832

ՏՕՆԱՑՈՅՑ Ե

ՌԿԹ = 1620 - ՌԿԹ = 1620

ID

Number

832

Old record number

1043

Title

ՏՕՆԱՑՈՅՑ Ե

Start date

ՌԿԹ = 1620

End date

ՌԿԹ = 1620

Date details

ՌԿԹ - 1620։

Copy place

Երուսաղէմ, Ս. Յակոբի վանք։

Reference

Type

Number of pages

250

Dimension

7,5x11

Layout

միասիւն (4,5x7,5)։

Writing details

բոլորգիր։

Codicology

21, իւրաքանչիւրը ունի 12 թուղթ, բացի վերջինէն՝ որ ունի 10 թուղթ։

Principal subject

Subject details

թուղթ։

Number of lines

14։

Binding

շագանակագոյն դրոշմանիշ կաշի, միջուկը տախտակ։ Ունի գոցելու կաշին, տպածոյ գունաւոր աստառով։ Փակելու զոյգ ականջներ ինկած են, մնացած է առաջին կողքին վրայ զոյգ մետաղէ գամերը։

State of preservation

լաւ։

Copyist

Ստեփանոս երէց։

Owner

անյայտ։

Commanditaire

Illuminator

Binder

անյայտ։

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

միայն սկիզբը, միագոյն։

Initials

եւ

Marginal illuminations

չունի։

Images

եւ

Canon tables 1

չունի։

Canon tables 2

թղ. 2ա։

Title text

կարմիր։

Blank pages

Թղ. 1ա, 249ա-250բ։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ. Թղ. 246բ. «Փառք ամենսաուրբ Երրորդութեան...։ Գրեցաւ Տաւնացոյցս ի սուրբ քաղաքն յԵրուսաղէմ ի յարութիւն, ի դուռն լուսաբուխ սուրբ գերեզմանին, ի սուրբ վերնատունն, որ է տեղիք հայոց ազգիս, որ է տեղ փառաւոր։ «Գրեցաւ ի թվին հայոց ի Ռ եւ ի ԿԹ (1620), ի դառն եւ ի նեղ ժամանակիս, ի հայրապետութիւն եւ ի յառաջնորդութիւն սուրբ Յակովբայ առաքելոյն, որ է վանք ազգիս հայոց, սրբայզան արհի եւ պանծալի Տէր Գրիգոր եպիսկոպոսին, արարիշն Աստուած զինքն անփորձ եւ անսա(սա)ն պահեսցէ եւ զարդարեսցէ հոգով եւ մարմնով յետ աստեացս ելանելոյ, ընդ գճ ու ժը (318) հայրապետացն դասակից եւ պսակակից արասցէ. ամէն։ «Դարձեալ յիշեցէք ի Քրիստոս եւ Աստուած ողորմի ասացէք ինձ չանարժան սուտանուն Ստեփաննոս իրիցու, որ զանունս քահանայի ունիմ եւ զգործս սատանայի, ոչ եմ արժանի կոչել քահանայ՝ այլ սատանայ. վայ ինձ ռ (1000) բերան։ Ես յետինս ի գըրչացս եւ անկարգս ի կարգաւորացս, սկսայ գրեցի զՏաւնացոյցս, որ բոլոր տարին ի յինքն ունի, զտունս տէրունականս սրբոց հայրապետացն եւ զմարտիրոսացն եւ զայլ ամենայն սրբոց հնոց եւ նորոց, եւ ժամայկարգութիւն քահանայիցն անսղալ տանի մինչեւ ի կատարած աշխարհիս։ Ով որ հանդիպիք տուն տեսանելով կամ աւրինակելով, նայ լի սրտիւ եւ բոլոր հաւատով Աստուած ողորմի ասացէք ինձ եւ ծնաւղաց իմոց, հօրն Ստեփանոսին եւ մօրն Շնահաւորին, եւ կողակցոյն իմոյ Մըւաթին. եւ որ ասէ զԱստուած ողորմին՝ Աստուած իւրն ողորմեսցէ յաւուր ահեղ ատենին Քրիստոսի, եւ լսել տայ ձեզ զերանաւէտ ձայն որ ասէ եկայք աւրհնեալք հօր իմոյ ժառանգեցէք զանըսպառ ուրախութիւն. ամէն։ Հայր մեր որ յերկինս

Informations

Հ. Փիլիպպոս Թերնիման Ասլանեան ստացած է Զմիւռնիա եւ դրկած Ս. Ղազար, 30 Յուլիս 1834ին։ Մատեանս է Տօնացոյց. ունի հետեւեալ 1.ա. Թղ. 2ա. «Քաղոց ամսոյ Հայոց ԻԱ, եւ Դեկտեմբեր Հռոմացոց ի Թ, Քասղ եւ եբրայեցոց ի ԻԳ, Աւետիք է Աննայի եւ Յովակիմայ, որմէ յղացան աւրհնեալ տիրամայրն. Աւրհ. ԳԿ. զԵրգեցէքն ասա...»։ բ. Թղ. 3ա. «Նաւասարդի ԻԹ. եւ Սեպտեմբեր Ը. Իլուլի ԻԱ. նախատօնակ է ծնընդեան ամենասրբոհոյու Աստուածածնին ի Յովակիմայ եւ ի յԱննայէ. Աւրհ. ԳԿ. զԵրգեցէքն ասա...»։ գ. Թղ. 3բ. «Նաւասարդի Լ. եւ Սեպտեմբերի Թ. Իլուլի ԻԲ. տաւն է մեծապայծառ հրաշափառ եւ փառաւորեալ ամենասուրբ Աստուածածնին, որ ծնաւ ի Յովակիմայ եւ յԱննայէ, եւ յիշատակ ծրնօղաց իւրոց։ Պատկեր. ԱԿ. Որ նախիմացն...»։ դ. Թղ. 4ա. «Տրէ ի ԺԳ. եւ Նոյեմբերի ԻԱ. եւ Քաղս եւ եբրայեցոց Ե. տաւն է ամենասուրբ Աստուածածնին, յորժամ երից ամաց ի տարան զնա ծընաւղք նորա ի տա ճարն Սողոմոնի եւ յանձնեցին ի սուրբ քահանայն Զաքարիա, եւ ան(ո)ւանի տաւնս այս Սրբութիւն սրբութեանց, վասնզի բնակեցաւ կոյս սուրբ ի սրբութիւն սրբութեանց։ Աւրհ. ԳԿ. զԵրգեցէքն...»։ ե. Թղ. 4բ. «Արեգի ԻԹ. եւ Ապրիլի Զ. եւ Նիսանի ԺԶ. նախատօնակ է Աւետեաց սուրբ Աստուածածնին Մարիամա(յ), զոր երկնային դասք հրեշտակացն տօնեցին։ Պատկերս ԱԿ. զԽորհուրդն անճառ...»։ զ. Թղ. 5ա. «Արեգի ամսոյ Հայոց Լ. եւ Ապրիլ Հռոմայեցւոց է. եւ Նիսան եբրայեցոց ի Ժէ. տաւն է ամենապայծառ սրբոհոյ Աստուածածնին Մարիամու, յորժամ հրեշտակապետն Գաբրիէլ երեք դասուք հրեշտակաւք ասէ ցնա. Ողջոյն ընդ քեզ...»։ է. Թղ. 8ա. «Տաւնացոյց եւ աւետարանացոյց եւ կարգաւորութիւն եւ հրահանգ տէրունական տաւնից, զոր եդեալ եւ սահմանեալ է սրբոյն Սահակայ հայրապետին, զոր առեալ ի նմանէ նախնիքն մեր հասուցին առ մեզ. Յունվարի Զ. ծնունդ է Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի. Աստուածայայտնութեան ճրագալուցի առաջի աւուրն առաջին կանոնագլուխն...»։ ը. Թղ. 18բ. «(Կանոն ջրօրհնեաց). Իսկ զկնի արձակման պատարագին սկսանին... շրկ. ԴԿ. Լոյս ի լուսոյ։ Եւ երթան ի ջուրըն խաչիւ եւ մոմեղինաւ եւ ամենայն զարդիւք...։ Եւ ապա տեառնագրէ զջուրն եւ իջուցանեն զխաչն ի մէջ եւ ասեն բարձր ձայնիւ. Աւրհնեսցի եւ սրբեսցի ջուրս այս նըշանաւ սուրբ խաչիւս եւ սուրբ մեռոնաւս եւ սուրբ աւետարանաւս յանուն...։ Եւ ապա եպիսկոպոսն արկանէ զսուրբ մեռոյնն խաչանըման ի ջուրն ասելով շրկ. ԴՁ. Որ յառաջագոյն, կամ Առաքելոյ աղաւնոյ։ Եւ ասեն տաղ. Ով զարմանալի։ Եւ սկսանին շարական եւ երթան դադարեն ի պատշաճաւոր տեղի, եւ կարդան խաչելութեան աւետարան եւ աւրհնեն զանդաստանն եւ զչորս կողմն աշխարհիս...։ Բայց ոմանք յառաջ քան ըզպատարագն աւրհնեն զջուրն, այլ նա եւս գովելի է, իսկ զկնի ճաշակման հացին՝ կարի անպատշան է»։ թ. Թղ. 48բ. «Ծաղկազարդի արմաւենեաց...։ Ով տաւնասէր եթէ կամիցիս դռնաբաց առնել այսպէս արայ. Զգենուն մի (ի) քահանայիցն եւ գայ յատեանն ի դուռն յեկեղեցւոյն եւ բարձր ձայնիւ ասէ. Աւրհնեալ եկեալ անուան Տեառն, աւրհնեալ որ գալոցդ ես..., քանզի կատարածի գալըստեան եւ դատաստանի աւուրն նշանակէ։ Եւ ասեն միաբան շարականս զայս. Շնորհեա մեզ տէր...։ Եւ քահանայն ասէ. Բացէք ինձ ըզդրունս ար.։ Եւ բացցէ զդուռն ձեռամբ, զի իշխանութիւն նորա կայ բայցելոյն եւ փակելոյն։ Եւ ժողովուրդն մըտանեն յեկեղեցին եւ ամենեքեան ցնծութեամբ ասեն շարականս զայս. Ջողորմութեան...»։ ժ. Թղ. 92ա. «Սրբոյ Զատկին գիշերն հսկումն է յարութեան...»։ ժա. Թղ. 118ա. «Պենտակոստէի գիշերն հըսկումն...»։ ժբ. Թղ. 160բ. «Փոխման Աստուածածնին գիշերն հսկումն է...»։ ժգ. Թղ. 186բ. «(Չորրորդ շաբաթ ըզկնի Խաչվերացին տօն է) Աւետարանչացն Մատթէոսի...։ Դարձեալ նոր նահատակացըն Յովաննէս հայրապետին եւ Սարգիս եպիսկոպոսի եւ Դաւթա(յ) կրօնաւորի, որ նըւիրակ առաքեցան Էջմիածնէն եւ նահատակեցան ի Կոստանտիանուպաւլիսի գըյխատմամբ սրբոյ, թուականիս հայոց ԶԾէ 2. Թղ. 204բ. «Խրատք իւղաբերից աւետարանաց»։ 3. Թղ. 207ա. «Կարգաւորութիւնք եկեղեցւոյ եւ արարողութիւն ժամատեղեաց, տեառն Ներսէսի հայոց կաթողիկոսին, զի ետ բերել եւ ի հռչակաւոր աստուածաբնակ եւ ի հրեշտակակրաւն սուրբ հարցն Մեծուխտից Մաքենեացն, եւ ամենայն յամենայնի կամաւք հաճեալ եւ հաւանեալ, զպակասութիւնն ելից եւ կարգեաց ամենայն Հայաստանեայց եկեղեցեաց (ե)ւ անջնջելի եւ հաստատուն աւանդ, առաջնորդութեամբ Հոգոյն Աստուծոյ, որ յաջողել զամենայն բարի յամենայ4. Թղ. 208ա. «Մեսեդի Ծրնընդեանն» (ԱՁ-ԴԿ)։ «Մեսեդի մարտիրոսացն ասա» (ԱՉ-ԴԿ)։ «Մեսեդի ապաշխարութեան (ԱՁԴԿ)։ Մեսեդի ճաշու պահոց (բշ-զշ)։ «Մեսեդի ճաշու Յարութեան» (ԱՉ-ԴԿ)։ «Ճաշու սաղմոս յինանց կաթողիկէ»։ 5 Թղ. 211բ. «Առաւօտու երգ պահոց» 6. Թղ. 213բ. «Խրատ ժամատեղեաց ըստ արեւելեան սահմանացն սկուածոց եւ ասութեան աղաւթիցն, զոր խնդրեալ սուրբ վարդապետին Յակոբայ Ղրիմեցին ի մեծ րաբունոյն Գրիգորէ Ղլաթեցոյ, եւ նա կատարեաց այսպէս, որ դասի որ աւուր լինի այս 7. Թղ. 215ա. «Վասն շարականաց թէ ով է ասացեալ»։ 8. Թղ. 218ա. «Թագաւորի սաղմոս ապաշխարութեան»։ «Թագաւորք մարտիրոսաց կարգաւ»։ 9. Թղ. 220բ. «(Ժամամուտք). Բշ. Գշ. Եշ. Որ ի հաւրէ առաքեցար...»։ 10. Թղ. 239ա. «Երգ պաշտման. Աշխարհ ամենայն, առ իս նայեցեալ» (սկ. Ա-Ք)։ 11. Թղ. 242բ. «Պաշտման է երգս. Առաւաւտ լուսոյ, արեգակն արդար» (սկ.

Content