1004

ԿԱՆՈՆԱԳԻՐՔ ԺԲ

ԺԵ դար - ԺԵ դար

ID

Number

1004

Old record number

468

Title

ԿԱՆՈՆԱԳԻՐՔ ԺԲ

Start date

ԺԵ դար

End date

ԺԵ դար

Date details

ԺԵ դար։

Copy place

Reference

Type

Number of pages

222

Dimension

13x17

Layout

երկսիւն, իւրաքանչիւրը 4x13։ Թղ.183-222՝ միասիւն (10x15)։

Writing details

բոլորգիր։

Codicology

Ա-ԺԶx12 (Ա՝ 8 թղ., Բ՝ 14 թղ., ԺԶ՝ 4 թղ.), ապա ունի 40 թուղթ իբր յաւելուած (թղ. 183-222)։

Principal subject

Subject details

թուղթ։

Number of lines

26։

Binding

դրոշմազարդ շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ. կռնակի մասը նորագոյն կաշի է, դրուած նորոգողին կողմէ։ Կորած են զոյգ փականքները։

State of preservation

բաւարար. նորոգութեան ընթացքին հոս դրուած է ուրիշ հին ձեռագրի մը հատուածը, որ աւելի լայն է եւ Ձեռագրէն դուրս ցցուած։

Copyist

Ղազար աբեղայ։

Owner

Ներսէս եւ Մովսէս։

Commanditaire

Illuminator

եւ այլն անծանօթ։

Binder

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

սակաւք, միագոյն, հանգուցագիր եւ թռչնագիր։

Initials

կարմիր։

Marginal illuminations

սակաւք։

Images

չունի, սակայն թղ. 15ա ԿԻՍԱԽՈՐԱՆԻՆ վերեւ գծուած են երեք դէմքեր, որոնց վերեւ անունները. «Պօղոս, Յիսուս Քրիստոս, Պետրոս»։

Canon tables 1

չունի։

Canon tables 2

տե՛ս վերեւ։

Title text

Blank pages

14բ, 222բ։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ. 1. Թղ. 15ա. «Զմեղուցեալս առ Քրիստոս յիշեա»։ 2. Թղ. 94բ. «Տէր Աստուած, թո՛ղ զանցանս Ներսիսի եւ Մովսիսի, եւ ինձ գծողիս Ղազար աբեղա(յ)իս եւ ծնաւղաց իմոց թողութիւն շնորհեսցէ ամէն»։ 3. Թղ. 115ա. «Տէր Աստուած, թողութիւն մեղաց շնորհեայ Ղազարիս եւ ծնաւղաց եւ ամենայն զարմից մերոց. ամէն»։ 4. Թղ. 127ա. «Աղաչեմ զամենեսեան եւ վկայութիւն դնեմ առաջի Աստուծոյ եւ Յիսուս Քրիստոս յոյս փրկութեան ունել ի ձեռն ապաշխարութեան արդարոց եւ մեղաւորաց, եւ միայն յոյս լինել ի փրկութենէն նորին ի Քրիստոս Յիսուս ի տէր մեր»։ Երկրորդ գրիչէն. 5. թղ. 183ա. «Զտարտամեալս ի բարեաց եւ զփարթամացեալս ի մեղաց ըզտառատպող սմին զանարժան կրաւնաւոր եւ զպիտակաբար անուանեալս քահանայ, աղաչեմ յիշել ի մաքրափայլ աղաւթս ձեր, ով սուրբ բանասէրք, եւ մեղաց թողութիւն հայցել յամէնառատ տեառնէն, զոր եւ ձեզ պարգեւեսցէ։ Բայց աղաչեմ եւ գրոյս անարհեստութեան անմեղադիր լերուք, զի այսչափ էր կար մեր։ Նաեւ կրկին աղաչեմ յիշել ի սուրբ աղաւթս ձեր զանարժանս»։ 6. Թղ. 222ա. «Զգծողս սմին աղաչեմ միչել ի տէր եւ մեղաց թողութիւն հայցել»։

Informations

կը պակսին։ Բովանդակութիւն. 1. Թղ. 2ա. «Կարգ եւ սահմանադրութիւն կանոնացս կարգեալք ի սրբոց առաքելոցն եւ հայրապետացն» (ցանկ)։ 2. Թղ. 15ա. «Գումարեցան ճառքս եւ կանոնքս եւ բովանդակեցան համարով եւ վկայութիւնք որ աստ կան ՌՇԻէ. Սկիզբն առաքելական կանոնիս...»։ 3. Թղ. 17ա. «Գլուխք եւ թիւք համաւրէն կանոնական ասացուած առաքելական կանոնս. Գլուխ ԼԴ» (ցանկ)։ Թղ. 18ա. «Կանոնք եւ սահմանք զոր եդին աշակերտքն Քրիստոսի յետ վերանալոյ Տեառն ժողովեալք ի վերնատունն» (ա-լդ, Ա-ԼԴ)։ 4. Թղ. 31ա. «Երկրորդ առաքելական կանոնիս. Գլուխք ՁԵ» (ա-ձե, ԼԵ-ՃԺԹ)։ 5. Թղ. 41ա. «Սահմանք կանոնաց սուրբ առաքելոյն Թադէոսի, ի քաղաքին Ուռհա(յ), ի լուսաւորելն զնոսա, բան եւ հարցումն պատասխանիք ԼԳ» (ա-լգ, ՃԻ-ՃԾԲ)։ 6. Թղ. 46ա. «Կանոնք տեառն Փիլիպոսի առաքելոյն» (ա, ՃԾԲ)։ 7. Թղ. 46ա. «Նորին կանոնք. Գլուխք Ը» (ա-ը, ՃԾԳ-ՃԿ)։ 8. Թղ. 47ա. «Կանոնք հարանցն հետեւողաց յետ առաքելոյն. Գլուխք Ի'Ի» (ա-իդ, ՃԿԱ-ՃՄԵ)։ 9. Թղ. 51ա. «Անկիւրեայ կանոնս. Գլուխըք Ի» (ա-ի, ՃԾԶ-ՄԴ)։ 10. Թղ. 56ա. «Դնի կանոն Նիկիական. Գլուխ Ի» (ա-ի, ՄԵ-ՄԻԴ)։ 11. Թղ. 61ա. «Կոստանդիանոսի թագաւորի առ եպիսկոպոսս եւ առ ժողովուրդսն»։ 12. Թղ. 62ա. «Կանոնք երկրորդ Նիկիականք որ եդան ՅժԸ (յ)եպիսկոպոսաց, կըրկնաբանելով կարճ ի կարճոյ. Գլուխս ՃժԴ» (ա-ճժդ, ՄԻԵ-ՅԼԸ)։ 13. Թղ. 66բ. «Կանոնք սրբոյն Գրիգորի առաքելոյ Հայոց. Լ Գլուխ» ՅԼԹ-ՅԿԸ)։ 14. Թղ. 68ա. «Կանոնք Աթանասի. Գլուխըք Ձէ» (ա-ձէ, ՅԵԹ-ՆԾԶ)։ 15. Թղ. 78բ. «Երանելոյն Մակարա(յ) սրբոյ քաղաքին Երուսաղեմի հայրապետին կանոնական թուղթ ի հայս, վասն անուանադրութեան կաթուղիկէ եկեղեցոյ կարգաց, զոր չէ արժան ընդ սահման եւ ընդ հրաման անցանել. Գլուխք Թ» (ա-թ, ՆԾէ-ՆԵԴ)։ 16. Թղ. 82բ. «Կոստանդնուպօղսի ժողովոյի եւ կանոնին. Գլուխք Դ» (ա-դ, ՆԿԵ17. Թղ. 83բ. «Սահմանք կանոնադրութեան երանեյոյն Գրիգորի Աստուածաբանի Ազիազու եպիսկոպոսի, յաղագս ուղղափառութեան հաւատոյ եւ ապաշխարութեան յանցաւորաց. Գլուխք Լ» (ա-լ, ՆԿԹ-ՆՂԷ)։ 18. Թղ. 88ա. «Կանոնք Բարսղի առ Ակիղիքոս. Գլուխք ԾԱ» (ցանկ)։ Թղ. 88բ. «Նորին Բարսղի առ Թէոդորոս, յաղագս ոչ առնել ընդ խնամիս խնամութիւն զի յազգակցութենէ է. Գիր կանոնական մեծի եւ գիտնականի եպիսկոպոսի առ սուրբն Ակիղիքոս բան» (ա-ծ, ՆՂԸ-ՇԽէ)։ 19. Թղ. 94բ. «Գիր կանոնական սրբոյն Բարողի առ քահանայ մեծ Դէոթորոս յԱնտիոքեայ, վասն ամենեւին հեռանալոյ զազգային չառնել» (ծա, ՇԽԸ)։ 20. Թղ. 95բ. «Բարսղի գիր կանոնական վասն պէսպէս եւ բիւրապատիկ ախտից. Գըլուխս ՄՀԲ» (ա-մհբ, ՇԽԹ-ՊԻ)։ 21. Թղ. 115ա. «Կանոնք տեառն Եփրեմի արդիւնակատար կրաւնաւորի զոր սնուցանէր անապատն, ի Կուսութեան ճառէն. Ժէ» (աը, ՊԻԱ-ՊԻԸ)։ 22. Թղ. 116ա. «Կանոնք Ներսիսի կաթուղիկոսի եւ Ներշապհոյ Մամիկոնէից եպիսկոպոսի» (ա-լէ, ՊԻԹ-ՊԿԵ)։ 23. Թղ. 120բ. «Կեսարիայ կանոնի. Գըլուխք Ժ» (ցանկ)։ Անդ. «Որք ժողովեալ ի Կեսարիայ եպիսկոպոսունք Ի, վասն ինչ ինչ անաւրէնութեան կանանց, սահմանեցին կանոնս. Գլուխս ժ» (ա-ժ, ՊԿԶ-ՊՀԵ)։ 24. Թղ. 123ա. «Նեոյկեսարիեայ կանոնիս. Գլուխք Ի» (ա-ի, ՊՀԶ-ՊՂԵ)։ 25. Թղ. 126ա. «Կանոնք Գանգրայ. Գլուխըք ԻԳ» (ա-իգ, ՊՂԶ-ՋԺԸ)։ 26. Թղ. 129բ. «Անդիոքայ կանոնիս, Գլուխք ԻԵ» (ա-իե, ՋԺԹ-ՋԽԳ)։ 27. Թղ. 135բ. «ԻԳ. Խոստովանութիւն ժողովոյն Անտիոքայ» (ա-է, ՋԽԴ)։ 28. Թղ. 137բ. «ԻԴ. Ղաւոդիկեայ կանոնիս. Գլուխ ԾԵ» (ա-ծե, ՋԽԵ-ՋՂԹ)։ 29. Թղ. 141բ. «Կանոնք Սարդիկեայ. Գլուխք ԻԱ» (ա-իա, Ռ-ՌԻ)։ 30. Թղ. 148ա. «Կանոնական գիր տեառն Եպիփանու ասացեալ» (ա-ե, ՌԻԱ-ՌԻԵ)։ 31. Թղ. 148բ. «Իէ. Եղիշէի կանոնք» (ա 32. Թղ. 148բ. «ԻԸ. Կանոն ժողովոյն որ յԵփեսոս. Գլուխք Զ» (ա-զ, ՌԻէ-ՌԼԲ)։ 33. Թղ. 149բ. «ԻԹ. Կանոնք Կիւրղի եղեջսանդրացւոյ. Գլուխք Ե» (ա-ե, ՌԼԳ34. Թղ. 150ա. «Կանոն սրբոյն Սահակայ հայրապետի. Գլուխք ԾԵ» (ցանկ)։ Թղ. 150բ. «Կանոնք սրբոյն Սահակայ յաղագս քորեպիսկոպոսաց թէ որպէս պարտ է զկանոնական կարգն հաստատուն պահել յեկեղեցի» (ա-ժբ, ՌԼԸ-ՌԽԹ)։ Թղ. 152բ. «Կարգ քահանայից առ ժողովրդականսն եւ նոցին ժողովրդականաց հնազանդութիւն եւ կարգ ուղ(ղ)ութեան առ քահանայսն» (ժգ-լե, ՌԾ-ՌՀԲ)։ Թղ. 155բ. «Նորին սրբոյն Սահակայ թէ որպէս սահմանեցաւ կարգ ուխտի եւ որոշումն վանաց, բան Բ» (լզ-խդ, ՌՀԳ-ՌՁԱ)։ Թղ. 160ա. «Նորին թէ որպէս պարտ է եպիսկոպոսաց ունել զ(ը)նտանիս սրբոյ եկեղեցոյ» (խե-խթ, ՌԶԲ-ՌՁԶ)։ Թղ. 162բ. «ԼԳ. Նորին թէ որպէս պարտ է եպիսկոպոսաց պաշտել զգանձն եկեղեցւոյ մատակարարեալ» (ծ-ծե, ՌՁԷ-ՌՂԲ)։ Թղ. 165ա. «ԼԴ. Սրբոյն Սահակա(յ) Հայոց Կաթուղիկոսի գիր աւանդութեան յաղագս կարգի սրբոյ եկեղեցւոյ եւ պտղոյն ժողովրդականաց ընծայելոյ ի տան Աստուծոյ» (ա, ՌՂԳ)։ 35. Թղ. 167ա. «Հայոց կանոնիս. Գլուխք Ի» (ցանկ)։ Թղ. 167բ. «ԼԵ. Եդեալ միաբանութեամբ աւագ հայոց յեւթներորդ ամի վախճանի սըրբոյն Սահակայ կարգեցան կանոնքս» (ա-ի, ՌՂԴ-ՌՃԺԳ)։ 36. Թղ. 179ա. «Թուղթ Սեւանտեայ եպիսկոպոսի» (ցանկ)։ Անդ. «ԼԶ. Ի թղթի աստ ապաշխարութեան բանք ԺԳ» (ա-ժգ, ՌՃԺԴ-ՌՃԼԵ)։ 37. Թղ. 183բ. «Բան քսաներորդ. Յորդորումն մանկանց ի կուսութիւն, նորին Գրիգորի Նիւսացւոյն, յաղագս կուսութեան թէ սեպհական է Աստուծոյ եւ անմարմին բնութեանն. Բազմաց կանխաւ եղեւ կուսութիւն, առ ի ցոյց բանից...»։ - Վերջ թղ. 222ա. «Աղաչեմ արթուն լիցուք, զի յերկրորդ պահու գիշերոյն տանուտեառն գալուստն մերձ է, բազմականացն քննութիւն կազմեալ, եթէ ոչ նիրհեսցուք (...) որոց լիցի ամենեցուն մեզ հասանել երկնային եւ յաւիտենական կենացն, շնորհաւք եւ մարդասիրութեամբ...»։ Այս ճառը երկրորդ գրիչի մը կը պատկանի, տարբեր Կանոնագրքի գրիչէն։

Content