Other notices
— - Bibliographic notice
682
ԽՈՐՀՐԴԱՏԵՏՐ Թ
ՌՁԱ = 1632 - ՌՁԱ = 1632

ID
Number
682
Old record number
2395
Title
ԽՈՐՀՐԴԱՏԵՏՐ Թ
Start date
ՌՁԱ = 1632
End date
ՌՁԱ = 1632
Date details

ՌՉԱ = 1632։

Copy place
անյայտ։
Reference
Type
Number of pages
28
Dimension
15,6x21,6
Layout
միասիւն (9,5x14,7)։
Writing details

բոլորգիր ընտիր, երգերը խազագրուած։

Codicology

երեք (գ, դ, ե), ինկած են առաջին երկուքը։

Principal subject
Subject details

թուղթ։

Number of lines
19։
Binding

արդի խաւաքարտ, կիսակաշի։

State of preservation

ձեռագրին առաջին երկու թերթերը կորսուած են, իսկ մնացած երեքը՝ մեր միաբանճերէն Հ. Մինաս Բժշկեան, 1820ին, գտած է ձուանչայի տերակներուն մէջ եւ կազմնլ տուած է արգի կացմոյ։ Միջանկեալ ալ թուղթ ինկած է՝ ընդ մէջ թղ. 8-9ի եւ 19-20ի։ 2ի տեսնուիր խոնաւութեան հետք։

Copyist
Owner

Ծառուկ դպիր։

Commanditaire
Illuminator
Binder
Parchment flyleaf

Lettrines

եւ այլ զարդեր ամենեւին չկան։

Initials

կարմիր մելանով են։

Marginal illuminations

Images

Canon tables 1

Canon tables 2

Title text

Blank pages

Colophon

Թղ. 24ա. «Ով սրբակրաւն քահանայք եւ մատուցողք սուրբ պատարագիս, զեղկելի զգծող եւ ըզստացող այս սուրբ գանձարանիս զԾառուկ դպիրն հանդերձ ծնողովք աղաչեմ յիշել ի Տէր արժան ար(ար)էք, եւ անզարդութեան գրոյս անմեղադիր լերուք։ Գրեցաւ թվ. ՌԶԱ ( = 1632), եւ Սեպտեմբեր ամսոյ Իէ, օրն զլարթի ( = Ուրբաթ)»։

Informations

թղ. 1ա ստորին լուսանցքին վրայ գրուած է. «Գտեալ Հ. Մինասին (Բժշկեան) յաւերակս ձուանչայի, 1820»։ Մատեանս է Խորհրդատետր, անկատար, թերի սկիզբէն։ Թղ. 1ա. Կը սկսի «ջոկք, զարհուրեալք ի փայլակնացայտ եւ յանմատոյց լուսոյ աստուածութեանդ»։ Այնուհետեւ կը շարունակուի բնագիրը անթերի կերպով. «Եւ դպիրքն եղանակեն ձայնիւ ասելով. Սուրբ, սուրբ, սուրբ Տէր զօրութեանց, լի են...»։ համեմատելով ներկայիս ընդհանրացած բնագիրին՝ ունի հետեւեալ տարբերակները։ ա. Սրբագործման բանաձեւն է. «Առէք կերայք ի սմանէ ամենեքեան, այս մարմին բ. Հայր մերէն առաջ, սարկաւագին քարոզին մէջ («Վասն մատուցեալ սուրբ...») կայ կէս էջ յաւելուած մը. «Յոհանու Ոսկեբերանի ասացեալ. Զբարին եւ զաւգտակարն անձանց մերոց եւ զխաղաղութիւն ամենայն աշխարհի...»։ գ. «Սուրբ Աստուած» երեքսրբեան երգէն առաջ ըսուելիք աղօթքր. «Որ հասարարակաց», քահանան կ արտասանէ «Հայր մեր»ի ընթացքին։ դ. «Նայեա՛ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս յերկնից» աղօթքը փոխադրուած է «Որ աղբիւրդ ես կենաց» աղօթքէն անմիջապէս ետք, որու կը յաջորդէ. «Եւ ի կատարման աղաւթիցն վառեն մոմեղէնս եւ բուրմունս խնկոց եւ հնչեցուցանեն զզանկակսն եւ ամենայն ժողովուրդքն կան բացաւ գլխով ի ծնկաց, ակն ունելով տեսութեան մարմնոյն Աստուծոյ... Երկիր պագանեմք քեզ Քրիստոս փրկութիւն աշխարհի...»։ ե. «Ի սուրբ ի սուրբ»էն ետք՝ «Ջոր աւրհնութիւն կամ զոր գոհութիւն» ունի բաւական երկար յաւելուած մը, նմանապէս կայ երկար նոր աղօթք մը («Հաւատամ յամենասուրբ երրորդութիւնն») ճաշակումէն զ. Ճաշակումի վերաբերեալ խորագիրներուն մէջ՝ հետաքրքրական է. «Եւ գայ սարկաւագն եւ համբուրէ զքահանայի բերանն, եւ ապա ի սարկաւագէն սփռի յամենայն եկեղեցին. եւ ապա սարկաւագն առնու զսկիհն...»։ է. «Կատարումն օրինացին կը բաշխուի նշխար, եւ ապա քահանան կու տայ վերջին օրհնութիւնը. «Աւրհնեալ եղերուք..., Եւ փառս տալով արձակին ի տունս իւրեանց»։ Անմիջապէս յետոյ օրինակուած են աւետարանի երկու հատուած. «Յովե. Ի սկզբանէ էր բանն», «Յովհ. Եւ իբրեւ ճաշեցին...»։ ը. Նկատելի է որ ձեռագիրիս վրայ կատարուած են շատ մը սրբագրութիւններ, յարմարցնելով զայն Հռոմի իշխանութեան կողմէ կատարուած Բարսեղեան սրբագրութիւններուն։ թ. Բնագրէն տարբեր գրչութեամբ, նոտը գիրով, Յիշատակարանէն ետք (թղ. 24ա28ա) օրինակուած են աղօթքներ՝ որոնք զանց եղած են բնագրին մէջ, այն է՝ «Գոհանամ եւ մեծացուցանեմ եւ փառաւորեմ» եւ «Շնորհեա՛ Տէր զսէր զհաստատութիւն եւ զըղձալի զխաղաղութիւն...», որ նոր ես քեդարձակ խմբագրութեան մը կը հե

Content