1138

ՆԵՐՍԷՍ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑԻ Ե

ՉԾԵ = 1306 - ՉԾԵ = 1306

ID

Number

1138

Old record number

795

Title

ՆԵՐՍԷՍ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑԻ Ե

Start date

ՉԾԵ = 1306

End date

ՉԾԵ = 1306

Date details

ՉԾԵ - 1306։

Copy place

«ի յերկիրս Արճիշոյ, ի յանապատս Չորոյ, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնիս»։

Reference

Type

Number of pages

290

Dimension

17x24,5

Layout

միասիւն (12x20)։

Writing details

բոլորգիր հին, մեծ եւ ընտիր։

Codicology

25, որ է Ա-Չx12 (Ա՝ ունի 9)+2։

Principal subject

Subject details

թուղթ տոկուն։

Number of lines

31։

Binding

գեղեցիկ դրոշմազարդ շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ, աստառը կապոյտ փոքր սպիտակ քառակուսի զարդերով. ունի դռնակը՝ որու աստառը մասամբ մաշած ինկած է. կորած են նաեւ երեք փականքները։

State of preservation

շատ լաւ, կատարեալ եւ անթերի. թղ. 33-34 անջատուած են ձեռագրէն։

Copyist

Յովհաննէս, չի յիշեր իր եկեղեցական ըլլալը, սակայն այնու որ կը յիշէ վանքի աբեղաներուն անունները, ինքը եւս ըլլալու է վարդապետ։

Owner

Յոհաննէս վարդապետ։

Commanditaire

Illuminator

Binder

առաջինն անյայտ, ապա 1615ին, Եդեսիոյ առաջնորդ Տէր Յոհաննէս Եդեսացին կազմել տուած է Եդեսիոյ մէջ։

Parchment flyleaf

սկիզբը մէկ հատ, երկսիւն երկաթագիր աւետարան (մի սիւն լայնքն է՝ 9 սմ.), գրութեան մէկ երեսի գիրերու մելանը թափած ըլլալով՝ գրեթէ անընթեռնլի են, կը բովանդակէ Մթ. ԺԲ 25-26, 27-29, եւ Մթ. ԺԲ 19-20, 22-23։ Ետեւի կողմն ալ նոյն ոճով է, ունի սա բովանդակութիւնր. Մթ. ԺԲ 35-36, 38-39, եւ Մթ ԺԲ 30-30, 33։

Lettrines

միայն սկիզբը (թղ. 3ա), կարմիր գրիչով, առաջինը գազանագիր եւ ապա ամբողջ տող մը հանգուցագիր։

Initials

սեւ են։

Marginal illuminations

միայն թղ. 3ա, ամբողջ թուղթին երկայնքին, կարմիր գրիչով, յոյժ նուրբ եւ ընտիր։

Images

չունի։

Canon tables 1

թղ. 3ա, մեծութիւնը՝ 9x 12,5, կարմրագոյն, որու կեդրոնը կամարի ձեւով է, ուր գրուած է առաջին խորագիրը. խորանը է շատ նուրբ եւ ընտիր։

Canon tables 2

չունի։

Title text

բաց կարմիր։

Blank pages

թղ. 1ա-2բ, 289բ, 290ա՝ ուր զարդագրերու փորձեր կատարուած են, 290բ։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ. 1. Թղ. 297ա. «Փառք...։ Արդ գրեցաւ մեկնիչ պատարագիս եզինն պարարակի գառինն Աստուծոյ եւ փրկողի ամենայն հաւատացելոց, կենդանեաց եւ մեռելոց, ի թու. ՉԾԵ (1306), ի խնդրոյ վարդին վարդապետաց եւ ճգնաւորի ի վեր քան զկար մարմնոյ տանելով ի յանձին ուրախ զխաչն Քրիստոսի, որպէս զծաղիկ շուշանաց հովտաց, որոյ անունն Յոհաննէս յորջորջի, եւ ընկերակիցք իւր, մի ոմն նոյն եւ վարդապետ Ստեփաննոս անուն, որ եւ է առաջնորդ վանիցն Ասպիսընկա յերկրին Քաջբերունի, եւ է նմանեալ անւանակցին իւր, գեղեցիկ դիմաւք եւ զուարթ երեսաւք, գթալով ի ծերս եւ ի տղայըս, եւ բազում կրաւնաւորաւք զարդարեալ զեկե(ղե)ցիսն իւր, զԱստուածածինն եւ ըզսուրբ Յարութիւնն, պատարագելով զՔրիստոս ի փրկութիւն անձանց իւրեանց եւ ամենայն հաւատացելոց։ Եւ միւսն այլ Ստեփաննոս եւ հայր խոստովանութեան կարգեալ ամենեցուն, որ եւ է նմանեալ առաջին սըր«Արդ սոքա երեքեանս, երիցս երանեալքըս, գովեալ են եւ գովին յամենայն տեղիս։ Եւ ահա աղաչեմք զհանդիպողք տառիս յիշել ի յաղաւթս ձեր մաքուրս զսոքա զերեքեանս, վասնզի եւ դուք լիցիք մասնակից սոցին աղաղակելոյս, որ հանապազ կանխեալ են ի նոյն յաղաւթս, զոր Տէր Աստուած Յիսուս Քրիստոս, որով չափով չափէք չափեսցէ ձեզ յիշողքդ եւ յիշելոցս ձեր ննջ(եցելոց) եւ սոցայս. ամէն, ամէն, եղիցի, եղիցի։ «Արդ գրեցաւ մեկնիչ պատարագիս ի յերկիրս Արճիշոյ, ի յանապատս Ձորոյ, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնիս, որ եւ է պատճառ շինութեանս պատրաստ կր(աւնաւորք) եւ այլ եղբարք երկու կր(աւնաւորք) Պաւղոս եւ միւսն Վարդան, եւ միակեց մի տնտես Կիրակոս անուն, եւ ես գծողս Յոհանէս։ Արդ աղաչեմք յիշելոյ արժանի առնել առաջի ողորմածին Աստուծոյ, վասնզի ձեզ դիւրին է ասելդ եւ մեզ անեզրական երախտիք, եւ տրից ձերոց տուողն տացէ փոխարէն. ամէն։ Եւ որ զամէնն ասէ, եղիցի, եւ թէ այլ ոք մասնակից է՝ զինչ եւ իցէ պիտոյ։ «Եւս առաւել զտարաժամ հանգուցեալն ի Քրիստոս զՄարտիւրոսն, որ ի տիս երիտասարդութեան փոխեցաւ ի Քրիստոս, եւ ի սիրտ եւ յոգի խոցեաց զյետոյ մնացեալ ընտանեակս իւր։ Արդ աղաչեմ զհանդիպողսդ սուրբ կտակիս, յիշեսջիք ի Քրիստոս զՄարտիւրոսն, յաղագս որոյ յիշա(տա)կի գծագրեցաւ սա ի փառս Քրիստոսի, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս. ամէն»։ 2. Թղ. 23բ. «Պաղեցաւ թուխթս եւ քամոտ մարմինս եւ ոչ կարեմ գրել գեղեցիկ»։ 3. Թղ. 29բ. «Քրիստոս Աստուած ողորմեսցի ստացողին Յոհ(աննէս) վարդապետին եւ գծ(ողին) եւ յիշողին ամէն»։ 4. Թղ. 40բ. «Տէր Աստուած, տուր մխիթարութիւն հոգւոյ եւ մարմնոյ ստացողի սորայ եւ գծ(ողի)»։ 5. Թղ. 46ա. «Լաւ է ինձ մեռանել քան զայս տեսանել, զի ամենեքեան զտգիտութիւն լաւ համարին քան զգիտութիւն. վայ ինձ եւ եղկութիւն կրկին»։ 6. Թղ. 52ա. «Քրիստոսիւ Յիսուսիւ երկնաւոր գործակցութեամբ սուրբ հոգւոյն, շնորհեսցէ ամենից զկատարեալ առողջութիւն եւ ստացողաց եւ գծող(ին)»։ 7. Թղ. 59ա. «Աստուած յիշեսցէ զստացող զՅոհաննէս վարդապետն»։ 8. Թղ. 73բ. «Հաւր հաճութեամբ, շնորհաւք սուրբ հոգւոյն, պատարագեալն Քրիս տոս զանապական պարգեւսն տացէ ստացող Յոհաննէս վարդապետին եւ կարդացողին եւ ամէն ասացողին եւ գծողին եւ լսողին»։ 9. Թղ. 94բ. «Տէր Աստուած ողորմածն մարդասիրութիւն ցուցցէ ի գալստեան իւրոյ Յոհաննէս վարդապետին ստացողի գրոցս եւ զարդարէ ընդ սուրբս իւր եւ զկարդացողն եւ գլսողսն եւ զգծ(ողս)»։ 10. Թղ. 118բ. «Տէր Աստուած բարեաց տուողն տացէ Յոհաննէս վարդապետին զսիրելեաց պարգեւսն եւ կարդացողին եւ լսողին եւ աղքատ գծողին, Քրիստոս Յիսուս»։ 11. Թղ. 128բ. «Տէր Աստուած ամենայն սրբոց բարեխաւսութեամբն համարձակ կացուցանէ զՅոհաննէս վարդապետն ի դասս արդարոցն եւ զընթերցողսն եւ զլսողսն եւ զգծողս»։ 12. Թղ. 238ա. «Արդ զերեսս ի յերկիր եդեալ ժտեմ ի յընթերցողացդ զսա սրտի մտաւք խնդրել յԱստուծոյ ամենայն երախտաւորաց գրոցս զտրիտուրն ի տուողէն Աստուծոյ, ուստի եւ ձեզ լիցի մասն եւ բաժին. 13. Թղ. 240բ. «Քրիստոս Աստուած, բարեխաւսութեամբ ամենայն սրբոց ողորմեսցի ստացողին եւ կարդացողացն եւ գծ(ողին) եւ Մարտիրոսին տարաժամ հանգուցելոյն ի Քըրիստոս»։ Նորոգողին կողմէ. 14. Թղ. 298ա. «Շնորհիւ տեառն եւ ողորմութեամբ նորին վերստին նորոգեցաւ եւ կազմեցաւ աստուածային մատեանս այս մեկնութեան խորհրդոյ սուրբ պատարագիս, զոր Տեառն Ներսէսի Լամբրոնացւոյ արարեալ էր, ի թուականութեանս Հայոց ՌԿԴ (1615) ամի, ընդ հովանեաւ մաւրս մերոյ հոգեւորի Ուռհայու Բարձրահայեաց սուրբ Աստուածածնին եւ սուրբ դաստառակին Քըրիստոսի եւ այլ սրբոցն որ աստ կան հաւաքեալ ի պահպանութիւն քրիստոնէից։ Եւ ի յառաջնորդութեանն այսմ նահանգի Տէր Յոհաննէս քաջ րաբունապետին Եդեսացւոյ, որ ստացաւ զսա իւրն յիշատակ բարի եւ ետ վերստին նորոգել եւ կազմել, ի վայելումն սրրբասէր անձին իւրոյ եւ ամենայն ուսումնասէր բանասիրաց աշակերտելոց անձանց։ «Արդ որք հանդիպիք սմա կարդալով կամ գաղափար առնելով, յիշեցէք ի Քրիստոս զվերոյ գրեալ րաբունին, հանդերձ հոգեւոր եւ մարմնաւոր ծնաւղիւքն եւ լի բերանով Աստուած ողորմի ասացէք հաւրն Տէր Յովաննէս պատուական քահանային եւ մաւրն մահդասի Զըմրութին եւ ամենայն ազգատոհմիցն, կենդանեացն եւ ննջեցելոցն. ամէն։ Եւ այն որ առատն է ի տուրս բարեաց Քրիստոս Աստուած, յիշողացդ եւ զմեզ յիշեցելոցըս ողորմեսցի ի միւսանգամ գալըստեանըն, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս. ամէն»։

Informations

Մէրտինի առաջնորդ Մարգար Եպս. Թուխմանեան նուիրած է վանքիս՝ մեր միաբաններէն Հ. Գէորգ Անթէպցիի ձեռքով. ստացած ենք 19 Օգոստոս Բովանդակութիւն. 1. Թղ. 3ա. «Աստուածախումբ եւ տիեցերական ժողովն Տարսոնի, որ եղեւ ի համահրեշտակ Կաթողիկոսէն Հայոց Գրիգորէ, եղբաւրորդւոյ սրբոյն Ներսէսի Կլայեցոյ եւ ի քրիստոսապսակ արքայէն Հայոց Լեւոնէ, սակս միութեան եկեղեցւոյ, ատենական խաւսք մեծին եւ սրբոյն Ներսէսի այնմ աստուածապահ քաղաքի աթոռակալի աստուածախաւս վարդապետի. Ով հարք սուրբք եւ վարդապետք ճշմարտութեանն, ով Քրիստոսի ժողովրդեանն գլուխք եւ հովիւք, ով տանն Աստուծոյ վերակացուք եւ մատակարարք, զոր տեսանեմք այսաւր գումարել ի մի շունչ եւ ի մի մարմին եւ առ գլուխս հանուրց պատկանեալ»։ - Վերջ թղ. 29բ. «Թերեւս զաւրութեամբ նորա եւ զպտուղն կարասցուք տալ, որպէս կամաւք այսաւր եւ առաջի ժամանակս արդեամբք նորոգել զխաղաղութիւն եկեղեցւոյ Քրիստոսի, զի եւ ընդ նմա նորին շնորհիւն լիցուք խաղաղարարքս որդիք Աստուծոյ հաւր անվախճան խաղաղութեան, արժանաւորապէս փառաւորել զհայր եւ զորգի եւ գսուրբ հոգին, յաւիտեանս յաւիտե2. Թղ. 29բ. «Ներսէսի եպիսկոպոսի Կիլիկեցւոյ Տարսոնի, ի խորհրդածութիւն վասն ուղղափառ հաւատոյ եկեղեցւոյ եւ ի սուրբ Երրորդութիւնն եւ ի տնաւրէնութիւնն Քըրիստոսի. Հաւատամք իմացականիս գիտութեամբ զԱստուած նախ քան զամենայն եղականքս, անեղ էութիւն, որոյ բնութեանն իս կութեան ոչ կարեմք մտաւք վերահասու լինել եւ ոչ բանիւ պատմել»։ - Վերջ թղ. 40բ. «Որում եւ զմեզ արժանի արասցէ նոյն ինքն ամենասուրբ եւ երկրպագելի տէրութիւն թագաւորականի երրորդութեանն, վասն որոյ բանս գլխաւորեցաւ ի պատիւ եւ ի գոհութիւն անուանն իւրոյ եւ աստուածութեանն փառաց, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս. ամէն»։ 3. Թղ. 40բ. «Ի խնդրոյ հայցման երիցակից եղբարց, քննութիւն կարգաց եկեղեցւոյ եւ բացատրապէս որոշումն արտաքուստ մտեալ ի սա նորաձեւութիւն. Սկիզբն առաջի եդեալ բանիս գոհութիւն զԱստուծոյ կարգեմք, որ շարժեաց զտղայական իմաստ եղբարց մերոց, բռնադատել զմեզ ի խնդիրս որ զաւգուտն տնաւրինէ»։ - Վերջ թղ. 52բ. «Հաւատամ թէ եւ ուտեմ զպտուղ աշխատութեան իմոյ, զձեր զարթնուլն առ ճշմարտութիւնն Քրիստոսիւ Յիսուսիւ տերամբ մերով, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս. ամէն»։ 4. Թղ. 52ա. «Դարձեալ վերստին խտրութիւն նորաձեւութեանց որ մտին յեկեղեցի եւ քննութիւն պատւոյ եւ աստիճանաց զաւրութիւն ի սմա վիճակելոցն պարզաբար ընդ որս եւ դիմադրութիւն. Որոց դիտաւորութիւն ակնկալութեան մտաց ի սնոտի մարմնական փառաց յուսոյ պատրի, հարկաւոր է միշտ զայն հնարել ընթացս կենաց եւ բանի»։ Վերջ թղ. 59ա. «Ոչ կամաւ այլ բռնութեամբ վիճակել զնա ի պատիւ, որում արժանի դատեն թէ կէս սարկաւագութեան կամ սարկաւագութեան եւ ապա քահանայութիւն, զի անդատապարտ եւ իմաստուն լիցուք ի գործ եւ ի պաշտաւն Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ փառք յաւիտեանս. ամէն»։ 5. Թղ. 59ա. «Քննութիւն աւրինակաց հաստատութիւն հարցն աւանդութեանց, որք սահմանեցին յամենայն տեղիս քրիստոնէից նստել եպիսկոպոս ի քաղաքս եւ ոչ եթէ ի վանս, ընդ որս եւ պատարագի ընթադրութեանց պատասխանի. Պատշաճաբար որպէս կարծեմ եդ առաջի բանս զբացատրութիւն քահանայութեան եւ կրաւնաւորութեան, սակայն կարեւոր է ուսանել ոյր աղագաւ եմուտ այսպիսի անբարեձեւութիւն ի մէջ մեր»։,Վերջ թղ. 73բ. «Այսպիսի աւանդութեանս հետեւեալ պայծառապէս փայլեցուսցուք ըզփառս Աստուծոյ ի գործս մեր եւ զհաւրն նորա հոգւովն սրբով, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս. ամէն»։ 6. Թղ. 73բ. «Որոշումն ինն դասուց աստիճանաց եկեղեցւոյ եւ յատկութիւն գործառնութեանց նոցա եւ զգեստուց, ընդ որ եւ դիմադրութիւն այսոցիկ խորհրդոց ունացուցողաց. Եկեղեցիք քրիստոնէից առաքելական խաւսեաւք հարսնացեալ երկնաւոր փեսային իւրոյ Քրիստոսի յաւրինեաց զսինեակ իւր պէսպէս սպասաւորաց պատմուճանաւք, ի պատիւ եւ ի փառս արքային իւրում Քրիստոսի»։ - Վերջ թղ. 81ա. «Զնա ունել պսակ գլխոց մերոց որ պատուականագոյն է քան զականս պատուական եւ ոչ ինչ է չար որ հակառակ կայ նմա ըստ ասացելումն, որում յերկրպագւաց ծառայիցս փառք ընդ հաւր եւ սուրբ հոգւոյն յաւիտեանս յաւիտենից. 7. Թղ. 81ա. «Ընդէր յասրոյ եւ ոչ ի կըտաւոյ սգեստ քահանայական. Ի հին աւրէնսըն, մինչ չեւ էր Աստուած ընդ ծնելի բնութիւնս խառնեալ»։ 8. Թղ. 81ա. «Իմաստասիրութիւնք բացայայտութիւն աստուածային խորհրդոյ պատարագին եւ առ ունայնացուցիչսն զնոյն ընդդիմադրութիւն. Քանզի որ մինչեւ ցայժմ հաստատելոյ զճշմարտութիւնն բան կարաւտեալ ի պէտս այնորիկ»։ - Վերջ թղ. 88բ. «Իսկ զանձինս դատարկ եւ անշահ ի շնորհէն վարկանիմք, յորմէ փրկեսցէ զմեզ Քրիստոս յամենայն նորաձեւ աւանդութեանց եւ տացէ մեզ ըստ հնոցն սահմանի եւ աւրինադրութեանց գնալ ի փառս անւան իւրոյ որ է աւրհնեալ յաւիտեանս ամէն»։ 9. Թղ. 88բ. «Բնախաւսութեամբ քննութիւն յաղագս զաւրութեան աղաւթից եւ հաստատութեան, թէ պարտ է ներգործութեամբ ի նոյն կանխել. Արարիչն Աստուած զեղական արարածոց կենդանեացս ազգ յերիս սեռս զանազանեալ որոշեաց»։ - Վերջ թղ. 94բ. «Յիշեսցին սովաւ եւ դարձցին առ տէրդ, որք ի ծագաց երկրէ քումդ գիտութեան փափաքեն. քեզ փառք պարծանք եւ զրաւ աշխարհի ի յերկինս փառաւորեալ յաւիտեանս10. Թղ. 94բ. «Զինչ նշանակէ անուանելն զտունս Աստուծոյ եկեղեցի. Եկեղեցի անուն տիրապէս ի վերայ ժողովրդեանն առնու քան ի տանն»։ 11. Թղ. 95ա. «Զինչ նշանակէ իգական անուամբ զեկեղեցի կոչել եւ հարսն անուանել, իսկ զՔրիստոս փեսայ, քանզի յառաքելոյ ուսաք զխորհուրդն. Տէր մեր ասաց յաւետարանին, նմանեցաւ արքայութիւն երկնից առն թագաւորի»։ 12. Թղ. 96բ, «Որպէս եւ ոյր աղագաւ մերս եկեղեցի անւանի դուստր վերին սիոնի եւ Երուսաղեմի. Սիոն եւ Երուսաղէմ ուսուցանեն մեզ գիրք սուրբ խորհրդականապէս առաքելոց եւ մարգարէից զժողովս սրբոցն որ առ Աստուծոյ»։ 13. Թղ. 97բ. «Թէ պարտ է հաւատալ ցեկեղեցի Աստուծոյ երկին ի յերկրի. Աստուած մարդ եղեւ երկնաւորն, ապա եւ երկիրս երկին եղեւ»։ 14. Թղ. 98ա. «Զի յորժամ մտանեմք ի տաճարս սուրբ պարտ է հաւատալ անընդմիջաբար առաջի Աստուծոյ որպէս եւ հրեշտակաց. Փառքն Աստուծոյ եւ ներգործութիւն խնամոցն եւ զաւրութեանն հասանէ առ երկնաւորս եւ երկրաւորս»։ 15. Թղ. 98բ. «Զինչ նշանակէ ձեւ կերպարանաց տաճարիս սրբոյ եկեղեցւոյ, զի անջրպետեալ է խորանն ի հասարակաց խըմբարանէ տաճարին. Երկին ի յերկիր հաւատացաք գոլ զսուրբ տունս»։ 16. Թղ. 99ա. «Զինչ նշանակէ սեղանն սուրբ. Եւ զսեղանն սուրբ պատկեր Աստուծոյ, քանզի որպէս խաչն պատկեր նորա»։ 17. Թղ. 99բ. «Զինչ նշանակէ զգեստ կերպասուց, զոր ի վերայ սրբոյ սեղանոյն սփռեմք. Առանց խորհրդոյ աւանդութեան ընթհանուր յեկեղեցի քրիստոնէից ոչ է»։ 18. Թղ. 100ա. «Զինչ նշանակեն աստիճանք աթոռոցն շուրջ զսրբով սեղանովն ի միմեանց որոշեալ, ի վերա(յ) որոյ քահանայապետականն աթոռ հաստատեալ է. Ամբողջ պահելով զկարգ բանիս եւ զայս կամիմք ճշգրիտ ուսանել»։ 19. Թղ. 100բ. «Զինչ յայտ առնեն լուցմունք ջահիցն եւ լապտերաց եւ բուրումն խնկոցն ի սուրբ եկեղեցի. Լոյս ծայրագոյն եւ անմերձենալի է Աստուած»։ 20. Թղ. 101բ. «Դասակարգութիւնք եկեղեցւոյ համատիպ երկնաւորացն կարգաց. Զի երկին յերկիր տաճար է սուրբ», 21. Թղ. 102բ. «Զինչ բացայայտէ անունն երէց կոչել զվերակացուս ժողովրդոց, եպիսկոպոս եւ քահանայ. Երէց ծերունեաց է ալոչկ, փոխելոցն յերիտասարդական հասա22. Թղ. 103ա. «Ընդէր քահանայ անւանին երիցունք. Քահանայ ըստ մերում պատշաճեալ լեզուի մաքրող եւ սրբիչ անուանի»։ 23. Թղ. 103բ. «Զինչ զաւրութիւն եպիսկոպոս անունն ցուցանէ. Անունքս այսոքիկ ոչ եթէ բնաւորն էութեան այլ ներգործութեան գործոյն»։ 24. Թղ. 104ա. «Զին, է տիրապէս քահանայագործութիւն սոցա. Հրեշտակ լինել յԱստուծոյ առ մարդիկ եւ ի սոցանէ միջնորդ խաղաղութեան առ Աստուած»։ 25. Թղ. 105ա. «Յորպիսեաց հասարակաց իրաւացի է առնուլ զանազան աստիճանս. Յայտնի է այս ճշմարտութեամբ աւրինացն եւ բնութեանս կրիւք»։ 26. Թղ. 105բ. «Որով որոշեալ նանաչին յեկեղեցի այսոքիկ դասք. Ծառայական եւ իշխանական տեսակ զգեստուցն զանազանէ զսոսա ի միմեանց»։ 27. Թղ. 106ա. «Զինչ նշանակէ բացաւ գլխով կալ սոցա ի ժամ աղաւթիցն. Հեթանոսաց առաքեալն Պաւղոս կրթելով զնոսա յաւրէնս ճշմարիտս»։ 28. Թղ. 108բ. «Ինչ են եւ որպէս մարմնոյն զգեստք որով պաճուճեալ բացագլուխ զխորհրդական պաշտաւնն կատարեն ժառանգաւորք եկեղեցւոյ. Յուցաւ հասարակ բանիւ թէ ամենայն ժառանգաւորի է սգեստ գաւտե29. Թղ. 113բ. «Զինչ նշանակէ անուանելն զպատարագն խորհուրդ. Խորհուրդ ի մարմնականս սովոր եմք կոչել զժամանակն յոր թագաւորն»։ 30. Թղ. 114ա. «Զինչ յայտ առնէ անւանելն զայս խորհուրդ պատա(րագ). Պատարագն հաշտութեան նուէր է ի ծառայէ տեառնըն մատուցեալ»։ 31. Թղ. 115ա. «Զինչ ցուցանէ զպատարագս անւանել գոհութիւն. Յորժամ քննեմք զասդումն գոհութեանս ուստի ծնեալ արդեաւք, ի բազմապատիկ երախտեաց զնոյն գտանեմք»։ 32. Թղ. 116ա. «Որպէս պարտիմք հաւատալ թէ ճշմարտապէս Քրիստոս է սա առ որս հաղորդեցաքս եւ մարմին Քրիստոսի, եւ ոչ աւրինակ մարմնոյն Քրիստոսի. Բազում եւ պէսպէս բանք վասն այսր ի տեառնէ ասացեալ եւ յառաքելոց նորին կարող են ածել զիմաստունս ի հաւանութիւն»։ 33. Թղ. 118բ. «Որպէս կարասցուք հաւատալ թէ յամենայն տիեզերաց եկեղեցիս զանազան ազգաց մի Քրիստոս է եւ (մ)ի մարմին Քրիստոսի պատարագ եւ նուէր. Ունիմք եւ այսր բազմապատիկ ի գրոց վարդապետութիւն»։ 34. Թղ. 120ա. «Եթէ պարտ է հաւատալ ի ձեռն անարժան քահանայի զպատարագն կատարեալ որպէս սրբոցն. Աստուած յառաջին արարչութեանն արեգակն ստեղծ մարմնոցս ի վայելս»։ 35. Թղ. 121ա. «Որքան շնորի է ի պատարագէն ի բացուստ տեսութեամբն առանց ճաշակման. Տիրապէս մաքրութիւն եւ ոչ բնաւ, ոչ կենդանւոյ եւ ոչ մեռելոյ»։ 36. Թղ. 121բ. «Ուստի եմուտ այս սովորութիւն զյիշատակ մեռելոցն ի պատարագն խնդրել եւ էր վասն. Սովորութիւն այս ի սրբոց անտի աւանդեցաւ յառաջնոցն»։ 37. Թղ. 123ա. «Խորհրդածութիւն ի նոյն եւ վասն նորին. Քրիստոս խնդրեաց վասն առաքելոցն, հայր կամիմ զի ուր եսն իցեմ»։ 38. Թղ. 128բ. «Բաղդատութիւն առ միմեանս սահմանադրութեանց եկեղեցւոյ քըրիստոնէից հոռոմոց, ֆռանգաց, հայոց եւ առ մի դիտաւորութիւն ցուցակ նոցին աւարտման. Եթէ նոցա որ զգիրս սուրբս հին կտակարանացն քննեցին եւ յեկեղեցի աւան39. Թղ. 135բ. «Խրատ եւ սահման վերագրեալ գործոյս բարեձեւութիւն սպասաւորութեան. Քանզի բազում ինչ եցոյց բանս հրահանգութեան գործ սարկաւագացն աստի40. Թղ. 136բ. «Սրբոյն Դիոնեսիոսի յաղագս եկեղեցական կարգաց աւանդութեան եւ դիտումն նոցին. Արդ քանզի որ մերս է քահանայագործութիւն, ով սրբազանս Տիմո41. Թղ. 141ա. «Զինչ յայտ առնէ քահանայիցն հանդերձ սարկաւագաւքն յաւանդատունն պայծառազգեստիլ. Եկեղեցիս տաճար եւ տուն Աստուծոյ է»։ 42. Թղ. 141բ. «Մեկնութիւն սաղմոսին որ նախ քան զգենուլն. Յիշեա տէր զԴաւիթ եւ զամենայն հեզութիւն նորա. Դաւիթ անուամբ զորդին Դաւթի կոչեմք զՅիսուս»։ 43. Թղ. 145ա. «Զինչ քարոզութիւն սարկաւագին յետ այսորիկ. Սարկաւագն յորժամ զայս չափ առատութիւնս սիրոյ եւ խոստմանցն Աստուծոյ ծանեաւ»։ 44. Թղ. 145բ. «Մեկնութիւն քահանայական աղաւթիցն. Քահանայն մինչդեռ նոքա բարձրաձայն աղաւթեն, ընդանեբար եւ խորհըրդապէս խաւսի ընդ Քրիստոսի»։ 45. Թղ. 147բ. «Զինչ յայտ առնէ յետ զգենլոյն առ Հոգին սուրբ աղաւթել. Հոգին սուրբ յետ Քրիստոսի տնաւրէնութեանն եղեւ վերակացու մեզ»։ 46. Թղ. 148ա. «Մեկնութիւն աղաւթիցն որ առ սուրբ Հոգին. Ասէ քահանայն. Ամենակալ Աստուած, բարերար, մարդասէր»։ 47. Թղ. 153բ. «Զինչ նշանակէ զառաջադրութիւն նուիրացն յիշատակ կոչել Քրիստոսի. Ըստ իւր աստուածեղէն պատուիրանին թէ զայսոսիկ արարէք ինձ յիշատակ»։ 48. Թղ. 154ա. «Մեկնութիւն աղաւթիցն զոր քահանայն ասէ յընձարան սեղանն. Աստուած Աստուած մեր որ զերկնաւոր հացդ զտէր մեր...»։ 49. Թղ. 155ա. «Ընդէր սարկաւագն ծածկէ զսպասն եւ նա բերէ ի սեղանն եւ նոյն դարձեալ բանայ եւ յետ կատարմանն մաքրէ. Սարկաւագն պաշտաւնեա(յ) թարգմանի եւ սպասաւոր»։ 50. Թղ. 155բ. «Զինչ խնգել զընձայսն եւ մեկնութիւն նորին աղաւթիցն. Խունկն է ըզգալի անուշահոտութիւն»։ 51. Թղ. 156ա. «Զինչ նշանակէ քահանային նոյն եւ քահանայապետին շուրջ գայն խնգարկութեամբն զամենեքումք եւ դարձեալ ի բեմն դառնալ եւ մտանել ի խորանն. Քահանայապետին սկիզբն առնել խնկարկութեամբն ի սեղանն եւ մինչեւ ցյետին ժողովըրդոցն»։ 52. Թղ. 157ա. «Զինչ սարկաւագին առ քահանայն ձայնելով որպէսզի աւրհնեսցէ զսկիզբն աղաւթիցն. Որպէս եցոյց բանս ճըշմարիտ խուզողացն, քահանայն զսպասաւո րութիւն գործոյ տնաւրէնութեանն կատար53. Թղ. 158ա. «Ընդէր ի միասին սկսանին սարկաւագն ի մէջ եկեղեցւոյն զքարոզեյըն եւ զոյգ նմին քահանայն ի խորանն սուրբ զաղաւթելն. Սի՛ ոք կարծեսցէ վայրապար եւ կամ երագութեան վասն զսահման զոյգ միմեանց լինելոյ քարոզութեան»։ 54. Թղ. 158ա. «Մեկնութիւն քարոզութեան սարկաւագին. Խորանն սուրբ է ներքին կողմն վարագուրին»։ 55. Թղ. 164ա. «Ընդէր քահանայն ծածուկ եւ խորհրդաբար ասէ զաղաւթս. ժողովուրդն ի ծառայական կարգէն Աստուծոյ եւ ոչ յիշխանակցութեան կամ բարեկամապէս»։ 56. Թղ. 164բ. «Մեկնութիւն առաջին աղաւթիցն. Տէր Աստուած մեր որոյ կարողութիւնդ...»։ 57. Թղ. 165բ. «Զինչ նշանակէ սաղմոսացն քաղցրաձայնութիւնք, նոյն եւ ընթերցուածքն յետ այնորիկ. Սաղմոսքս մի ըստ միոջէ խորհրդոյս զաւրութեան են նախագուշակք»։ 58. Թղ. 166բ. «Մեկնութիւն առաջին սաղմոսացն. Բարի է խոստովան լինել տեառնըդ...»։ 59. Թղ. 172ա. «Մեկնութիւն աղաւթիցն որ յետ առաջին սաղմոսին ասի. Տէր Աստուած մեր կեցոյ զժողովուրդս քո...»։ 60. Թղ. 172բ. «Մեկնութիւն երկրորդ սաղմոսի երգոյն որ յետ առաջնոյն. Տեսեալ զվերնագիր սաղմոսիս բաւական համարիմ»։ 61. Թղ. 175բ. «Մեկնութիւն եր(կր)որդ աղաւթիցն. Որ հասարակաց եւ միաձայն մեզ...»։ 62. Թղ. 176ա. «Մեկնութիւն երրորդ սաղմոսին որ ի տաւնս ասի. Եկայք ցնծասցուք ի տէր...»։ 63. Թղ. 179բ. «Ընդէր քահանայապետն յետ գայ ի մէջ ժողովրդեանն կամ զինչ նշանակէ նորա ի դրունս կանգնել ի յետին տեղին եւ ապա ի խորանն սուրբ ելանել եւ յառաջին աթոռն բազմել. Բազում անգամ եցոյց բանս ձօահանայապետն պատկեր եւ նման երիս64. Թղ. 181ա. «Զինչ սրբերգենութիւն յետ մտանել ի խորանն. Առաքեալն Պաւղոս ի խոնարհութիւն կամելով կրթել զփիլիպե65. Թղ. 182ա. «Մեկնութիւն սրովբէասացութեանն աղաւթից. Աստուած սուրբ որ ի սուրբս հանգուցեալ...»։ 66. Թղ. 183ա. «Զինչ նշանակէ յետ այսր ի քահանայապետական աթոռն զետեղումն աւետարանաւն. Ամբողջ պահելով զսահման եործրդածութեանն ուսանիմք եւ գայս ընդ 67. Թղ. 184ա. «Զինչ նշանակէ ի թիւ միայնակ ասել սաղմոսերգողին զմեսեդի առաքելոյն եւ զալէլու աւետարանին. Որչափ եւ ի սահման երկնաւորացն դասուց ցուցաք բազում անգամ զորոշումն աստիճանաց»։ 68. Թղ. 184բ. «Ոյր վասն աստուածայնւոց գրոց վերծանութիւնք. Իսկ աստուածային գրոց ընթերցողութիւնք»։ 69. Թղ. 184բ. «Ընդէր նախ քան զաւետարանն քահանայն խաղաղութիւն տա(յ) ժողովրդեանն ի ներքուստ ի բեմէն. Քրիստոս ասաց ի դէմս առաքելոցն սրբոց զխաղաղութիւն զիմ տամ ձեզ»։ 70. Թղ. 185ա. «Զինչ ուսանիմք ի սրբոյ աւետարանին ընթեռնուլն. Հրեշտակք յորժամ երեւեցան ի ծնընդեանն Քրիստոսի»։ 71. Թղ. 185ա. «Զինչ եւ այլ ազգաց քըրիստոնէից սովորութիւն յետ աւետարանին. Պարտ է գիտել զգեղեցիկ աւրինացն սովորութիւնն որովք վարին ազգ քրիստոնէից»։ 72. Թղ. 187բ. «Ընդէր քահանայապետն յետ աւետարանին հանդերձեալ իջանել յաթոռոյն առաջի սրբոյ սեղանոյն, նախ ի բաց հանէ զպատուական եմիփոռոնն եւ ապա եկեալ աղաւթէ զխորհուրդ պատարագին. Զքահանայապետն բազում անգամ էառ բանս պատկեր Քրիստոսի»։ 73. Թղ. 188բ. «Մեկնութիւն աղաւթիցն զոր առաջի սրբոյ սեղանոյն ասէ. Ըստ իւրաքանչիւր աղաւթից է եւ քարոզութիւնս սարկաւագին»։ 74. Թղ. 190ա. «Ընդէր զսովորութիւն եկեղեցւոյ աստ միայն բանիւ պահեմք ասելով մի ոք յերախայից, եւ ոչ զոք արտաքս առնեմք յետ այնր ի տանարէս սրբոյ յանարժանիցն. Յայսմ ժամանակի երախայ ոչ գոյ ի մէջ քրիստոնէից»։ 75. Թղ. 190բ. «Զինչ յայտ առնէ այժմ վերաբերեալ սարկաւագացն յընծայոց սեղանոյն զնուէրս պատարագին ի սեղանն. Աստուածավայելուչ եւ ամենապայծառ տեսանեմք զայս խորհրդոյ յայտնութիւն»։ 76. Թղ. 191բ. «Մեկնութիւն երգոյն զոր դպիրքն այժմ եղանակեն. Որք զքրովբէիցն խորհրդաբար կերպարանեմք. Տե՛ս թէ որպէս նախապատմեալ»։ 77. Թղ. 192բ. «Մեկնութիւն աղաւթիցն զոր այժմ խոնարհեալ ասէ քահանայն. Զաղաւթս զայս ոչ եթէ ի պէտս ժողովրդեանն մատուցանէ»։ 78. Թղ. 195բ. «Զինչ յետ այսորիկ լուանալն զձեռն առաջի սրբոյ սեղանոյն ազդէ խորհուրդն ի Դիոնեսիոսէ. Յետ կատարման աղաւթիցս եւ վերաբերել սարկաւագացն ըզնուէրսն ի սեղանն սուրբ»։ 79. Թղ. 196բ. «Ընդէր այսուհետեւ առ հայր մատչի աղաւթիւքն եղանակապէս եւ ոչ առ որդի կամ առ հոգին. Երրորդութիւնն սուրբ համաբուն է եւ հաւասար, պարզ եւ անճառ»։ 80. Թղ. 200ա. «Մեկնութիւն առաջին աղաւթից պատարագին Աթանասի. Տէր Աստուած զաւրութեանց եւ արարիչ ամենայն լինելութեանց...»։ 81. Թղ. 203բ. «Զինչ սարկաւագին յետ այսորիկ հրաման տալոյ ողջունիցն եւ ողջունեն զմիմեանս. Որպէս ամենայն բարեձեւութիւն եկեղեցւոյս հոգեւոր է»։ 82. Թղ. 203բ. «Զինչ դպրացն յետ ողջունին հրաման տալն ասելով Զդրունս իմաստութեամբ եւ զգուշութեամբ. Ջգուշութիւնն դրանցն յայտ առնէ ի խորհուրդ եմք ժողով83. Թղ. 204ա. «Ընդէր հաւատոյն դաշն յետ այսորիկ երգի յեկեղեցւոյն. Յորժամ դրանցն զգուշացան եւ տաճարի մարմնոցն, ապա միաբան զդաւանութիւն հաւատոցն»։ 84. Թղ. 204բ. «Զինչ զգուշութեամբ կալոյ վերաձայնութիւնն ի սարկաւագէն, այսինքն բարիոք կացցուք. Ի ձեռս հրեշտակին իւրեանց գոր առաքեցին առ Աստուած»։ 85. Թղ. 205բ. «Ձինչ դարձեալ յաւելուած ազդողական հրամանի սարկաւագին. Յորժամ մեծահրաշ ձայնիւ արկ զերկեղ եւ զտարակուսանս եւ ի վերա(յ) ամենեցուն»։ 86. Թղ. 206բ. «Ընդէր այժմ քահանայն դառնա(յ) եւ շնորհս բաշխէ ժողովրդեանն. Զծածուկ խորհրդոյն զաւրութիւն սարկաւագն նոցին ազդեալ»։ 87. Թղ. 207ա. «Զինչ յետ այսորիկ դարձեալ զգուշական հրամանն ի սարկաւագէն առ ժողովուրդն. Ընկալան ամենեքեան հաւատով զաւրութիւն ի քահանայական աւրհնութենէ»։ 88. Թղ. 207բ. «Զինչ հրաման դարձեալ գոհանալոյ զտեառնէ բոլորով սրտիւ. Որպէս վերագոյն ցուցաւ կարգաւորապէս բերէ ըզհրաման կարգաւորութեան»։ 89. Թղ. 209ա. «Մեկնութիւն խորհրդական աղաւթիցն զոր ասէ քահանայն. Արժան է ստուգապէս...»։ 90. Թղ. 210ա. «Ընդէր այժմ զսրովբէական երգն աղաղակէ եկեղեցի. Ցուցաք յառաջագոյն զքահանայսն հաւր խաւսակից ի խորհրդածութիւնս եւ զժողովուրդն որդւոյ»։ 91. Թղ. 210բ. «Մեկնութիւն քահանայական աղաւթիցն. Սուրբ, սուրբ, սուրբ ես ճշմարտապէս...»։ 92. Թղ. 220ա. «Ընդէր այժմ ապա ժողովուրդն գոհաբանեն որք նախ քան արժան զնոյն դատեցան. Յորժամ հրեշտակ նոցա քահանայն զն(ո)ւէր ընծայիցն զոր ետուն ի ձեռս նորա»։ 93. Թղ. 221ա. «Մեկնութիւն խորհրդական աղաւթիցն զոր այժմ ասէ քահանայն. Զքեզ արդարեւ տէր Աստուած մեր...»։ 94. Թղ. 222ա. «Մեկնութիւն աղաւթիցն զոր խոնարհի քահանայն եւ ասէ. Երկիր պագանեմք եւ աղաչեմք...»։ 95. Թղ. 227բ. «Ընդէր այսուհետեւ ոչ բանական պատարագ այլ երեւելի նուիրաւքս աղաչէ. Բանական պատարագին նուիրագործութիւն ի քահանայէս լրումն էառ»։ 96. Թղ. 229բ. «Մեկնութիւն խորհրդական աղաւթիցն. Սովաւ շնորհեա զսէր զհաստատութիւն...»։ 97. Թղ. 238ա. «Զինչ յայտ առնէ այժմ զսրբոցն անւանց զյիշատակս առընթեր սեղանոյն վերաճառել սարկաւագին ի լուր ժողովրդեան. Հայրն մեր երանելին Դիոնեսիոս բացայայտապէս տա(յ) մեզ»։ 98. Թղ. 241ա. «Մեկնութիւն քահանայական աղաւթիցն զոր ընդ այսր մատուցանէ խորհրդաբար. Յիշեա տէր եւ ողորմեա եւ աւրհնեա զսուրբ կաթողիկէ...»։ 99. Թղ. 255բ. «Ընդէր յետ այսորիկ դարձեալ քարոզութիւն սարկաւագին եհաս ժամանակ. Պարտ է գիտել թէ այսուհետեւ վախճան էառ խորհուրդ պատարագիս»։ 100. Թղ. 256ա. «Մեկնութիւն խորհրդական աղաւթիցն զոր ընդ քարոզութեանն քահանայն մատուցանէ. Աստուած ճշմարտութեան եւ հայր ողորմութեան...»։ 101. Թղ. 257բ. «Ընդէր այժմ ապա ժողովուրդս զտէրունական աղաւթս հաւր նուիրեն. Քրիստոս յորժամ զկտակն հաստատուն հուպ ի չարչարանսն»։ 102. Թղ. 259ա. «Մեկնութիւն տէրունական աղաւթիցն զոր աղաւթեն ժողովուրդքն. Հայր մեր որ յերկինս...»։ 103. Թղ. 268ա. «Ընդէր զաւարտումն տէրունական աղաւթիցս քահանայն ասէ եւ ոչ ժողովուրդն որք աղաւթեցին. Ի վախճան ածեալ զաղաւթս տէրունականս համագումար»։ 104. Թղ. 269ա. «Որպէս է առ հայր աղաւթելս զվախճան. Խորհրդակցութիւն որ առ հայր աղաւթից քահանայիս»։ 105. Թղ. 270ա. «Ընդէր այժմ խոնարհեալ քահանայն աղաւթէ առ հոգին սուրբ եւ ամենայն ժողովուրդն ընդ նմին հրամանաւ սարկաւագին. Յարմարումն խորհրդոյս ըստ երիւր ուղղութեամբ ընթանայ»։ 106. Թղ. 270բ. «Մեկնութիւն աղաւթիցն որով խոնարհեալ քահանայն ընդ սրբոյ հոգւոյն խաւսակցի. Որ աղբեւրդ ես կենաց...»։ 107. Թղ. 272ա. «Զինչ է յետ այսր ձայնել սարկաւագին պռաւսխումէն եւ որ յետ այնորիկ կատարի. Բայ բարբառիս ի յունականն է, լեզու վասն հնազանդութեան աթոռոյն եդեալ ի մերս անյեղաշրջելի»։ 108. Թղ. 275ա. «Մեկնութիւն աղաւթիցն զոր յետ այսր խոնարեի քահանայն եւ առ Քրիստոս ասէ. Նայեա՝ տէր մեր Յիսուս Քըրիստոս...»։ 109. Թղ. 275բ. «Ընդէր յետ աղաւթիցս երկրպագեալ համբուրէ զսեղանն. Երիցս անգամ այս երկրպագութիւն քահանայի»։ 110. Թղ. 276ա. «Զինչ նշանակէ յետ այսրը կրկին դարձեալ քահանային բարձրացուցանել զտէրունական մարմինն ի տեսութիւն եկեղեցւոյն. Ծանաւթ է իմաստուն քննողաց թէ մի ըստ միոջէ ի բարձրագոյնս նկրտի գիտութիւն ժողովրդեանս»։ 111. Թղ. 277բ. «Զինչ սարկաւագին այսուհետեւ եւ դպրացն դասու հրամանատրութիւն. Ըստ որում յառաջնումն մինչ վերաբերիւր պատարագս ի ժողովրդենէն»։ 112. Թղ. 277բ. «Մեկնութիւն երգոցն որով դպիրքն պաշտեն. Քրիստոս պատարագեալ բաշխի...»։ 113. Թղ. 279ա. «Ընդէր կամ ոյր աղագաւ սարկաւագն այժմ զժողովուրդն յառաջ կոչէ ի հաղորդութիւն. Զգուշական վարդապետութեանցն որովք վարժեաց զնոսա»։ 114. Թղ. 280ա. «Սրբոյ հաւրն մերոյ Յոհաննու Ոսկեբերանի յԵփեսացւոց գրոցն խրատ յորդորական վասն զգուշաբար հաղորդութեան, զոր կարեւոր համարեցա(յ) աստ դնել եւ փոքր փոքր ըզաւրութիւն ասացելոցս յայտնել. Պատկառեսցուք ի մերձաւորութենէ, ակն ածեսցուք յազգականութենէ»։ 115. Թղ. 286ա. «Զիհնչ ծանեաք զՓռանգաց սովորութիւնն ի հաղորդութիւն խորհըրդոյն. Ոչինչ անպատշատ վարկանիմ յետ ի հաւատարիմ վկայութենէ սրբոյ հաւրս ուսանելոյ»։ 116. Թղ. 287ա. «Ընդէր յետ ճաշակման սարկաւագին ժողովրդեանն գոհանալ հրամայէ եւ քահանայն ի ծածուկ աղաւթիւքն գոհանալոյ. Փոքր ինչ ունին ի միմեանց զանազանութիւն ընթացք բանի գոհութեանն»։ 117. Թղ. 287ա. «Մեկնութիւն քահանայական աղաւթիցն գոհութեանն. Գոհանամք զքէն տէր որ զայսպիսի ճաշակումն...»։ 118. Թղ. 288ա. «Ընդէր դարձեալ քահանայապետն զգեցեալ զեմիփորոնն պատուոյ ի մէջ եկեղեցւոյն իջեալ աղաւթէ. Եթէ զառամ ր մառաւս ւուր քանի աււոդէ ուեեւք ամբարեալ»։ 119. Թղ. 288բ. «Մեկնութիւն բարօրաձայն աղաւթիցն աւրհնութեան զոր իջեալ ի դրունս եկեղեցւոյն աւրհնէ քահանայն. Որ աւրհնես զայնոսիկ...»։ 120. Թղ. 290ա. «Զինչ այժմ եկեղեցւոյն ասել. Եղիցի անուն տեառն աւրհնեալ յայսմհետէ»։ 121. Թղ. 290ա. «Մեկնութիւն աղաւթիցըն զոր ի վերա(յ) ժողովրդեանն ասէ քահանայն. Կատարումն աւրինաց եւ մարգարէից...»։ 122. Թղ. 290բ. «Զինչ նշանակէ այժմ բաշխել նշխար ժողովրդեանն. Ցուցաւ յառաջագոյն այսմ խորհրդոյ զաւրութիւն»։ 123. Թղ. 291ա. «Մեկնութիւն սաղմոսի աւրհնութիւն զոր այժմ ասեն. Այս սաղմոսս ոչ եթէ վայրապար ասի յայսմ վայրի»։ Վերջ թղ. 297ա. «Եւ հանցէ ի բազմապատիկ նեղութենէս յանցաւորութիւն սիրոյն զառ ի յինքենէ երկիւղսն, թերեւս եւ յայն արժանի լիցուք ժամանել ի կեանս, ուր ոչ տիրէ նեղութիւն չարացն»։

Content