608

ՃԱՇՈՑ ԺԳ

ՊՁԶ = 1437 - ՊՁԶ = 1437

ID

Number

608

Old record number

1633

Title

ՃԱՇՈՑ ԺԳ

Start date

ՊՁԶ = 1437

End date

ՊՁԶ = 1437

Date details

ՊՁԶ = 1437։

Copy place

Արծկէ։

Reference

Type

Number of pages

514

Dimension

18,6x27,8 (18x 28)

Layout

երկսիւն, իւրաքանչիւրը 6x 21,4։

Writing details

բոլորգիր մաքուր։

Codicology

45, որոնցմէ առաջինը կորսուած է, ապա՝ բ, դ, ե, ժթ իւրաքանչիւրը ունի 11 թղ., զ, ժզ, խդ՝ 10 թղ., խե՝ 3 թղ., մնացածները իւրաքանչիւրը 12 թղ.։

Principal subject

Subject details

թուղթ ողորկ։

Number of lines

34։

Binding

փայտեայ կաշեպատ, շատ խեղճ վիճակի մէջ։

State of preservation

բաւական լաւ, սակայն սկիզբէն ինկած է առաջին թերթը, միջանկեալ եւ զանազան տեղեր ինկած են թուղթեր, այսպէս ընդ մէջ թղ. 23-24, 45-46, 163-4, 173-4, 202-3, 496-7, 504-5, 506-7։ Ձեռագրին կեդրոնական մասի թուղթերը ամբողջութեամբ կռնակէն հեռանալով դուրս ելած են կազմէն, զանազան տեղեր զարդերը կտրուած են։

Copyist

Յովհաննէս սարկաւագ՝ որդի Մանկասարի։

Owner

Մահդասու Ամիր փաշա։

Commanditaire

Illuminator

գրիչր։

Binder

անյայտ։

Parchment flyleaf

չկան։

Lettrines

ամէն կանոնի առաջին գիրը, կարմիր եւ կապոյտ գեղեցիկ համադրութեամբ։ - ՍԿԶԲՆԱԳԻՐՔ կարմիր են։

Initials

Marginal illuminations

բաւական շատ, յոյժ ճաշակաւոր, մեծ մասամբ թռչուններ են։

Images

չկան։

Canon tables 1

թէեւ երկու հատ նախապէս եղած են, (թղ. 203ա, 287ա), սակայն ներկայիս կը պակսին, կտրուած հանուած են։

Canon tables 2

մէկ հատ թղ. 56ա1։

Title text

կարմիր, իսկ առաջեն ընրերցուածին առաչին տողը մուր կարմիր ամբողց երկարագիր։

Blank pages

թղ. 202ա-202բ, 286ա-286բ։

Colophon

1. Թղ. 513բ. «Յիշատակարան գրոցս. Փառք եռանձնեայ...։ Աւարտեցաւ քրիստոսահիմն առաքելաշէն մարգարէախօս այս կտակ, յամի ութհարեւրերորդի ութսուներորդի եւ վեցերորդի ( = 1437) թըւականութեանս հայկազ(ե)ան ազգիս տումարի. ձեռամբ յոգնամեղ եւ անարհեստ գրչի Յովանիսի (տող մը ջնջուած է՝ սարկաւագի, քաջ եւ) տիեզերալոյս վարդապետիս Թովմայ, որ է քանոն եւ վերատեսուչ քահանայից, վարդապետաց, եպիսկոպոսաց եւ ամենայն ժողովրդոց։ Ի խնդրոյ գերիմաստ եւ հոգի ընկալ Մահդասու ամիր փաշայի, որ ստացաւ զմարգարտաշար կտակս բազում փափագանաւք. սա եկն յԵրուսաղեմայ, եւ ետ գրել զսա Երուսաղեմայ (տող մը պարապ), յիշատակ իւր եւ ծնաւղացն իւրոց Պարոն եւ Մամադեդին։ «Քանզի որք մեծութեան ընչից ըղձանան ոչինչ աշխատութիւն զմտաւ ածեն, յայլմէ յայլ անցանիլ գաւառս հեռագնացս ուղեւորութեան, որպէսզի զշահն աճեցուցանել մարթասցեն։ Նաեւ ընդ համատարած ծովուն ծփանաց նաւարկեալք, որք բարկացոտ ալեաւքն լեռնացեալ կոհակաձեւ դաշտանան, անդնդապտոյտ խորոցն բքացեալ կուտիցն մետսամեծ ալեացն ահ պակուցանաւղ տեսանաւղացն արկանելով։ Իսկ արիացեալք ստորիջիցն ի խիւղս խոռոչիցն ի խորս խաւարային ձորոցն համարձակին ի քարաժէտ դըժուարամուտս տեղեացն ի խնդիր ականց զանազանից, լաւ համարելով զմահ անձանց քան թէ ունայն ձեռաւք զվատացն ժառանգել զանուն։ Եւ այլք ըստ քրէական արուեստին հալոցաւք հնոցացն զոսկւոյն զգիւտ արուեստաւորեալ յառաջ բերին զանաւթն պատուական։ Ի խնդիր եղեալ այս հոգենորոդ ծաղկաւէտ վարդափթիթ անուշահոտ բուրաստանիս, եւ ստացաւ զմարգարտաշաց եւ զանառիկ փարթամութիւնս զպայծառութիւն մանկանց Սիոնի, եւ զուրախութիւնս սուրբ եկեղեցւոյ յիշատակ իւրն եւ ծնաւղաց իւրոց։ Եւ քանզի ունի սա զբոլոր մասունս տաւնից տէրունականաց, զոր սուրբ հարքն հաստատեցին, զընթերցուածսն Յակովբայ տեառն եղբայրն եւ Կիւրեղ երուսաղեմացին, եւ զԳործս առաքելոցն կաթուղիկէից թղթովքն եւ Յոհաննու աւետարանաւն, եւ զմեծ մարգարէութիւն Իսայեայ, եւ զփողն տարսոնացի հանդերձ աւետարանաւն, եւ զտաւնանամակս սրբոց առաքելոցն, մարգարէից, վարդապետաց, հայրապետաց, մարտիրոսաց, ճգնաւորաց, կուսանաց, զկիրակէի, զչորեքշաբաթի եւ զուրբաթի, յիսկըզբանէ տարւոյն մինչեւ ի կատարումն տարւոյն, զամենայն աւուր ըստ պատշաճի իւրում ունի յինքեան զգիրք եւ զաւետարան։ «Եւ վասն տաւնիցս կարգելոց մի՛ ոք յերկուասցի, զի կարգեալ է զսա սրբոց հարցըն եւ սուրբ վարդապետին Գէորգեայ, ի սուրբ ուխտն որ կոչի Դրազարկ, ի սահմանս նիլիկեցւոց, որ ընկալեալ լու(բառ մը կըտըրուած)յ սուրբ եկեղեցիք։ Իսկ երջանիկ քահանայն Տիրացու, ի քաղաքէն Մշոյ, որ կարողութեամբն Աստուծոյ, որ հրամանաւ երանեալ վարդապետին Ստեփանոսի, որ ի վանս Իննակեան, որ յանուն սուրբ Կարապետին, զայս ամենայն բազմութիւն ծաղկանց ի Հոգւոյն սրբոյ գալստեան աւրէն մինչ ի մեծ պահսն աղուհացից շարագրեաց ի վայելումն եւ ի պայծառութիւն սուրբ եկեղեցւոյ։ Վասն որոյ հայցեմք ի տեառնէ զի զցաւղն ողորմութեան ցաւղեսցէ յոսկերս նոցին եւ բուսուսցէ զնոսա յաւրն վերջին։ Ընդ նոցին եւ ստացաւղի սուրբ գրոցս Մահդասի ամիր փաշային եւ ծնաւղաց նորին եւ Պարոնին եւ Մամադեդին եւ Հնդուին եւ Մարգարտին, եւ եղբաւրն Ամիրջանին։ «Եւ արդ գրեցաւ սա ի հայրապետութիւն մեծ աթոռոյն տէր Կոստանդեայ ընդհանուր հայոց կաթուղիկոսի, եւ յառաջնորդութիւն աշխարհիս մերոյ քաջ եւ րաբունի ճգնաւոր վարդապետին Թովմայի Մեծոփեցւոյ, ի դառն եւ ի չար ժամանակիս, յորում եկն ազգն Բաւլղայից, եւ թագաւորութեամբ Շախու.ուխին (?) եւ փախոյց զՍքանդարն (տող մը մաշած) զաւրաւք զբազում զա(... եւ սատակեաց զնա զարաւքն ի փառս սատանայի։ Եւ հեծեալն Շահուռուխին եկն ի վերայ ամրոյն Շամիրամայ, որ է բերդն Վանայ, զի էր անդ եղբայրն Սքանդարի Ջհանշա անուն, եւ նա ել ի բերդէն եւ գնաց առ Շահրուխն, եւ նա սիրեաց զնա, եւ ետ ըզթախտն թումանովս եւ գնաց, Եւ Սքանդարն դարձաւ եւ փախոյց զեղբայրն եւ նստաւ ի թախտն, եւ մնաց ի պարոնացն Ջհանշին մին անիծեալ Փիրալի անուն ի բերդն Ամկու, եւ հանապազ ելանէր ի բերդէն եւ գայր ի վերայ երկրիս Արճշոյ եւ Արծկոյ, զոմանս չարչարէր, զոմանս ագանէր (7), եւ զոմանց զտղայսն գերի առնէր, եւ ծնաւղքն աղեխորով սրտիւ այրէին եւ աւգնել ոչ կարէին անմեղ գառանցն իւրեանց։ Եւ առաւել կսկիծ տեսաք որ մին տանուտէր եւ գ. տղայ եւ բ. կին ի մին տանէ, ի տանէ ելանել ոչ կարացին, եւ անաւրէնքն զտունն այրեցին եւ զնոսա անդ այրեցին որպէս զքաջ նահատակ։ Եւ զեղբայր վարդապետին Թումայի (մաշած) այրեցան կրակով... ամենայն... այրեցան սուրբ հաւատով, զոր սուրբ նահատակն դասակից արասցէ Քրիստոս։ «Յայսմ չար ժամանակի սկսաք զգիրքս ի քաղաքս Արծկէ, ընդ հովանեաւ ամենամաքուր Աստուածածնիս, եւ պատերազմի սուրբ նշանիս։ Արդ որք հանդիպիք սմա կարդալով կամ աւրինակելով, լի բերանով Աստուած ողորմի ասացէք Մահդասի ամիր փաշին եւ ծնաւղացն նորին Պարոնին եւ Մամադեդին եւ քւերն Սադրիջանին։ Եւ ինձ մեղապարտ գծողիս եւ մեր ծնաւղացն, եւ Աստուած ձեզ ողորմեսցի յիւրում գալըստեանն։ Այլ եւ կրկին յիշեցէք զստացաւղ սուրբ գրոցս զՄահդասի ամիր փաշայն, որ բազում փափագանաւք ետ գրել զսա ի հալալ վաստակոց իւրոց, յիշելով զասացեալն թէ երանի որ ունիցի զաւակ ի Սիոն եւ յիշատակ յԵրուսաղէմ։ «Ընդ նմին եւ այլ աշխատաւորաց, որք աշխատեցան ի վերայ մեր, Քրիստոս միոյն հազարապատիկ հատուցանէ, եւ Աստուած յիշողացդ ողորմեսցի. ամէն։ «Այլ եւ ինձ մեղապարտ գծողիս եւ մարմնաւոր ծնողաց իմոց, հաւր իմոյ Մանկասարի եւ մաւր իմոյ հանգուցելոյն ի Քրիստոս եւ միւս մաւրս իմոյ»։ 2. Թղ. 201բ2. «Քրիստոս Աստուած որ յարեար ի մեռելոց եւ աւերեցեր զդժոխս եւ ազատեցեր զհոգիսն ի բանդին, ազատեա զստացաւղ սուրբ գրոցս ի դառն տանջանացն զմահդասի Ամիր փաշայն, եւ զծնաւղսըն իւր զՊարոնն եւ զՄամադեդայն, ըզՀնդուն եւ զՄարգարիտն, եւ զեղբայրն զԱմիրան, եւ զքոյրն զՍադրիջհանն, եւ զամենայն արեան մերձաւորսն. ամէն»։ 3. Թղ. 513ա2. «Եղբայր դու զայս գիրքս կարդա՛, Եւ զիս յաղաւթըս քո յիշեա՛. Զի շատ աւուրբք աշխատեցայ, Շատ նեղութեամբ տառապեցայ Եւ յԱստուած ապաւինեցայ, Ապա գսուրբ գիրքս աւարտեցայ։ Ոհ, ոհ, ի վերայ մեր, որ յգ. ամիսս ծ. անգամ գերեցին զմեղ եւ թալանեցին»։

Informations

ձեռագիրս պատկանած է Հ. Մինաս Բժշկեանի, 1906ին Հ. Դիոնիսիոս Գաղատոսեան դրկած է Ս. Ղազար։ Մատեանս է Ճաշոց, որ բաւական հաւատարիմ կերպով կը հետեւի Ը. Ճաշոցի կար գին եւ ընթերցուածներուն. կը նչանակենք լոկ տարբերութիւնները. 1. Թղ. 1ա1. (Կանոն ճրագալուցի Յայտնութեան տեառն)։ Սկիզբը թուղթ ինկած ըլլալով կը սկսի Դանիէլի (ԺԲ.) մարգարէութեամբ. մնացածը հմմտ. Ը. Ճշց. § 1։ 2. Թղ. 3ա1. «Մեծի եւ հրաշափառ Յայտնութեանն Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ»։ Հմմտ. Ը. Ճշց. § 2. առաւօտեան կարգին մէջ կը պակսի «Եւ հովիւքն էին» աւետարանը։ Թղ. 7ա1. «Կանոն ջուր աւրհնելոյ»։ Կը յաջորդէ յայտնութեան ութօրէքը։ 3. Թղ. 24բ2. «Փետրուարի ԺԴ. Տեառնընդառաջ է»։ Հմմտ. Ը. Ճշց. § 4. առաւօտեան կը պակսի Եսայիի մարգարէութիւնը եւ խորագիրներու մանրամասնութիւնները. ճաշու համար ունի. «Սղ. Կց. Տէր ի տաճար։ Ընթ. յԵս. Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ ածցէ Աստուած... բերան տեառն խաւսեցաւ զայս։ Պաւղ. Գաղտ. Զայս ասեմ ցորքան... ժառանգ Աստուծոյ։ Աւետ. Ղկ. Եւ երթային... ի մարդկանէ»։ 4. Թղ. 27ա1. «Սրբոյն Յովհաննու ծնընդեանն». Հմմտ. Դ. Ճշց. § 81։ Մինչ Ը. Ճաշոց ունի նախ սուրբերու տօները (§§ 5-18), եւ ապա կիրակի, Դշ. եւ Ուրբ. կանոնները, ներկայ ձեռագիրը խառնած է իրարու հետ, սուրբերն ալ Բշ. Գշ. Եշ. Շբ. օրերու. դիտելի է նաեւ սուրբերու կարգը չեն համապատասխաներ Ը. Ճաչոցի կարգին։ 5. Թղ. 28բ1. «Կիրակի. Սղ. Քեզ վայելէ։ Ընթ. յԵս. Երանի ամենեցուն որ սպասեն... հոսեալ ի կալոյ։ Պաւղ. Տիմ. Պաւղոս ծառայ... հեթանոսաց։ Աւետ. Յովհ. Եւ յաւուրն երրորդի... աշակերտք 6. Թղ. 29բ2. «Բշ. Պետրոսի հայրապետի եւ Աբեսողոմայ սարկաւագի»։ Հմմտ. Ա. Ճշց. § 10. կ'աւելցնէ «Ընթ. լջրեմ. Ձիք ոք որ գիտէ... ծանաւթք մեր 7. Թղ. 30բ2. «Գշ. Անտոնի ճգնաւորի»։ Հմմտ. Ա. Ճշց. § 11. կ'աւելցնէ «Ընթ. յԱռակ. Լաւ է երթալ ի տուն սգոյ... բարկացաւղի։ Ընթ. յԵս. Յաւուր յայնմիկ եղիցի սեղան... եւ կատարեսցեն»։ §. Թղ. 34ա1. «Եբ. Հայրապետացն Կիւրղի եւ Աթանասի. Ընթ. յԱռակ. Լուր որդեակ խրատու... շաղախի։ Պաւղ. յԵբր. Ունկնդիր լերուք... ամէն։ Աւետ. Յովհ. Ջայս խաւսեցայ... զՅիսուս Քրիստոս»։ 9. Թղ. 35բ2. «Բշ. Գորդէոսի եւ Պաւղիքտոսի»։ Հմմտ. Ը. Ճշց. § 14. ունի «Ընթ. յԱռակ. Աստուած հաստատեաց... յաւիտենից» (փխ. «Ամենայն ինչ ուղիղ»)։ 10. Թղ. 36բ1. «Գշ. Վահանայ գողթնացՀմմտ. Ը. Ճշց. § 10. կաւելցնէ «Ընթ. յԱռակ. Երկիւղ տեառն... պահի յաւուր 11. Թղ. 38ա1. «Եշ. կիրակոսի եւ մաւր նորա Յուղիտեայ. Սղ. ի բերանոց։ Ընթ. յԱռակ. Երեք են որ... զխորհուրդս յետինս։ Ընթ. յԵս. Ով են սոքա... փառաւորելոյ։ Պաւղ. յԵբր. Արդ որովհետեւ... աւգնական լինել։ Աւետ. Ղկ. Եւ ի զարմանալ... զառաքիչն իմ»։ 12. Թղ. 39բ1. «Շբ. Եւգինեայ կուսին եւ հաւր նորա Փիլիպպոսի եւ մօր նորա Կղօդեայ, եւ եղբարցն Սերգեայ եւ Ապիտոնի եւ երկուց ներքինեացն եւ Բասիլեայ կուսին»։ Հմմտ. Ը. Ճշց. § 11. ունի «Աւետ. Ղկ. Մի՛ երկնչիր... որդի մարդոյ» (փխ. «Ե։ զձեզ իսկ»)։ 13. Թղ. 41ա1. «Բշ. Մարութէի հայրապետին որ զմարտիրոսաց քաղաքն շինեաց»։ Հմմտ. Ժ. Ճշց. § 2. կ'աւելցնէ Ընթ. յԱռակ. Որդեակ յինէն ուսիր... զմեծատուն 14. Թղ. 42ա1. «Գշ. Գրիգորի աստուածարանի» (հմմտ. Ժ. Ճշց. § 5)։ 15. Թղ. 43ա2. «Եշ. Ոնեսիմայ աշակերտին Պաւղիկարպոսի հայրպ. եւ Շմաւոնի ազգականին Քրիստոսի որ խաչեցաւ յԵրուսաղէմ. Հարցն զառաքելոցն ասա»։ Հմմտ. Ը. Ճշց. § 12. աւետարան ունի «Ղկ. Ի նմին ժամու ցնծացաւ... փոքրոգի» (փխ. «Ոչ է աշակերտ»)։ 16. Թղ. 44բ2. «Շբ. Կուռնելիոսի հայրապետին եւ Կոդրատիոսի զինաւորին» (հմմտ. Ա. Ճշց. § 15)։ Թղ. 46ա2. «Բշ. Ատոմեանցն. Ընթ. յԱռակ. եթէ զարդարութիւն... առ ի ծերոց Պաւղ. յԵբր. Եղբարք յամենայն ժամ... յաւիտենական։ Աւետ. Յովե. Զայս խաւսեցայ... ընդ ձեզ էի»։ 17. Թղ. 47ա1. «Գշ. Սուքիասանց ՔաւՀմմտ. Դ. Ճշց. § 84. ունի «Պաւղ. Կորնթ. Արդ համարձակիմք... եթէ չար» (փխ. «Քանզի գիտեմք»)։ 18. Թղ. 48ա2. «Եշ. Սրբոց Ոսկեացն. Ընթ. յԱռակ. Պսակ պարծանաց... ոչ արդարասցի։ Պաւղ. յԵբր. Այլ դու զհետ... կացցեն։ Աւետ. Մթ. Եւ տեսեալ զժողովուրդսն... քան զձեզն էին»։ 19. Թղ. 49բ2. «Շբ. Սահակայ» (հմմտ. ժ. Ճշց. § 14)։ 20. Թղ. 51բ1. «Բշ. Պիոնի քահանայի եւ Մարկոսի եպս.ի եւ Բանիամինի սարկաւագին»։ Հմմտ. Ժ. Ճշց. § 15. ունի «Աւետ. Ղկ. Ոը ձէ։ լոււո յերկինսց (րիո, ւմի երկըն21. Թղ. 52ա1. «Գշ. Սրբոց Ղեւոնդեանց» (հմմտ. Դ. Ճշց. § 127)։ 22. Թղ. 53բ1. «Եշ. Սրբոց Վարդանանց» (հմմտ. Դ. Ճշց. § 128)։ 23. Թղ. 54բ2. «Շբ. Կոստանդնուպոյսի սուրբ ժողովոյն Ճ0. հայրապետացն» (հմմտ. Ժ. Ճշց. § 18)։ 24. Թղ. 56ա1. «Բուն բարեկենդան» (հմմտ. Ը. Ճշց. § 38)։ 25. Թղ. 127բ1. «Ղազարու յարութեան»։ Հմմտ. Ը. Ճշց. § 39. առաւօտեան ունի միայն աւետարանը։ 26. Թղ. 129բ2. «(Կիրակի) Արմաւենեաց» (հմմտ. Ը. Ճշց. § 40)։ 27. Թղ. 133ա1. «Մեծի երկուշաբաթի», Ամբողջ աւագ շաբթու կանոնները հմմտ. Ը. Ճշց. §§ 41-47, հետեւեալ զանազանութիւններով. ա. Աւագ Եշ. կանոնին մէջ օրինակուածէ Ոտնլուայի կանոնը, եւ ապա «Քարոզ պատուիրանի»։ Թղ. 161ա2 կ'աւելցնէ «(Կանոն) ժամատուն աւրհնել(ոյ) եւ զսպասաւորս»։ բ. Աւագ շարաթ չունի «Տէրունական նրէնելոյս եւ «էղ Գւրեեելո,» աղոիը28. Թղ. 203ա. (Կենսաբեր Զատկի)։ Հմմտ. Ը. Ճշց. § 51. Առաւօտեան աւետարանէն վերջ կ'աւելցնէ. «Զայս ի հարաւոյ կողմն կարդայ. Աւետ. Ղկ. Բայց ի միաշաբաթուն... զինչ եղեւ։ Յարեւելից կողմն կարդայ. Աւետ. Յովհ. Եւ ի միաշաբաթոջն... զայս ինչ ասաց։ Ի հիւսիս, կողմն. Աւետ. Մթ. Իսկ մետասան... աշխարհիս»։ Ջատկի երեկոյ ունի միայն. «Երեկոյն յետին աւետարան այս է. Սղ. Քեզ վայելէ, Աւետ. Յովհ. Եւ էր երեկոյ... ոչ հաւաՅաջորդաբար Յինանց ամբողջ կանոնները կը համապատասխանեն Ը. ճաշոցի §§ 52-64. սակայն Յինանց երկրորդ չորեքշաբթին չունի Աւետման կանոնը, այլ լոկ ճաշու յինանց կանոնը։ 29. Թղ. 287ա. (Կանոն Պենտակոստէի)։ Հմմտ. Ժ. Ճշց. § 29, ինչ ինչ տարբերութիւններով։ Ա. օրուան առաւօտեան կարգին կը յաջորդէ Ներսէս Լանբրոնացիի ճառը «Ստիպիմ ի սիրոյ սրտիս»։ 30. Թղ. 315ա2. «Բշ. Սրբոց Հռիփսիմեանց»։ Հռիփսիմեանց կանոնէն մինչեւ վարդավառ՝ ձեռագիրս ունի ժ. ճաշոցի §§ 30-42 փոփոխակները. նորութիւն են միայն հետեւեալ տօները. 31. Թղ. 319ա2. «Շբ. Սրբոյն Գրիգորի Լուսաւորչին ելն ի վիրապէն»։ Հմմտ. Ա. Ճշց. § 33. ունի «Ընթ. յԱռակ. Արդարութիւն անմահ է... դժոխս եւ հանես» (փխ. «Յայնժամ կացցէ»)։ 32. Թղ. 334բ1. «Գշ. Դանիէլի եւ երից մանկանցն»։ Հմմտ. Ը. Ճշց. § 89. «Դանիէլի Ընթ. ճամին երրորդի թագաւորութեան իւրոյ արքայ Նաբուգոդոնոսոր»։ 33. Թղ. 341բ1. «Բշ. Տրդատայ թագաւորին եւ Աշխէն կնոջն եւ Խոսրովիդխտոյ»։ Հմմտ. Ը. Ճշց. § 94. ունի «Ընթ. յԵրեմ. Չիք ոք որ գիտէ... ծանաւթք մեր են» (փխ. «Ընթ. յԱռակ.)։ 34. Թղ. 346ա1. «Շբ. Երկոտասան առաքելոցն»։ Հմմտ. Ը. Ճշց. § 97. Առակաց ընթ.էն վերջ կ'աւելցնէ «Ընթ. յԵլից. Եւ եկին որդիքն... երկոտասան որդւոցն Իսրայէլի»։ Աւետարան ունի «Մթ. Եւ կոչեցեալ առ ինքն... ձրի տուք» (փխ. «Եւ տեսեալ զժողովուրդն»)։ 35. Թղ. 355ա1. «(Կանոն) ՎարդաՀմմտ. Ը. Ճշց. §§ 104, 105, 107. Առաջին օրը երեկոյեան կարգին մէջ ունի «Պաւղ. յԵբր. Զի ոչ էք մատուցեալ... անշարժքն» (փխ. Պետր. կաթղ. թղ.)։ Վարդավառէն վերջ կանոնններ կը համաձայնին Ը. ճաշոցին. տարբեր են հետեւեալները. 36. Թղ. 376բ1. «Եշ. Սրբոց կուսանացն Եւփիմեայ եւ Քրիստոնեայ եւ խե. ընկեՀմմտ. Ը. Ճշց. § 116. ունի «Աւետ. Մթ. Յայնժամ մատնեսցեն... եկեսցէ կատարած» (փխ. «Եւ ի վաղիւն»)։ 37. Թղ. 390ա2. «Շբ. (Ադրիանոսի)»։ Սինչ Ը. ճշց. § 124 այս շաբաթ օրը ունի Եփեսոսի հայրապետներու կանոնը, այս ճաշոցին մէջ խորագիրը ջնջուած է, իսկ ստորին լուսանցքին վրայ կը կարդացուի. «Շաբաթ օր սրբոց հայրապետացն Գրիգորիսեանց եւ (բառ մը ջնջուած)»։ Ունի Ադրիանոսի կանոնը. հմմտ. Ը. Ճշց. § 131. Եփեսոսի հայրապետաց կանոնը փոխադրած է յաջորդ շաբաթ օր։ 38. Թղ. 392ա1. «Բշ. Սրբոց Մակաբայեցւոցն Եղիզարու ծեր քահանայի եւ Շամունեայ եւ է. որդւոցն»։ Հմմտ. Ը. Ճշց. § 126. կ'աւելցնէ «Ընթ. ի Մակաբ. Եղիազարոս այր մեծ... ի փառս աւրինացն Աստուծոյ»։ 39. Թղ. 403ա2. «Փոխման Աստուածամաւր» (հմմտ. Ա. Ճշց. §§ 138-140)։ 40. Թղ. 408ա1. «Շբ. Յովակիմայ եւ Աննայի. Սղ. Կց. Տէր անդ պատր. Զի բարի։ Ընթ. Եսթերայ. Եւ ասէ Մուրտքէ աւրհնեալ... շնորհաւքն Եսթերայ։ Անթ. Յուդիթ. Եւ իբրեւ դարձան որդիքն... զպատերազմունս...։ Պաւղ. յԵփես. Աւրհնեալ է Աստուած... ի Քրիստոս։ Աւետ. Մթ. Արդ ամենայն ազգք... յղացեալ ի հոգւոյն սըր41. Թղ. 409բ2. «Բշ. Ստեփանոսի Ուլնեցւոյն» (հմմտ. Ը. Ճշց. § 146) 42. Թղ. 418բ2. «Եշ. Յոբայ եւ Յովհաննու»։ Ը. Ճշց. ունի § 156 «Եշ. Եփեսոսի ժողովոյն» եւ ապա § 158 «Եբ. Յովհանու եւ Յոբայ»։ Ներկայ ճաշոցր ունի նախս «Եշ, Կովիանու եւ Յորայ» ես ապա «Եր. Եփե43. Թղ. 426բ1. «Շաբաթ աւր նաւակատիք է սուրբ տեղեացն Երուսաղէմի» (հմմտ. Ա. Ճշց. §§ 165-167)։ 44. Թղ. 477բ1. «Տասներորդ կիրակին (զկնի խաչին) Յիսնակամութ է»։ 45. Թղ. 505ա. (Աւագ տօներ)։ 46. Թղ. 509ա2-513ա2. «Պահք Յայտ նութեան»։

Content