1012

ԿԱՆՈՆԱԳԻՐՔ Ի

ՌԿԸ = 1619 - ՌԿԸ = 1619

ID

Number

1012

Old record number

434

Title

ԿԱՆՈՆԱԳԻՐՔ Ի

Start date

ՌԿԸ = 1619

End date

ՌԿԸ = 1619

Date details

ՌԿԸ - 1619։

Copy place

Ստամպոլ։

Reference

Type

Number of pages

226

Dimension

12x17

Layout

երկսիւն, իւրաքանչիւրը 3,5x12։

Writing details

բոլորգիր։

Codicology

Ա-ԺԹx12 (Ա՝ 11 թղ.)։

Principal subject

Subject details

թուղթ բարակ եւ նուրբ։

Number of lines

25։

Binding

դրոշմանիշ շագանակագոյն կաշի, դռնակով, միջուկը տախտակ, աստառը կարմիր նուրբ թաւիշ բանուած։ Զոյգ փականքները ինկած են, առաջին կողքին վրայ մնացած են երկու մետաղէ գամերը՝ պսակաւոր։ Կռնակի կողմը նորագոյն կաշիով ամրացած է, որ իր կարգին մաշած է եւ նաթած։

State of preservation

բաւարար. կազմն է որ տկարացած է եւ թղ. 192 գրադաշտը չորութենէ կոտրած եւ վնասուած։

Copyist

Պօղոս դպիր։

Owner

Ղուկաս արքեպիսկոպոս։

Commanditaire

Illuminator

անյայտ։

Binder

անյայտ։

Parchment flyleaf

սկիզբն ու աւարտին երկուքի ծալուած լատիներէն բոլորգիր. առաջինը երաժըշտական խազերով, երկրորդը լոկ գրութիւն։

Lettrines

սակաւք, կարմիր թռչնագիր, նուրբ գծագրութեամբ։

Initials

կարմիր։

Marginal illuminations

թղ. 7ա, միագոյն եւ նուրբ։

Images

Canon tables 1

չունի։

Canon tables 2

Title text

Blank pages

թղ. թղ. 1էն առաջ թուղթ մը եւ վերջաւորութեան թղ. 224ա226բ, ուր գրչի փորձ եւ կարկինով կլորներ գծուած են։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ. Թղ. 223ա. «Փառք...։ Որ հանգ հանել հիւծելոյս յանցանաւք անպիտան գրիչս ըզՊաւղոս դպիրս, որոց աստուածաբուխ եւ հոգելից բանից մեծաց եւ երջանկին եւ քաջ հռետորաց, աստուածարեալ եւ սրբազան սուրբ հարց, դատողական եւ վճռահատ նաւմոսաց գրել արժանի արար զիմս անարժանութիւն։ Քանզի սկսեալ կատարեցի ըզսա աւգնութեամբ Աստուծոյ, ի թվականիս ՌԿԸ (1619), ի քաղաքն Ըստամպօլ, ի դուռն սուրբ Նիկողայոս եկեղեցւոյն։ Յիշեցէք յաղաւթս ձեր զիս անարժանս եւ վարդապետն իմ եւ զծնաւղքն իմ եւ ամենայն արեան մերձաւորսըն իմ. ամէն։ «Դարձեալ յիշեցէք ի մաքուր աղաւթս ձեր զստացաւղ այս մատենի զամէներջանիկ եւ զգերապատիւ սուրբ հայրն զՏէր Ղուկաս արհիեպիսկոպոսն, որ ցանկացող եղեալ եւ ետ գաղափարել զսա տենչմամբ եւ փափաքմամբ ի վայելս անձին իւրոյ, եւ յիշատակ առ ապայս մնացելոցն։ Արդ որք հանդիպիք սմա կարդալով կամ աւրինակելով կամ հարեւանցի տեսանելով, յիշեցէք առ տէր զըստացող «Ընդ նմին եւ զուսուցիչն մեր եւ զբազմերախտ հոգեւոր հայրն զՏէր Նազարէթ քահանայն, որ բազում աշխատութեամբ զիմս տգիտութիւն աստուածային աւգնութեամբն ի յընդունելութիւն էած ի յարհեստ գրչութեան։ Այլ որ առատն է ի տուրս բարեաց եւ դիւրաշարժ ի գութս ողորմութեան, ձեզ յիշողացդ եւ մեզ յիշելոցս առհասարակ ողորմեսցի ի միւսանգամ գալստեան իւրոյ, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս. ամէն»։

Informations

կը պակսին։ Բովանդակութիւն. 1. Թղ. 1ա. «Կանոն առաջին. Վասն ժառանգութեան» (Ա-ՃԻԹ), ցանկ։ Թղ. 5բ. «(Աւրէնք յաղթող թագաւորաց քրիստոնէից Կոստանդիանոսի եւ Թէոդոսի, Լեւոնի, թագաւորաց Հռովմայեցւոց). Եթէ եդ Աստուած աւրէնս մարդոյն, որ էր ի մէջ դրախտին, ոչ ուտել եւ ի ծառոյն գիտութեան բարուի չարի. եւ զի ոչ պահեաց (...)։ Կանոն առաջին. Վասն ժառանգութեան. ճա, ճբ, ճդ, Դատ. Այր ոք եթէ մեռանի եւ ոչ գրէ կտակ եւ թողու որդիս, արուք եւ էք միապէս ժառանգեն...» (Ա-ՃԽԹ)։ Փակագիծի մէջ առինք խորագիրը, որմէ զուրկ էր Ձեռագիրս. ամբողջացուցինք Ձեռ. թիւ 214ով (Կանոնագիրք Դ.)։ 2. Թղ. 32ա. «(Մխիթարայ Գոշի, Դատաստանագիրք). Նախադրութիւն գրոց դատաստանաց. Ա. Յաղագս այնորիկ որ նախատեն զմեզ...» (ցանկ)։ Թղ. 32բ. «Հանդերձեալ եմք գրել զգիր քո դատաստանիս. Յառաջ գրեմք զպատասխանիս...» (Ա-Ժ)։ Թղ. 49ա. «Սկիզբն ամենայնի Աստուած, զնոյն եւ կատարած ամենայնի Աստուած. եւ արդ սկիզբն դատաստանի եւ թիւ գլխոց ի կարգի» (Ա-ՄԽէ), ցանկ։ Թղ. 53բ. «Ա. Եկեսցուք այժմ ի գործ դատաստանի, գիտելով զի ըստ քաղաքաց դատաւորս հրամայէ Մովսէս եւ նոցունց դպիր...»։ - Վերջ թղ. 153բ. (Ա-ՄԾ)։ Կը հետեւի համառօտ խմբագրութեան։ 3. Թղ. 154ա. «Խրատ կանոնական համառաւտ. Յաղագս հաւատոյ...» (ցանկ)։ Թղ. 155ա. «Նուաստ վարդապետ Յոհանէս Եզնկեցոյ, խրատ հասարակաց քրիստոնէից եւ ժողովրդոց, ի կանոնական սահմանաց առաքելոց, սրբոց հայրապետաց եւ վարդապետաց եւ հաւրն մերոյ Վարդան վարդապետի, յոր ամենայն ժողովեցի եւ գրեցի. Ամենազաւր թագաւորին մերոյ Քրիստոսի եւ բարերար փրկչին հաւատարիմ ծառայք, գնեալք եւ ազատեալք անբիծ եւ անարատ արեամբ նորա փրկականաւ...»։ Թղ. 156բ. «Ա. Յաղագս հաւատոյ»։ Թղ. 159ա. «Բ. Յաղագս մկրտութեան»։ Թղ. 160բ. «Գ. Յաղագս զտղայս սնուցանելոյ»։ Թղ. 162ա. «Ե. Յաղագս պսակի եւ խրատ ամուսնութեան»։ Թղ. 162բ. «Զ. Կանոնք սուրբ հարցն»։ Թղ. 162բ. «Է. Սուրբ հայրապետաց»։ Թղ. 167ա. «Ը. Յաղագս երդման»։ Թղ. 168ա. «Թ. Յաղագս սուտ վկայից»։ Թղ. 168բ. «Ժ. Յաղագս յիշոցնատուաց»։ Թղ. 170ա. «ԺԱ. Յաղագս ատելութեան»։ Թղ. 171բ. «ԺԲ. Յաղագս սիրոյ»։ Թղ. 173ա. «ԺԳ. Յաղագս աղաւթից»։ Թղ. 174բ. «ԺԴ. Յաղագս խոստովանութեան»։ Թղ. 175բ. «ԺԵ. Յաղագս հաղորդ տաԹղ. 176ա. «ԺԶ. Սահակայ յաղագս ողորմութեան»։ Թղ. 176բ. «ԺԷ. Յաղագս պահոց»։ Թղ. 178ա. «ԺԸ. Վասն անդարձ առնեԹղ. 178ա. «ԺԹ. Յաղագս ոչ առնելոյ սուգ մեռելոյն, մեռեալ լուասցեն»։ Թղ. 179ա. «Ի. Սահակայ կանոնք»։ Թղ. 179բ. «ԻԱ. Սրբոյն Սահակայ վասն քահանայից»։ Թղ. 179բ. «ԻԲ. Սրբոյն Բարսղի կանոնք հոգեկանք»։ Թղ. 180ա. «ԻԳ. Կանոնք յաղագս քահանայից»։ Թղ. 180ա. «ԻԴ. Առաքելական կանոԹղ. 180ա. «ԻԵ. Սրբոյն Բարսղի կանոԹղ. 180բ. «ԻԶ. Նորին Բարսղի կանոնք»։ Թղ. 181ա. «ԻԷ. Յառաքելական կանոԹղ. 181ա. «ԻԸ. Ի սուրբ առաքեալն Թադէոսի կանոնք»։ Թղ. 181բ. «ԻԹ. Եւ դարձեալ ի սուրբ առաքեալն Թաթէոս»։ Թղ. 182ա. «Լ. Եւ դարձեալ ասէ առաքեալն Թաթէոս զնոյն բան»։ Թղ. 182ա. «ԼԱ. Յոհանու Մանդակունեցոյ կանոնք»։ Թղ. 182բ. «ԼԲ. Թէ քան զերեսուն տարին պակասիցէ հասակն պարտ է ձեռնադրել թէ ոչ, եւ չափ ուսման որքան լիցի բաւ»։ Թղ. 183ա. «ԼԳ. Ի Ներսիսէ Հայոց Կաթողիկոսէ ի կանոնական խրատուցն»։ Թղ. 183բ. «ԼԴ. Ի կանոնական՝ Ներսէսի Հայոց»։ Թղ. 185ա. «ԼԵ. Ի կանոնաց սրբոյն Բարսեղի Կեսարացոյ Կապադովկացոց»։ Թղ. 186բ. «ԼԶ. Այլ կանոնք»։ Թղ. 187ա. «ԼԷ. Կանոնք յաղագս պէսպէս յանցանաց որք հանդիպին քահանայից եւ սարկաւագաց»։ Թղ. 187բ. «ԼԸ. Յառաքելական կանոԹղ. 187բ. «ԼԹ. Բարսղի կանոնք»։ Թղ. 188ա. «Խ. ՅԱնտիոքայ ժողովոյն կանոնք»։ Թղ. 188ա. «ԽԱ. Ի Նիկիայ կանոնաց»։ Թղ. 188ա. «ԽԲ. Սրբոյն Գրիգորի Հայոց Լուսաւորչին երկրորդ ամուսնացելոց»։ Թղ. 188ա. «ԽԳ. Կանոն Յոհանու Իմաստասիրին»։ Թղ. 188բ. «ԽԴ. Յոհաննու ՄանդակուԹղ. 189ա. «ԽԵ. Սրբոյն Սահակայ կաԹղ. 189ա. «ԽԶ. Յաղագս Եփրեմի»։ Թղ. 189բ. «Խէ. Թադէոս, յաղագս եպիսկոպոսաց»։ Թղ. 189բ. «ԽԸ. Թադէոսի, յաղագս եպիսկոպոսաց»։ Թղ. 190ա. «ԽԹ. Սահակայ, յաղագս եպիսկոպոսաց»։ Թղ. 190ա. «Ծ. Հայրապետք, յաղագս եպիսկոպոսաց»։ 4. Թղ. 191ա. «Սահմանք եւ կանոնք սուրբ առաքելոցն ի ձեռն Կղեմայ առաքելոյն հեթանոսաց, երկրորդ կանոնք» (Ա-ՁԵ)։ 5. Թղ. 199ա. «Ի յառաջին կանոնաց առաքելոց» (Գ-ԺԱ»։ 6. Թղ. 200ա. «Ի կանոնաց սուրբ առաքելոյն Թադէոսի, հարց(ումն) առաջին»։ 7. Թղ. 201ա. «Կանոնք երկրորդ Նիկիականք զոր եդին ՅժԸ հարքն կրկնաբանելով կարն ի կարճոյ, գլուխս Ճ տասնուչորս» (Ա-ՃԺԲ)։ 8. Թղ. 205բ. «Ներսէսի Կաթողիկոսի եղբաւրն Գրիգորիսի Հայոց Կաթողիկոսի, կանոնք զգուշաւոր քահանայից համառաւտ» (Ա-Խէ)։ 9. Թղ. 211բ. «Ի կանոնաց Կիւրղի»։ 10. Թղ. 211բ. «Կանոնք ժողովոյն վասն կարեաց»։ 11. Թղ. 213բ. «Վասն հաղորդ տալոյ»։ 12. Թղ. 213բ. «Վասն պէսպէս հոսմանց ախտից որ ընդ քունն լինին եւ ընդ արթիւն»։ 13. Թղ. 214բ. «Վասն գեղջի քահանա14. Թղ. 215ա. «Վասն մանկանց որ գան ի քահանայութիւն»։ 15. Թղ. 215բ. «Կանոնք ժողովածոյ վասըն զանազան ախտից»։ 16. Թղ. 218ա. «Վասն սուրբ խորհըր17. Թղ. 220ա. «Երանելի վարդապետին Գէորգայ Կաղն կոչեցելոյ վասն շարադրութեան թղթոցն Պաւղոսի չորեքտասանիցն թէ որպէս գրեցան, կարգեցաք մի ըստ միոջէ»։ Վերջ թղ. 223ա։

Content