10091328առաջին մասը (թղ. 1-91)՝ 1648ին, վերջին մասը (թղ. 141-162)՝ 1609ին, իսկ միջանկեալ մասը՝ անյայտ։
նոտր։
մինչեւ թղ. 90՝ Ա-Ը, ապա չեն նշուած։
թուղթ։
դրոշմազարդ շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ. չունի աստառ, իսկ դռնակը դարձուած եւ ամուր կերպով կպած է կողքին ներքին կողմը։ Ինկած են զոյգ փականքները։
բաւարար. նորագոյն կաշիով ամրացած է կռնակի կաշին։
հաւանաբար գիրչները. իսկ 1736ին՝ Ներսէս, որդի մահտեսի Գրիգորի։
չունի։
եւ այլ զարդեր չունի։
կարմիր։
թղ. 92ա-94բ, 139բ-140բ, 163բ-173բ։
Ա. բնագրին գրչութեամբ (1648). 1. Թղ. 90ա. «Գրեցաւ գիրս սակաւաբան ի հրամանէ կանոնական, ձեռամբ Մուրատի անարժան անձամբ թափուր եւ անարժան։ «Ես մեղաւոր եւ անարժան ծառայ Աստուծոյ Մուրատ, որդի ողորմած հոգի Միքայէլին, գրեցի զայս սակաւ կանոնական հրաման ի Շէջով քաղաք, ի դուռն Սուրբ Խաչին, ի թագաւորութեան Վասիլ պարոնին, թվ. ՌՂէին (1648), Դեկտեմբերի ամսոյ Ըին, աւրն Հինգշաբաթի։ «Աղաչեմ զձեզ, ով հայրք եւ եղբարք, յորժամ կարդաք կանոնական հրամանս, անմեղադիր լերուք, զի սղալանացս եւ խոշորութեան գրոյս, զի շատ արտասուելով եւ հառաչելով գրեցի զայս, զի այսմ ժամանակի փախստական էինք ի հայրենի տեղեաց Սազլովցայու ի Շէջովն քաղաք, ի ձեռաց չար Խմելին, զի շատ աւերում արար ի լեհաց եր«Յայսմ ժամանակի եկաւ Տէր մահտեսի Գասպարն Երուսաղէմայ, զի ուխտըն կատարեալ էր. եկաւ ի Շէջով քաղաքն, յետոյ չըկարաց երթալ ի Եազլովցայ քաղաքն, զի շատ խառնակութիւն էր, ամէն ուռուս հարամի եղեր էր, որ իսկի չէին թողեր որ մարդ քալէր ճամբահներըն, զի այս չարութիւնս չար Խմելին։ Յետոյ ետուր իւրեան հալալ ընչիցն ինձ անարժան մեղաւորիս Մուրատ սարկաւագիս, որ զայս սակաւ կանոնահրամանըն գրեցի։ Այլ բաւ է։ «Աղաչեմ ըզձեզ, ով հայրք եւ եղբարք, հայրապետք եւ վարդապետք, քահանայք եւ սարկաւագ, յորժամ կարդայք կանոնահրամանըս կամ աւրինակէք, յիշեցէք զանարժան ծառայն ձեր Մուրատ սարկաւագ, զգըծող սորին եւ զծնողսն իմ, զխոճա Միքայէլն, որ առ Աստուած փոխեցաւ, եւ զմայրն իմ Եաղութ խաթունն. յիշեցէք միով Հայր մերիւ եւ Աստուած զձեզ յիշէ իւր միւսանգամ գալուստըն. ամէն։ «Ո՜հ գիր որ մնաս, ո՛հ ձեռ որ հողանաս, ո՛հ եղբայր զմեզ չըմոռանաս. ամէն»։ Բ. բնագրի գրչութեամբ. 2. Թղ. 158բ. «Ես անարժան Յակոբ երէցըս Եազլովցացի, թվին ՌԾԸ (1609) Մեպտեմբերի Դ., փոխարկեցի զխոստովանութիւնս ի քաղաքն Կամենից, նորընծա(յ) էի եւ ի մէջ քառասնից՝ որ գրեցի զսայ։ Ին4 մեղաւորիս Աստուած ողորմի ասացէք, վասն Աստուծոյ սիրուն»։ Նորագոյն գրչութեամբ (1736ին). 3. Թղ. 163ա. «Տպագրիչ մահտեսի Գրիգորի որդի Ներսէսս ըստացայ զայս ժողովածու կանոնքս ՌՃՁԵ (1736) թվին։ Ասացէք բարով վայելէ. յետ անցման իմոյ ում որ լինիցի այս թղթիկս մի՛ ջնջէք որ ձերն այլ Աստուած չի ջնջէ, որ միով Հայր մերիւ յիՀեքէ,#ի.եաջիք ի էրիստոսէ յուսոյն մերմէ.
կը պակսին։ Բովանդակութիւն. Մատեանս ունեցած է երեք գրիչներ. Ա. գրուած Մուրատ սարկաւագէ 1648ին (թղ. 1ա-91բ), Բ. անծանօթ գրիչէ (թղ. Ս5ա139ա), Գ, գրուած 1609ին՝ Յակոբ երէցէ, ի Կամենից (թղ. 141ա-162բ). 1. Թղ. 1ա-90ա. Գրիչին կողմէ կազմուած Կանոնագիրք մըն է, առձեռն գործածութեան համար, հաւաքուած նիւթի համաձայն, ըստ կամս քաղելով ամբողջ եւ ընդարձակ Կանոնագիրքէն, նշելով նաեւ անոնց աղբիւրները։ Ձեւացուցած է Ա-ՄՂԹ կանոններ, որոնց ցանկը կը գտնենք Ձեռագրին սկիզբը (թղ. 1ա-3բ)։ Գաղափար մը տալու համար՝ ահա ցանկին առաջին նիւթերը. «Աղուհացից չորեքշաբաթու, ուրբաթու եւ ամենայն պահոց սահման, որոց լուծանելի է եւ որոց ոչ. Ա, Բ, Գ, ՄԽԴ, ՄԾԹ, ՄՁԱ, ՄԶԳ, ՄՁԴ, ՄՁԹ, ՄՂ»։ «Առաջաւորաց եւ ապաշխարութեան եւ խոստովանութեան բանք. ՄՀԶ»։ «Աղաւթելոյ փոյթ. ՃԻԴ, ՃԻԵ»։ «Ապաշխարելոյ փոյթ. ՃԼ, ՃԻԲ, ՃԻԹ, ՄԴ, ՄՀԹ»։ «Անարժանք քահանայութեան. ԻԵ-ԻԹ, ՃԼԳ...»։ «Անաստագէտք եւ արուագէտք. ԻԴ...»։ «Առեւանգողք. ԻԴ...»։ «Անարգաւղք զքահանայ եւ զթագաւոր...» եւն.։ 2. Թղ. 95ա. Բանք վասն տօնի ծննդեանն Քրիստոսի. «Յորժամ ոք կամիցի շինուածս հաստատել, յառաջագոյն զհիմունս մեծամեծ վիմաւք հաստատէ, զի յաւիտեան անշարժ կայցէ (...), անկան ի վիհ կորստեան, որպէս արիոսեանքն եւ արտեմսեանքն եւ նեստորականքն, որք ոչ Ծննդեան եւ Յայտնութեանն ըստ ուղղափառացն տաւնեն ի մի տաւն, այլ առաջի հակառակ կան այլազգ երկոտասան աւուրբ...։ Զայս Արտեմոն բաժանեաց նզովեալն...»։ 3. Թղ. 104բ. «Երանելին Եփրեմի Խորին Ասորոյ ներբողեան եւ պատմագրաբար ասացեալ ի սուրբ Յովաննէս Կարապետն մկըրտիչն Քրիստոսի եւ ի կաքաւելոյն Հերովդիադայ. Հրաւիրելով կոչեցաւ լեզու իմ յուրախարար կենսաբեր բարիս եւ փափաքե(ա)ց միտք իմ բազմել ուսմամբ ի հոգեւոր սեղանս...»։ 4. Թղ. 121ա. «Պատմութիւն երանելի Յոհաննու կամաւոր աղքատին. Ի Արկադեա(յ) որդոյ մեծի Թէոդոսի եւ ի հայրապետութեանն սրբոյն Յոհաննու Ոսկիաբանին, այր ոմն էր ի Կոստանդինուպաւլիս մեծատուն յոյժ...»։ 5. Թղ. 133ա. Առածք ժողովրդականք. «Այսաւր ձեռնդ որ կու հասնի՝ բարի արայ, վաղն որ գն(այ)՝ այլ բարի առնել ոչ կարես։ Այն աւրն որ ի մաւրէ կու ծնանէիր՝ ամէն ուրախանային, դու լայիր. հանց բան արայ, որ այն օրն մեռանիս՝ ամենեքեան լան՝ դու ուրախանաս...» (73 առածներ)։ 6. Թղ. 141ա-բ. Մասն քրիստոնէական վարդապետութեան. «Նոյնպէս հոգին թէ ամէն մեղաց սուրբ լինի ւի մէկ մեղաց չպահէ զինքն, նա զայն մեղաց զանունն տան, կամ գող ասեն, կամ զրկօղ...»։ 7. Թղ. 142ա. «Խոստովանանք թաթարնակ. Ինամպի լադլբուն ուրմէն...»։ - Վերջ թղ. 147ա. «Մեղա պարչա օվտաքի լարկայ. մեղա մէնիմ պահապան ֆրիշտամա»։ 8. Թղ. 147բ. «Վասն խոստովանութեան ի Կիրակոս վարդապետէ, զոր պարտի քահանայն ասել ժողովրդեան. Պարտ է քրիստոնէին յորժամ կամիցի գնալ ի խոստովանութիւն, երիս ինչ ածել զմտաւ...»։ Թղ. 148ա. «Եւ յորժամ երթայ առ խոստովանահայրն, երիցս ծունը դնէ յանունն ամենասուրբ երրորդութեանն եւ ասէ զաղօթս զայս. Գոհանամ զքէն տէր Աստուած մեր որ արժանի արարեր զիս գալ ի խոստովանութիւն...»։ Թղ. 158բ. «Եւ ասէ խոստովանահայրն այսպէս. Տէր Յիսուս Քրիստոս արձակեսցէ զքեզ յամենայն մեղաց քոց, եւ ես նորին...»։ Թղ. 159ա. «Խոստովանութիւն քահանայից եւ սարկաւագաց. Մեղայ ամենասուրբ երրորդութեանն հօր եւ...»։ - Վերջ թղ. 162բ. «Առ յաչս մարդկան արդար եւ ի ծածուկ ամենայն տիղմ մեղաց թաւալիմ» կը մնայ կիսատ։