1684

ՎԱՐՔ ՀԱՐԱՆՑ Թ

ՌՀ = 1621 - ՌՀ = 1621

ID

Number

1684

Old record number

844

Title

ՎԱՐՔ ՀԱՐԱՆՑ Թ

Start date

ՌՀ = 1621

End date

ՌՀ = 1621

Date details

ՌՀ- 1621։

Copy place

Հիզան։

Reference

Type

Number of pages

312

Dimension

21x32

Layout

երկսիւն (14,8x22,6). իւրաքանչիւր սիւնակ՝ 7x22,6։

Writing details

բոլորգիր։

Codicology

ԱԻԸx12 (Ա՝ 9, ԺԳ՝ 7, ԺԹ, ԻԶ՝ 10, ԻԱ՝ 11, ԻԸ՝ 1)։

Principal subject

Subject details

թուղթ հաստ եւ տոկուն, իսկ թղ. 130էն սկսեալ՝ բարակ։

Number of lines

43։

Binding

արդի, կիսակաշի, ստուարաթուղթ։

State of preservation

բաւարար. թէեւ արդի կողքը անջատուած է Ձեռագրէն, սակայն ողջ անարատ մնացած է ամբողջութիւնը. թղ. 1-2, 149-151, 170-2՝ լուսանցքները զարմանալի կերպով մաշած եւ փոքրկացած են էջերը. ածելիով կտրուած հանուած են լուսացազարդի ձեւով սուրբերու նկարաներ՝ թղ. 35, 37, 39, 62, 116. իսկ թղ. 281ա պոկուած է մեծ նկար մը։

Copyist

եղած են երկուք, Գրիգոր Հիզանցի եւ Վարդան Հիզանցի, որ սկսած է թղ. 145էն, եւ որպէսզի երկու մասերու գրութիւնները ըլլան շարունակական՝ թղ. 145-147 գրութիւնը լայն կերպով գրուած է, լայն տեղ տալով մանրանկարներուն. Վարդան գրիչ թղ. 145բ147ա ստորին լուսանցքին վրայ կը գրէ. «Նաղաշ, ճարտար ամենեւի, որ նկարողդ ես պատկերին, ընդարծակեա զդրուացք նորին, զի մի՛ դատարկ գտցի տեղին. զի այս խորհուրդ ունի խորին, որ երկու ձեռաց գիր է ի սմին, վասն այսորիկ ընդարձակին, զի երկուց գրեալքըն յարմարին։ Այլ որ կարդայք զգիրս ի տողին, չմեղադրէք յետին գրչին, զի ես բազում ջանիւ տանջայ, հազիւ բերի զբանս ի շարին»։

Owner

Տէր Յովհաննէս կրօնաւոր Ալեւրեցի։

Commanditaire

Illuminator

չի յիշուիր։

Binder

անյայտ։

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

իւրաքանչիւր նոր մաս սկսելուն, բազմագոյն եւ այլազան զարդերով։

Initials

եւ տէրունական անունները, ինչպէս նաեւ սուրբերուն անունները՝ կարմիր թանաքով են։

Marginal illuminations

Images

բազմաթիւ եւ բազմագոյն, որոնք կը ներկայացնեն զանազան սուրբերու դէմքեր կամ դըրուագներ. այսպէս՝ 7x19 սմ. մեծութեամբ՝ թղ. 171ա՝ Ս. Ալեքսիանոս թագաւորական տարազով. թղ. 301ա՝ Ս. Ներսեհ կամաւոր աղքատ. թղ. 304ա՝ Ս. Անանուն կամաւոր աղքատ։ - 15x19 սմ. մեծութեամբ՝ թղ. 187բ՝ Թէոփիլոս եպս. եւ Նիտիոյ լերան վանահայրը, իւրաքանչիւրը բազմութիւն նգնաւորներով. թղ. 188ա՝ բոկոտն վանահայրը նստած՝ կ'ուսուցանէ ծնրադիր սպիտակ վեղարով կրօնաւորներու. թղ. 233բ, 236բ, 237ա՝ Ս. Օնոփրիոս. թղ. 256ա «Միանձնականքն որ ի դրախտին չոգան». թղ. 260բ՝ Ս. Մակար մերկ՝ նստեալ ի սեղանի ընդ Սրապիոնի։ - 6,7x9 սմ. մեծութեամբ՝ թղ. 209բ «Ս. Մակարիոս». 228բ՝ վանահայր եւ 11 նգնաւորներ ծնրադիր. թղ. 245բ՝ Ս. Ապաուր, թղ. 248բ) «Մարիամ, որ է Մարինոս». թղ. 250ա՝ «Յովհաննէս Գբեցի». թղ. 259ա՝ Ս. Սրապիոն. թղ. 265ա, 266բ՝ Ս. Պօղ. թղ. 269բ՝ Ս. Մարտիանոս. թղ. 271բ՝ Ս. Սիմէոն Սիւնակեաց. թղ. 273բ՝ Սրբուհի Եփրոսինէ. թղ. 276բ՝ Սրբուհի Թէոդորա. թղ. 279ա՝ Սրբուհի Մարիամ Եգիպտացի. թղ. 284ա՝ Ս. Եփրեմ Ասորի. թղ. 287բ՝ Ս. Նեղոս. թղ. 290ա՝ Ս. Մարկոս Սալոնի. թղ. 291ա՝ Ս. Սիմէոն աղաւաշ. թղ. 293բ՝ Ս. Յովհան Աստուածաբան. թղ. 298բ՝ Ս. Եւագր։ - 8,8x16 սմ. մեծութեամբ՝ թղ. 232ա Տիմոթէոս եւ հովիւն. թղ. 239ա՝ հրեշտակը որ կը բաշխէ Հաղորդութիւն ճգնաւորաց. թղ. 253ա՝ Մակար նգնաւոր առիւծ ի ձեռին։

Canon tables 1

4ա, մեծութիւն՝ 13x15 սմ. մեծութեամբ, գեղեցիկ ծաղիկներով եւ լուսանցազարդով. կը տիրէ ոսկին. դժբախտաբար խոնաւութեան հանդիպած ըլլալով՝ մասամբ կպած է դիմացի էջին, եւ բաժնած ատեն վնասուած է մանրանկարը։

Canon tables 2

իւրաքանչիւր նոր մաս սկսելուն, սիւնակին լայնքով, պարզ զարդերով (թղ. 1ա, 37ա, 44ա, 63ա, 73ա, 87բ, 93ա, 108բ, 113բ, 120ա, 142բ, 154ա, 178ա, 184ա, 199բ, 202ա, 206բ, 221բ, 227բ, 240ա, 241բ, 242բ, 243բ, 245ա, 295ա)։ - ԼՈՒՍԱՆՑԱԶԱՐԴի փոխարէն ունի նգնաւորներու եւ սուրբերու գունաւոր նկարներ, կիսանդրիի ձեւով, գրեթէ ամէն էջի վրայ, շուրջ 3,5 կամ 4 սմ. բարձրութեամբ. նկարներուն համագումարն է՝ 473։

Title text

Blank pages

չունի։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ. 1. Թղ. 178ա. «Աղօթիւք եւ նահատակութեամբ առն Աստուծոյ սրբոյն Ալեքսիանոսի ողորմեա՛ Տէր Աստուած, ստացողի տառիս սրբասէր կրօնաւորին Տէր Յովանէս (ջնջուած) եւ իւր ծնօղացն, հօրն Շահրամիրին եւ մօրն Բեկօին, եւ ինձ մեղաւոր գրչի սուտանուն Գրիգորի եւ ծնօղաց իմոց, եւ ձեզ կարդացոզացդ եւ ողորմի ասողացդ Աստուած ողորմեսցի. ամէն»։ 2. Թղ. 206բ. «Որ ի բոլոր սրտէ անձին, Մաքուր սիրով զքեզ սիրեցին, Եւ վասն եղբօր զանձինս եդին, Ըստ քոյոյ նոր պատուիրանին։ Զիս որ կապեալ է թշնամին, Սիրով մեզաց զմիտս եւ զմարմին, Արձակեսցես հայցմամբ նոցին, Եւ պատեսցես սիրով քոյին։ Եւ զստացող այս սուրբ գրին. ԶՏէր Յովանէս Ալեւրեցին, Այլ եւ զգծող այսըմ տառին, ձխէւ Գրիգորս Հիզանցին»։ 3. Թղ. 239բ. «Զնորոգող եւ զթարգմանիչս սրբոյ պատմութեանս զՏէր Գրիգոր հայոց կաթողիկոս յիշեսջիք ի Քրիստոս. եւ թարգմանեցաւ ի թուականութեանս հայոց ՇԾԹ (1110) ամին, յաշխարհիս Եգիպտացւոց, ի փառս ամենասուրբ Երրորդութեանն այժմ եւ միշտ եւ։ «Ով սուրբ ընթերցողք, աղաչեմ յիշել եւ զանպիտան գրիչս զսուտանուն զԳրիգոր Հիզանցիս, եւ դուք յիշեսջիք ի յոյսն ամենեցուն Աստուած. գրեցաւ ՌՀ (1621) թուին»։ 4. Թղ. 245բ. «Զպարաւանդեալս մեղօք զԳրիգոր սուտանուն գրիչս յիշեցէք ի Տէր Քրիստոս Աստուածն մեր, եւ Աստուած ողորմի ասացէք ինձ՝ Գրիգոր գծողիս եւ ծնողաց իմոց մահդեսի Ամիրազրզին եւ Թուրվանդին եւ եղբօրն իմ Սենեքարիմին եւ իմոցն ամենայնի, եւ Աստուած յիշողացդ եւ յիշեցելոցն ողորմեսցի յիւր միւսանգամ գալուստն. ա«Գրեցաւ ի քաղաքս Հիզան, ի թվին ՌՀ (1621) ամին, ի նեղ եւ ի վատ ժամանակի՝ ի ձեռն այլազգեաց ծառայ եղեալ. բայց յոյս ունիմ զմարդեղութեան Բանին Աստուծոյ, զի արքայութեան իւր արժանի արասցէ նայն հաւատացեալս իւր եւ պահեսցէ ի հաւատս հաստատուն. ամէն»։ 5. Թղ. 279ա. «Զստացող սուրբ գրոցս զՏէր Յովանէս կրօնաւորն եւ զծնօղն իւր, զհայրն Շահրայմիրն եւ զմայրն իւր Բէկին եւ զեղբարքն իւր զՅովանէս եւ զԱնձրեւն եւ զՎարոցն, եւ զհօրեղբարքն Գուլամիր եւ Ամրջան, յիշեսջիք ի Քրիստոս։ «Ըզփծուն գրիչս զսուտանուն Վարդան Հիզանցիս, յիշեցէք ի մաքրափայլ յաղօթս ձեր. ամէն»։

Informations

1846-1852 տարիներուն Հ. Ներսէս Վրդ. Սարգիսեան ստացած է, դէպի Հայաստան կատարած գիտական ուղեւորութեան ընթացքին։ Մատեանս է Վարք Հարանց, որ կը հետեւի նախորդ օրինակին (Վրք. Հրց. Ը.), վերջաւորութեան նոր յաւելուածներով. ունի հետեւեալ կարգը։ 1. Թղ. 1ա. «Յառաջաբանութիւն գրոց վարուց սրբոց հարանց եւ քաղաքավարութիւնք նոցա»։ 2. Թղ. 4ա. «Խրատք գեղեցկայարմարք սուրբ եւ երանելի հարցն մերոց կրօնաւորաց, Յաղագս կատարեալ առաքինութեան. Գլուխ երկրորդ». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 3, աւելի ունի Թղ. 25ա. «Գիր երանելոյն Փիյիքսիանոսի եպիսկոպոսին, զոր գրեաց վասն սկիզբն առնելոյ ելանելոյ յաշխարհէս յայսմանէ. Քանզի տեսի զհոգի քո...»։ Թղ. 33բ. «Ի թղթոյն Մովսէսի միայնակեցի առ կրօնաւորս. Երկիւղն Աստուծոյ մերժէ զամենայն չարախօսութիւն...»։ Թղ. 34ա. «Յայլուստ խրատք ոգեշահք. Պահեա զսիրտ քո եւ զաչս որ ոչ տեսցեն...»։ Թղ. 34բ. «Երանելոյն հօրն Յոհաննու Աստուածաբանին վասն երիտասարդաց եղբարց. Այս են վարքն սիրելեացն Աստուծոյ, զի մի՛ լիցի...»։ Թղ. 35բ. «Կարապետի մեծի վարդապետի ասացեալ խրատ պիտանիս մանկանց եկեղեցւոյ, ոտանաւորս տառիւք. Ամենայնի սկիզբն ես եմ, դուք լուարուք զոր ինչ ասեմ» (սկ. Ա-Ք եւ «Կարապետէ»)։ 3. Թղ. 37ա. «Գլուխ երրորդ. Խրատք հոգեւոր սուրբ հարցն մերոց, եթէ պարտ է մեզ հետեւել հանդարտութեան միայնակեցութեան». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը, § 4։ 4. Թղ. 44ա. «Գլուխ չորրորդ. Բանք սուրբ հարցն, Յաղագս զղջութեան եւ քաղցր արտասուաց», հմմտ. Վրք. Հրց. Լ, § 5. աւելի ունի Թղ. 55ա. «Վասն ապաշխարութեան հոգոց եւ ճշմարիտ քննութեան վարուց սուրբ հարցն պարտելոցն. Ապաշխարութիւն է վերաբազմեալ ընդ մկրտութեան...»։ Թղ. 59ա. «Ձեղջ եւ ապաշխարութիւն Տայասայ պոռնկի. Եղբայր իմ մտերիմ, պատմեմ ձեզ սքանչելիս եւ պայծառ ապաշխարութիւն զՏայասայ...»։ Թղ. 60ա. «Զեղջն եւ դարձն Մովկիոսի խափշիկ աւազակին. Յաւուրս բարեպաշտ արքային Մօրկայ...»։ Թղ. 61բ. «Զղջութիւն քվեր մոլորելոյ. Պատմեաց ոմն ի հարանց, եթէ ի Թեսաղոնիկէ են վանք մի կուսանաց...»։ 5. Թղ. 63բ. «Գլուխ հինգերրորդ. Վասն պահոց». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 6. աւելի Թղ. 72ա. «Սրբոյն Նեղոսի Վասն որկրամոլութեան. Սկիզբն պտղաբերութեան ծա6. Թղ. 73ա. «Գլուխ վեցերորդ. Բանք խրատուց սուրբ հարցն ամենեցուն, վասն զգուշանալոյ մեզ ի պատերազմաց պոռնկութեան». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 7. աւելի Թղ. 86բ. «Նեղոսի սուրբ հօրն Յաղագս պոռնկական խորհրդոց. Զգաստութիւն ծնանի զժուժկալութիւն...»։ 7. Թղ. 87բ. «Գլուխ եօթներրորդ. Վասն անընչութեան եւ ոչ ագահելոյ ստացուածոց, եւ վասն այլոց առաքինութեանց իւրաքանչիւր խրատք սրբոց հարցն». հմմտ. Վրք. հրց. Լ., § 8. աւելի ունի Թղ. 92բ. «Սուրբ հօրն Նեղոսի Վասն արծաթսիրութեան. Արմատ ամենայն չար8. Թղ. 93ա. «Գլուխ ութերորդ. Բանք սուրբ հարցն ամենից, որ յարուցանէ զմեզ ի քաջութիւն, յարիութիւն եւ ի համբերութիւն եւ ի ճգնութիւնս կրօնաւորական». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 9. աւելի ունի Թղ. 106ա. «Վարք աղախնոյն Քրիստոսի Թէոդորայի. Յաւուրս Ջենոնի արքային...»։ 9. Թղ. 108բ. «Գլուխ իններորդ. Խրատք եւ բանք սուրբ եւ երանելի հարցն ամենեցուն, առ այն, եթէ ոչ է պարտ առնել ինչ ի ցոյցս մարդկան», հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 10. աւելի ունի Թղ. 113ա. «Նեղոսի սուրբ հօրն Յաղագս սնափառութեան. Սնափառութիւն է ախտ անբնական...»։ 10. Թղ. 113բ. «Գլուխ տասներրորդ. Թէ պարտ է զգուշանալ մեզ յամենայն զօրութենէ մերմէ ի դատելոյ եւ ի բանբասեյոյ զեղբայրըն. հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 11. աւելի ունի Թղ. 119ա. «Նեղոսի սուրբ հօրն Վասն հպարտութեան եւ ամբարտաւանութեան. Հրպարտութիւն է ախտ զայրացեալ...»։ 11. Թղ. 120ա. «Գլուխ մետասան. Վասն աստուածային դատաստանաց եւ ընտրելոյն զբարին ի չարէն եւ ոչ ակնառութեամբ ինչ առնել». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 12. աւելի Թղ. 141ա. «Նեղոսի սուրբ հօրն Խրատ վասն վերակացուաց. Նաւավար տգէտ պատրաստէ ի կորուստ...»։ Թղ. 141բ. «Նեղոսի սուրբ հօրն Պատուէր առ մանկունսն. Պարտ է մանգանց ճըգ12. Թղ. 142բ. «Գլուխ երկոտասաներորդ. Իբրեւ թէ պարտ է մեզ միշտ արթուն եւ զգաստ լինել». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 13. աւելի ունի Թղ. 150բ. «Սուրբ հօրն Նեղոսի. Վասն աղօթից, թէ զիարդ արթուն եւ պատրաստ. Աղօթք խօսք են մտաց առ Աստուած...»։ 13. Թղ. 151բ.. «Գլուխ երեքտասան. Եթէ պարտ է մեզ անդադար եւ արթուն աղօթել յամենայնի եւ յամենայն ժամ». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 14. աւելի ունի Թղ. 153բ. «Սուրբ հօրն Նեղոսի Վասն տրտմութեան որ խափանիչ է աղօթիցն. Տրտմութիւն է տխրութիւն անձին...»։ 14. Թղ. 154ա. «Գլուխ չորեքտասաներրորդ. Եթէ պարտ է մեզ աւտարասէրս լինել եւ ողորմութիւն առնել եւ խնդութեամբ եւ լրջմտութեամբ». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 15. աւելի ունի Թղ. 162ա. «Պատմեաց մեզ սուրբն Սաբայ վասն Ապօղինարու հայրապետին Աղէկսանդրու...»։ Թղ. 163ա. «Երանելին Յոհան Աղէկսանդրու հայրապետն ողորմածն էր ի Կիպրոս կղզոյն...»։ Թղ. 163բ. «Պատմեաց երանելի Ագաթոն հօրն Մակարայ զայս...»։ Թղ. 164ա. «Վասն Պետրոսի մաքսաւորին. ՅԱփրիկեցոց աշխարհէն...»։ Թղ. 166ա. «Վարք երանելոյն Յոհաննիսի որդոյ Եւտրոպիոսի, կամաւոր աղքատացելոյն վասն Քրիստոսի. Յամս ժամանակաց թագաւորութեան Արկաթէոսի...»։ Թղ. 170բ. «Պատմութիւն վարուց առն Աստուծոյ կամաւոր աղքատացելոյն վասն Քրիստոսի, որոյ անուն Ալեքսիոս, ի Մարտի ԺԵ. ն. Այր ոմն էր ի Հռոմ քաղաքին...»։ 15. Թղ. 178ա. «Գլուխ հնգետասաներորդ. Եթէ պարտ իցէ առ հոգեւոր հայրս եւ վարդապետս ստանալ հնազանդութիւն». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 10։ 16. Թղ. 184ա. «Գլուխ վեշտասաներորդ. Վասն բարւոք խոնարհութեան եւ որք նոքօք լուսաւորեալքն են». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 17. աւելի ունի Թղ. 198ա. «Ճառ վասն խոնարհութեան. Առաջին աստիճանն այս է, որպէսզի կրօնաւորն ունիցի առաջի աչաց զերկիւղն Աստուծոյ...» (Ա-ԺԲ)։ 17. Թղ. 199բ. «Գլուխ եօթնեւտասներորդ. Վասն անյիշաչարութեան, որ է նմանութիւն Աստուծոյ». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 18. Թղ. 202ա. «Գլուխ ութեւտասներորդ. Վասն սիրելոյ զԱստուած եւ զընկերըն». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 19։ 19. Թղ. 206բ. «Գլուխ իննեւտասներորդ. Վասն հոգետես հարցն եւ աստուածաիմաստ մտաց նոցա». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 20։ 20. Թղ. 221բ. «Գլուխ քսաներորդ. Վասըն նշանազգեաց եւ սքանչելագործ հարց». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 21։ 21. Թղ. 227բ. «Գլուխ քսան եւ միերորդ. Վասն քաղաքավարութեան նոցին որք զամենայն վարս ուղղեցին առաքինութեամբ», հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 22. աւելի ունի Թղ. 233ա. «Վարք եւ պատմութիւն սուրբ հօրն մերոյ երիցս երանելոյն Աւնոփրիոսի անապատականի, զոր պատմեաց սուրբ հայրն Պափնուտիոս. Եւ դարձեալ միւսանգամ վարանէր զիս...»։ 22. Թղ. 240ա. «Գլուխ քսան եւ երկու. Խաւսք եւ մտածութիւնք եւ խորհուրդ ԺԲ միայնակեցաց». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 23։ 23. Թղ. 241բ. «Գլուխ քսան եւ երեք. Վասն քաղաքավարութեան առաքինութեամբ զարդարելոցն. հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 24։ 24. Թղ. 242բ. «Գլուխ քսան եւ չորս. Բանք հոգեւորք սուրբ հարցն որք ի նգնութիւնս ծերացեալ էին, համառօտ պատմութիւն ցուցումն առաքինութեան». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 25։ 25. Թղ. 243բ. «Գլուխ քսան եւ հինք. Բանք խրատու հարցն համառօտ առ սուրբն Մակարիոս». հմմտ. Վրք. Հրց. Ը., § 26։ 26. Թղ. 245ա. «Գլուխ քսան եւ վեցերորդ. (Պատմութիւն Պօղոսի Լուստրացւոյ). Պօղոս ոմն ի Լուտրիոյ, որ էր պատուով ի Լուստրինոս, էր սուրբ եւ մեծատուն 27. Թղ. 245բ. «Վարք երանելոյն երջանիկ հօրն Ապաւուրայ. Տեսաք մեք այր մի յերկրին թեբայեցոց...»։ 28. Թղ. 246բ. «Տեսանէաք մեք անդ ի կողմանս թեբայեցւոց հայր մի Ամոն անուն նորա, աբբաս ԳՌ միայնակեցաց...»։ 29. Թղ. 248ա. «Վասն սքանչելեացն որ յԱնտիոքի վանս կուսանացն եղեն. Պատմեաց մեզ ոմն ի Հարանցն»։ 30. Թղ. 248բ. «Վարք երանուհի կուսին Մարիամու որ Մարինոս անուանեցաւ. էր այր մի ի Բիւթանիա որում անուն էր Եւագնոս եւ ունէր կին...»։ 31. Թղ. 249բ. «Վասն բարձրամիտ անապատականին. Պատմեաց մեծն եւ սուրբ հայրըն Անտոնիոս եթէ եկն առ իս...»։ 32. Թղ. 250ա. «Պատմութիւն վարուցն Յոհաննու Գբեցոյն. Յերկրէն Փիւնիկեցոց էր Յոհաննէս, ի քաղաքէն Կեսարու...»։ 33. Թղ. 253ա. «Պատմութիւն երանելոյն սուրբ հօրն Մակարա(յ) անապատականի. Սկիզբն արասցուք պատմութեան երանելոյն Մակարայ...»։ 34. Թղ. 256բ. «Վասն որք դրախտին զլեառն գտին եւ զստորոտին հասեալ տեսին. Ի ժամանակս տեառն Ներսէսի Կլայեցոյ հա35. Անդ. «Երանելոյն Մակարիոսի որ քսան մղոնաւ մերձ ի դրախտին բնակէր, գրեաց զպատմութիւնս Թէոփիյոս կրօնաւորի. Ի վանսն տեառն Ասկիպիոսի որ է ի Սիջագետ ասորոց...»։ 36. Թղ. 259ա. «Վարք Սրապիոնի ծերոյն. Սրապիոն այր երկիւղած եւ ազնուա37. Թղ. 260բ. «Վարք աբբա(յ) Մարկոսի միայնակեցի, որ բնակեալ էր ի լերինն Բարմակիոյ, զոր ասացեալ է Սրապիոնի սուրբ հաւրն. Պատմեաց երանելին Սերապիոն, մինչ էր ի Մեսիա, որ է ի Սիջագետս...»։ 38. Թղ. 265ա. «Վարք Պօղեա(յ) միայնակեցի. Պօղ էր այր հողագործ...»։ 39. Թղ. 266բ. «Վարք Պօղոսի անապատականի. Առ բազումս բազում անգամ...»։ 40. Թղ. 269բ. «Վարք երանելոյն Մարկիանոսի կրօնաւորին. Ծառայն Աստուծոյ Սարկիանոս էր ի Կեսարիա Պաղեստին41. Թղ. 271բ. «Վարք երանելոյն Սիմէոնի Սիւնակեցի. Երանելին Սիմէոն էր ի քաղաքէն Անտիոքայ...»։ 42. Թղ. 272բ. «Վարք երանելոյն Իլարիոնի կրօնաւորի. Երջանիկ հայրն մեր Իլարիոն էր յաւուրս սրբոյն Կոստանդիանո43. Թղ. 273բ. «Վարք աղախնոյն Քրիստոսի Եփրոսինեայ. Եղեւ այր ոմն մեծատուն յԱղէկսանդրիա քաղաքին...»։ 44. Թղ. 276բ. «Վարք աղախնոյն Աստուծոյ Թէոդորեայ. Յաւուրս Զենոնի արքային...»։ 45. Թղ. 279ա. «Վարք երանելոյն Մարիամայ Եգիպտացւոյն. Կինս այս էր ի քաղաքէն Աղէկսանդր...»։ 46. Թղ. 281ա. «(Վարք Պօղոսի Աղեքսանդրացւոյ)»։ 47. Թղ. 284ա. «Աբբա(յ) Եփրեմի խորին ասորւոյ ասացեալ Յաղագս զղջման. Հոգեւորապէս նորոգեսցուք եւ մի՛ մարմնով ըստ մարմնոյ...»։ 48. Թղ. 287բ. «Սուրբ հօրն Նեղոսի խրատ պիտանի. Լաւ է յստակ խորհրդով նըն49. Թղ. 290ա. «Երանելոյն Մարկոսի Սալոնի, որ է յիմար. Սովորութիւն էր Սկիւ50. Թղ. 291ա. «Վարք երանելոյն Սիմէոնի որ վասն սիրոյն Քրիստոսի աղաւաշանայր եւ Յոհաննու անապատականի. Սիմէոն եւ Յոհաննէս էին ասորոց յԵդեսիա քաղաքէն...»։ 51. Թղ. 293բ. «Բան հօրն Յոհաննու Աստուածաբանի ասացեալ ասդմամբ սուրբ հոգոյն ի խնդրոյ միանձանց եւ անապատականաց. Թողութիւն շնորհեա եղբայր...»։ 52. Թղ. 294ա. «Յաղագս զգուշանալոյ յամենայն չար ախտից եւ պատուիրանապահութեանն. Որ արգելու զբերան իւր ի բազում բանից...» կը մնայ կիսատ։ 53. Թղ. 295ա. «Դաւանութիւն պատուական եւ ցանկալի յոյժ, հաւաքեալ ի մի, բազ մաց ասացելոց վարդապետաց. Խոստովանիմ եւ հաւատամ զզուգափառ միութիւն զամենասուրբ երրորդութիւնն զՀայր...»։ 54. Թղ. 298ա. «Ի նորին սուրբ Նարեկացոյն ասացեալ ըստգտանաց հաւաքեալ խոստովանութիւն. Եւ ահա հրաժարեալ ի սատանայէ եւ յամենայն յարկածից ներգործութեանց նորա, եկեալ առ տէրն ողորմութեանց...»։ 55. Թղ. 298բ. «Հաւաքեալ խոստովանութիւն ի սրբոյն Եւագրեա(յ) բանից. Հրաժարելով ի գործոց եւ ի խաբէութենէ սատանայի եկեալ առ Աստուածն իմ, խոստովանիմ եւ հաւատամ զնա...»։ 56. Թղ. 301ա. «Պատմութիւն որդւոյ թագաւորին Հռոմայ, որոյ անուն էր Ներսեհ, որ թողեալ զամենայն կրօնաւորեցաւ ի վանս սուրբ հօրն Անտոնի. Պատմել մեզ ըզվարս բարեպաշտիցն՝ երկիւղ է, գուցէ յառաքինութեան վարուցն նուազագոյն գոլ...»։ 57. Թղ. 304ա. «Պատմութիւն եւ վարք (Անանուն) երանելի կամաւոր աղքատացելոյն վասն Քրիստոսի որդւոյ թագաւորին հոռոմոց. Արք եղբարք եւ հարք լուարուք զպատմութիւն առն Աստուծոյ, որդւոյ թագաւորին Հռոմայ...»։ 58. Թղ. 310ա. «Կարգ եւ կանոն աղօթից, զոր խնդրեալ է հոգեկիր արանց յումեմնէ միայնացելոյ Արթուն անուն եւ զուարթուն հոգւոյ Գրիգորոյ, որ եւ ցուցանէ նախադրութիւն բանիս, թէ ոչ համարի զանձն արժանի այսպիսի իրի, վասն այն զառաքելոյն ի մէջ առեալ դնէ սկիզբն կանոնիս պատմութեան եւ ոգէշահ խրատու. Աստուածային առաքեալն Պօղոս, անօթն ընտրութեան...»։ Այս եւ յաջորդ գրութիւնը նորագոյն գրչութեամբ են։ 59. Թղ. 311ա. «Խրատք ժամակարգութեանց, աղօթից եւ ծնրադրութեանց, հասարակաց եւ առանձնութեան ի սուրբ Գրիգորէ վարդապետէ. Նախ պարտ է աստուածասիրաց ստանալ հաւատս ուղիղս, որ ի սուրբ գիրս գրեալ կայ...»։ - Վերջ թղ. 312բ. կը մնայ անաւարտ։

Content