթք յետ հաղորդութեան Սրբոյն Յո(վ)հաննու Ոսկեբերանի. Գոհանամ եւ մեծացուցանեմ եւ փառաւորեմ զքեզ Տէր Աստուած իմ, զի զիս զանարժանս»։ 15. Էջ 167. «Աղաւթք զկնի արձակման պատարագին. Տէր Աստուած աւրհնեալ յաւիտեան, աւրհնեա՛ հոգւով զամենեսեան»։ 16. Էջ 169. «(Աղօթք). Աւրհնեալ Քրիստոս Որդին Աստուծոյ պատարագեցաւ այսաւր ընդ ամենայն տիեզերս»։ 17. Էջ 170. «Աղաւթք առ ամենամաքուր սուրբ կոյս Մարիամ Աստուածածին. Ո՛վ Մարիամ, մայր Բանին Աստուծոյ, գիտեմ որ օտարացայ ի բարեաց»։ 18. Էջ 172. «Այլ աղաւթք առ սուրբ Աստուածածին. Ո՛վ ամենասրբուհի Աստուածածին, պարծանք կուսութեան, ճրագ պայծառագոյն քան զարեգակն...։ Աղերս յուսոյ եւ մաղթանաց վերընծայեմ քեզ...։ Աղաչեմ զամէնաւրհնեալ տիրուհիդ զՄարիամ, ծնաւղըդ Աստուծոյ...»։ 19. Էջ 177. «Աղաւթք առ Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս, բարեխօս ունելով զսուրբ Աստուածածին. Տէր իմ եւ Աստուած Յիսուս Քրիստոս, ածի զմտաւ եւ յիշեցի զի ողորմած 20. Էջ 182. «Աղաւթք եւ մաղթանք առ սուրբ խաչն աստուածընկալ. Աղաչեմ, Տէր, եւ անկանիմ առաջի սրբոյ նշանի քո...։ Ողջոյն քեզ փայտ փրկութեան, վահան հաւատոյ...»։ 21. Էջ 189. «Աղաւթք սուրբ խաչի. Պսակ անհասական գլխոյն Յիսուսի, միջնորդ փըրկութեան մերոյ»։ 22. Էջ 190. «Աղաւթք Յո(վ)հաննու Գառնեցւոյն ասացեալ. Տէր Տէր Հայր եւ Աս տուած Աստուած կենաց իմոց, անկանիմ առաջի քո»։ 23. Էջ 195. «Նորին աղաւթք առ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. Ի քեզ յուսամ Յիսուս Քըրիստոս յոյս իմ եւ աղաչեմ, քանզի բազում են յանցանք իմ»։ 24. Էջ 198. «Նորին աղաւթք առ Տէր Աստուած. Ցրուեա՛, Տէր, զօրութեամբ սուրբ խաչի քո զընդդիմամարտութիւն այսոցն չա25. Էջ 204. «Նորին աղաւթք առ Տէր Յիսուս Քրիստոս. Աստուած Աստուած իմ, Աստուած որ քննես զսիրտս»։ 26. Էջ 209. «(Աղօթք Մանասէի). Եւ արդ Տէր խոնարհեցուցանեմ զծունը սրտի իմոյ եւ խնդրեմ ի քաղցր ողորմութենէ քումմէ, ամենա(կալ Տէր թո՛ղ զմեղս իմ)»։ - Վերջ էջ 212. «Եւ մարդասիրութեամբդ քո յիշեա՛ ըզմեզ, Տէր, յորժամ գաս արքայութեամբդ քո եւ ողորմեա՛յ մեզ»։ Էջ՝ 208-209ի միջանկեալ թուղթ ինկած նլալ կը պակսի «Տէր Ամենակալ»ի առաջին

Content