1595
2488
Էջ 8. Գրչին նախագաղափարի. «Յիշեցէք ի Քրիստոս զստացօղ գրոցս զՎարդան վարդապետն Բաղիշեցին, եւ զիւր աշակերտն զԱբրահամ վարդապետն, եւ զՊօղոս Գաւըոցի գրիչս, ոտիցդ հող եմ»։
Մատեանս կը բաղկանայ 93 շեղագիր էջերէ, ընդօրինակուած Հ. Մինաս Վրդ. Բժըշկեանի գրիչով։ Օգտագործած Ձեռագրին մասին կու տայ սա ծանօթութիւնը. «Գաղափար Զգօն գրոցս, որ գտանի ի գրքատան Աստուածածնայ եկեղեցւոյն հայոց, որ ի Ղարասու, է միջնադիր, բոլորգիր, ընտիր եւ զգուշութեամբ գրեալ, զորոյ քանի մի թուղթս ի սկիզբն ըստ վերին ծայրիցն կրծեալ է մուկն, զոր անցուցի յայս շղագիր օրինակ ձեռամբ իմով, ըստ ամենայն որպիսութեան, զվրիպանս եւ զչակերտս իսկ նոյնօրինակ գրելով, միայն կետադրութեամբ նշանակել կամեցաք թէ այս ինչ վրիպանք գիտութեամբ այսպէս գրեալ են ըստ օրինակին։ Յամի Տեառն 1821, ի Մայիսի, ի Ղարասու. Հ. Մինաս»։ Նախագաղափար օրինակը հաւանաբար ըլլայ Ժէ դարուն, որովհետեւ կայ Վարդան Բաղիշեցիի անունը եւ միասին կը յիշուի գրչին անունը. անկարելի չէ որ ըլլայ աւելի հին, եւ Վարդան Բաղիշեցի իր բարի սովորութեան համաձայն նորոգած ըլլայ, թողլով Յիշատակագրութիւնը (տե՛ս ստորեւ)։ Կու տանք օրինակութեանս բովանդակութիւնը, փակագիծի մէջ ամբողջացնելով թերի մկնակեր մասերը. 1. Էջ 1. «Խօսք սրբոյն Յակ(ոբայ Մծ)բին քաղաքի եպիսկոպոսի, սրբոյն Գրիգորի Պարթեւեան տոհմին, Յաղագս օրինակաց հաւատոց, առ ի զգայութիւն պասքութեան ծարաւելոց կատարեցաւ, վասն հաւատոց օրինակի սիրոյ ի բանն Տեառն աւրինակ հաւատոց. Բայց քեզ սիրելի իմ, հարց եւ խնդիրս ողջոյն ետու բերել վասն կարօտու(թեան իմոյ, որ է ինձ առ) ի քէն հարցանել խնդրուածաց...»։ 2. Անդ. «Ա. Զթուղթ հրովար(տակի քո ընկալայ ես,) եւ իբրեւ ընթերցայ զ(նա, յոյժ) ուրախ եղէ, զի ածեր զխորհուրդս...»։ 3. Էջ 9. «Բ. Վասն հաւատոյ ի բան Տեառըն. Հաւանութեամբ ամենայն օրէնքն եւ մարգարէքն յերկուս պատուիրանս կախեալ 4. Էջ 18. «Գ. Օրինակ հաւատոյ պահոց, Ընտրեալ են պահք սուրբք որ առաջի Աստուծոյ, որ ի պահեստի են իբրեւ զգանձս յեր5. Էջ 27. «Դ. Վասն սրբոյ աղօթից. Սրբութեան սրտի աղօթք առաւել քան զամենայն աղօթս որ ի ձայն բարձր բարբառէ ոք, եւ լռութիւն խառնեալ...»։ 6. Էջ 38. «Ե. Օրինակ պատերազմի. Այս հոգք խորհրդեան ինձ անկաւ յայսմ ժամանակի, վասն խռով շարժման...»։ - Վերջ էջ 50. «Կատարեցաւ օրինակ ուխտաւորաց, որ է օրինակ վասն ապաշխարողաց»։ 7. Էջ 51. Անխորագիր. «Զ. Յիրաւի է բանս այս զոր ասեմ եւ ամենայն ընդունելութեան արժանի է...» 8. Էջ 67. Անխորագիր. «Է. Անպարտ մի միայն է յամենայն ծնունդս որ զմարմին զգեցեալ են տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս...»։ 9. Էջ 77. «Ը. Կատարեցաւ վասն յարութեան մեռելոց. Հակառակութիւնք հանապազ վասն այսը լինին, որ այսր լինին, զիարդ, ասեն, յառնեն մեռեալք...»։ 10. Էջ 86. «Թ. Վասն խոնարհութեան. Բարւոք է խոնարհութիւն յամենայն ժամ, եւ յամենայն նեղութեանց ապրեցուցանէ զայնոսիկ որ մերձենան առ նա...»։ -Վերջ