998

ԿԱՆՈՆԱԳԻՐՔ Զ

ԺԳ դար - ԺԴ դար

ID

Number

998

Old record number

1661

Title

ԿԱՆՈՆԱԳԻՐՔ Զ

Start date

ԺԳ դար

End date

ԺԴ դար

Date details

բնագրին գրչութեամբ գրուած յիշատակարանը չունի թուական, սակայն տարբեր գրիչ մը կը յիշատակէ թէ ՊԱ թուականին գնած է Ձեռագիրս, ուստի 1352էն առաջ գրուած է, այն է՝ ԺԳ-ԺԴ դարուն։

Copy place

Reference

Type

Number of pages

272

Dimension

15x21,5

Layout

միասիւն (11x16,5)։

Writing details

նոտր հին։

Codicology

Ա-ԻԵx12 (Ա՝ 4 թղ., Բ՝ 8 թղ., Դ՝ 7 թղ., Զ՝ 14 թղ., Գ, Ե, ԺԳ, ԻԵ՝ 10)։

Principal subject

Subject details

թուղթ տոկուն։

Number of lines

23։

Binding

դրոշմազարդերը ջնջուած մութ շագանակագոյն կաշի, դռնակով, միջուկը տախտակ, աստառը ձիթագոյն սեւ բիծերով ընտիր կերպաս. կորսուած են երկու փականքները։

State of preservation

բաւարար. խոնաւութիւնը թողած է իր հետքը բազամթիւ թուղթերու վրայ՝ առանց վնասելու գրութեան. միջանկեալ թուղթեր կորած են՝ թողլով բնագիրները կիսատ, որոնք նշած ենք իրենց տեղը։

Copyist

եւ այլ ծանօթութիւններ կը պակսին։

Owner

Commanditaire

Illuminator

Binder

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

եւ այլ զարդեր ամենեւին չունի։

Initials

կարմիր։

Marginal illuminations

Images

Canon tables 1

Canon tables 2

Title text

Blank pages

չկան։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ. 1. Թղ. 271բ. «Տէր իմ տէր, ընկալ սիրով զսակաւ աշխատութիւնս իմ որպէս եւ տէրն քո զերկու խերեւէշն այրոյն, զի որչափ կարացի նա ուղեցի, թէպէտեւ աւրինակն այլ սղալ էր եւ յոյժ պակաս, եւ զստանալոյն եւ զգրելոյն փոխարէնն ընկալջիս ի Քրիստոսէ Աստուծոյ մերոյ, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս»։ 2. Թղ. 35բ. «Մի՛ մեղադրեր սղալանացըս, բարեմիտ ընթերցող, զի յաւրինակէն էր սղալն, այնպէս էր գրած եւ ես աշխատութեամբ ուղեցի»։ Բնագրէն տարբեր գրչութեամբ. 3. Թղ. 272ա. «Կանոնքս Մինասին է Աստուծով, որ գնեցի զսա ի Թվ. ՊԱ (1352), ի վարժումն անձին իմոյ եւ յիշատակ ծնաւղաց եւ եղբարց իմոց»։ 4. Թղ. 272բ. «Կանոնքս այս ընթանրական, Եդեալ սրբոցն միաբան, Առաքելոցն երկոտասան, Հետեւողացն բանին կողման, Այլ եւ ժողովն Նիկիայն, Եբեսոսին եւ նոր Հռոմայն, Յորոց վերայ հիմն անսասան, Եդին եւ այլք պատշաճական, Ջորս ընթեռնուս մտառական, Եւ ճանաչես ընդրողական, Զբանըս սրբոցն որ յիշեցան, Եւ ջան սրբոցն որ գարշեցան»։

Informations

«Այս գիրք յիշատակ է Շոռոթեցի պարոն Ռափայէլին, զոր եբեր ի Վարատինու եղբայր նորա Հ. Սուքիաս վրդ.ն մեր Աղամալեան, յամի տեառն 1781, յամսեանն ՅունԲովանդակութիւն. Մատեանս է Կանոնագիրք հայ հոռոմոց եւ Պատմութիւն ժողովոց. 1. Թղ. 1ա. «Գլուխ Ա. Յաղագս աստուածայբանութեան եւ ուղ(ղ)ափառ հաւատոյ. Առաքելական կանոն՝ ԽԹ., Ծ, Կոստանդինուպաւյսի ժողովոյն կանոն Ա, Ե. Եփեսոսի ժողովոյն...»։ - Վերջ թղ. 13բ։ Յանկ մըն է Կանոնագիրքի նիւթերուն, բաժնուած հետեւեալ կերպով. Թղ. 1բ. «Թուղթ առաջին. Յաղագս աստուածային բնութեան եւ ուղղափառ հաւատոյ եւ կանոնաց ձեռնադրութեան» (գլ. ալզ)։ Թղ. 4բ. «Թուխտ երկրորդ. Յաղագս առնելոյ եկեղեցեաց, յաղագս քահանա(յ)ական անաւթից եկեղեցոյ եւ կլերիկոսաց, որոց առանց գիտութեան եպիսկոպոսին կանկնեսցեն մատուցարանս, որ է սուրբ սեղան» (գլ. ա-լէ)։ Թուղթ ինկած ըլլալով՝ կը պակսին յաջորդող մասերը։ Թղ. 9ա. «Թուղթ տասներորդ. Յաղագս ուղղաւորութեան եկեղեցական իրաց եւ յաղագս առանձնականաց եպիսկոպոսին» (գլ. Թղ. 9բ. «Թուխթ մետասաներորդ. Յաղագս առնելոյ վանուց եւ կրաւնաւորաց» (գլ. ա-ժզ)։ Թղ. 11ա. «Թուղթ երկոյտասան. Յաղագըս հերձուածողաց, հրէից եւ հեթանոսաց» (գլ. ա-լբ)։ Թղ. 13ա. «Թուղթ չորեքտասան. Յաղագըս հասարակաց մարդ(կան). (գլ. ա-է)։ 2. Թղ. 13բ. «Ա. Սրբոյն Վասիլիու հաւրըն մերոյ մեկնութիւն յաղագս եկեղեցոյ. Եկեղեցի իցէ տաճար Աստուծոյ, մեհեն սուրբ, տուն աղաւթից, ժողովարան ժողովըրդեան, մարմին Քրիստոսի, անուն նորա հարսն Քրիստոսի...»։ - Վերջ թղ. 25ա. «Եւ զիւր արիւնն եհեղ եւ խառնեաց զնոր ուխտն ասելով. Այս է մարմին իմ եւ արիւն, որ բեկաւ սրսկելով ի քաւութիւն մեղաց, եւ քանիցս անգամ ուտիցէք զհացն եւ զբաժակն ըմբիցէք՝ զմահ իմ եւ զյարութիւն իմ խոստովանեսջիք»։ 3. Թղ. 25ա. «Բ. Սուրբ հաւրն մերոյ Վասիլիու պատիժք մեղուցելոցն. Որ ոք իցէ առողջ մարմնով եւ անփոյթ առնէ զաղաւթս եւ կամ զուսումն սաղմոսացն պատճառելոց զպատճառս մեղաց...»։ - Վերջ թղ. 28բ. «Որ ոք առաքեսցէ ումեք աւրհնութիւն կամ ընդունիցի ինչ առանց առաջնորդին, եղիցի առանց աւրհ(նութեան)». թուղթ ինկած ըլլալով՝ կը մնայ կիսատ։ 4. Թղ. 29ա. «Գ. (Կանոնք առաքելականըք). ... ԺԵ. Որ ոք քահանա(յ) կամ սարկաւագ կամ կլերիկոս թողցէ զիւր բնակութիւնն առանց գիտելոյ իւրում եպիսկոպոսին յայլում գնասցէ...» (ժե-ձզ). սկիզբը թերի թուղթի անկումով։ 5. Թղ. 37բ. «Դ. Կանոնք սրբոց հարցն որ ի Նիկիայ ՅԺԸիցն» (ա-ի)։ 6. Թղ. 44ա. «Ե. Կանոնք երանելի սուրբ հարցն որոց յԱնիւրիայ ժողովեցան, որ նախագոյն իցէ քան զժողովն Նիկիացոց. իսկ երկրորդ ասի՝ յաղագս պատվոյ եւ իշխանութեան տիեզերական ժողովոյն» (ա-իե)։ 7. Թղ. 48ա. «Զ. Կանոնք որոց ի Նոր Կեսարիայ ժողովոյն սուրբ հարցն, որք երկրորդ իմն իցեն քան զԱնկիւրիայն, իսկ քան զՆիկիացոցն յառաջ եղեալք, այլ վասն պատվականութեանն յառաջ կարգեցաւ սոցա Նիկիացիոցն» (ա-ժե)։ 8. Թղ. 49բ. «Է. Կանոնք որոց ի Գանգռայ ժողովեալ սուրբ հարցն որ զՆիկիացոց սինոդոսին կարգեցան» (ա-ի)։ 9. Թղ. 53ա. «Ը. Կանոնք որոց յԱնդիոք ժողովեալ սրբոց հարցն» (ա-իե)։ 10. Թղ. 60ա. «Թ. Կանոնք որոց ի Լաւոդիկէ Փռիւքացոց ժողովեցան երանելի հարցն. սուրբ ժողովն որ ի Լաւոդիկէ Փռուգացոց պակատիանու համաւագեալք ի զանազան գաւառաց Ասիու, սահման եդին եկեղեցականս որպէս կարգեալ է» (ա-ծը)։ 11. Թղ. 64բ. «Ժ. Կանոնք ՃԾ սուրբ հարցն որոց ի Կոստանտինուպաւլիս ժողովեցան ի հիպատոսութեան Փլայբիանու եւ Շերոսի եւ Փլաբիու եւ Ազրիոսի պայծառայգունիցն, համաձայնաբար երկրորդ սուրբ ժողովոյն տիեզերական, առ բարեպաշտ թագաւոր Թէոդոսիւ մեծաւն, որոյ հնազանդեցուցին զորս առ ի նոցանէ եդեալ կանոնս» 12. Թղ. 68բ. «ԺԱ. Կանոնք երկու հարոյր սրբոց հարցն ժողովելոցն յԵփեսոս յետ հիպատոսութեան Փլաբիու ի Թէոդոսիու ԳԺ., եւ Փլաբիու Վաղենդիու յերրորդն, յաւիտենից աղվաստոսացն, առ տասն կաղանդացոցն Յուլիսու. սուրբ եւ տիեզերական երրորդ ժողով որք յԵփեսոս ժողովեցան ի հրամանաց բարեպաշտ թագաւորացն, որոց յիւրաքանչիւր գաւառս եւ ի քաղաքս եպիսկոպոսաց եւ քահանայից եւ սարկաւագաց եւ ամենայն ժողովրդեանն» (ա-ը)։ 13. Թղ. 70բ. «ԺԲ. Կանոնք ՈԼ. սրբոց հարցն որոց ի Քաղկեդոն ժողովելոցն յիշխանութիւն Մարկիանոսի Աւգոստոսի. տիեզերական ժողով չորրորդ» (ա-իե)։ Թղ. 76ա. «Հաշիւ սուրբ սիւնհոդոսիս այսմիկ արտաձայնել յաղագս աւագութեան աթոռոյս սրբուհոյ եկեղեցոյն Կոստանդիուպալսոյ»։ Թղ. 76բ. «Նոյն սուրբ սիւնհոդոսիս այսմիկ գործոց որ յաղագս Փոտիոսի եպիսկոպոսի Տիրոսի եւ Եւստաթիոսի եպիսկոպոսի Բիրիտոնի»։ Թղ. 77ա. «Անատոյիոս երկեղած արհիեպիսկոպոս Կոստանդինուպաւլասու ասաց»։ Անդ. «Ամենայն բարեպաշտ եպիսկոպոսքըն գոչեցին»։ 14. Թղ. 78ա. «ԺԳ. Ժողով ընդդէմ հելենացոց եւ հերձուածողաց յաւուրս Բասոսի եւ Փիլիպոսի պայծառագոյն հիպատոսացն»։ 15. Թղ. 80ա. «ԺԴ. Կանոնք որոց ի Կոստանդինուպաւլիս ժողովեցան սուրբ հարցըն ի պաղատ թագաւորին յաւուրս Յու(ս)տիանոսի բարեպաշտ եւ քրիստոսասէր թագաւորին մերոյ, առ ձայնութիւն սուրբ սիւնհոդոսիս այսմիկ, առ բարեպաշտ թագաւորն Յուստիանոս, որոյ հպատակ կացուցին զեդեալս ի նոցանէ զկանոնս ժող. զ» (ա-հէ)։ 16. Թղ. 106ա. «ԺԵ. Կանոնք սրբոց հարցըն որոց ի Նիկիա երկրորդ ժողովոյն, ի թուականութեանս ՑՄՂԶ, ի բարեպաշտ թագաւորութեանն Կոստանդիանոսի եւ մաւր նորա Հելինա. Տիեզերական ժողով սուրբ ի եւթներորդ» (ա-իբ)։ 17. Թղ. 116ա. «ԺԶ. Սրբասնե(ա)լ եւ երանի եղբաւր եւ պաշտաւնակցի Տեառն Ադրիանու Պապու աւագագոյն Հռոմայ, Տարասիոս անարժան եպիսկոպոս սուրբ աջոյն. Բազում մասամբ եւ բազում աւրինակաւք աւետարանաբար առաքելաբար եւ հայրապէս վարդապետիմք անարծաթասէր զբարս ունել ի քահանայութեան կարգի...»։ 18. Թղ. 118ա. «Կանոնք սրբոց առաքելոցն. Ժէ. Գործոց Առաքելոցն. Տեսեալ իսկ Սիմոնի զի ի ձեռն դնելոյ ձեռաց սրբոց...»։ Թղ. 118բ. «Ի Չորրորդ թագաւորութենէն յաղագս բորոտութեան Գեգեզի»։ Թղ. 119ա. «Յերրորդ թագաւորաց»։ 19. Թղ. 119ա. «ԺԸ. Սրբոյն Վասիլու ի մեկնութենէ Եսա(յե)այ. Աւրէնս ետ յաւգնականութիւն որպէսզի ասասցեն թէ ոչ որպէս զբանս զայս յաղագս որո(յ) ոչ գոյ ընձայս տալ յաղագս նորա...»։ 20. Թղ. 119բ. «ԺԹ. Նորին ի թղթոյն զոր առ եպիսկոպոսս որ ի նմանէ որպէս թէ ոչ ձեռնադրեալ վասն ընչից. Կարծեսցեն թէ ոչ մեղանչին զի համայն ընդ ձեռնադրութենէն ոչ առնուցուն, այլ յետո(յ) քան զձեռնադրելն...»։ 21. Թղ. 120ա. «Ի. Ի վարուց սրբոյն Յոհաննու Ոսկեբերանին»։ 22. Թղ. 121ա. «ԻԱ. Ի կանոնաց ՈԼ սրբոց հարցն որոց ի Քաղկեդոն ժող(ովե23. Թղ. 121ա. «ԻԲ. Ի շրջաբերական թղթոյ Գեննադդիոսի սրբազան եպիսկոպոսի Կոստանդնուպաւլսի եւ որոց ընդ նմա ժողո24. Թղ. 121բ. «ԻԳ. Ի կանոնաց վեցերորդ սուրբ ժողովոյն»։ 25. Թղ. 122ա. «ԻԴ. Կանոնք եդեալք ի մեծ եւ սուրբ սինհոդոսին առաջնոյն եւ երկրորդին յաստուածապահ քաղաքին Կոստանտինուպաւլսին որ եղեւ յամենայսուրբ տաճարին սրբոց ամենագովելի առաքելոցն» (ա-ժէ)։ 26. Թղ. 130բ. «ԻԵ. Կանոնք եդեալք ի սուրբ սիւնհոդոսէն որ յանուանաբեր տաճարի բանին Աստուծոյ կացեալ զեօթներորդ տիեզերական սուրբ ժողովոյն հաստատելով եւ զամենայն ձեւական եւ զհերձուածողական հալածելով զմոլութիւն» (ա-գ), 27. Թղ. 131բ. «ԻԶ. Սուրբ հաւրն մերոյ Վասիլիու արհիեպիսկոպոսին Կեսարու Կապադոկացիոց առ Անփիլոքոս եպիսկոպոսըն Իկոնիոյ քաղաքին յաղագս կանոնաց, թո(ւ)ղթ կանոնական Ա. Անմահ հարցանելով զիմաստութիւն ասէ, իմաստութիւն նմա համարեսցի, իսկ իմաստնոյ որպէս համարեցաւ հարցումն...» (ա-ժզ)։ 28. Թղ. 140ա. «Իէ. Նորին յաղագս կանոնաց, թուղթ երկրորդ. Կանխաւ զոր ի բարեպաշտութենէ քում(մ)է առաջի եդե(ա)լ եդեր մեզ հարցուածս պատասխանի արարեալ...» (ժէ-խթ)։ 29. Թղ. 147ա. «ԻԸ. Նորին յաղագս կանոնաց, թուղթ երրորդ. Ի հեռագոյն ճանապարհէ վերադարձեալ վասնզի եղեւ մինչեւ ցՊոնտոս...» (ծ-ձե)։ 30. Թղ. 152բ. «ԻԹ. Նորին առ Գրիգորիոս Տարսոնացին ընդդէմ այնոցիկ որոց զերկուս քոյրս կալցեն ի կնութիւն կամ երկու եղբայր զմի կին. Եհաս առ մեզ հրովարտակ զկնիք ունելով զԴիոյդորոսի, իսկ այլն որ զկնի...»։ 31. Թղ. 155բ. «Լ. Նորին յաղագս Հոգոյն սրբոյ առ երանելին Ամփիլոքիոս. Որոց եկեղեցի պահելոցն պատգամացն եւ քարոզութեանցն զոմանս ի գրելոց վարդապետութեանց նուազիմք...»։ 32. Թղ. 157բ. «ԼԱ. Նորին յաղագս նոյն բանիս այս խնդրելոյ. Իսկ առ անվկա(յ) եւ առանց գրի գոլով զփառաբանութիւնն որ ընդ Հաւր, զայն ասեմք...». հաւանաբար թուղթ ինկած ըլլալով՝ կը մնայ կիսատ։ Կը պակսին նաեւ ԼԲ եւ ԼԳ գլուխները։ 33. Թղ. 158ա. «ԼԴ. Յաղագս թէ քանիցս անգամ պարտի պատարագել քահանայն»։ 34. Թղ. 159ա. «ԼԵ. Հարցմունք Յոհաննու միակեցի առ Նիկոլայոս հայրապետն Կոստանդինուպաւլսու»։ 35. Թղ. 163ա. «ԼԶ. Հարցմունք Մաքսիմոսի միակեցի առ սրբազան Տէր Նիկիֆոռն, եղեալ թղթապահ եկեղեցոյն Աստուծոյ յաղագս ազգի ազգի գլխոցն»։ 36. Թղ. 166բ. «Լէ. Սեւերիանոսի եպիսկոպոսի Գաբաղացոց յաղագս անուանակոչութեան մարդոյն»։ 37. Թղ. 167ա. «ԼԸ. Յաղագս արենախառնակութեանց»։ 38. Թղ. 167բ. «ԼԹ. Զի պարտ է մկրտել զտղայսն եւ հոգալ վասն նոցայ»։ 39. Թղ. 167բ. «Խ. Ի սիւնհոդոսէն որ եղեւ ի միաւորութիւն եկեղեցոյ յաւուրս Կոստանդինոսի եւ Ռամանոսի, մինն թագաւորել իսկ միուսն որ յայնժամ որպէս հայր թագաւորի զարժանաւորութիւնն ունեյ»։ Թղ. 170ա. «Աղաւթք ի վերա(յ) երկրորդ ամուսնացելոց. Տէր Աստուած մեր որ ամենայնի խնամողդ ես եւ զամենայն յառաջագոյն գիտես, որ...»։ 40. Թղ. 170բ. «ԽԱ. Թուղթ կանոնական սուրբ հաւրն մերոյ Գրիգորիու Նիւսացոց եպիսկոպոսին առ սուրբ Լիպսիոս եպիսկոպոսն Մելիտիննոյ. Մի եւ այս իսկ է յորոց ի սուրբ տաւնն կատարեսցին, իմանալն մեր զաւրինաւոր եւ զկանոնական տնաւրէնութիւնն...» (ա-ը)։ 41. Թղ. 179ա. «ԽԲ. Թուխտ շրջաբերական Գենադիոսի սուրբ հայրապետին Կոստանդինուպաւլսու եւ որ ի նմա սուրբ սիւնհոդոսին առ ամենայն սուրբ մետրապաւլիտս իւր, աստուածայսէր եւ սրբասնեալ պատարագակցի այս անուանց, Գենադիոս եւ եկեալ ի քրիստոսասէր թագուհիս քաղաքաց ի Կոստանդինուպաւյիս ի նոր Հռոմս սուրբ սինհոդոսս. Տէրն մեր եւ Աստուած եւ փրկիչն Յիսուս ձեռն արկեալ սրբոց իւրոց աշակերտացն զքարոզութիւնն...»։ 42. Թղ. 181բ. «ԽԳ. Սուրբ հաւրն մերո(յ) Վասիլիու թուղթ առ որս ընդ իւրո(յ) իշխանութեամբն եպիսկոպոսունս, որպէս թէ մի՛ ձեռնադրեալ ի ձեռս ընչից. Ապիրատութիւն իրացս յաղագս որոյ գրեմ ընդէր ամենեւիմբ կարծեցաւ եւ խաւսեցաւ եւ ցաւաւք ելից զանձն...»։ 43. Թղ. 182բ. «ԽԴ. Նորին առ գաւառի եպիսկոպոսս որպէս թէ մի՛ լիցի առանց նորա սպասաւորս ըստ կանոնացն. Ամենեւին զիս տրտմեցու(ս)ցէ զի պակասեցան այսուհետեւ կանոնք աստուածային սուրբ հարցն...»։ 44. Թղ. 183բ. «ԽԵ. Նորին առ Գրիգորիոս քահանա(յ) որպէս թէ որոշել նմա ի բնակակից կնոջէն. Հանդիպեցա(յ) գրելոյն առ ի քէն հանդերձ ամենայն երկայնմտութեամբ եւ սքանչացա(յ) թէ որպէս համառաւտ եւ դիւրաբար...»։ 45. Թղ. 184բ. «ԽԶ. Թէոփիլոսի արհիեպիսկոպոսին Ալեքսանդ(ր)ու, Աստուածայայտնութեան հանդիպել յաւուր կիւրակէի առձայնութիւն. Եւ սովորութիւն եւ վայելուչն առ ի մէնջ պահեսցի...»։ Թղ. 185ա. «Նորին յիշատակագիր զոր ընկալաւ Ամոն վասն Լիկոյի. Յաղագս որոց հաղորդք եղեն արիանոսացն եւ մինչեւ ցայժըմ...»։ 46. Թղ. 185ա. «Խէ. Պատասխանիք կանոնականք Տիմոթէոսի սրբասնե(ա)լ եպիսկոպոսի Ալեքսանդրու, ՃԾ սրբոց հարցն որոց ի Կոստանդինուպաւլիս առածեալ նմա հարցուածս յոմանց եպիսկոպոսաց եւ կլերիկոսաց» (ա-ժե)։ 47. Թղ. 188ա. «ԽԸ. Սրբոյն Աթանասի արշիեպիսկոպոսին Ալեքսանդրու առ Ամոն միայնակեցն. Ամենայն արարածք Աստուծոյ բարի եւ մաքուր, վանսզի ոչինչ անպիտան կամ անմաքուր արար Աստուծոյ բան...»։ 48. Թղ. 190բ. «ԽԹ. Նորին թուղթ առ Ռուբիանոս. Տեառն սիրելոյն եւ բաղձալոյ պաշտաւնակցի Ռուբիանոսի, Աթանասիոս...»։ 49. Թղ. 191ա. «Ծ. Նորին յԼԹ տաւնական թղթոցն. Այլ քանզի զհերձուածողացըն յիշեցաք որպէս մեռելոց, իսկ յաղագս մեր...»։ 50. Թղ. 193ա. «ԾԱ. Սրբոյն Կիւրղի արշիեպիսկոպոսին Ալեքսանդրու առ Մաքսիմոս սարկաւագն Անդիոքացոց յիշատակագիր. Լուայ ի սիրեցեալ միակեցէն Պաւղոսէ եթէ հրաժարեսցէ քո(յ)ին աստուածպաշտութիւնդ...»։ 51. Թղ. 193բ. «Նորին առ Գենադիոս քահանա(յ) եւ արշիմանդրիտն. Զժրակացութիւն իմն քո(յ)ին աստուածպաշտութեանդ առ բարեպաշտութիւն, ոչ այժմ...»։ 52. Թղ. 194ա. «ԾԳ. «Նորին առ Դոմնաս Անտիոքացին. Իւրաքանչիւր իրացն որ առ մեզ յորժամ ուղիղ բերցի...»։ 53. Թղ. 195բ. «ԾԴ. Նորին որոց ի Լիբիայ եւ ի Պենտապաւլիս եպիսկոպոսացն, Ամենայն պիտանի եւ հարկաւոր առ իշխանութիւն ժողովրդեանն...»։ 54. Թղ. 196բ. «ԾԵ. Երանելոյն Դիոնիսիու արշիեպիսկոպոսի Ալեքսանդրու առ Վասիլիդն. Դիոնիսիոս Վասիլիդի սիրեցեալ եղբաւր իմոյ եւ պաշտաւնակցի աստուածավայելուչ ողջոյն տերամբ. առաքեցեր ինձ...»։ 55. Թղ. 199բ. «ԾԶ. Սուրբ քահանա, վկային Պետրոսի արշիեպիսկոպոսին Ալեքսանդրու կանոնք բերեալ ապաշխարութեան իւրում բանին. Եւ արդ քանզի չորրորդ զատիկ այժմ կալաւ...» (ա-ժդ)։ 56. Թղ. 207ա. «Նորին ի բանէն որ ի զատիկն թէ ընդէր պահեմք զչորեքշաբաթի եւ զուրբաթ. Ոչ դատեսցուք զմեզ խարել զչորեքշաբաթի եւ զուրբաթ...»։ 57. Թղ. 207բ. «ԾԷ. Թուխտ կանոնական սրբոյն Գրիգորիու Սքանչելագործին յաղագըս յարշաւանս բարբարոսացն որք զզոհելս կռոցն կերան եւ կամ այլ ինչ յանցանս գործեցին. Ոչ կերակուր զմեզ ծանրացուցանէ քահանա(յ) պապա, եթէ կերան գերիքն...»։ 58. Թղ. 211ա. «ԾԸ. Կանոնք որոց ի Սարդիկի ժողովեալ սրբոց հարցն սուրբ սիւնհոդոսս որ ի Սարդիկի ժողովեալ ի զանազան իշխանութեանց հրամայեաց զկարգադրեալս» (ա-իա)։ 59. Թղ. 219ա. «ԾԹ, Կանոնք որոց ի Կարթագեն ժողովեալք Մժէ երանելի սուրբ հարցն» (ա-ղբ)։ Լուսանցքին վրայ կանոններու թուարկումը կը հասնի մինչեւ «ղե», եւ գրիչը ստորին լուսանցքին վրայ կը գրէ. Թղ. 250ա. «Մինչեւ աստ էր համարն ի յաւրինակն ուղակի, մի՛ մեղադրեր ով բարեմիտ ընթերցող թէ զայլն չգրեցի»։ Ապա կանոնները կը շարունակէ մինչ թղ. 259, առանց թուարկելու։ 60. Թղ. 259ա. «Միքա(յ)իլ յԱստուծոյ իշխան Վուլկարացոց, յաղագս եւթներորդ սուրբ տիեզերական եւ մեծամեծ սինոդոսացն եւ թէ զինչ է պատճառ նոցա ժողովելոյն»։ Թղ. 260բ. «Պատճառ առաջին սուրբ ժողովոյն»։ Թղ. 262ա. «Պատճառ երկրորդ սուրբ ժողովոյն»։ Թղ. 263բ. «Պատճառ երրորդ սուրբ սինոդոսին»։ Թղ. 264բ. «Պատճառ չորրորդ սուրբ եւ տիեզերական ժողովոյն»։ Թղ. 265բ. «Պատնառ հինգերորդ սուրբ ժողովոյն»։ Թղ. 267ա. «Պատճառ վեցերորդ սուրբ ժողովոյն»։ Թղ. 268բ. «Պատճառ եաւթներորդ սուրբ ժողովոյն»։ - Վերջ թղ. 271բ։ 61. Թղ. 271բ. «Պարտ է գիտել զի ի գալըստենէն Քրիստոսի մինչեւ ի սուրբ եւ ի տիեզերական առաջին ժողովն, որ ի Նիկիայ, ամք ՅԺԸ (...), եւ ի վեցերորդ ժողովոյն մինչեւ ցաւթներրորդ տիեզերական եւ մեծ սուրբ ժողովն ամք հարոյր եւ երկու։ Եւ Քրիստոսի Աստուծոյն մերոյ փառք յաւիտեանս. ամէն»։ 62. Թղ. 272բ. «Թէ վասն էր ասէ մարգարէն թէ իսկզբանէ արար Աստուած զերկին եւ զերկիր, եւ ի վերայ նորին բերէ եթէ երկիր էր աներեւոյթ եւ անպատրաստ»։ Կէս էջ այս մեկնութիւնը գրուած է բոլորգրով, բնագրէն տարբեր գրչութեամբ։

Content