8311262ՌԿԷ 1618։
բոլորգիր մաքուր։
11, իւրաքանչիւրը ունի 12 թուղթ, բացի առաջինէն՝ որ ունի 11 թղ.։
թուղթ։
ստուարաթուղթ, պատուած նուրբ կաշիով, հաւանաբար կազմուած ի Ս. Ղազար։
լաւ, մաքուր եւ անթերի։
Տէր Աստուածատուր քահանայ։
չունի։
երկու հատ։
եւ
երկու հատ (թղ. 2ա, 41ա)։
չունի։
միայն սկիզբը, թղ. 2ա, կարմիր եւ կապոյտ, կը պակսի գիծերու յստակութիւն եւ նրբութիւն։
թղ. 41ա, մեծութիւն՝ 5,5x1։
կարմիր։
թղ. 12բ-129ա, 130բ-131բ, ուր անվարժ ձեռք մը գրիչի փորձեր կամ անկապ նախադասութիւններ գրած է։
բնագրին գրչութեամբ. 1. Թղ. 122ա. «Փառք համագոյ ամենասուրբ Երրորդութեան Հօր եւ Որդոյ եւ Հոգոյն սրբոյ յաւիտեանս ամէն։ «Արդ աւարտումն եղեւ տառիս, որ կոչի Տօնացոյց եւ Աւետարանացոյց եւ Կարգաւորութիւն ժամակարգութեան հրահանգ եկեղեցոյ, սնուցիչ մանկանց Սիոնի, ձեռամբ բազմամեղ եւ անարժան Առաքել Բաբերդացոյ, ի խնդրոյ բարեմիտ եւ հեզահոգի Տէր Աստուածատուր քահանային, որ ստացաւ զսա ի արդար վաստակոց իւրոց, ի վայելումն անձին իւրոյ, ի թվին Ռ եւ ԿԷ (1618), Սեպտեմբեր ամսոյ Ը (8), օր երեքշաբթի կատարեցաւ, ի մայրաքաղաքս Կոստանդինուպօլիս, ի դուռն Յատրանայ, ի թաղն Կաֆայու, ի նահանգին սուրբ Նիկողայոսի Զըմիւռնացոյ հայրապետին. ամէն։ «Արդ աղաչեմ զամենեսեան որք հանդիպիք սորա կարդալով կամ օրինակելով կամ հարեւանցի տեսանելով, զաւելորդն բառնայք եւ զթերին լնոյք, զի ըստ առն եւ զօրութիւն իւր. մի բերան ողորմի ասէք ինձ անարժան Առաքելիս եւ ծնօղաց իմոց եւ ամենայն արեան մերձաւորաց իմոց, եւ վարպետին իմոյ Հիզանցի Տէր Մարտիրոս քաջ փիլիսոփային։ «Եւս առաւել հոգոյ եղբօրն իմոյ Տէր Յակոբ աբեղային, որ աւր ըստ օրէ կու մխիթարէր զմեզ հոգեւոր եւ մարմնաւոր ըմպելեօք ի վարանեալ տեղիս. վարձահատուցն ամենայնի տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս ըզփոխարէնն հատուցանէ աստ եւ ի հանդերձեալն. ամէն։ Եւ Աստուած ձեզ յիշողացդ եւ մեզ յիշեցելոցս ողորմեսցի Քրիստոս Աստուած, որ առատ է ի տուրս բարեաց, հատուցանէ վարձ ըստ գործոց իւրոց իւր միւսանգամ կրկնակի գալստեանն. ամէն։ Հայր մեր»։ Յետին դարու անվարժ նօտր գրչու2. Թղ. 128ա. «Մարտի ամսուն ԺԳ (13), թվին ՌՃԲ (1653), աւրն շաբաթ»։ 3. Թղ. 129բ. «Հոկտեմբերի Ի (20) պսակեցաք զԱն(ն)ան, ի յաւրն բ.շաբաթի, տաւնըն Ղուկիանոսի հարիւրապետին, թվին ՌՁԳ (1634) ծռազատկին տարին էր, բչ.ի Անաստասայ քահանային տաւն էր որ զպսակըն ի վար առաք»։ 4. Թղ. 129բ. «Թվին ՌՁԸ (1639) Նոյ(ե)նբերի անսոյն ԻԳ (23), աւրն բշ.ի պսակեցաք զՅակոբն, տաւն Ըստեփանոսի Հռոմայ հայրապետին էր»։ 5. Թղ. 130ա. «Թվին ՌՂԷ (1648), ունիս ամսուն ԺԱ (11) կիրակի իրիկուն, եղօ մեծ շարժ որ աշխարհս դողաց. Աստուած ի բարին առաջնորդէ ամէն մէկ։ Ան աւրն երթայ այլ իսկի չգայ թէ Յովանէսն ինչ բան արաւ»։ 6. Թղ. 130ա. «Թվ. ՌՃԸ.րն (1659) Փետրվարի 2 (6), մեծ շարժ եղեւ Ըստապօլ, որ... դուռճէր (?). ւ բազում ոճախներ..., զոր տէր Աստուած ի բարին առաջնորդէ»։
1791էն առաջ մտած է Մատեանդարան, որովհետեւ Հ. Մկրտիչ Աւգերեան տեսած եւ ցանկագրած է մայր ցուցակին մէջ։ Մատեանս է Տօնացոյց, կը հետեւի Բ. օրինակին (Ձեռ. թիւ 405, թղ. 130-219)։ Ունի հետեւեալ կարգը. 1. Թղ. ա. 2ա. «Աստուածայայտնութեան ճրագալուցին առաջին աւուրն գիշերն առաջի կանոնագլխին...»։ բ. Թղ. 15ա. «Ի Գալստեան որդոյն Աստուծոյ քառասնօրեայ ի տաճարն...»։ Աւելի ունի Անդաստանի երգերը. «Աւրհնեսցի եւ պահպանեսցի եւ նախախնամեալ պահեսցի արեւելեան կողմն աշխարհիս, զաթոռ սուրբ Լուսաւորչին ի նմա, այս նշանաւ սուրբ խաչիւս...։ Աւրհնեսցի... արեւմըտեան կողմն աշխարհիս թագաւորութիւն եւ իշխանութիւն քրիստոնէից ի նմա այս նշանաւ...։ Դառնան(յ) կրկին յարեւելս եւ ասէ. Ջօրութիւն աստուածային աջոյն պահեսցէ զկաթողիկոսն մեր զՏէր յայս անուն, յանուն Հօր...։ Զօրութիւն աստուածային աջոյն պահեսցէ զթագաւորն մեր յայս անուն յանուն Հօր...։ Ջօրութիւն աստուածային աջոյն պահեսցէ զքաղաքն մեր եւ զհաւատացեալ ժողովուրդս ի սմա այս նշանաւ...»։ Թղ. 17բ. «Պարտ է գիտել թէ այս աւուր խորհուրդ յեկեղեցւոջ ունի զտօնախմբութիւն. այլ վասն կրակավառութեան արտաքոյ շինոյ ելանեմք, վասն որոյ եւ ելանելն արտաքս պարտ է ամենեցունց ի ձեռս (մոմ) լուցեալ ունել, եւ յորժամ ընթեռնուն զաւետարան եւ զհուրն լուցանեն եւ պահպանեն խաչիւն։ Դարձեալ պարտ է դառնալ ամենեցունց յեկեղեցին նոյն լուցեալ լապտերօք եւ ասի ի մէջ եկեղեցոյն աւուրն շարագ. Թղ. 21ա. «Բուն Բարեկենդանի կիրակին, գիշերն փոխէ զձայնն ի ԴԿ. Առաջի կանոն...»։ դ. Թղ. 26բ. «Ծաղկազարդին գիշերն հսկումն է...»։ ե. Թղ. 28ա. «(Կանոն Դռնբացէքին). Մեծի Ծաղկազարդին երեկոյին զկնի Հայր գթածին միաբան յատեանն ելանեն ի դուռն եկեղեցոյ, մոմեղինօք եւ խնկօք, եւ դնի դուռն եկեղեցոյն, եւ սկսանին շարական ԲԿ. իմաստուն կու.»։ - Վերջ թղ. 30բ. «Եւ ամենեքին բարձրաձայն գոչեն. Կեցո տէր, տէր ողորմեա. եւ զկնի Աղ. Թագաւոր խա. եւ արձակին»։ զ. Թղ. 41ա. «Սուրբ Զատկի գիշերն հսկումն է...»։ է. Թղ. 58բ. «Պենտակոստէի գիշերն հրսկումն է...»։ ր. Թղ. 72ա. «(Զկնի Պենտակոստէին) եւթն կիրակին Վարդավառ է...»։ թ. Թղ. 80ա. «(Փոխումն) Սուրբ Աստուածածնի. գիշերն հսկումն է...»։ ժ. Թղ. 36բ. «Խաչվերացին գիշերն հըսկումն է...»։ Տօնացոյցի աւարտին իբր յաւելուած. ժա. Թղ. 106ա. «Սեպտեմբեր Ը. անփոփոխ տօն է Աստուածածնին ծննդեանն, Արհ. ԳԿ. Երգեցէք»։ ժբ. Թղ. 106բ. «Տանելն ի տանարն երեք ամաց զսուրբ Աստուածածինն. Աւրհ. ԳԿ. Գովեմք զհայր. իւր սարօքն»։ ժգ. Թղ. 107ա. «Յովհաննու ծնընդեանն. Աւրհ. ԱԿ. Արեգական...»։ 2. Թղ. 107բ-114ա. «Ժամամտերն կարգաւ ասա. Բշ. պահոց. Որ ի հօրէ առաքեցար...»։ 3. Թղ. 114ա. «Մեսեդիկ Ծննդեան»։ «Մեսեդիկ Յարութեան»։ «Մեսեդիկ մարտիրոսաց»։ «Մեսեդիկ ապաշխարութեան»։ «Մեսեդիկ նաշոյ պահոց»։ «Մեսեդիկ ճաշոյ Յարութեան»։ «Մեսեդիք աղուհացից»։ 4. Թղ. 115բ. «Առաւօտու երգ պահոց շաբաթու»։ «Առաւօտու երգ աւագ շաբաթու»։ 5. Թղ. 116բ. «Ալէլուք գիշերային Յարութեան»։ 7. Թղ. 117բ. «Աւետարանք բժշկութեան։ 8. Թղ. 117բ. «Երգ գիշերապաշտաման. Յիշեսցուք ի գիշերի զանուն քո Տէր...»։ 9. Թղ. 118բ. «Առաւօտ լուսոյ, արեգակն արդար, առ իս լոյս նայեաց» (սկ. Ա-Ք)։ 10. Թղ. 120բ. «(Տաղ Աստուածածնի). Աստուածածին մայր Քրիստոսի, տէր ողորմեա, իմ յոյսն դու յաւուր մեծի» (սկ. Ա-Ք)։ Բնագրէն տարբեր եւ նոր նոտր գրչութեամբ կան հետեւեալները. 11. Թղ. 123բ. «Աշխարհ ամենայն, առ իս նայեցեալ, ախտակից լերուք» (սկ. Ա-Ք)։ 12. Թղ. 125ա. «(Տաղ). Ես զիս դըրի հազար տարու, ղաֆիլ եկաւ օրըս մահու, կազատեն զիս յամէն բարու, կացէք բարով բարեկամներ» (30 տուն)։ 13. Թղ. 127բ. «Երից մանկանց ժամամուտն է. Որ ի վերայ քերովբէիցն հանգ14. Թղ. 1ա. «(Աղօթք հանգստեան), Փառք քեզ տէր Աստուած, որ պարգեւեցեր զօրս բարեաւ եւ խաղաղութեամբ անցուցանել...»։