— - Bibliographic notice
1474
ԲԱՐԹՈՂԻՄԷՈՍ ԵՊՍ. ՄԱՐԱՂՈՅ Ա
ԺԴ դար - ԺԴ դար

ID
Number
1474
Old record number
484
Title
ԲԱՐԹՈՂԻՄԷՈՍ ԵՊՍ. ՄԱՐԱՂՈՅ Ա
Start date
ԺԴ դար
End date
ԺԴ դար
Date details

վստահելով Հ. Մկրտիչ Աւգերեանի տուած ցուցմունքին՝ ժԴ դար, որովհետեւ Մայր Ցուցակին մէջ գրած է. «Մարթ է լինել ձեռագիր հեղինակին, կամ գէ՛թ ուրումն Ջահկեցւոյ ժամանակակցի նորա»։

Copy place
Reference
Type
Number of pages
276
Dimension
10,5x14,3
Layout
միասիւն (7,5x10,6)։
Writing details

բոլորգիր հին։

Codicology

Ա-ԺԲ, որոնցմէ Ա.՝ 9, Դ՝ 10, Ժ՝ 14, ԺԱ՝ 8, ԺԲ՝ 13, մնացածները իւրաքանչիւրը 12 թղ.։

Principal subject
Subject details

թուղթ թուխ եւ տոկուն։

Number of lines
32-33։
Binding

կաշի, միջուկը ստուարաթուղթ. կազմը ստացած է ի սուրբ Ղազար։

State of preservation

բաւարար. խոնաւութեան մէջ մնացած ըլլալով՝ թողած է հետքը զօրաւոր կերպով, առանց վնասելու բնագրին. վերջին 3-4 թուղթերը մասամբ ցեցակեր են։

Copyist
եւ այլ ծանօթութիւններ կը պակսին, որովհետեւ չունի Յիշատակարան։
Owner

Commanditaire
Illuminator
Binder
Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

միայն էջ 1, թռչնագիր։

Initials

կարմիր թանաքով են։

Marginal illuminations

չունի։

Images

չունի։

Canon tables 1

էջ 1, մեծութիւն՝ 4x6 սմ., կարմիր գրիչով, նուրբ եւ ընտիր։

Canon tables 2

Title text

Blank pages

չունի։

Colophon

Informations

ունեցած ենք 1791էն առաջ։ Մատեանս է Բարթողիմէոս Եպս. Մարաղոյ Սեկնութիւն վեցօրէից, հետեւեալ կար1. Էջ 1. «(Բարթողմէոսի Եպ.ի Մարաղոյ, Մեկնութիւն վեցօրէից). Սքանչելի եղեւ գիտութիւն քո յինէն, ասէ սաղմոսերգուն Դաւիթ։ Ասեն վարդապետք, թէ մարդն է բաղադրեալ ի հոգոյ եւ ի մարմնոյ, իսկ մարմինն, կպզմեալ ի կաւոյ երկրէ, ըստ պատկերի անասնոց, մահկանացու եւ ապականելի ...»։ - Վերջ էջ 6. «Վասն այնորիկ ի զանազան մեկնութեանց սրբոց հաւաքեցի զսակաւ բանքս զայսոսիկ եւ կարգեցի ի մին, Բարթօղիմէոս աղքատ եպիսկոպոս, ազգաւ հռոմա(յ)եցի, թարգմանելով ի լատին բարբառոյն ի հայ լեզու ի փառս Աստուծոյ եւ յօգտութիւն ընթերցողաց»։ 2. Էջ 6. «Եւ արդ, սկսանիմք նախ զըսկիզբն բանից Ծննդոց որ ասէ. Առաջին հարցուածն է այս. Զի՞նչ տայ իմանալ մեզ Մօսէս ասելովն. Ի սկզբանէ ստեղծեաց Աստուած զերկինս եւ զերկիր. Պատասխանեմ եւ ասեմ. Թէ Սօսէս բանիւս այս տայ մեզ երիս իմացուածս, առ ի հերքել զերիս մոլորութիւնս ...» (հարցումն Ա-ԺԳ)։ 3. Էջ 48. «Երկրորդ. Այժմ ասելի է ի գործոց առաջին աւուրն. Այսինքն ի յառնելոյ լուսոյն, եւ առաջին հարցումն է այս. Թէ լոյսն յատկապէս առեալ լինի ի վերայ հոգեւորա՞ց թէ միայն ըստ նմանութեան. Երեւի թէ այոյ, վասն զի ասէ սուրբ Օգոստինոս ի մեկնութիւն Ծննդոց գրոց թէ լոյսն առեալ ի վերայ հոգեւորացն լաւագոյն է եւ ստոյգագոյն քան ի վերայ մարմնաւորաց...» (հարցումն Ա-ԺԲ)։ 4. Էջ 79. «Բացի գործոյ երկրորդ աւուրըն. Նախ եւ յառաջ հարցումն է այս. Եթէ հաստատութիւնն եղեալ է յերկրորդ օրն եւ երեւի թէ ոչ, զի ի Ծննդոց Ա. գլուխ ասէ, թէ կոչեաց զհաստատութիւնն երկին, իսկ երկինն եղեալ է յառաջ քան զաւուրս, զի ասի. Ի սկզբանէ աստեղծեաց Աստուած զերկինըս...» (հարցումն Ա-ԺԲ)։ 5. Էջ 108. «Բայց վասն գործոյ հինկերորդ (իմա՛ երրորդ) աւուրն. Առաջին հարցումն է այս. Թէ ժողովումն ջուրցն պատշաճ էր լինել յերրորդ օրն. երեւի թէ ոչ, զի ի գործոյ առաջին եւ երկրորդ աւուրն ասաց Աստուած եղիցի լոյս եւ եղիցի հաստատութիւն, ապա ուրեմն ի յերրորդ օրն պարտ է ասել եղիցի ջուրք, եւ ոչ էր պարտ ասել ժողովեսցին ջուրք...» (հարցումն Ա-Չ)։ 6. Էջ 123. «Յաղագս գործոյ չորրորդ աւուրն. Առաջին հարցումն է թէ պիտոյ էր լուսաւորացդ լինել ի չորրորդ օրն. երեւի ոչ, զի լուսաւորութիւնքն են անապական մարմինք, ապա ուրեմն նիւթ նոցա ոչ պարտի լինել առանց տեսակին իւրեանց, իսկ նիւթ նոցա յառաջ ածեալ եղեւ ի գործ ստեղծման նախ քան զամենայն աւուրս...» (հարցումն 7. Էջ 156. «Յաղագս գործոյ հինկերորդ աւուրն. Առաջին հարցումն է այս, թէ գործ հինգերորդ աւուրն պատշաճաբար պատմի ի գիրս սուրբս. երեւի թէ ոչ, զի միայն ջուրցն ոչ է բաւական առ ի բխեցուցանել զձկունս եւ զթռչունս, զի տեսանեմք բազում ձկունս եւ թռչունս ծնանել ի սերմանէ, իսկ որք ծնանին ի սերմանէ, ոչ ծնանին ի ջուրց, ապա ուրեմն անպատշաճաբար ասի թէ հանցեն ջուրք զեռունս շնչոց կենդանեաց եւ թռչունս թեւաւորս ի վերայ երկրի...» (հարցումն Ա-Դ)։ 8. Էջ 164. «Եւ արդ, սկիզբն արասցուք քննութեան վեց աւուր գործոյ. Որոյ առաջին հարցումն է այս. Գործ վեցերորդ աւուրն պատշաճաբար դնի ի գիրս սուրբս. երեւի թէ ոչ, զի որպէս ձկունք եւ թռչունք ունին շունչ կենդանի, նոյնպէս եւ ցամաքա(յ)ին կենդանիք, իսկ ձկունք եւ հաւք՝ ոչ են շունչ կենդանի, ապա ուրեմն անպատշաճաբար ասաց Մօսէս՝ հանցէ երկիր շունչ կենդանի...» (հարցումն Ա-ԺՉ)։ 9. Էջ 204. «Աստանօր սկիզբն արասցուք վասն հարցմանց իօթներորդ աւուրն. Որոց առաջին է այս. Թէ կատարումն աստուածային գործոցն պիտո՞յ էր նշանակել ի յօթերորդ օրն. երեւի թէ ոչ, վասն զի ամենայնք որ լին(ին) յայսմ յաւիտենիս վերաբերին առ աստուածային գործս, այլ կատարումն յաւիտենիս այս լինի վաղջան աշխարհիս, որպէս ասէ Սթ. ԺԳ գլուխ, թէ հունծք կատարած աշխարհի է...» (հարցումն Ա-Գ)։ 10. Էջ 212. «Բայց զի ի գործո(յ) վեցաւրէին ասացաք ինչ եւ զի դըրախտն տնկեցաւ յերրորդ օրն, վասն այնորիկ պարտ է ասել ինչ յաղագս նորա. Առաջին հարցումն է վասն դրախտին. Գոլ զնա իմանալ թէ սգալի, եւ զտարակոյսս զայս խնդրեսցես ի հարցմունս երրորդ աւուրն, զի անդ լուծեալ եղեւ ըստ կար(ող)ութեան մերում։ Երկրորդ հարցումն...»։ - Վերջ էջ 276. «...ուստի ոչ էր տուեալ հոգեւոր զօրութիւն օձին, առ ի ձեւացուցանելով զբան զայն դիւական զօրութեամբն, սակայն ոչինչ իմանայր եւ ոչ այլ ինչ էր՝ բայց միայն գործի սատանա(յ)ի» (հարցումն Ա-ԼԵ)։

Content