7971371ՌՂ - 1641։
բոլորգիր։
18։
թուղթ։
դրոշմանիշ մութ շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ, աստառը նուրբ դեղին մետաքս, սրնագոյն եւ կապոյտ գիծերով։ Փակելու կաշին եւ երկու ականջները ինկած են։
ենթարկուած է նորոգութեան, յատկապէս կռնակի կողմը, որ նոր կաշիով ամրացած է. այս առիթով է որ հաւանաբար վերջին թերթը փոխադրուած է առջեւ, որով անկանոն են թերթահամարները։ Կողքը ձեռագրին միացած է երկու թելով, եւ կռնակի կողմէն ցեցակեր է։ Թուղթ կը պակսի ընդ մէջ թղ. 31-32, 36-37։
չունի։
տաղերուն առաջին տառերը, հանգուցագիր, կարմիր եւ սեւ գոյներով։
կարմիր են։
եւ այլ զարդեր չկան։
եւ
թղ. 1ա-բ, 8ա-բ։
բնագրին՝ բղ. 213բ։ 233բ, իսկ թղ. 186ա «զգծողս յիշեա». տարբեր գրչութեամբ՝ թղ. 235բ։
Հ. Ներսէս վրդ. Սարգիսեան ստացած է 1843-1850 տարիներուն։ Մատեանս է Տաղարան, ունի հետեւեալ բովանդակութիւնը. 1. Թղ. 2ա-5ա. Բժշկարանի մասն. Ձեռագրին բնագրէն տարբեր նօտր եւ անվարժ գրչութեամբ գրի առնուած են զանազան դեղագրեր. «Ամենայն ցաւոց եւ քամո(յ) որ ի ձեռքն եւ ոտքն լինի, դեղն այս է. բճ (200) տրամ զէթ եաղի եւ առ 8 (100) տրամ մոզտաքի ձութ, լից ձէթն շիշէ մի»։ 2. Թղ. 5բ. Յանկ Տաղարանիս. «Նախ եւ առաջին սկիզբն Տաղ(արանիս). ա. Աւրհնեսցուք մեք միաբան զհա.։ բ. Խաղող զքեզ գովել պիտի բոլոր»։ - Գերջթղ. 7բ. «4. Ալ խարհացոյցս է գովական եւ պիտանի, զբոլոր աշխարհս յինքեան ունի. է ցուցանէ եւ 3. Թղ. 9ա. «(Ա)յս է Աշխարհացոյց [Վարդանայ վարդապետի). նա)խ քան զամենայն խնդրեսցուք (եղեալքս) զէն եւ ապա զի նմանէ եղ(եալս)»։ - Վերջ թղ. 31ա. «Այս են թագաւորաց անւանք պարթեւաց հայոց. ա. Հրաչէ, բ. Տիգրան, (...), իէ. Ավրամշապուհ, իր. Արտաշէս։ Այս են թագաւորութիւնք հայոց վերջինք, որ են՝ Բագրատունիք, որ Անի քաղաք թագաւորացն. ա. Աշոտ որդի, բ. Սըմբատ, (...), ժա. Գագիկ, ժբ. Դաւիթ, յաւիտեանս ամէն»։ Թուղթի վերի մասէն հատուած մը պատռած ըլլալով՝ բնագրին առաջին բառերը կը պակսին, ինչ որ փակագիծով ամբողջացուցինք։ Բնագիրս միջանկեալ ալ ունի պակաս թուղթեր։ Ձեռագրիս ցանկին համաձայն, Աշխարհացոյցը պէտք էր գտնուիլ Տաղարանին վերջաւորութեան. հաւանաբար նորոգողին կողմէ փոխադրուած է սկիզբը։ 4. Թղ. 32ա. «(ա. Տաղ. Աւրհնեսցուք մեք միաբան)»։ Աշխարհացոյցին եւ Տաղարանին միջանկեալ թուղթ ինկած ըլլալով, կը պակսի Տաղին առաջին մասը եւ կը սկսի։ «Վարդապետն արարածոց, աւրհնէ ըզձեզ զամենեսին, ըզքահանայքըդ հաւասար եւ զժողովուրդքտ ի միասին» (սկ. «Վարդապետի»)։ 5. Թղ. 32բ. «բ. Գովասանութիւն խաղողոյ բաժակի եւ վասն ուրախութեան. Խաղող ըզքեզ գովել պիտի, բոլոր պըտղովտ ես հաւասար» (16 տուն)։ 6. Թղ. 34բ. «գ. Տաղ վասն ուրախութեան սեղանոյ. Աստուած զայս տունըս շէն պալէ,շքազում բարեաւք զինք զարդարէ» (սկ. 7. Թղ. 35բ. «դ. Տաղ հարսանեաց եւ ուրախութեան. Նախ աւրհնեմք զաստուածութիւն, որ ստեղծ զհրեշտակս ի լուսոյն, զԱդամ արար ի հողոյ» (սկ. «Նաղաշ սարկա» եւ 7 տուն, ու կը մնայ կիսատ՝ թուղթի անկումով։ Ամբողջութեամբ կը պակսի նաեւ յաջորդ Տաղը, որ ցանկին համաձայն կը սկսի «ե. Ամենազաւր տէր թագաւոր»։ 8. Թղ. 37ա. «(զ. Տաղ. Ադամ ստեղծաւղ եկեալ յիւր.)»։ Թուղթ ինկած ըլլալով՝ կը պակսի տաղիս առաջին մասը, որու սկբնաւորութիւնը առինք ձեռագրիս ցանկէն։ Տաղէն մնացած են վերջին երեք տուները։ «Քաղցր եւ բարերարն Աստուած որ զՆոյ ստեղծեաց»։ 9. Թղ. 37բ. «է. Յորժամ ելաւ Ադամ ի դրախտէն, լայր եւ աղաղակէր ընդդէմ սերո(վբէից). Ադամ նստել դուռըն դրախտին, լայր եւ ձայնէր ողորմագին» (14 տուն)։ 10. Թղ. 38բ. «ը. Տաղ Ադամայ եւ տնաւրէնութեան. Աստուած անեղ անպարագիծ, բանն ի Հաւրէ յառաջ ծընեալ, լոյս եւ արքայ» (սկ. Ա-Ք)։ 11. Թղ. 40ա. «թ. Տաղ Աւետեաց հրեշտակապետին Մարիամայ եւ ծնընդեան կուսին եւ սնընդ(եան). Աւրհնեալ հայր երկնաւոր ծընաւղ միածնին, գովեալ որդին անճառ ծընունդ ծոցածին, բարեբանեալ հոգին փառակից նոցին» (20 տուն)։ ա. «Վասն Յովակիմայ եւ Աննայի աւետմանն. Եղեւ այր մի արդար որդոցըն Յուդայ» (10 տուն)։ բ. «Վասն ծրնընդեան կուսին Մարիամու. Եւթըն ամսոյ սուրբ կոյսն տըղայ ծընանի» (10 տուն)։ գ. «Վասն տալոյն զսուրբ կոյսն Յովսեփի. Առեալ Յովսէփ տարաւ զկոյսըն» (10 դ. «Պատասխանէ կոյսն հրեշտակապե(տին). Յորժամ լուաւ սուրբ կոյսն զբանն ի հրեշտակէ» (11 տուն)։ ե. «Պատասխանեալ հրեշտակապետին Գաբրիէյի առ կոյսն Մարիամ. Պատասխանեալ կուսին հրեշտակն երկնաւոր» (10 տուն)։ զ. «Պատասխանէ սուրբ կոյսն հրեշտակապետի Գաբր(իէլի). Յայնժամ ասաց սուրբ կոյսն մեծի զուարթնոյն» (10 տուն)։ է-թ. «Եւ ասէ հրեշտակապետն այսպէս. Դարձեալ պետըն հրեղէն պատասխանի տայ կուսին Մարիամու» (20 տուն)։ ժ. «Վասն հարցանելոյն Յովսեփայ եւ կամէր արձակել զՄարիամ. Յայնժամ դարձաւ սուրբ կոյսն ի տունն» (10 տուն)։ ժա. «Պատասխանեալ Մարիամ Յովսեփայ. Յայնժամ խոնարհութեամբ պատասխան առնէ» (10 տուն)։ ժբ. «Դարձեալ Յովսէփ ասէ ի Մարիամ. Դարձեալ խօսի Յովսէփ ի Մարիամ» (23 12. Թղ. 59ա. «Ժ. Պատմութիւն ծնընդեան եւ սրնընդեան սուրբ հայրապետին Ներսէսի, Առաքել վարդապետէ. Աւրհնեալ անուն անճառ Աստուծոյ մեծին Հաւր եւ Որդոյ, Հոգոյ նոցին փառակցին» (92 տուն)։ 13. Թղ. 71ա. «Ժա. Ողբ ի վերա(յ) մանկանցն որ գերի տարան ի քաղաքն Ը(ս)տամպաւլ (յամի Տեառն 1531). Անեղ բնութիւն Աստուած Հայր ամենակալ, եւ Որդին միածին ի նմանէ ծընեալ» (29 տուն)։ 14. Թղ. 74բ. «Ժբ. Տաղ սիրոյ եւ ուրախութեան. Այբէն մինչեւ ի քէն գանկատ անեմ ես, բարեւ յէր չես ի տար, սուտ խռովել ես» (սկ. Ա-Ք)։ 15. Թղ. 76ա. «Ժգ. Գրիգոր կաթուղիկոսի ասացեալ է վասն սիրոյ եւ ուրախութեան. Աստուած աննկար պատկեր (յ)աւրինեալ ի յարարողէն» (սկ. Ա-Ք)։ 16. Թղ. 78ա, «Ժդ. Նորին Գրիգորի ասացեալ վասն ուրախութեան. Արեգակնափայլ գեղով լի լուսին ի տասն ու հընկէ» (15 17. Թղ. 79բ. «Ժե. Ոտանաւոր մասն Կանանց խաբէութեան, ամենայն մարդոյ աւգ(տակար, Ստեփանոսի Կեղեցւոյ ասացեալ). Փառք քեզ թագաւոր փառաց, մի՛ թողուր զստեղծուածդ ի ձեռաց» (17 տուն)։ 18. Թղ. 81ա. «Ժզ. Տաղ նոյն Նախաշ վարդապետէ ասացեալ. Անցանէ մեծութիւն եւ փառք աշխարհիս» (սկ. Ա-Ք եւ 4 տուն)։ 19. Թղ. 84ա. «Ժէ. Նորին հոգոյ ասացեալ. Ամենայն փառք մարդոյ դատարկ եւ ունայն, զայս պատմէ հոգով շնորհօք լիական» (սկ. Ա-Ք)։ 20. Թղ. 86բ. «Ժը. Խրատք հոգեւորք Յոհաննէս վարդապետէ ասացեալ. Յամենայն մեղաց ի զատ դու կացիր, եւ յաւրէնս աստուածայինըս միշտ մաւտեցիր» (սկ. «Յոհանիսի է» եւ 4 տուն)։ 21. Թղ. 88բ. «Ժթ. Տաղ Յարութեան Քըրիստոսի ասայ. Դասքըն հրէական էին պահապան սուրբ գերեզմանին, որ եդաւ մարմինն աննման» (22 տուն)։ 22. Թղ. 90ա. «ի. Տաղ Յովաննու գլխատմանն (Յովհաննու Թուլկուրանցւոյ ասացեալ). Յորժամ կամէր Հայրըն գըթած, զազատութիւն ազգի մարդկան» (27 տուն)։ 23. Թղ. 93ա. «իա. Տաղ Յովնանու մարգարէին. Յունան քարոզըն Նինւէին, որ աւրինակ էր Քրիստոսին» (10 տուն)։ 24. Թղ. 94ա. «իբ. Տաղ եւ գովասանք աղօթից. Աւրհնեալ անուն անմահ սուրբ թագաւորին, Յիսուսի Քրիստոսի որդոյն միածնին» (սկ. «Այս Առաքել վա»)։ 25. Թղ. 95ա. «իգ. Տաղ Աստուածածնի ասացեալ. Տունկ անմահութեան բողբոջեցար սուրբ կոյս» (սկ. «Տէր Առաքեալ»)։ 26. Թղ. 96ա. «իդ. Տաղ պարսկի (իմա՛ պասէքի) սրբոյ զատկին. Յերեկոյի հինգշաբաթին, ի պարսկայի հնոյ զատկի, եկեալ մերոյ կենարարին» (7 տուն)։ 27. Թղ. 97ա. «իե. Տաղ ողորմութեան (Առաքել վարդապետի ասացեալ). Քան զամենայն գործըս բարեաց, ողորմութիւն է պատուական» (16 տուն)։ 28. Թղ. 98բ. «իզ. Տաղ վասն ողորմութեան. Ի սկըզբանէ Քրիստոս յաւետարանին, երանի տայ նոցա որ խոնարհ լինին» (սկ. «Ի Յովասափէ բանս»)։ 29. Թղ. 100ա. «իէ. Տաղ Կիրակո(սի) եւ մօրն. Սուրբն Յուղիտայ դուստըր մեծաց զարմ եւ զաւակ թագաւորաց» (19 տուն)։ 30. Թղ. 102ա. «իր. Ոտանաւոր վասն տումարական արուեստին թէ ուստի ըսկըսաւ տումարն, եւ քննումն լրմանց, Յովասափ Սեբաստացոյ ասացեալ. Փառք տանք եւ գոհութիւն առ Հայր եւ Որդին, աւրհնաբանեմք ըզշնորհս Հոգոյն ճշմարտին» (17 տուն)։ 31. Թղ. 104բ. «իթ. Տաղ հոգոյ ասացեալ է Տաթեւացոյ Գրիգոր վարդապետէ. Եղբայրք խաւսիմ բան մի կատար, թէ մարդ ինչոյ է աւրինակ» (10 տուն)։ 32. Թղ. 105բ. «լ. Ոտանաւոր զոր ասացեալ է ի յԱբրահամէ ի վերայ Կոստանդինուպաւլսին, յորժամ էառ աւսմանցին. Յինըն հարիւր ւերկու թըւին, դառն եւ վատ ժամանակին» (98 տուն)։ 33. Թղ. 115բ. «լա. Ֆըրկան ասացեալ զայս տա(ղ). Կուզես որ ազիս կենաս, որ ամէն մարդ ըզքեզ սիրէ» (24 տուն)։ 34. Թղ. 117բ. «լբ. Տաղ սիրոյ եւ ուրախութեան Ղազար(ու ասացեալ). Ծով աչք ամ քանի նայիս խոլոռով, գաս նըստի զաչերտ ածես ղընճերով» (24 տուն)։ 35. Թղ. 120ա. «լգ. Տաղ վասն ուրաԽութեան (Գրիգորի Աղթամարցւոյ). Մա քուր պատկերով նման հրեշտակի, անգին մարգարիտ յեռեալ ընդ ոսկի» (17 տուն)։ 36. Թղ. 122բ. «լդ. Այլ տաղ սիրոյ եւ ուր(ախութեան). Մեր տէրն է բազմեր ի բարձր աթոռին, յաջովն յաւրիներ է ըզպատկեր քոյին» (15 տուն)։ 37. Թղ. 124բ. «լե. Նորին Գրիգորի Ախթամարցոյ. Դու դրախտ յեդեմայ տընկեալ յանեղէն, ի յելս արեւու տեղիք լուսեղէն» (19 38. Թղ. 126բ. «լզ. Տաղ սիրոյ (Գրիգորիսի Աղթամարցւոյ ասացեալ). Դու ես արեգակ լուսին ի լրման, չիկայ քեզ նման ի յորդիս մարդկան» (20 տուն)։ 39. Թղ. 129բ. «լէ. Տաղ վասն կնքահաւր եւ իւր սանի. Աստուած աւգնէ այս կնքահաւրս եւ իւր սանին» (սկ. Ա-Ք)։ 40. Թղ. 130բ. «լր. Գրիգորի Նարեկացոյն ասացեալ (Յովհաննու Թուլկուրանցւոյ ասացեալ). Գեղմն կայր Նարեկ կասեն իւր աթոռն էր վարդապետին» (25 տուն)։ 41. Թղ. 133ա. «լթ. Այլ տաղ քաջ Լիպարիտին (Յովհաննու Թուլկուրանցւոյ ասացեալ). ՅԱստուծոյ անուն աւրհնեալ, որ անըսկիզբն եւ անվախճան, որ ետուր ուժ Լիպարտին, եւ զաւրացոյց իւր սուրբ ծառայն» (27 տուն)։ 42. Թղ. 136ա. «Խ. Ոտանաւոր ի Վրդանէս վարդապետէ ասացեալ վասն ումեմն մեծատան որ ունէր քարոզգիրք մեկնիչ մի արարածոց ոսկիապատ եւ գեղեցիկ, ոչ գիտէր կարդալ եւ ոչ տայր այլոց կարդալու. Մէկ մարդ մի ճրագ վառեր, ի բարձր տեղի էր դըրեր, մէկ մի խիստ յիմար եղեր, ճըրագն ի վայր էր առեր» (50 տուն)։ 43. Թղ. 140բ. «խա. Տաղ գեղեցիկ եւ ազնիւ. Փիղանէ պաշլատրմ պուլպուլլէր կիպի, վարդն է նստեր ի բարձր որպէս թագուհի» (10 տուն)։ 44. Թղ. 142ա. «Խբ. Տաղ գե(ղեցիկ) գարնան պլպուլի եւ վարդի. Յորժամ եղեւ գարուն, եկ պուլպուլն այգին, տեսեալ ըզթուփըն վարդին, ունայն ի նըմին» (48 45. Թղ. 148բ. «Խգ. Ողբ ի Ներսէս վարդապետէ. Երկինքն ու գետինքն եղբայրք, աճափ որքան զորն աւելի, զերկնից բարձրութիւնն ասեմ, նայ գետնին պըտուղն աւելի» (18 տուն)։ 46. Թղ. 150բ. «խդ. Տաղ վասն ուրախութեան. Գայլն ու առջն ու աղւէսուկն են պարիշեր, հօրեղբօր եւ քվերորդիք էին եղեր» (10 տուն)։ 47. Թղ. 152ա. «խե. Տաղ վասն ուրախութեան. Էշ մունէաք խիստ ի յօրաց, յանկարծակի եղեւ կորած» (8 տուն)։ 48. Թղ. 153ա. «Խզ. Նախատինք պէյնամազ մարդոյ. Պէյնամազ իթտէն կէրիտըր, ճիհաննամ աւնըն կյերի տուր» (23 տուն)։ 49. Թղ. 154բ. «խէ. Ողբ գեղեցիկ եւ ազնիւ վասն ուրախութեան (յամի Տեառն 1577). Աւրհնեալ անմահ թագաւոր, դու միայն հզօր զօրաւոր, որդիտ ընդ հօր միաւոր, եւ հոգոյդ բըղումն ահաւոր» (41 տուն)։ 50. Թղ. 158բ. «խր. Պատմութիւն սրբոյն Գրիգորի (Առաքելի ասացեալ). Ի լեառն Սեպուհոյ Գրիգոր աղաւթէր, եւ հրեշտակաց դասուց խաւսակից լինէր» (11 տուն)։ 51. Թղ. 160ա. «Խթ. Ողբ ի վերայ ուրախութեան հոգոյ. Յորժամ Գաբրիէլ գոչէ եւ (յ)առնեն մեռեալքն ի հողոյն, կէսքն լուսափայլ առնեն» (18 տուն)։ 52. Թղ. 162ա. «ծ. Տաղ Աստուածածնին ասացեալ. Սուրբ Աստուածածնին տօնին, որ իջաւ արծիւն ի քարին» (21 տուն)։ 53. Թղ. 163ա. «ծա. Հայերէն վասն ուրախութեան. Ծառ նարընճենի ես դուն, քեզ հազար անուն կու պիտի» (54 տուն)։ 54. Թղ. 172ա. «ծբ. Տաղ Աստուածատուր նահատակին ի Կաֆայցի Գրիգոր վարդապետէ ասացեալ (յամի Տեառն 1488). Լուսն անճառական բանն անեղական, կենդանի փառաց թագաւոր անմահ ւանվախճան» (սկ. «Լոյս մարտիրոս Ածատուրի» եւ 15 տուն)։ 55. Թղ. 174բ. «ծգ. Նորին տաղ Առաքել վարդապետէ ասացեալ. Եղբայր ինձ միտ դիր եւ լսէ, հոգոյ ականջդ ի բաց պահէ, զչարիքն քո յիչումն ածէ, զղջանալով ապաշխարէ» (31 56. Թղ. 177բ. «ծդ. Դարձեալ հայերէն. Աշխարհիս սահմանն է հանց հետ լցւի ու հետ թերանայ, կու թեթեւցնէ զիւր բեռն որով գայ շալկել կարնայ» (40 տուն)։ 57. Թղ. 181բ. «ծե. Տաղ Յովանէսի ասացեալ է վասն հոգոյ. Քեզ հոգեւոր խրատ մի տամ, է անպիտան անձն իմ լսէ, զէտ պտղաբեր ծառի արմատ, ի սրտիտ մէջն պատրուսէ» (10 տուն)։ 58. Թղ. 182բ. «5զ. Տաղ վասն հոգոյ. Ճըրագ մարմնոյս է իմ խաւար, ակըն հոգոյս դարձեալ է չար» (11 տուն)։ 59. Թղ. 183բ. «ծէ. Յորդորակ է գեղեցիկ. Քանքարթաքոյց եմ անարժան, ծառայ եմ չար եւ անպիտան» (5 տուն)։ 60. Թղ. 184ա. «ծը. Տաղ ի վերայ Կաֆայ քաղաքին վասն ուրախութեան. Աստուած թող շէն պահէ զԿածայ, բոլոր պարիսպն որ ի նմայ կայ» (սկ. Ա-Ք)։ 61. Թղ. 185ա. «ծթ. Տաղ վասն ուրախութեան Կաֆայ քաղաքի Ստեփանոս իրից(ու). Կաֆայ քաղաք նման դրախտի, յԵրուսաղէմ սուրբ քաղաքի, մեծ Հռոմայ ւԸստամպաւլի» (10 տուն)։ 62. Թղ. 186ա. «կ. Ողբ տաճիկ բառով ասայ. Կէլըն պաւկուն զարտաշլարում, սիզա ղլայըզ պէնում իչուն» (8 տուն)։ 63. Թղ. 187ա. «կա. Տաղ Թուխաթցի մղտեսի (Թաթոսի) ասացեալ. Հախթալատան տիլէ կիմպու պէն պու աւրմանէ կիրմիշըմ» (11 տուն)։ 64. Թղ. 188ա. «կբ. Տաղ մահտեսի Թուխաթցի (Թաթոսի ասացեալ). Իլահի արզանի ղըլսան պէնի» (5 տւն)։ 65. Թղ. 188բ. «կգ. Թաթոսի ասացեալ. Յաճայիփ կեաւրէիմ տէրիսէն» (7 տուն)։ 66. Թղ. 189բ. «կդ. Նորին ասացեալ է. Քիմ սանուն կօնկլին ըխմայ» (5 տուն)։ 67. Թղ. 190ա. «կե. Տաղ վասն հայոց թագաւորաց հոգոյ (Նաղաշի ասացեալ). Երազ է ու սուտ եղբայրք աշխարհիս բաներն է ի լման, ուր են թագաւորք ւիշխանք պարոնայք սուլթան ու խան» (14 տուն)։ 68. Թղ. 191ա. «կզ. Ողբ ի վերայ հայոց թագաւորաց. Սուտ եւ անցաւոր աշխարհ, ուր են մեր իշխանքն յամենայն, հզաւր մեծ ծրդատ արքայն» (7 տուն)։ 69. Թղ. 191բ. «կէ. Տաղ Յակոբայ Մեծբնայ հայրապետին, Առաքել վարդապետէ. Անճառ միածին Հօր երկնաւորին, ընտրեալ ի յերկրէ սուրբ Յակոբ քրովբէ մարմնային» (սկ. «Առաքել վարդապետի»)։ 70. Թղ. 193ա. «կը. Տաղ Ծնընդեան եւ Մկրտութեան Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ. Հրճւիմք այսօր մեք հոգեպէս, տաւնիւ մաքուր սուրբ կուսական» (9 տուն)։ 71. Թղ. 194բ. «կթ. Տաղ Տեառն փառաց. Քրիստոս փառաց թագաւորն այսօր եկեալ յընծայում, կատարելով նա զօրէնս քառասնաւրեա(յ) գալըստեամբ»։ 72. Թղ. 195բ. «հ. Այլ տաղ վասն հպարտութեան (Առաքելի ասացեալ). Քան զամենայն գործըս չարի, հըպարտութիւն է զազրալի» (12 տուն)։ 73. Թղ. 196բ. «հա. Տաղ սիրոյ եւ ուրախութեան. Բաներս քեզ ասեմ ինձ մտիկ արայ, քո սալ վիրովան պօյիտ եմ ծառայ» (10 74. Թղ. 198ա. «հբ. Տաղ սիրոյ եւ ուրախութեան. Քո սէրտ իմ սրտիս պաղչայ կուլիսատան, կարծեմ դու մէն ես բազկիդ շահրիստան» (7 տուն)։ 75. Թղ. 199ա. «հգ. Դարձեալ հայերէն վասն ուրախութեան. Ժամ ժամ զիմ ղարիպութիւնս, ես յիշեմ ու նստիմ ու լամ» (26 76. Թղ. 203բ. «հդ. Հայոց հայերէն վասն ուրախութեան. Տեսայ իմ հոգուս հոգին զարդարած, ու կերթար ի ժամ» (40 տուն)։ 77. Թղ. 207ա. «հե. Տաղ սիրոյ. Այլ ողորմ չեմ տեսեր քանց հարուստն որ աղքատանայ, ի ղարիպութիւն երթայ, հար ու մար ւաղբար չունենայ» (38 տուն)։ 78. Թղ. 210բ. «հզ. Տաղ սիրոյ գեղե(ցիկ). Այ իմ գեղեցիկ պատկեր, որ աչերտ է ծով, տէրինտասայտ որ աչեր չեն ասեր» (31 79. Թղ. 213բ. «հէ. Պատմութիւն ծնընդեան եւ սնընդեան չար Մահմէտին, որ է կարապետ նեռին. Աստանօր կա՛մ եղեւ ինձ դարձեալ յերկրորդ անգամ բուռն հարկանել զմատենից ժամանակագրաց պատմութեանց կարգաւ ծանուցանել»։ - Վերջ թղ. 228ա. «Եւ ապա երդումն արարեալ Մալիմ, եղբայրըն Օմարայ, ոչ հեծան ի ձի մինչեւ ի մահ, զի դեռ ահն եւ երկիւղն ի սիրտն էր, եւ Քըրիստոսի մարդասիրին փառք յաւիտեանս. 80. Թղ. 228բ. «հր. Պատմութիւն տէրունական պատկերին. Պատմեաց մեզ սուրբն Աթանաս Աղէկսանդրու հայրապետն թէ ի Բրիտոն քաղաք, մերձ յԵրուսաղէմ, ի սահմանս Տիւրոսի եւ Սիդոնի, բազում հրեայք բնակեալ խառն ընդ քրիստոնեայս»։ - Վերջ թղ. 229բ. «Էառ զպատուական պատկերն Քրիստոսի եւ տարաւ ի Կոստանդինուպոլիս եւ եդիր ընդ այլ սրբութիւնս ի փառս Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս. ամէն»։ 81. Թղ. 229բ. «հթ. Հարցմունք Բարսեղ Կեսարացւոյն. Բարսեղ ասէ. Յորժամ երկինք չէին եւ ոչ երկիր, յորոյ վերայ հանգչէր աթոռ աստուածութիւն. Գրիգոր ասէ. Ի վերայ տարրական լուսազգեաց օդոյն»։ - Վերջ թղ. 233բ. «Եւ տեսանեն համարձակ զՔրիստոս եւ մի՛ քթել ական որ զերամս աղաւնեաց վերանան ի դրախտն յեդեմական. ամէն»։ 82. Թղ. 234ա. Ձեռագրէս տարբեր գըրչութեամբ, նօտրագիր. «Ումեմն մեղաւրի ասացեալ ըստ իւր անձին. Խնայեայ մարդասէր Աստուած մեղաւորս եւ նախախնամեայ, ի յայն անօրէն չարէն հանապազ որ մարդիկ որսայ» (սկ. «Խաչիկ անարժանի երգ». ապա կը հետեւի իր Յիշատակարանը, կտես ստորեւ)։ Բնագրին գրչութեամբ. 1. Թղ. 213բ. «Գրեցաւ Տաղարանս ի թվականիս, Հայոց մեծաց ՌՂ (1641) Դեկտեմբերի ամսոյ ԻԹ (29), Աւրն հինգշաբաթի, Ձեռամբ ումեմն անարժանի, Եւ պարտական բիւր քանքարոյ, Մեղապարտ եւ անիմաստ, Միքայէլ գծող ձեր ծառայի, Յետնորդ ամէն սարկաւագի, Յորժամ ընթեռնուք զտաղտետրս ի մէճՅիշման արարէք զիս արժանի, Զննջեցեալսն ամենայնի, Եւ Քրիստոսի մարդասիրին, Փառք յաւիտեանս յաւիտենիւ. ամէն։ Հայր մեր որ յերկինս սուրբ եղիցի»։ 2. Թղ. 233բ. «Գրեցաւ սակաւ գիրս ձեռամբ անարժան Միքայէլ գծողիս, յիշեցէք ի բարին եւ Աստուած զձեզ յիշէ»։ Բնագրէն տարբեր գրչութեամբ. 3. Թղ. 235բ, «Ասացաւ սակաւ բանըս ումեմն մեղաւոր եւ անարժան ծառայէ կաՓացի դնտ. ժճռ. էհւ. բմս. զոց. (Խաչիկ)է, թվին ՌՂՋ (1647), եւ աստ գրեցաւ թ. ՌՂԷ (1648). երես անկեալ աղաչեմ, ով սուրբ հանդիպողացտ, յիշեցէք միո(յ) Հայր մեղայիւ ի Տէր, եւ դուք յիշեալ լիցիք ի յաւուրն կյ)ետնումն. ամէն»։