1140

ՆԵՐՍԷՍ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑԻ Է

ՊԺ = 1361 - ՊԺ = 1361

ID

Number

1140

Old record number

1230

Title

ՆԵՐՍԷՍ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑԻ Է

Start date

ՊԺ = 1361

End date

ՊԺ = 1361

Date details

ՊԺ - 1361։

Copy place

Երուսաղէմ։

Reference

Type

Number of pages

94

Dimension

13x18

Layout

միասիւն (9x14,3)։

Writing details

նոտր հին։

Codicology

Ա-Թx12 (Ա. 9 թղ., Թ՝ 1 թղ.)։

Principal subject

Subject details

թուղթ։

Number of lines

25։

Binding

մագաղաթակազմ։

State of preservation

բաւաբար. ինկած է առաջին թուղթը, իսկ կարի տեղերը թեթեւ մը ցեցակեր ըլլալով՝ ամէն թուղթ վտանգի մէջ է։

Copyist

Յակոր սարկաւագ, որ գրչուրեան ընթացքին ընդունելով ձեռնադրութիւն՝ դարձած է կուսակրօն աբեղայ։

Owner

գրիչը։

Commanditaire

Illuminator

Binder

անյայտ։

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

եւ այլ զարդեր չունի։

Initials

կարմիր։

Marginal illuminations

Images

Canon tables 1

Canon tables 2

Title text

, ՍԿԸԶԲՆԱՏԱՌՔ

Blank pages

չունի։

Colophon

1. Թղ. 94ա. «Ի թուականութեանս Հայոց ՊԺ (1361), ես նուաստ Յակոբս, որդի Սիմեւոնի, որ եկի ի Նորաշէն քաղաքէն որ է Կոկսու, ի սքւցք քաղաքն Երուսաղէմ, եւ երկրպագեցի սուրբ տեղեացն եւ տնաւրէնութեանցն եւ ձեռնադրեցայ քահանայ ի Սուրբ Յակոբս, որ է որդի Ձեբեթեայ, ի տաւնի Տեառնընդառաջին, որ էր աղցացն առաջի չաբթնուն կիրակի աւրն, եւ յոյժ փափաքէի եւ ցանկայի տեսանել եւ լսել զաստուածային յայտնութիւնս Յովհաննու եւ Աստուած լցոյց զփափաքանս իմ։ Եւ ես գրեցի զսա լԵրուսաղէմ, առ ոտս սրբոյ տաճարիս Սրբոյն Յակոբայ, որ է աթոռ հայոց, ի յիշատակ ինձ մեղաւոր եւ անարժան քահանայիս Յակոբայ եւ ծնաւղաց իմոց, հաւրն իմոյ Սիմեւոնին եւ մաւրն իմոյ Նազելիքի եւ եղբաւր իմոյ Խաչերեսի, եւ քուրոջ իմոյ Փաշայ Խաթունի եւ այլ ամէն ազգականաց իմոց, կենդանեաց եւ մեռելոց։ «Արդ աղաչեմ զամենեսեան, որ կարդայք եւ լսէք կամ աւրինակէք զսա, մեղաց մերոց թողութիւն խնդրեցէք յԱստուծոյ եւ ծնաւղաց եւ եղբարցն իմոց եւ ամենայն ազգականաց իմոց, կենդանեաց եւ հանգուցելոց, եւ Աստուած զձեր մեղքն ջնջէ եւ զլսողացն որ ամէն ասեն. եւ զինչ դուք մեզ ասէք եւ խընդրէք յԱստուծոյ՝ Աստուած ի ձեզ կատարէ եւ ապաի մեզ, եւ Քրիստոսի փառք յաւիտեանս. «Կատարեցաւ ի սուրբ յարութեան աւրն, որ ի Մարտի ԻԸ, երբ ելաք ի սուրբ յարութենէն իրիկունն ի բուն գրեցի ու վճարեցի։ Ձեռս երթայ գիրս մնայ, ով որ զայս գիրս կարդայ, տէրն ողորմի ինձ եւ նորա, եւ զիս ահեղ յաւուրն յիշեայ»։ 2. Թղ. 16բ. «Զմեղաւք լցեալս Յակոբ սարկաւագ եւ զծնօղսն իմ եւ զամենայն ացգայինս իմ յիշեսջիք առաջի Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս»։ 3. Թղ. 41բ. «Որք կարդայք եւ լուսաւորիք ի սմանէ մեղաց թողութիւն խնդրեցէք գրօղի սորա Յակոբի կրաւնաւոր քահանաջ)ի եւ ծնաւղաց իւրոց եւ ևստուած ձեզ

Informations

կը պակսին։ Բովանդակութիւն. 1. Թղ1ա. «(Ի տիեզերական ժողովոյն ե։ ի վայելուչ աստուածապահ քաղաքն Կոստանդնուպօլիս, Յայտնութիւնն Յովհաննու սրբոյ ընկալեալ եղեւ. այլ եւ սորին քննութիւն եղեւ եպիսկոպոսացն Կեսարու. ձեռնարկ արար ընդունելութեամբ ի սկիզբն գրոցս աստուածասէր արքեպիսկոպոսն Կոստանդնուպօլսի Թեսալիոս կամօք հանուր ժողովոյն զայս բանքս. Գիրքս այս Յայտնութեանս սրբոյ Յոհաննու պատուեցաւ ի մէնջ ընդ այլ գիրս առաքելականս զոր ունի սուրբ եկեղեցի քննութեամբ եւ կամօք եղբարց իմոց եւ եպիսկոպոսակցաց սրբոց)։ Թուղթի մը անկումով՝ Ձեռագիրս չունի այս առաջին Յառաջաբանը, որ ամբողջացուցած ենք մեր ունեցած երկրորդ օրինակէն (Ներս. Լամբր. ԻԷ.)։ Ձեռագրիս Յառաջաբանը կը սկսի հետեւեալ կերպով. (թղ 1ա). «... պարունակեալ մարմնով Քրիստոսի տնաւրէնութեանն խորհուրդ եւ յերկինս ընդ նմա մարդկան հանգըստեանն եւ կրկին գալըստեանըն գիտութիւն»։ 2. Թղ. 1բ-3ա. Ցանկ. «Գլուխ Յայտնութեան զոր ետես ի Պաթմոս կղզին աւետարանիչս Յովհաննէս» (ա-հբ)։ 3. Թղ. 3ա. «Ի Յայտնութեան Յովհաննու սրբոյ հաւրն մերոյ Անդրէի երանելոյ եպիսկոպոսու Կեսարու Կապադոկեցոյ համառաւտ տեսութիւն. ընդ նմին եւ Արեթաս եպիսկոպոսն նմին քաղաքի. Յաստուածային խորհըրդական բանիցս անհասութիւն ոք հայելով մի՛ բամբասեսցէ զմերս համարձակութիւն, որք բուռն հարաք զսոյն իմանալ, քանզի հաւատամք ի Քրիստոս եթէ ձեռնտու լինի ի գործս ներգործութեամբ կենդանարար սուրբ հոգւովս»։ Թղ. 6բ. «Յայտնութիւն Յովհաննու աստուածաբանի եւ աւետարանչի»։ Թղ. 9բ. «Գլ. Բ. տեսլեանն. Յորժամ ետես զտէր ի մէջ ոսկի ճրագարանացն զգեցեալ զպըճըղնաւորն»։ Թղ. 12ա. «Գլ. Գ. Յայտարարութիւն գրելոցն առ հրեշտակն Եփեսացւոց եկեղեԹղ. 13ա. «Գլ. Դ. Յայտարարութիւն առ Զմիւռնացւոց եկեղեցոյն հրեշտակն ասացեԹղ. 13բ. «Գլ. Ե. Յայտարարութիւն հրրեշտակին որ ի Պերգամայ եկեղեցին»։ Թղ. 15ա. «Գլ. Զ. Յայտարարութիւն հըրեշտակին Թիւատիրոյ եկեղեցոյ»։ Թղ. 16բ. «Գլ. Է. Յայտարարութիւն երրեշտակին ի Սարդեաց եկեղեցին»։ Թղ. 17բ. «Գլ. Ը. Յայտարարութիւն ասացելոյն առ հրեշտակս Ֆիլատելֆաց եկեղեցոյն»։ Թղ. 18բ. «Գլ. Թ. Յայտարարութիւն ասացելոյն առ հրեշտակին Լաւոդիկեայ եկեղեցոյն»։ Թղ. 20բ. «Գլ. Ժ. Վասն երեւելոյն մադրանն երկնից եւ Քրիստոսն եւ չորս երիցանցն եւ որ ի կարգին է»։ Թղ. 23բ. «Գլ. ԺԱ. Վասն գրոցն կնքելոյ զոր ոչ ոք բանալ եղականացս բնութենէ կարաց լուծանել»։ Թղ. 24բ. «Գլ. ԺԲ. Վասն կնքեալ գրոյն եւ գառինն»։ Թղ. 25բ. «Գլ. ԺԳ. Լուծումն առաջին կնքոյն»։ Թղ. 26բ. «Գլ. ԺԴ. Վասն երկրորդ կընԹղ. 27ա. «Գլ. ԺԵ. Լուծումն երրորդ կնքոյն»։ Թղ. 28ա. «Գլ. ԺԶ. Որ ցուցանէ զչորրորդ կնքոյն զլուծումն, որով յայտ առնի պատիժ ամբարըշտացն»։ Թղ. 28բ. «Գլ. ԺԷ. Լուծումն հինգ կընքոյն, յորմէ ուսաք զմարդկան առ Աստուած զգոչումն»։ Թղ. 29ա. «Գլ. ԺԸ. Լուծումն վեցերորդ կնքոյն որ զհարուածս որ ի վախնանի լինելոց է նշանակէ»։ Թղ. 30բ. «Գլ. ԺԹ. Վասն փրկելոցն ի հարուածոց չորս հրեշտակին, հարիւր քառասուն եւ չորս հազարացն»։ Թղ. 33ա. «Գլ. Ի. Վասն անթիւ բազմութեանն որք ի հեթանոսաց պայծառազգեցեալ կային առաջի Աստուծոյ»։ Թղ. 34բ. «Գլ. ԻԱ. Որ յայտ առնէ զլուծումն եւթն կնքոյն, յորում մատուցաւ Աստուծոյ ի հրեշտակացն աղաւթք սրբոցն որպէս զխունկ»։ Թղ. 36ա. «Գլ. ԻԲ. Վասն հարկանելոյ միոյն եւթն հրեշտակացն զփողն, որով հուրն եւ կարկուտն եւ արիւնն հեղաւ ի յերկիր»։ Թղ. 36բ. «Գլ. ԻԳ. Վասն երկրորդ հրեշտակին եւ սատակմանն որ ի ծով շնչոցն»։ Թղ. 36բ. «Գլ. ԻԴ. Վասն երրորդ հրեշտակին եւ դառնութեան գետոցն եւ ջրոցն»։ Թղ. 37ա. «Գլ. ԻԵ. Վասն չորրորդ հրեշտակին եւ խաւարման աստեղացն ճառինն»։ Թղ. 38ա. «Գլ. ԻԶ. Վասն հենգերորդ հրեշտակի եւ իմանայի բազմակերպարան մարախին, յորմէ փրկէ զմեզ Քրիստոս»։ Թղ. 39բ. «Գլ. ԻԷ. Վասն վեցերորդ հրրեշտակին որ լուծանէ զ'ի վերայ Եփրատայ զերեշտակն»։ Թղ. 41բ. «Գլ. ԻԸ. Վասն հրեշտակին որ զգեցեալն էր զամպն եւ զծիածանն եւ զվախճանն նշանակէր»։ Թղ. 42բ. «Գլ. ԻԹ. Զի զգրկոյսն էառ աւետարանիչս ի ձեռաց հրեշտակին»։ Թղ. 43բ. «Գլ. Լ. Վասն Ենոքայ եւ Ե8ղ. 45ա. «Գ,. ԼԱ. Զի սպանեալ սուրբքն ի նեռնէն դարձեալ յառնեն մարգարէքն եւ վերանան յերկինս»։ Թղ. 45բ. «Գլ. ԼԲ. Վասն եւթն փողոյն եւ զի գովեն սուրբքն զԱստուած սուրբն ի հանդերձեալ դատաստանին»։ Թղ. 46բ. «Գլ. ԼԳ. Վասն խռովութեան եկեղեցւոյ որ ի սկրզբանէ եւ որ ի ձեռն նեԹղ. 49բ. «Գլ. ԼԴ. Վասն որ ի յերկինս պատերազմի սրբոյ հրեշտակին ընդ դիւացն եւ կործանման սատանայի»։ Թղ. 51բ. «Գլ. ԼԵ. Թէ որպէս վիշապն ի հալածելոյ զեկեղեցի ոչ դադարէր»։ Թղ. 52բ. «Գլ. ԼԶ. Վասն գազանին եւ տասն եղջիւր նորա եւ եօթն գլխոյն»։ Թղ. 54ա. «Գլ. ԼԷ. Վասն սուտ մարգաԹղ. 55ա. «Գլ. ԼԸ. Վասն անուան հակառակ Քրիստոսին»։ Թղ. 55բ. «Գլ. ԼԹ. Վասն գառինն եւ որոց ընդ նմա հարիւր եւ քառասուն եւ չորս հազարացն»։ Թղ. 57ա. «Գլ. Խ. Վասն հրեշտակին որ լինէր երաշխաւոր հանդերձեալ դատաստաԹղ. 57ա. «Գլ. ԽԱ. Վասն հրեշտակին որ զանկումն Բաբելոնի քարոզէր»։ Թղ. 57բ. «Գլ. ԽԲ. Վասն զգուշացուցանել հրեշտակին ոչ ընդունել զհակառակ քրիստոսն»։ Թղ. 58բ. «Գլ. ԽԳ. Վասն նստելոյն ի յամպս որ հնձէր զբոյսս երկրի գերանդովն»։ Թղ. 59ա. «Գլ. ԽԴ. Վասն հրեշտակին որ կթէր զդառնութեան այգին»։ Թղ. 60ա. «Գլ. ԽԵ. Վասն եւթն հրեշտակին որք ածին ի վերայ մարդկան զհարուածսըն նախ քան զվախճան աշխարհիս եւ վասն ապակեայ ծովուն»։ Թղ. 61բ. «Գլ. ԽԶ. Վասն որ զառաջին սկաւառակն եւ հարուածք ապըստամբացն լիԹղ. 62ա. «Գլ. Խէ. Հարուածք յերկրորդէն որ ի ծով»։ Թղ. 62բ. «Գլ. ԽԸ. Զի ի ձեռն երից հարուածոցն գետքն յարիւն դառնան»։ Թղ. 63բ. «Գլ. ԽԹ. Զի եւ ի չորրորդ հարուածոցն տանջեսցին մարդիկ»։ Թղ. 63բ. «Գլ. Ծ. Զհինկերորդ հարուածըն զթագաւորութիւն գազանին խաւարեցուԹղ. 64ա. «Գլ. ԾԱ. Զի հեղլով վեցերորդ հրեշտակին զսկաւառակ իւր ճանապարհ տա(յ) ի վերա(յ) գետոյն Եփրատայ ելիցն արեւու թագաւորութեանն»։ Թղ. 65բ. «Գլ. ԾԲ. Զի յեւթներորդ սկաւառակէն կարկուտ եւ շարժ ի վերայ մարդկանն լինէր»։ Թղ. 66բ. «Գլ. ԾԳ. Վասն ցուցանելոյ միոյն յեւթն հրեշտակացն երանելոյն Յոհաննու զպոռնիկ քաղաքն եւ զքակտումն եւ վասն եւթն գլխոցն եւ տասն եղջերն»։ Թղ. 67բ. «Գլ. ԾԴ. Զի հրեշտակս այս որ եցոյց զխորհուրդս մեկնեաց»։ Թղ. 71ա. «Գլ. ԾԵ. Վասն այլոյ հրեշտակի որ զանկանելն Բաբեյոնի յայտնէ եւ զերկնային զձայնն որ ի քաղաքէն փախչել պատուիրէր եւ վասն անցանելոյ ստացեալ վայելչութեան»։ Թղ. 74ա. «Գլ. ԾԶ. Վասն սրբոցն աւրհնաբանութեան երեքկին ալէլուաւք զոր ի քանդումն Բաբելոնի երգէին»։ Թղ. 74բ. «Գլ. Ծէ. Վասն խորհրդաւոր հարսանեաց եւ ընթրեաց գառինն»։ Թղ. 75բ. «Գլ. ԾԸ. Վասն տեսանելո, աւետարանչիս զՔրիստոս յերիվարս հանդերձ հրեշտակովք եւ զաւրութեամբ բազմաւ»։ Թղ. 77ա. «Գլ. ԾԹ.. Զի ի գեհեն արկաւ հակառակ քրիստոսն եւ որք ընդ նմա»։ Թղ. 78ա. «Գլ. Կ. Թէ որպէս սատանայ կապեցաւ ի Քրիստոսի խաչելութենէն մինչեւ ի վախճանին ժամանակ եւ վասն հազար Թղ. 79ա. «Գլ. ԿԱ. Վասն պատրաստեալ բազմականացն այնոցիկ որք մնացին անսայթաքելի ի Քրիստոսի խոստովանութիւնն»։ Թղ. 79բ. «Գլ. ԿԲ. Ձինչ է առաջին յարութիւն եւ զինչ երկրորդ մահն»։ Թղ. 80ա. «Գլ. ԿԳ. Վասն Գոգայ եւ Մագոգայ»։ Թղ. 81բ. «Գլ. ԿԴ. Վասն նստելոյն յաթոռն եւ հասարակաց յարութեանն եւ դատաստանին»։ Թղ. 83ա. «Գլ. ԿԵ. Վասն նոր երկնի եւ երկրի եւ վերինն Երուսաղեմի»։ Թղ. 84ա. «Գլ. ԿՁ. Վասն ասացուածոյ այնը որ յաթոռն նստէր»։ Թղ. 85ա. «Գլ. ԿԷ. Վասն հրեշտակին որ ցուցանէր նմա զսուրբ քաղաքն հանդերձ դրամ(բ)քն չափեալ»։ Թղ. 89բ. «Գլ. ԿԸ. Վասն մաքուր գետոյն որ յաթոռոյն արտաքս հոսեցաւ»։ Թղ. 90ա. «Գլ. ԿԹ. Զի Աստուած է մարգարէիցն Քրիստոս եւ տէր հրեշտակաց»։ Թղ. 91ա. «Գլ. Հ. Զի արժանահաւատ է տեսիլ առաքելոյ»։ Թղ. 91ա. «Գլ. ՀԱ. Զի ոչ հրամայեցաւ նմա կնքել այլ քարոզել զտեսիլս»։ Թղ. 92ա. «Գլ. ՀԲ. Զի եկեղեցի եւ որ ի նմա հոգին ընդունի զՔրիստոսի զյայտնութիւնն եւ վասն անիծիցն որոց յաւելուած ի գիրս մուծանեն»։ 4. Թղ. 93բ. Յիշատակարան Տեառն Ներսէսի Լամբրոնացւոյ. «Փառք (տեառն) մերոյ, որ ետ մեզ իմաստութիւն խորհրդոց իւրոց յայտնութեամբս որ առ Յովհաննէս. ամէն։ Ի թուականութեանս Հայոց ՈԻԸ գրեցաւ։ Ես Ներսէս նուաստս ի Քրիստոս եւ տարտամս յուսումնասիրաց, վերջին եւ նուաղեալ ժամանակի ծնունդ, յընթեռնուլն զՅայտնութիւն Յովհաննու»։ - Վերջ թղ. 94ա. «Ի մէջ լերինս Տաւրոսի, որ է ի գահ Կիլիկիոյ եւ ի սկիզբն Պամփիւլայ, ձեռամբ նուաստ եպիսկոպոսին նորին մայրաքաղաքի Տարսոնի տառապելոյս Ներսէսի, շնորհաւք ողորմութեամբն Քրիստոսի, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս. ամէն»։

Content