1480
682
ԺԵ դար։
բոլորգիր մանր, երբեմն լայն, սովորաբար խիտ գրութեամբ։
չեն նշուած։
թուղթ բամպակեայ, իսկ թղ. 47-48, 57-58՝ մագաղաթ։
մագաղաթակազմ, միջուկը ստուարաթուղթ։
բամպակեայ թուղթ, խոնաւութեան մէջ մնացած ըլլալով՝ թողած է հետքը, յատկապէս վերջին թուղթերուն վրայ, ուր թուղթերը իրարու կպած են, եւ բաժնած ատեն վնասուած է բնագիրը. թղ 49-56 ունի ցեցակեր մասեր։
եւ այլ զարդեր չունի։
կարմրատառ։
Թղ. 37բ. «Զգծող Կարապետ անուամբ կրօն(աւոր) յիշ(ել) յաղ(օթս)»։
ունեցած ենք 1791էն առաջ։ Մատեանս է Բարթողիմէոս Եպիսկոպոսի Քարոզք, հետեւեալ կարգով. 1. Թղ. 1ա. «Քարոզ հովուաց. Ես եմ հով(իւն) քաջ, հովիւ քաջ զանձն իւր դիցէ ի վերայ ոչխարաց. Վարդապետք ասեն թէ սուրբ Աստուածածինն նման է ոչխարի, զի յատկութիւն է ոչխարին ոչ ումեք վնասել»։ 2. Թղ. 5բ. «Քարոզ վասն խորհ(րդոյ) պատարագին. Ա՛ռ Յիսուս հաց գոհացաւ, ետ աշակերտացն առէք կերայք այս է մարմին իմ. Գրեալ է Մատթէոս ԻԵ գլուխն. Եւ ասէ կինն ցԵղիա. Կենդանի է Տէր Աստուած... Գրեալ է թէ յաւուրս Եղիա մարգարէի ոչ եկն անձրեւ զերիս ամս եւ վեց ամիս, վասն որոյ եղեւ սով»։ 3. Թղ. 10ա. «Քարոզ վասն կարգի քահանայութեան. Քահանայք քո զգեցցին... Զի թէ լիցի երկիր որ լցեալ լինի հիւանդութեամբ եւ առ ի չգոյէ բժշկի ամենեքին մեռանին»։ 4. Թղ. 15ա. «Քարոզ հովուաց. Ես եմ հովիւն քաջ... Վարդապետք ասեն թէ սուրբ Աստուածածինն նման է ոչխարի վասն երկու պատճառի. առաջին պատճառ՝ վասն զի ոչխարք որոց իցեն գառինք, իսկ մի ոչխարին մեռցի գառն եւ միւս գառինն մեռցի մայրն, յայնժամ...»։ 5. Թղ. 23ա. «Քարոզ ծառի. Ոչ կարէ ծառ բարի... Վարդապետք ասեն թէ սուրբ Աստուածածինն նման է պալասանի ծառոյ»։ 6. Թղ. 25ա. «Քարոզ հարսանեացն. Եւ հարսանիք էին ի Կանա Գալիլեացւոց. Գրեալ է ի Հռութ, թէ կին մի անուն Նոյեմի մեծատուն էր եւ յետոյ աղքատացաւ»։ 7. Թղ. 29բ. «Քարոզ հարսանեաց. Գիտելի է զի է ինչ ի խորհուրդս այս որ էութիւն է եւ է որ արարողութիւն. էութիւն պսակին երեք է. առաջին որ կամօք եւ մտօք մին միոյ 8. Թղ. 32ա. «Բարոզ հրեշտակապետաց. Եղեւ պատերազմ յերկինս, Միքայէլ եւ հրեշտակ իւր կռուէին ընդ վիշապին, եւ վիշապ կռուէր հրեշտակօք իւրովք»։ 9. Թղ. 35ա. «Քարոզ մեծատանց. Այր մի էր մեծատուն եւ ագանէր... Ասեն իմաստունք թէ է ակն մի որ կոչի տպազիոն, յոյժ ծանրագին եւ պատուական եւ հազիւ գտանի ի գանձս թագաւորաց»։ 10. Թղ. 37բ. «Քարոզ Սիմոնի եւ Թադէոսի. Որդիք քո որպէս նորատունկ ձիթենի. Սողոմոն ասէ որ դուստր լաւ է քան որդի. Ամենակալն Աստուած բազում ամլոց ետ զա11. Թղ. 40բ. «Քարոզ աւետեաց սուրբ Աստուածածնին. Առաքեցաւ Գաբրիէլ հրեշտակ յԱստուծոյ (Ղկ. Ա. գլ). Սովորութիւն է աղքատաց դիւրաւ ուզել ողորմութիւն ի նանց քան յարանց, զի սիրտ կանանց կակուղ է քան զարանց»։ 12. Թղ. 44բ. «Քարոզ Աստուածածնի ծննդեան. Եղեւ նա իբրեւ զնաւ շահաբեր, Վարդապետք ասեն թէ սուրբ Աստուածածին նման է աղեղան երկնից վասն բազում պատ13. Թղ. 46բ. «(Քարոզ Մեծի հինգշաբաթին). Փորձեսցէ մարդ զանձն իւր եւ ապա ի հացէ անտի կերիցէ եւ ի բաժակէ արբցէ, զի որ ուտէ եւ ըմբէ անարժանութեամբ, զդատաստան անձին իւրոյ ուտէ (Կոր. ԺԱ). Գրեալ է ի Սաղմոսին. Բաժակ փրկութեան ընկալայց եւ զա. Եթէ կայր այնպիսի երկիր որ լցեալ էր հիւանդութեամբ եւ լինէր անդ բաժակ մի»։ 14. Թղ. 50ա. «Քարոզ վասն սիրոյ. Այս է պատուէր իմ զի սիրեսջիք զմիմեանս, որպէս ես զձեզ սիրեցի. Վարդապետք ասեն թէ սուրբ Աստուածածին նման է դրախտին վասն երկու պատճառի. նախ՝ զի դրախտն յերրորդում աւուր տնկեցաւ»։ 15. Թղ. 54ա. «Քարոզ վասն եկեղեցոյ. Սրբեցի զտունն զոր շինեցեր, դնել զան(ուն) իմ անդ յաւիտեան. գրեալ է յերրորդ թագաւորութեան Թ... Ամենակալն Աստուած, որոյ իմաստութեանն ոչ գոյ բաւ, իւրաբանչիւր սեռից ստեղծուածոց»։ - Վերջ թղ.