826

ՏԱՂԱՐԱՆ ԽԱ

ԺԸ դար - ԺԸ դար

ID

Number

826

Old record number

1205

Title

ՏԱՂԱՐԱՆ ԽԱ

Start date

ԺԸ դար

End date

ԺԸ դար

Date details

ժԸ դար։

Copy place

Reference

Type

Number of pages

136

Dimension

7,5x10,5

Layout

միասիւն (5x8)։

Writing details

նօտր։

Codicology

21։

Principal subject

Subject details

թուղթ։

Number of lines

16։

Binding

արդի կաշեկազմ, ոսկեդրոշմ գիծերով. ներքին կողմէն ծածկուած է ԺԸ դարու յատուկ գունաւոր թուղթով։ Ինկած են զոյգ ականջները։

State of preservation

շատ լաւ։

Copyist

եւ այլ ծանօթութիւններ կը պակսին։

Owner

Commanditaire

Illuminator

Binder

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

բազմաթիւ, կարմրագոյն, նուրբ գրիչով գծուած, ստէպ թռչնագիր։

Initials

կարմիր։

Marginal illuminations

սակաւք, բոլորն ալ կարմրագոյն, նուրբ գրիչի արդիւնք. հաւանաբար անհատական գործածութեան համար ըլլալով՝ գծուած է մանր նկարներ սուրբի, կամ այլ խորհրդանշեր։

Images

թղ. 10բ, որ տպագիր է, 5,5x8 մեծութեամբ, կը ներկայացնէ սուրբ Թոմաս առաքեալ. տպագիրը գունաւորուած է։ Բացի նկարներէն կան զարդեր՝ գրութիւններու աւարտին, ծաղիկներ կամ այլ զարդեր։ Յատկանշական է թղ. 35ա, ուր խաչի մը թեւերուն մէջ կայ Մխիթարեան Միաբանութեան զինանշանին չորս տառերը Ո. Կ. Վ. Ա։

Canon tables 1

չկան։

Canon tables 2

թղ. 11ա։

Title text

եւ

Blank pages

թղ. 1ա-10ա, 66ա-73բ, 114ա-142բ, 145ա-150բ։

Colophon

Informations

կը պակսին։ Մատեանս է Տաղարան փոքրադիր, մաքրագիր եւ ընտիր, օրինակուած Մխիթարեան աշակերտէ մը։ Ունի հետեւեալ կարգը. 1. Թղ. 11ա. «ա. Տեառն Ներսէսի յիշատակարան Առակացն Սողոմոնի, զոր իւրովք ձեռօքն գրեաց. Աստուածեղէն հոգւովն իմա, խաղաղութեան անուն արքայ» (սկ. Ա-Ք)։ 2. Թղ. 13բ. «բ. Նորին բան ներբողական Տեառն Ներսէսի սրբոյ, խրատ ուսումնասիրաց մանկանց, ի դիմաց այբուբենից տառից, ոտանաւոր չափով. Այբն առաջին ըզքեզ տղայ, հանէ յիմաստն գերակայ» (սկ. Ա-Ք «Ներսէսի է»)։ 3. Թղ. 19ա. «գ. Թուղթք մխիթարական նորին սրբոյ Տեառն Ներսէսի Հայոց կաթողիկոսի, առ ոմն իշխան արեւելեան, վասն որդւոյ տարաժամ մեռանելոյ. Անտեսն 4 յոյս աստուածային, ըստ առաքելոյ անսուտ բանին» (սկ. Ա-Ք, ապա «Ներսէսի է»)։ 4. Թղ. 22ա. «դ. Նորին սրբոյ Տեառն Ներսէսի ասացեալ է ժողովող անուն. Սա մարգարէ աստուածաբան, ւիմաստուն յոյժ խոհական» (սկ. «Սողոմոն Ներսէսի բանս է»)։ 5. Թղ. 24բ. «ե. Անդրադարձութիւն տառից յիշատակի. Քաղցրագունիւ այս մաղթանօք, լցեալ հոգիս խաւար մտօք» (սկ. 6. Թղ. 27ա. «զ. Նորին սրբոյ Տեառն Ներսէսի տաղ առաքելոցն Քրիստոսի. Պաղատանօք Աստուածածնին, անապական եւ միշտ կուսին»։ 7. Թղ. 28ա. «է. Նորին սրբոյ Տեառն Ներսէսի տաղ հայրապետաց. Հայրապետաց հանուրց ազգին, վարդապետաց ուղիղ բա8. Թղ. 28բ. «ը. Նորին սրբոյ Տեառն Ներսէսի տաղ մարտիրոսաց. Մարտիրոսօքն աեթիւս անձին, որք վասն քո զարիւնս հե9. Թղ. 32ա. «թ. Նորին սրբոյ Տեառն Ներսէսի տաղ ճգնաւորաց. Ճգնաւորօքն անապատին, հետեւողաց կենաց ձայնին»։ 10. Թղ. 34ա. «Ժ. Տաղ նահատակութեան սրբոց Հռիփսիմեանց. Երջանիկ հոգիահրաշ, կոյսըդ մաքուր սուրբ Հռիփսիմէ»։ 11. Թղ. 35բ. «Ժա. Տեառն Ներսէսի սրբոյ եպիսկոպոսին բան խրատու ուսումնասիրաց մանկանց, ի դիմաց այբուբենից տառից, ոտանաւոր չափով. Այբն Աստուծոյ զքեզ մերձակայ, լինել խրատէ թէ հաւատա՛» (սկ. Ա-Ք, ապա «Ներսէս»)։ 12. Թղ. 45ա. «Ժբ. Նորին Ներսէսի ասացեալ. Աստուած անեղ անհասակայ, հայր գթութեանց ինձ ողորմեայ» (սկ. Ա-Ք)։ 13. Թղ. 47բ. «Ժգ. Նորին սրբոյ Տեառն Ներսէսի ասացեալ բան դրուատական ի վերայ որդւոյ սրբոյն Գրիգորի մերոյ Լուսաւորչի. Ի Նիկիա ժողով դարձեալ, Գրիգորիոսն կոչեցեալ»։ 14. Թղ. 50բ. «Ժդ. Նորին սրբոյ Տեաորն Ներսէսի տաղ կուսանաց. Կոյսքն մաքուր թագիւ պճնին, որք փեսայիդ սպասե15. Թղ. 51բ. «Ժե. Նորին սրբոյ Տեառն Ներսէսի բան հաւատոյ վասն եղելոց հայկական տառից չափերմամբ. Այբն անըսկիզբն ասէ զԱստուած, անեղ բնութիւն ոչ արարած» (սկ. Ա-Ք, «Ներսէսի է»)։ 16. Թղ. 56բ. «Ժզ. Սրբոյն Ներսէսի Շնորհալւոյ ասացեալ բան առ երկնաւոր զօրս հրեշտակաց. Արդ պաղատիմք առ հոգեղէնսդ, մեք որ տկարքս եւ հողեղէնքս»։ 17. Թղ. 63ա. «Ժէ. (Նորին սրբոյ Տեառն Ներսէսի առ մեծն Ներսէս). Սուրբ երջանիկ տէրդ Ներսէս, զքեզ տէր ընտրեաց ի յաշխարհէս»։ 18. Թղ. 64բ. «Ժը. Նորին սրբոյ Տեառն Ներսէսի ասացեալ տաղ մարգարէից. Հայցմամբ մաքուր որովայնին, Երեմիայ մարգարէին»։ 19. Թղ. 74ա, «(Ժթ. Տաղ Ծննդեան). ... Ունէր զգառն երկնային, աւետիս, անմահ գառին ընծայ բերին, աւետիս» (3 տուն. թուղթ պոկուած ըլլալով՝ մնացած են վերջին երեք տուները. կը յաջորդէ (Շարական Ծընընդէան). «Խորհուրդ մեծ եւ սքանչելի» (3 20. Թղ. 74բ. «ի. Տաղ Տեառնընդառաջին. Այսօր ցնծայ Երուսաղէմ, եւ զուարճացեալ պայծառանայ»։ 21. Թղ. 76ա. «իա. Տաղ Տեառնընդառաջին. Քրիստոս փառաց թագաւոր, այսօր եկեալ յընծայումն»։ 22. Թղ. 78ա. «իբ. Տաղ խաչելութեան Քրիստոսի. Աստուածածին կոյսըն Մարիամ, կայր առ խաչին իւրոյ միածնին»։ 23. Թղ. 30բ, «իգ. Տաղ Յարութեան Քրիստոսի. Եկեալ Մարիամ մագդաղենացին, այն առաւօտին միայն շաբաթին»։ 24. Թղ. 81բ. «իդ. Տաղ Յարութեան Քըրիստոսի. Սիաշաբաթ օր հանգըստեան, կանայքն եկին ի գերեզման»։ 25. Թղ. 83ա. «իե. Տաղ Յարութեան. Գոչէր հրեշտակն առ վիմին, վասն յարութեան Յիսուսին»։ 26. Թղ. 84բ. «իզ. Տաղ սուրբ Աստուածածնի. Ամէնօրհնեալ սրբուհի, դուստր Դաւթի արքայի»։ 27. Թղ. 85բ. «իէ. Տաղ սուրբ Աստուածածնի. Գեղգեղեալ գովեն զքեզ, գեղեցկաշէն տաճար ես» (սկ. «Գալուստի»)։ 28. Թղ. 87ա. «իը. Տաղ սուրբ Աստուածածնի. Խնկին ծառին նման ես, պտուղ դու քաղցրահամ ես»։ 29. Թղ. 88բ. «իթ. Տաղ սուրբ Աստուածածնի. Եղեալ հարսն անմահին, երկնաւոր արքային»։ 30. Թղ. 89բ. «լ. Տաղ Յօհաննու Մկրտչի. Յօհաննէս մեծ մարգարէ, երկրպագօղ յար31. Թղ. 92ա, «լա. Տաղ սրբոյն Ստեփաննոսի նախավկային. Գերագոյնք երկնից հիացան, յայտնեցաւ սուրբ նախավկայն»։ 32. Թղ. 93ա. «լբ. Տաղ մարտիրոսաց. Անմահ արքայդ, նահատակաց բաղդ, եւ պըսակդ զինուորաց»։ 33. Թղ. 94ա. «լգ. Տաղ սրբոյն Սարգսի. Վկայից հանդիսից, հրաշալի նեղութեանց»։ 34. Թղ. 95բ. «լդ. Տաղ խոստովանութեան. Գոռամ գոչեմ ի յայս ատեան, վասն մեղաց իմ զազրութեան» (սկ. «Գալուստ»)։ 35. Թղ. 97ա. «լե. Տաղ ի վերայ երկնային քաղաքին. Քաղաք ոսկեայ ապակւոյ նման, որոյ հիմնունքն երկոտասան»։ 36. Թղ. 98ա. «լզ. Երգ ի վերայ ինն դասուց հրեշտակաց. Անճառ անհասին հօրն անեղին, սուրբ սպասաւոր էք անմարմին»։ 37. Թղ. 99ա. «լէ. Ջերմեռանդ կրթութիւն սիրոյ առ ծնեալն Յիսուս. Քաղցրիկ Յիսուս, քաղցրիկ անուն, քաղցը կոյս Աստուածածին» (12 տուն)։ 38. Թղ. 100բ. «լր. Տաղ սրբոյ հօրն մերոյ Գրիգորի Լուսաւորչի. Գովեսցուք ցաքս փառաւորս, եւ զնախնիս հռչակաւորս» (15 39. Թղ. 103ա. «լթ. Երգ որ ասի յաւուր Ծաղկազարդի. Փառք գովութիւն եւ պատիւ րեղ, չեցի Թաղաւոր քրիստոս վերագնօղ» (7 40. Թղ. 104ա. «խ. Յունարէն երեքսըրբեան. Այիօս օթէօս, այիօս իսկիրօս, այիօս աթանաթօս»։ 41. Թղ. 104ա. «Խա. Երգ որ ասի յաւագ Ուրբաթի աւուրն. Ով ժողովուրդ իմ, քեզ զինչ արարի, ուր տրտմեցուցի» (3 տուն)։ 42. Թղ. 104բ. «խբ. Երգ որ ասի յաւագ Ուրբաթի աւուրն. Երգեա լեզու փառաւորի, ըզյաղթանակ պատերազմի» (10 տուն)։ 43. Թղ. 106ա. «խգ. Երգ. Ես նախ ընթացայ միշտ առաջի քո, սեամբ ամպոյ իմոյ» (5 տուն)։ 44. Թղ. 106բ. «Խդ. Երգ որ ասի յօր մոխրոցի. Փոխեսցուք զհանդերձս ի մոխիր եւ ի քուրց» (5 տուն)։ 45. Թղ. 107բ. «Խե. Տաղ որ ասի ի նրագալուցի Յարութեան. Դասք հրեշտակաց ուրախանան, սուրբ զուարթունք ընդ մեզ խընդան» (5 տուն)։ 46. Թղ. 109ա. «Խզ. Շարական Որդւոց եւ Թոռանց սրբոյն Գրիգորի Լուսաւորչին. Աստուածային հաւատոյ հարցըն սրբոց»։ 47. Թղ. 110ա. «(Քարոզ ջրօրհնեաց). Աստուած մեծ հըզօր եւ սքանչելագործ զօրութիւն» (11 տուն)։ 48. Թղ. 112ա. «(Երգ ձեռնադրութեան). Աստուածային եւ երկնաւոր շնորհ, որ միշտ լնուս զպէտս»։ 49. Թղ. 112բ. «Եւ եղանակաւ ասեն ըզյորդորակ տաղս (ձեռնադրութեան). Ով անմահ հաց կենաց մեզ տուար տէր Յիսուս» (10 30. Թղ. 143ա-144բ. «Յանգ տաղից»։

Content