6851035հշգրիտք չի գիտցուիր. յիշատակարանին մէլ հաղէոս երէց Համազասպեան կը գրէ թէ 1Յ7ձին եկած է Վենետիկ, եւ գիտենք որ այս խորհրդատետրը օրինակուած է այդ թուականէն ետք, եւ պատրաստուած է 1686ի տպագրութեան համար։
բոլորգիր։
մէկ թերթ, որ ունի 22 թուղթ։
թուղթ տոկուն։
թղթեայ։
գոհացուցիչ, թէեւ խոնաւութեան հանդիպած ըլալով՝ կորսնցուցած է նախնական գեղեցկութիւնը։
Թադէոս երէց Համազասպեան։
եւ այլն զարդեր չկան։
կարմիր եւ կապոյտ մելանով։
1ա-բ, 22բ։
Թղ. 21բ1. «Թվականն ՌՃԻԳ ( = 1674) ամին տետրակս աւարտեցաւ ի Վանատիկ, Փետրվար քսանեւմէկ, աւրն Շաբաթ, մըտա(յ) Վանատիկ քաղաք, հրամանաւ սրբազան Յակոբ Կաթողիկոսին Ջուղա(յ)եցւոյ, սակս քահանայագործութեան, անդ հաւաքեալ վաճառականաց, ժամանակ ինչ մնալ առ նոսա, եթէ Տէր կամեսցի, Եւ տեսեալ զքրիստոնեա(յ)քն այլասեռեալ եւ զվարս նոցա հաճեալ եւ հաստատեալ ի կրօնս նոցա, եւ սառնասերեալ ի աւանդից հարցն մերոց եւ պաղապատեալ ի մերոց ժամատեղեաց, ասելով՝ միթէ ժամատուն նոցա չէ՝ ժամատեղ կամ պատարագ նոցա չէ՞ պատարագ։ Քաւ լիցի, ո՛չ այդպէս. հաւատամք նոցա եկեղեցիք եւ պատարագ սուրբք, մտողացն թողութիւն մեղաց, հաղորդութիւն սրբոցն, այլ վասն արագ ելանելոյն՝ անդ երթան, քանզի մեր պատարագն սհաթ մի կու յամէ, քիչ մի կու վաստակեն, համ իրիցուն փող այլ պի տայր. սակս այս՝ պաղասերեալ են իւրեանց ժամատեղեացն։ «Եւ տեսեալ իմ զնստելն եւ զառնելն նոցա, Ըսքանչումն եւ զպաշարումն պատեալ է զիս, այնքան հիացումն զաւրացեալ է ի վերայ իմ՝ որ առաջակայ խաւսս կամենամ ասել։ Յանկարծաւրէն դժուարին մոռացումն անկանի ի վերայ իմ եւ դողում սրտիս, այնչափ խիստ որ ոչ կարէի իմանալ զրանն բերանոյ իմոյ թէ զինչ էր, ա(յ)նքան պաարումն պատեալ էր զիս։ Ոչ յարեւանցի է իմացմանէ, այլ ի խաւսելս իմ յանկարծ տրգիտանայի եւ զիս ոչինչ համարեալ էր յաչս նոցա, որ թէ կամէիր բան մի ասեր աստի եւ անտի, ասէին՝ ո՛չ է այտպէս, այս այսպէս. եւ ասող բանին կու մնայր շիվարած եւ շըրտուցեալ, հայէր այսոր այնոր երեսն, այսպէս ասելով՝ քոնն յախ այ, պարոն։ Միիւսումն ասում այ, դու էլ աս մէկն ասում, պարոն։ Էսպէս այ ձեռ տալման ժամանակիս, սակս իմ ծովացեալ մեղացս այ այս ամենայն չարիքս»։
1791էն առաջ մտած է մեր Մատենադարանը։ Թղ. 1ա. կայ սա ծանուցումբ. «Սա է առաջին Խորհրդատետրն, յորմէ գաղափարեալ է Թաղէոս երէցն զիւր տպագրեալն»։ Մատեանս է Խորհրդատետր, որու վրայէն կատարուած է 1686ին Վենետիկ տպագրուած Խորհրդատետրը, Թադէոս երէց Համազասպեանի ձեռքով։ Գլխաւոր մասերն են. 1. Թղ. 2ա. «Կանոն աւրէնք արկանելոյ սպաս եկեղեցւոյ. յորժամ կամեսցի քահանայն... Որ զգեցեալ ես ըգլուս...»։ 2. Թղ. 15ա2. «Եռամեծի եւ քաչ վարդապետի Մխիթարայ Գոշի ասացեալ զաղաւթըս ի ժամ պատարագին արտասուահառաչ. Տէր Աստուած իմ Յիսուս Քրիստոս բան Հօր եւ կերպարան...»։ 3. Թղ. 19ա1. «(Հ)անգիստ Յո(վ)հան(ն)էս առագելոյ եւ աւետարանչի. էր ընդ եղբայրս երանելին Յո(վ)հաննէս մեծաւ ուրախութեամբ...»։ - Վերջ թղ. 21բ1. «աւանդեաց զհոգին իւր երանելին Յո(վ)հաննէս ի ձեռն Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիս