917

ՊԱՏՄԱԳԻՐՔ ՀԱՅՈՑ ԽԶ

ԺԷ դար - ԺԷ դար

ID

Number

917

Old record number

1267

Title

ՊԱՏՄԱԳԻՐՔ ՀԱՅՈՑ ԽԶ

Start date

ԺԷ դար

End date

ԺԷ դար

Date details

Ժէ դար։

Copy place

Reference

Type

Number of pages

298

Dimension

12,5x19

Layout

միասիւն (8,5x14,5)։

Writing details

նոտր։

Codicology

Ա-ԺԳx12 (ԺԳ՝ 9 թղ.)։

Principal subject

Subject details

թուղթ։

Number of lines

26։

Binding

դրոշմանիշ շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ, դռնակով, աստառը մութ կապոյտ լաթ. ինկած են զոյգ փականքները։

State of preservation

բաւարար. կռնակի կողմը կաշին ցեցակեր եւ վնասուած։

Copyist

եւ այլ ծանօթութիւններ կը պակսին։

Owner

Commanditaire

Illuminator

Binder

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

երեք հատ, սեւ գրիչով բոչնագիր, պարզ եւ ճաշակաւոր։

Initials

կար միր։

Marginal illuminations

Images

եւ այլ զարդեր չունի։

Canon tables 1

Canon tables 2

Title text

Blank pages

Էջ 291-298։

Colophon

Informations

Պոլսէն Յակոբ Չէլէպի Տիւզեան նուիրած է Մատենադարանիս. ստացած ենք 6 Սեպտ. 1827ին։ Բովանդակութիւն. Ա. Վասն Կոստանդիանոսի թագաւորին, Բ. Յեսու Իշաւղխ, Գ. Մատթէոս Ուռհայեցի. Ա. Վասն Կոստանդիանոսի թագաւորին. 1. Էջ 1. «Վասըն Կոստանդիանոսի թագաւորին. Թագաւորն Հռովմա(յ) Կոստանդիանոս կռապաշտ էր եւ հրապուրեալ ի Մաքսիմինա(յ)է կնոջէն իւրմէ, որ էր թոռն Դիոկղիտիանոսի արքային, հալածէր զքրիստոնեայսն եւ բազում հաւատացեալս եսպան որ ոչ զոհէին կռոց»։ - Վերջ էջ 6. «Հանգեաւ խաղաղութեամբ ի Քրիստոս Յունվարի յերկուսն եւ է բարեխաւս առ Քրիստոս վասն անձանց մերոց, եւ Քրիստոսի փառք յաւիտեանս. ամէն»։ Բ. Յեսուայ Իշաւղխի, ի վերայ բնու2. Էջ 7. «Գիրք ի վերա(յ) բնութեան հանրական եւ մասնական, քահանայի ումեմն Իշաւղխ անուն Յեսու. Խնդիր վասն բնութեան այսպիսի արասցուք. յորժամ գոյացոյց Աստուած զէսս յոչէից, տեղի բնակութեան կազմեաց զաշխարհ, ձեղուամբ երկնից յաւրինեալ. եւ յորժամ գոյացաւ ի սմա մարդկան կենդանեաւքն, զի պաշտօն նմա հաստատեաց ի սրբել զսգայարանաց, խնդրեցաւ գործն Աստուծոյ, եւ տեսին զերկինս աստեղաւք զարդարեալ»։ - Վերջ էջ 26. «Եւ գայլն զի առաւել վնասակար է, ոչ ետ նմա Աստուած հոտավարութիւն, եւ զինչ ոչ է գտանել յարարածս, զի ոչ խնամէ բնութիւն ըստ իւրաքանչիւր պիտոյից եւ զգուշութեան»։ 3. Էջ 26. «Նորին ասացեալ վասն համոց. Յայտնի են եօթն. ա. փիթոթն, բ. թըթուն, գ. քաղցըն...»։ 4. Էջ 27. «Յաղագս գին եւ արբեցութեան հարցանէ. Զինչ է շահ գինւոյն եւ կամ զինչ է վնաս։ Պատասխան. չափաւորն ոչ է խոտելի ի սուրբ գրոց վասն բազում պատճառաց որ յայտ է ի վկայութեանցս. նախ զի...»։ Գ. Մատթէոս Ուռհայեցի, Պատմութիւն. 5. Էջ 32. «Իսկ ընդ յաւուրսն ընդ այնոսիկ եւ ի յամին Ն եւ Ա, եղեւ սով սաստիկ ի բազում տեղիս, բայց աշխարհն հարաւոյ եւ յերկիրն տաճկաց եղեւ նեղութիւն մեծ եւ առաւել քան զամենայն ի Միջագետս, եւ ի խստութենէ սովոյն տագնապ եւ տատանումն լինէր ի բազում տեղիս եւ ի հռչակաւոր մայրաքաղաքն Ուռհայ, զորս կանգնեաց Տիգրան արքայ Հայոց»։ - Վերջ էջ 291. «(Յ)այսմ ամի ելանէր աստղ մի գիսաւոր յարեւմուտս կոյս. էր ի յԱրեգ ամիս, եւ ագի նորա նուազ ցուցանէր զլոյսն իւր. եւ կացեալ նորա զաւուրս ժե եւ լինէր աներեւոյթ տեսողացս»։ Չունի ներքին բաժանումներ կամ թուահամարներու ստորաբաժանումը։ Պատմութիւնը կը մնայ կիսատ, հասնելով մինչեւ ՇԽԶ (1097) տարին. (հմմտ. «Պատմութիւն Մատթէոսի Ուռհայեցւոյ», տպ. Երուսաղէմ։ 1869, էջ 315)։

Content