1196

ԱՂՕԹԱԳԻՐՔ Ե

ՌՃԴ = 1655 - ՌՃԴ = 1655

ID

Number

1196

Old record number

375

Title

ԱՂՕԹԱԳԻՐՔ Ե

Start date

ՌՃԴ = 1655

End date

ՌՃԴ = 1655

Date details

ՌՃԴ - 1655։

Copy place

Reference

Type

Number of pages

322

Dimension

7,5x11,5

Layout

միասիւն (5x8)։

Writing details

բոլորգիր ընտիր։

Codicology

14, որոնցմէ Թ ունի 11 թղ., ԺԳ՝ 10 թղ., ԺԴ՝ 7 թղ., մնացածները իւրաքանչիւրը 12 թղ.։

Principal subject

Subject details

մագաղաթ նուրբ եւ ընտիր։

Number of lines

22։

Binding

խաւաքարտ կաշեպատ. երկու կողքերուն անկիւնները կան դրոշմանիշ վարդեր. ներքին կողմէն ծածկուած են դեղնորակ թուղթով։

State of preservation

լաւ, մաքուր եւ անթերի. շատ գործածուելէ՝ բազմաթիւ մագաղաթներու վարի լուսանցնքները սեւցած են։ Ձեռագրիս կռնակի մասը չորութենէ վնասուած է ու կաշին ցեցոտած։

Copyist

եւ այլ ծանօթութիւններ կը պակսին։

Owner

Commanditaire

Illuminator

Binder

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

չկան։

Initials

կարմիր մելանով են։

Marginal illuminations

եւ այլ զարդեր չկան։

Images

Canon tables 1

Canon tables 2

բնագրիս սկզբնաւորութեան կարմիր մելանով գծուած է քառանկիւն մը, 1,5x4,6 մեծութեամբ, ու միջանկեալ կարմիր գիծերով անյաջող զարդեր գծուած են։

Title text

Blank pages

չկան։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ. Էջ 307. «Ազատեցար, անիմաստ մանկունք, շլացար աչկունք, թարշամեալ շրթունըք, անարուեստ մատունք, բեկացեալ մըջկունք, կռացեալ ծնկուկ, ուրախ լեր եւ փառք տուր Աստուծոյ որ հասոյց զոչինչս ի յաւարտ։ Թվին ՌՃԴ (1665), Օգոստոսի Ը (8)»։

Informations

1791էն առած մտած է Ս. Ղազարի մատենադարանը։ Բովանդակութիւն. 1. Էջ1. «Աղաւթք մատոյց սուրբն Յո(վ)հաննու Գառնեցի ասացեայ առ Տէր Աստուած. Տէր Տէր, Հայր եւ Աստուած կենաց իմոց, անկանիմ(ք) առաջի քո եւ աղաչեմք զքեզ, հայեա ի տառապանս»։ 2. էջ 5. «Նորին աղաւթք ասացեալ ի վերայ գրո(յ) անուանն իւրո(յ) Կիրակի աւուրն. Յաւիտենից Աստուած եւ արարիչդ բոլորից, որ յայսմ աւուր սկսեալ ի սկզբանէ արարեր զերկինս եւ զերկիր»։ 3. Էջ 6. «Նորին աղաւթք Երկուշաբաթի աւուրն. Ով ամենակալ եւ ամենակարաւղ Տէր իմ եւ Աստուած իմ, որ յայսմ աւուր»։ 4. Էջ 8. «Նորին աղաւթք Երեքշաբաթի աւուրն. Վերին վայելչութեանցդ վերանորոգաւղ եւ ստորայնոցս»։ 5. Էջ 9. «Նորին աղաւթք Չորեքշաբաթի աւուր. Անկանիմ առաջի քո եւ աղաչեմ զքեզ Տէր իմ Տէր եւ Աստուած իմ, անճառ ճառա6. Էջ 10. «Նորին աղաւթք Հինգշաբաթի աւուրն. Ներող եւ ներգործող բարեաց, բազմագութ եւ ողորմած Տէր իմ եւ Աստուած 7. Էջ 11. «Նորին աղաւթք Ուրբաթի աւուրն. էապես բարի եւ ամենակարող զաւրութիւն»։ 8. Էջ 14. «Նորին աղօթք Շաբաթի աւուրըն. Սուրբ Երրորդութիւն, անբաժանելի, անճառելի եւ անաշխատ»։ 9. Էջ 16. «Նորին աղօթք առ Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս. Գառն Աստուծոյ Տէր իմ եւ Աստուած Յիսուս Քրիստոս, որ զենար ի վերայ խաչին»։ 10. Էջ 19. «Նորին աղաւթք ի սուրբ Աստուածածին. Աստուածածին մայր Քրիստոսի, եւ ծնօղ միածնին»։ 11. Էջ 22. «Նորին աղաւթք առ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. Ռահ լուսոյ եւ ճշմարիտ ճանապարհ կենաց յաւիտենականաց Քրիստոս Աստուած»։ 12. Էջ 23. «Նորին աղօթք առ Տէր Աստուած. Նայեա քաղցրութեամբ առ դառնացուցիչս, Տէր իմ եւ Աստուած իմ Յիսուս Քրիստոս»։ 13. Էջ 24. «Նորին աղօթք առ Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս. Երկնաւոր թագաւոր որ վասն գիւտի միո(յ) մեղաւորի, զՀայր եւ զՀոգին հանդերձ հրեշտակաւքն»։ 14. Էջ 26. «Նորին աղօթք առ Տէր Աստուած. Ցաւագնեալս մեղօք եւ ցանկորդեալս քաւութեան մեղաց եւ յանցանաց»։ 15. Էջ 28. «Նորին աղաւթք առ Տէր մեր Յիսուս. Ի քեզ յուսամ Յիսուս Քրիստոս, յոյս իմ եւ աղաչեմ, քանզի բազում են» 16. Էջ 30. «Նորին աղօթք վասն գիշերի. Աղաչեմ զքեզ, Տէր Աստուած ամենակալ եւ գոհանամ զանհաս մարդասիրութենէդ»։ 17. Էջ 32. «Նորին աղօթք միջնորդութեամբ երկնային զօր(ացն). Սուրբք եւ սիրեցեալք յամենասուրբ Երրորդութենէն, հոգիք հարկաւորք»։ 18. Էջ 35. «Նորին աղօթք առ Տէր Աստուած. Աստուած Աստուած իմ, Աստուած որ քննես զսիրտս եւ զերիկամունս»։ 19. Էջ 38. «Նորին աղաւթք ի սուրբ Աստուածածինն եւ առ ամենայն սուրբս. Երկնային դուռն եւ առագաստ անմահ արքա20. Էջ 41. «Նորին աղաւթք առ Տէր վասն ճանապարհի. Առաջնորդ կենաց եւ ճանապարհ ճշմարտութեան»։ 21. Էջ 42. «Նորին աղօթք առ Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս. Լոյս ի լուսո(յ), լոյս աշխարհի Քրիստոս Աստուած, որ լուսով ողորմութեամբդ»։ 22. Էջ 43. «Սրբոյն Եփրեմի հոգեկիր վարդապետի աղօթք եւ աղերս մաղթանաց ի խորոց սրտի խօսք ընդ Աստուծոյ. Տե՛ս Տէր զտառապանս իմ եւ զցաւս հոգ(ւ)ո(յ) իմոյ բազմամեղիս»։ 23. Էջ 58. «Նորին աղաւթք երանելւոյն Եփրեմի. Տէր Յիսուս Քրիստոս, մի՛ մտաներ ի դատաստան ընդ ծառայի քում»։ 24. Էջ 63. «Նորին աղօթք երանելւոյն Եփրեմի ընդդէմ պատարագի. Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, երկնի եւ երկրի իշխան մահու եւ կենաց, դատաւոր կենդանեաց»։ 25. Էջ 73. «Սրբոյն Յո(վ)հաննու ասացեալ զաղօթս ի սուրբ Երրորդութիւն. Ամենակալ անարատ Աստուած, անսկիզբն Հայր, անտեսանելի, անբաւելի»։ 26. Էջ 80. «Նորին աղօթք սրբոյն Յո(վ)հաննու ի սուրբ Երրորդութիւն. Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, որ զքո խաղաղութիւնդ շնորհեցեր սրբոց քոց առաքելոցն»։ 27. էջ 85. «Նորին աղաւթք սրբոյն Յո(վ)հաննու ի սուրբ Երրորդութիւն. Որ եսդ տէր զաւրութեանց եւ Աստուած ճշմարիտ, աղբիւր լուսո(յ) եւ կենաց»։ 28. Էջ 92. «Աղաւթք (առ) Հայր Տեառն. Փառք քեզ Հայր Աստուած ամենակալ»։ 29. Էջ 92. «Աղօթք ի դէմ(ս) Որդւոյն. Աւրհնութիւն քեզ Որդի Աստուծոյ Տէրդ մեր Յիսուս Քրիստոս»։ 30. Էջ 93. «Աղաւթք ի դէմս Հոգւոյն սրբոյ. Գոհութիւն քեզ Հոգիդ սուրբ Աստուած ճշմարիտ, արեգակն արդարութեան»։ 31. Էջ 94. «Աղաւթք սուրբ Երրորդութեան. Ով ամէնաւրհնեալ Հայր սուրբ, մեղա(յ) յերկինս եւ առաջի քո»։ 32. Էջ 94. «Աղօթք առ Որդին միածին. Որդի Աստուծոյ եւ բան Յիսուս Քրիստոս, մեղա(յ) յերկինս եւ առաջի քո»։ 33. Էջ 95. «Աղօթք առ սուրբ Հոգւոյն. Հոգի Աստուծոյ, Աստուած ճշմարիտ, մեղա(յ) յերկինս եւ առաջի քո»։ 34. Էջ 95. «Աղօթք առ սուրբ Երրորդութեան եւ մի աստուածութեան. Համագո(յ) սուրբ Երրորդութիւն, անբաժանելի Աստուած կատարեալ, մեղա(յ) յերկինս եւ առաջի քո»։ 35. Էջ 96. «Աղօթք Տեառն Ներսէսի Հայոց կաթողիկոսի, ասացեալ ի ժամ պատերազմի. Տէր Աստուած զօրութեանց, նայեա՛ յաղօթս իմ, վասն փառաւորեալ անուանդ քո, զի թէպէտ իցէ անօրէնութիւն յաշխարհիս 36. Էջ 101. «Աղաւթք Դանիէլի մարգարէի. Տէր Աստուած, մեծդ եւ սքանչելի, որ պահես զուխտ եւ զողորմութիւն»։ 37. Էջ 105. «Աղաւթք եւ պաղատանք (Եփրեմի) առ սուրբ խաչն աստուածընկալ. Աղաչեմ Տէր եւ անկանիմ առաջի սրբո(յ) նշանի քո»։ 38. Էջ 107. «Աղօթք առ կենսաբեր սուրբ խաչն Քրիստոսի. Ողջոյն քեզ փայտ փըր կութեանն, վահան հաւատո(յ), զէն անյաղթելի»։ 39. Էջ 110. «Դարձեալ «Աղաւթք սուրբ խաչին. Պսակ անհասական գլխոյն Յիսուսի, միջնորդ փրկութեան մերո(յ)»։ 40. Էջ 111. «Դաւանութիւն ուղղափառ հաւատո(յ) ասացեալ մեծին Աթանասի գերազանց վարդապետի Աղեկսանդրու. Ամենայն ոք որ կամի փրկիլ, նախ քան զամենայն պիտոյ է զի ունիցի ուղղափառ հաւատ, զոր եթէ ոչ իւրաքանչիւր ոք ամբողջ եւ անարատ պահեսցէ՝ առանց երկբայութեան յաւիտեան կորիցէ. այս է կաթողիկէ հաւատ, զոր եթէ ոչ իւրաքանչիւր ոք հաւատարմաբար եւ հաւաստապէս հաւատասցէ՝ ոչ կարասցէ փրկիլ. իսկ ուղղափառ հաւատ այս է. Զի մի է Աստուած Երրորդութիւն եւ զԵրրորդութիւն ի միութիւն պատուեսցուք, բայց զանձինս մի շփոթեսցուք»։ 41. Էջ 116. «Աղօթք ի ժամ պատարագին, յորժամ ընթանայ յեկեղեցին առ դուրս տաճարին. Տաճար Աստուծոյ եւ բնակարան սուրբ Հոգ(ւ)ոյն, սրբո(յ) աւազանաւն կոչեցայ յորդեգրութիւն»։ 42. Էջ 117. «Եւ մտեալ ասասցէ զաղօթս սրբոյն Յովհաննու Ոսկեբերանին ի մէջ եկեղեց(ւ)ո(յ). Տէր մի՛ պակասեցուսցես զիս յաւիտենական քոց բարեացդ»։ 43. Էջ 118. «Եռամեծի եւ քաջ վարդապետի Մխիթարա(յ) Գօշի խստակրօն ճգնաւորի եւ բանիբուն հռետորի ասացեալ զաղաւթս ի ժամ սուրբ պատարագին. Տէր Աստուած իմ, Յիսուս Քրիստոս, բան Հօր եւ կերպարան, կենդանի եւ կենդանարար»։ 44. Էջ 132. «Նորին աղաւթք Մխիթարա(յ) ի դէմ պատարագի. Ամենակալ ամենախնամ Աստուած, յամենայնի աւրհնեալ, որ յամենայնի ես եւ յամենեցուն անհաս»։ 45. Էջ 137. «Աղաւթք ի վերայ ամենայն աշխարհի. Շնորհեա Տէր զհաստատութիւն եւ գղձալի զխաղաղութիւն»։ 46. Էջ 143. «Աղաւթք եւ աւրհնութիւնք ամենայն աշխարհի. Աւրհնեալ է Հայր սուրբ Աստուած ճշմարիտ, սրբեա զմեզ յամենայն սղալանաց»։ 47. Էջ 147. «Աղաւթք առ սուրբ պատարագի. Երեքանձնեա(յ) տէրութիւն, միով բնութեամբ եւ էութեամբ, անքնին եւ ան48. Էջ 149. «Մաղթանք առ սուրբ մարմինն Քրիստոսի, յորժամ քահանայն բարձրացուցանէ ակներեւ ժողովրդեանն զսուրբ մարմինն. Երկիր պագանեմք քեզ Քրիստոս, փրկութիւն աշխարհի. բան Հաւր, պատարագ կենդանի»։ 49. Էջ 151. «Դարձեալ ի սուրբ մարմին եւ արիւնն Քրիստոսի, Աղօթք ի ժամ պատարագի. Ձերեւելիդ ինձ ի փրկութիւն, խոստովանիմ ճշմարտապէս»։ 50. Էջ 151. «Աղօթք ընդդէմ սրբոյ պատարագի ոգեշահ եւ աւգտակար, զի որք զղջացեալ սրտիւ աղաւթեն՝ ընդունին մեղաց թողութիւն. բայց պարտ է ասել զաղաւթս ի ժամ սուրբ պատարագի, ի տեսութիւն մարմնո(յ) եւ արեան Տեառն. Սուրբ, սուրբ, Հայր ամենակարող եւ յաւիտենական Աստուած»։ 51. Էջ 156. «Աղաւթք Թովմայի առաքելո(յ) ասացեալ. Մարմին քո պատուական լիցի ինձ ի կեանս»։ 52. Էջ 158. «Աղաւթք Տեառն Յո(վ)հաննու Ոսկեբերանի. Գոհանամք եւ մեծացուցանեմք եւ փառաւորեմք զքեզ Տէր Աստուած իմ, զի զիս զանարժանս»։ 53. Էջ 160. «Աղաւթք Հոգւոյն սրբոյ. Հոգի Քրիստոսի սրբեա՛ զիս»։ 54. Էջ 160. «Աղօթք զկնի արձակման պատարագի. Տէր Աստուած աւրհնեալ ես յաւիտեան, աւրհնեա՛ հոգւով զամենեսեան»։ 55. Էջ 162. «Գովասանք Աստուածածնի. Տէր ողորմեա, Քրիստոս ողորմեա... Սուրբ Մարիամ, բարեխօսեա վասն մեր. Սուրբ Աստուածածին, բարեխօսեա...»։ 56. էջ 166. «Պսակ Վարդենի երանելի կուսին Մարիամու, երեք բաժին բաժանի. Առաջի բաժինն ուրախութեան, այսպէս ըսկըսանի. նախ խաչակնքի եւ ասի. Անուն Հօր եւ Որդւոյ եւ»։ Էջ 178. «Երկրորդ բաժինն սգոյ. այսպէս սկսանի որպէս առաջինն»։ Էջ 192. «Երրորդ բաժինն ուրախութեան, նոյնպէս սկսանի որպէս առաջինն»։ Էջ 202. «Յետ այսորիկ Հաւատամք ծածկաբար ասեն։ Գովասանք առ սուրբ Աստուա ծածին... Սուրբ կոյս Մարիամ, բարեխոսեա վասն մեր. Սուրբ կոյս կուսանաց, բարեխօսեա...»։ 57. Էջ 206. «Մեսրոպա(յ) վարդապետի ասացեալ աղօթք եւ աղաչանք առ ամենասուրբ կոյս Մարիամ Աստուածածինն. Մարիամ Աստուածածին, մայր լուսոյ եւ ծնաւղ Քրիստոսի, ամենսուրբ կոյս Մարիամ»։ 58. Էջ 209. «Նորին աղօթք Մեսրոպա(յ) վարդապետի ասացեալ յաղագս զղջման ե։ արտասուաց. Ով որ անեղդ ես եւ անստեղծ եւ արարիչ ամենայն արարածոց»։ 59. Էջ 212. «Աղօթք առ սուրբ Աստուածածին. Ոով Մարիամ, մայր բանին Աստուծոյ, գիտեմ զի աւտարացա(յ) ի բարեաց»։ 60. Էջ 214. «Դարձեալ աղօթք առ սուրբ Աստուածածին. Ով ամենասուրբ Աստուածածին, պարծանք կուսութեամբ, ճրագ պայծառագոյն քան զարեգակն»։ 61. Էջ 216. «Գովասանք առ սուրբ Աստուածածին... Դու ես ծնօղ, բարեխօսեա վասն մեր. Դու ես դշխոյ, բարեխօսեա...»։ 62. Էջ 221. «Սաղմոս եօթն փոխ. դարձեալ ի զղջումն ապաշխարութեան, ոգեշահ եւ աւգտակար, զի որք զղջացեալ սրտիւ աղաւթեն եւ ընդունին մեղաց թողութիւն. բայց պարտ է ասել յամենայն ժամ ամենայն քրիստոնէից. Տէր մի՛ սրտմտութեամբ քով յանդիմաներ զիս եւ մի» (Սղ. ԼԱ, ԼԷ, Ծ, ՃԱ, ՃԻԹ, ՃԽԲ)։ 63. էջ 237. «Գովասանք առ ամենայն սրբոց. Տէր ողորմեա... Սուրբն Միքայէլ, բարեխօսեա վասն մեր. Սուրբն Գաբրիէլ, բարեխօսեա վասն մեր...»։ 64. Էջ 241. «Աղօթք դարձելոցն ի զղջումն ապաշխարութեան ասացեալ սրբոյն Յովհաննու Ոսկեբերանին. Անսկիզբն Աստուած եւ անհասանելի, բաց զաչս սրտի իմո(յ)»։ 65. Էջ 250. «Պաղատանք առ ամենագութըն Աստուած. Անսկիզբն Աստուած, ողորմեաց, անեղ Աստուած, ողորմեա, անժամանակ Աստուած, ողորմեա»։ 66. Էջ 251. «Աղաւթք առ Տէր Աստուած. Ամենազօր Տէր, զթշնամին իմ կարկեաց, զբերան նորա կապեաց»։ 97. Էջ 282. «Աղօթք աւազակին որ եղնւ ճանապարհ ամենայն մեղաւորաց. Բա՛ց ինձ զդուռն ողորմութեան, ով Տէր»։ 68. Էջ 260. «Աղաւթք Փոկասու հայրապետի ասացեալ. Յիսուս Քրիստոս, Որդի Աստուծոյ, Տէր որ սուրբ է անունդ, տէր հրեշտակաց»։ 69. Էջ 263. «Նորին Փոկասու հայրապետի. Յիսուս Քրիստոս, Որդի Աստուծոյ, Տէր իմ եւ Աստուած, որո(յ) սուրբ է անունդ, տէր հրեշտակաց եւ Աստուած ամենայն անուանելոց»։ 70. Էջ 269. «Ողբ աղօթական ասացեալ սրբոյն Յուսկանն. Յիսուս միածին, Աստուած բոլորից, Հաւր անեղակից» (սկ. «Յու71. Էջ 272. «Աղօթք յորժամ յորոգայթ անկանի ոք, ասացեալ սրբոյն Գրիգորի Լուսաւորչի. Աւրհնեալ է մարդասիրութիւն քո, Տէր իմ եւ փրկիչ Յիսուս Քրիստոս, ընդէր լքանես զիս»։ 72. Էջ 275. «Նորին աղաւթք Գրիգորի Լուսաւորչի. Աղաչեմ զքեզ փրկիչ յաշխարհի, Քրիստոս, հայեաց յիս եւ ողորմեաց 73. Էջ 277. «Աղաւթք աղերսանաց Բենիկ վարդապետի. Կամիմ զի ատես զմեղաւորս, բայց ուրախանամ զի մեռար վասն նոցա»։ 74. Էջ 280. «Նորին ասացեալ աղօթք. Տէր Աստուած զօրութեանց, որ մեծդ ես եւ ահաւոր, ահեղ եւ սքանչելի»։ 75. Էջ 282. «Աղաւթք յառաջ քան զխոստովանութեան ասա. Գոհանամք զքէն Տէր Աստուած իմ, որ արժանի արարեր զիս գալ ի խոստովանութեան...։ Հրաժարիմք ի սատանայէ եւ յամենայն...»։ Էջ 284. «Եւ ապա դառնան յարեւեյս եւ ասեն զդաւանութիւնս զայս. Խոստովանիմք եւ հաւատամք ամենակատար սրտիւ»։ Էջ 287. «Այս է ուղղափառ դաւանութիւն հաւատո(յ). Մեղա(յ) ամենասուրբ Երրորդութեան Հօր եւ Որդւո(յ) եւ»։ Էջ 292. «Ողորմեսցի քեզ մարդասէրն Աստուած եւ թողութիւն...»։ 76. Էջ 293. «Աղաւթք Տեառն Ներսէսի Հայոց կաթողիկոսի ասացեալ. Հաւատով խոստովանիմ եւ երկիր պագանեմ»։ 77. Էջ 302. «Մաղթանք զօրավորք յաղագս գիշերային արհօրաց (ի Նարեկացւոյն). Ընկալ քաղցրութեամբ Տէր Աստուած հզօր, զդառնացողիս զաղաչանս...։ Որդի Աստուծոյ կենդանւոյ, աւրհնեալդ ամենայնի Հօրդ ահաւորի»։ 78. Էջ 308. «(Տաղ ի վերայ ցաւոց սուրբ Աստուածածնի). Աստուածածին սրբուհի, ամէնաւրհնեալ տիրուհի, կայր առ խաչին Յիսուսի եւ արտասուէր տրտմալի»։ Այս եւ յաջորդ նոտրագիր գրութիւնները՝ բնագրէս տարբեր գրչութեամբ են։ 79. Էջ 313. «(Աղօթք ի նարեկէ). Թագաւոր բարձրեալ, հզօր, ահաւոր, աւրհնեալըդ միայն, Տէր Յիսուս Քրիստոս»։ 80. Էջ 320. «Աղօթք զոր պարտ է ասել յետ բարձրացուցման ընձա(յ)իցն ի պատարագին, առ ի շահիլ զներումն երկուց հազարից ամաց, զոր շնորհեալ է եօթներորդ Պօնիփաչիոս վեհապետն. Տէր իմ Յիսուս Քրիստոս, զայդ սրբազան մարմինդ եւ զպատուական արիւնդ»։ 81. Էջ 321. «Աղօթք պատրի Մարկոսի. Օրհնեսցէ զքեզ Տէր եւ պահեսցէ զքեզ, ցուցցէ քեզ»։ - Վերջ էջ 322. «Ասա 7 Հայր մեր, 7 Ողջոյն, ի պատիւ 7 ցաւոց կուսին Մարիամու»։

Content