744
142
ԺԶ դար, գուցէ աւելի հին։
բոլորգիր։
37, որոնցմէ առաջին հինգը կորսուած են եւ մնացած է երեք թուղթ, որոնք խնամքով զետեղուած են ձեռագրին աւարտին։ լէ թերթը, որ վերջինն է, ունի ութը թուղթ, մնացածները (զ-լզ) իւրաքանչիւրը ունի 12 թղ.։ լը թերթէն սկսեալ՝ կորսուած են, սակայն Խ թերթէն մնացած է միայն մէկ թուղթ, որ նորոգուած եւ զետեղուած է ձեռագրիս աւարտին։
թուղթ։
1980-2ին ստացած է նոր կազմ, փայտեայ եւ կաշեպատ։ - ՄԱԳԱՂ. ՊԱՀՊԱՆԱԿ չունի։
1980-2 տարիներուն ձեռագիրս ամբողջապէս նորոգուած է Տորինոյ քաղաքին մէջ եւ ստացած նոր կերպարանք։ Ձեռագրիս սկիզբը կը պակսին առաջին հինգ թերթերը, նմանապէս վերջաւորութեան պակասաւոր է։ Միջանկեալ թուղթ մը կը պակսի ընդ մէջ թղ. 371-2ի, իսկ թղ. 359 կազմի ատեն սխալ տեղաւորուած է եւ պէտք է փոխադրել թղ. 347-8ի միջեւ։
առաջինը՝ Մարտիրոս քահանայ, երկրորդը՝ խոճայ Պապաճան, որ նախորդ Մարտիրոս ստացողին անունին վրայ թուղթ կպցնելով՝ գրած է իր անունը. երրորդ՝ Մանուկ, որ իր կարգին թուղթի կտորներով ծածկած է Պապանանի անունը եւ գրած իրը։ Երկու թուղթ իրարու վրայ կպցուած եւ վերջին նորոգութեան ընթացքին խնամքով անջատուած են իբր նմոյշ՝ թղ. 369բ2։ Յաջորդաբար Նորարեւ ալ եղած է ստացող ձեռագրիս։
՝ ամէն օրուան վկայաբանութիւնը սկսելուն, կարմիր եւ կապոյտ գոյներով եւ զարդերով, յատուկ այս դարուս։
չկան։
Թղ. 346ա, Յարութեան տօնի առիթով, միայն կարմիր գոյնով, յոյժ ճաշակաւոր եւ յաջող քառակուսի զարդերով. նոյն թուղթին վրայ կայ գեղեցիկ լուսանցազարդ մը եւ զարդագրեր։
հայկական ամիսները սկսելուն, 3,5x9 մեծութեամբ, պարզ եւ նաշակաւոր։
կարմիր են։
թղ. 345բ։
1. Թղ. 345ա2. «Որ ողորմի ստացողի գրոցս Մարտիրոս քահանային եւ ծնաւղացն Արքաւունին եւ Մեծխաթունին, կենակցին Գարանին, եւ քըւերն Մանանին, եւ զաւակացն Մխիթարին եւ Ալեքսանոսին եւ Ավրանին, Դշխոյին եւ Շնաֆորին, Ափրէմին եւ ծնաւղացն եւ որդոցն եւ դստերացն, եւ անպիտան գրչին եւ ծնաւղացն. ամէն»։ 2. Թղ. 369բ2. «Ողորմի Քրիստոս Աստուած ստացողի գրոցս Մարտիրոս քահանային եւ ծնաւղացն Արքաւունին եւ Մեծխաթունին եւ զաւակացն Ալեքսանոսին եւ Մխիթարին եւ Յովանէս գրչին»։ Յետագայ ստացողներու կողմէ. 3. Թղ. 369բ2. «Ողորմի Քրիստոս Աստուած ստացողի գրոցս խոճա Պապաճանին եւ Շահմելիքին եւ խոնա Կարապետին եւ զաւակացն եւ ազգականացն»։ 4. Թղ. 206ա2, «Եւ վերջին ստացողի գրոցս խոնա Պապաճանին եւ Շահմելիքին եւ խոնա Կարապետին եւ Շուշանին եւ ամենայն արեան մերձաւորաց»։ 5. Թղ. 369բ2. «Ստացողի գրոցս Մանուկին, կողակցին Մարիկին, որդոյն Պօղոսին, Գրիգորին եւ ամենայն արեան գարմին»։
«ԱռաքոսցԻ Կորօոյ ս Հ. Մաղաքիա Յովհաննիսեան, յամին 1873»։ Մատեանս է Յայսմաւուրք, դասական բովանդակութեամբ, որ կը պատկանի Գրիգոր Խլաթեցիի խմբագրութեան։ Ունի մեր Զ. Յայսմաւուրքին տարբերակները, հետեւելով Դ. օրինակին։ Հետեւեալն է կարգը. 1. Թղ. 1ա1. (Հոռի Ե. Սեպտ. ԺԴ. Ամենաժողով երկնագումար... Դշխոյն Հեղինէ գնաց յԵրուսաղէմ...)։ Բովանդակ պատկերը տե՛ս Դ. Յայսմ. § 2, ե։ Ձեռագրիս առաջին հինգ թերթերը ինկած ըլլալով, ներկայիս բնագիրը կը սկսի «եւ աստուածասիրին եկն յԵրուսաղէմ եւ էր ընդ նմա սուրբն Սեղբեստրոս» բառերով։ 2. Թղ. 43ա2. «Սահմի Ա. Հոկտ. Ժ. Տաւն է յղութեան Եղիսաբէթի»։ 3. Թղ. 91ա1. «Տրէի Ա. Նոյեմ. Թ. Անտոնիոսի...»։ 4. Թղ. 152ա2. «Քաղոց Ա. Դեկտ. Թ. Տաւն է յղութեան Աննայի»։ §. Թղ. 215ա2. «Արաց Ա. Յունուարի Ը. եւ Տբէթ ԻԴ. Վերստին տաւն է Ծննդեան... եւ Թէոփիլոսի»։ 6. Թղ. 261ա2. «Մեհեկի Ա. Փետր. Է. Անդրոնիկոսի»։ 7. Թղ. 314ա1. «Արեգ Ա. Մարտի Թ. Սրբոց Քառասնիցն»։ 8. Թղ. 374բ1. «Ահկի Ա. Ապրիլի Ը. Սահակայ եւ Համազասպայ»։ 9. Թղ. 378ա1-379բ2. «Ահկի Գ. Ապրիլի ժ. Անթիպպասայ» (կը մնայ կիսատ)։