794

ՏԱՂԱՐԱՆ Թ

ԺԶ դար - ԺԷ դար

ID

Number

794

Old record number

1387

Title

ՏԱՂԱՐԱՆ Թ

Start date

ԺԶ դար

End date

ԺԷ դար

Date details

արտաքին պարագաներէն դատելով՝ ԺԶ-Ժէ դար։

Copy place

Reference

Type

Number of pages

145

Dimension

8x11

Layout

միասիւն (5x7)։

Writing details

նօտր։

Codicology

11, որոնցմէ ա ունի 13 թուղթ, բ եւ ե՝ 11 թուղթ, մնացածները իւրաքանչիւրը 12 թուղթ։

Principal subject

Subject details

մագաղաթ։

Number of lines

14։

Binding

շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ. աստառը կապոյտ գծերով ճերմակ մետաքս։ Փակելու կաշին ինկած է, զոյգ ականջներէն մնացած է մէկը։ - ՄԱԳԱՂԱԹԵԱՅ ՊԱՀՊԱՆԱԿի փոխարէն կայ սկիզբը մէկ թուղթ, որու վրայ գրիչի փորձեր կատարուած են. վերջաւորութեան ալ աւելցուած են երկու կտոր (թղ. 144145), որու վրայ օրինակուած են տաղեր (տե՛ս ստորեւ)։

State of preservation

բաւարար։ Միջանկեալ թուղթ մը պոկուած է թղ. 18-19ի միջեւ, իսկ զոյգ կողքերը գործածութենէ եւ չորութենէ՝ կռնակի կողմէն ճաթած եւ հազիւ թելով մը միացած են։

Copyist

եւ այլ ծանօթութիւններ կը պակսին, որովհետեւ չունի Յիշատակարան։

Owner

Commanditaire

Illuminator

Binder

Parchment flyleaf

Lettrines

բազմաթիւ, գրեթէ ամէն տաղի սկիզբը. ոսկետառ են, երբեմն նաեւ բազմագոյն։

Initials

կարմիր եւ կապոյտ, իսկ տաղերու առաջին երկու տողերը կապոյտ եւ նարնջագոյն։

Marginal illuminations

յիսունի չափ, գրեթէ ամէն նոր տաղ սկսելուն. բոլորն ալ բազմագոյն եւ յոյժ ճաշակաւոր։

Images

թղ. 2բ, 4,5x7 մեծութեամբ, Ս. Ներսէս Շնորհալին կանգուն, եկեղեցական տարազով, ձախով բռնած է աւետարան, աջով օրհնելու դիրքին մէջ։

Canon tables 1

չկան։

Canon tables 2

3ա եւ 32ա, թէեւ բազմագոյն, սակայն կը պակսին գիծերու յստակութիւնը։

Title text

կարմիր։

Blank pages

թղ. 1ա-2ա, ուր կատարուած են գրիչի փորձեր։

Colophon

Informations

«Յիշատակ Գաբրիէլ վրդ.ի Գասպարեան, ի Հալպայ եբեր ի վանս Հ. Գրիգոր վրդ. Սարգսեան, յամի 1939»։ Մատեանս է փոքրադիր մագաղաթեայ Տաղարան, ճոխ մանրանկարներով։ Ունի հետեւեալ բովանդակութիւնը. 1. Թղ. 3ա. «Երգ Տեառն Ներսէսի ասացեալ գիշերային պաշտման. Յիշեսցուք ի գիշերի զանուն քո Տէր»։ 2. Թղ. 5բ. «Երգ Տեառն Ներսէսի ասացեալ. Առաւօտ լուսոյ, արեգակն արդար, առ իս լոյս ծագեա» (սկ. Ա-Ք)։ 3. Թղ. 8ա. «Երգ տօնի մարտիրոսաց, հայրապետաց, Տեառն Ներսէսի Կլայեցւոյ ասացեալ. Աշխարհ ամենայն, առ իս նայեցեալ, ախտակից լերուք» (սկ. Ա-Ք)։ 4. Թղ. 11ա. «Զղջացեալ անձին ասացեալ. Աստուածածին մայր Քրիստոսի, տէր լըորմեա, իմ յոյսն դու յաւուր մեծի» (սկ, 5. Թղ. 13բ. «Մեսեդիք (սրբասացութիւնք). Բազմութիւնըք հրեշտակաց եւ զաւ6. Թղ. 16բ. «Երգ Տեառն Ներսէսի ասացեալ. Որք ըզքրովբէիցն խորհըրդաբար» (կիրակի-շաբաթ)։ 7. Թղ. 19ա. «(Ժամամուտք). Ոը ըստ ամենայն միտս անցանես» (սկիզբը թերի՝ թուղթի անկումով)։ 8. Թղ. 31բ. «Տաղ գեղեցիկ Ծնընդեան. Հըրճուիմք այսաւր մեք հոգեպէս, տօնիւ մաքուր սուրբ կուսական» (8 տուն)։ 9. Թղ. 34ա. «Տաղ Ծնընդեան գեղեցիկ ասացեալ է. Երկինք երկնից իմաց արէք, եւ երկնայինք դուք խոնարհեցէք» (6 տուն)։ 10. Թղ. 36ա. «Գովասանք սուրբ Աստուածածնին ասացեալ. Խնկին ծառին նման ես, պտուղ դու քաղցրահամ ես» (8 տուն)։ 11. Թղ. 38ա. «Տաղ քաչ Լիպարտին ասացեալ է. Ծաղկունքն ասեն հերիք արա, քանի կանչես վարդին վերայ» (10 տուն)։ 12. Թղ. 39բ. «Տաղ գեղեցիկ վասն հաւի. Հաւիկ մի պայծառ տեսայ աննըման» (11 13. Թղ. 41ա. «Տաղ ուրախութեան մարդկան. Այսաւր զձեզ տեսայ եւ ուրախացայ» (սկ. Ա-Ք)։ 14. Թղ. 43ա. «Տաղ գեղեցիկ Յարութեան ասացեալ է. Դասքըն հրէական էին պահապան» (22 տուն)։ 15. Թղ. 45ա. «Տաղ գեղեցիկ. Քարէնֆիլ, նէրկիզ սումուլ կանչեմ, կանչեմ անդադար ես որպէս պուլպուլ» (սկ. «Խաչատու», կը պակսի վերջին տունը)։ 16. Թղ. 46ա. «Տաղ համեղ ի յԱռաքել վարդապետէ ասացեալ. Ականջ դրէք բանիս որ պատուական է հոգոյ, այլ եւ մարմնոյ ուրախութիւն է» (29 տուն)։ 17. Թղ. 51բ. «Տաղ Նաղաշի ասացեալ, Պուլպուլն ի վարդն ասաց թէ ինչ անողորմ ես, որ գիմ արիւնս քեզ հալալ կու դնես» (17 18. Թղ. 55բ. «Տաղ ազնիւ եւ գեղեցիկ. Անճառելի բանն ի հաւրէ, թէ ինչ աննման է, լոյս ծագեաց մեզի համար, խիստ գեղեցիկ է» (6 տուն, կրկին օրինակուած)։ 19. Թղ. 57ա. «Տաղ գեղեցիկ եւ անուշ եղանակաւ ասայ. Ամէն առաւաւտ եւ լոյս գայր, կանչէր պլպուլն ի յայգոյս» (7 տուն)։ 20. Թղ. 58բ. «Տաղ Յովհաննու Մկրտչին ասացեալ է. Յովհաննէս մեծ մարգարէ, երկըրպագող յորովայնէ, որ գովեցար ի Տեառնէ» (13 տուն)։ 21. Թղ. 60ա. «Թագաւորք ապաշխարութեան. Թագաւոր յաւիտեան. Լուր մեզ Աստուած փրկիչ մեր։ 22. Թղ. 69ա. «Թագաւորք մարտիրոսաց. Զողորմութիւն քո Տէր արա ի մեզ, եւ բարեխօսութեամբ»։ 23. Թղ. 77բ. «Տաղ սուրբ Յովհաննու գլխատմանն, ասացեալ ի Յովաննէս Թուրկու(ր)անցոյ. Յորժամ կամէր հայրըն գթած, զազատութիւն ազգի մարդկան» (24 տուն)։ 24. Թղ. 82ա. «Տաղ գեղեցիկ ասացեալ. Մարտն կու գայ ծաղկներով, երկնից հաւերըն կարդալով» (15 տուն)։ 25. Թղ. 84ա. «Տաղ սիրուն եւ գե(ղ)եցիկ է. Գարունն է բացուեր, վարդն ի պաղչանին, քաղցր եղանակէին պուլպուլն ու խումրին» (9 26. Թղ. 86ա. «Տաղ վասն անառակ որ(դ)ոյն. Առ հայրն աղաղակեմ, անառակի որդոյս ողորմեա» (7 տուն)։ 27. Թղ. 87բ. «Տաղ սրբոյն Սարգըսի զօրաւարին. Վրկայից հանդիսից հրաշալիք» (8 28. Թղ. 89ա. «Տաղ գեղեցիկ մկրտութեան ասայ. Ով զարմանալի խորհուրդս այս մեծ» (9 տուն)։ 29. Թղ. 90ա. «Տաղ գալստեան Քրիստոսի Երուսաղէմ քաղաք. Քրիստոս փառաց թադաւոր, այսաւր եկեալ, յընծայումն» (20 30. Թղ. 92ա. «Տաղ Քառասնաւրեայ գալստեան. Այսաւր ցնծայ Երուսաղէմ եւ զուարճացեալ պայծառացեալ» (13 տուն)։ 31. Թղ. 94բ. «Տաղ սուրբ Աստուածածնին ասացեալ. Առաջնաճաշակ պտղոյն մահուան առաջին» (սկ. Ա-Ի)։ 32. Թղ. 99ա. «Ողբ սուրբ Աստուածածնին ի դէմ խաչին ասացեալ է մեծի Ուրբաթին. Աստուածածին կոյսն Մարիամ, կայր առ խաչին իւրոյ միածնին» (27 տուն)։ 33. Թղ. 104բ. «Տաղ սուրբ Աստուածածնին եւ պիտանի է. Աւետիս քեզ Մարիամ, զոր Գաբրիէլ սկզբնաւորեաց» (սկ. Ա-Ք)։ 34. Թղ. 107բ. «Տաղ խաչելութեան, ողբաձայն ասայ. Աստուածածին սրբուհին, ամէնաւրհնեալ տիրուհին, կայր առ խաչին Յիսուսի» (21 տուն)։ 35. Թղ. 110բ. «Տաղ ազնիւ եւ պատուական. Ուրախ լեր հարսն ի յերկրէ, բերկրեա դշխոյ յաշխարհէ» (11 տուն)։ 36. Թղ. 112ա. «Տաղ Ալիքսիանոսի նըգնաւորին, ասացեալ (Յովհաննու Թուլկուրանցւոյ). Աստուած եւ մարդասէր, յերրակ լսէ իւր ծառային, ով հաւատով պարգեւ խընդրէ» (44 տուն)։ 37. Թղ. 119բ. «Տաղ գեղեցիկ, ասացեալ է Ազարիայ վարդապետէ, վասն ուրախութեան գինոյ. Գոհար վարդն ինքնագոյն, սիրամարգ ոսկէգոյն»։ 38. Թղ. 123բ. «Տաղ Յովանիսի ասացեալ է բանս. Աղէկ պատկեր բոլոր եւ գեղեցիկ, բերանդ շաքրով ի լի, թութակ լեզու ես» (16 39. Թղ. 125բ. «Տաղ Աստուածածնի. Աստուածածին մայր լուսոյ, տաճար բանին Աստուծոյ, զԱստուած ընդ մեզ հաշտեցոյ» (սկ. Ա-Չ)։ 40. Թղ. 126բ. «Մեսեդին է. Գոհար վարդըն վառեալ, ի վեհից վարսից արփենոյ»։ 41. Թղ. 127բ. «Վասն հարցն փորձութեան. Մեղայ քեզ Քրիստոս Աստուած, ապաւէն յոյս զքեզ ունիմ» (4 տուն)։ 42. Թղ. 128բ. «Տաղ գեղեցիկ ասացեալ Ահայ տեսէք թէ ինչ կայր ծովին որ նաւն ուռամբք» (9 տուն)։ 43. Թղ. 131ա. «Տաղ գե(ղե)ցիկ եւ յաւ է. Այսաւր ցնծայ լեառն Թափաւր, եւ զուարճանան մեծ Ահերմոն» (4 տուն)։ 44. Թղ. 132ա. «(Տաղ). Արարիչ Տէր քաղցրացաւ ի յԱդամայ, եւ ծնաւ ի սուրբ կուսէն Մարիամայ» (11 տուն) 45. Թղ. 134ա. «Տաղ Առաքել վարդապետէ. Տէրն որ աւրհնեաց զնախնին Ադամ» (սկ. «Տէր առաքեալ ասէ» եւ 2 տուն)։ 46. Թղ. 137ա. «Տաղ Առաքել վարդապետէ ասացեալ վասն հպարտութեան. Քան զամենայն գործս չարին, հպարտութիւնն է զարմանալի» (12 տուն)։ 47. Թղ. 139ա. «Տաղ Խաչին ասացեալ է անուշ եղանակաւ. Խաչն ի նախնումն երեւեցաւ, ծաղկեալ ի դրախտն աստուածատունկ» (13 տուն)։ 48. Թղ. 141ա. «Տաղ Գրիգորի Ախտամարցոյ ասացեալ. Մաքուր պատկերով նման հրեշտակի, անգին մարգարիտ յեռեալ ընդ ոսկի» (11 տուն)։ Վերջին երկու թուղթերուն վրայ, յետագայ ձեռքէ մը օրինակուած է հետեւեալր. 49. Թղ. 144ա. «(Տաղ). ...Առաւաւտուն քամին ել... է զիս,...». (պատռած ըլլալով՝ կիսատ են բառերը. միջանկեալ կու գան սա գաղափարները. «Ղարիպութիւնն եկաւ զիմ սիրտըս առաւ, հայ, իմ սիրական եարըն առին...», «Պուլպուլ ի վարդըն...»)։ 50. Թղ. 144բ. «(Տաղ). Ահայ եղեւ պայծառ գարուն, ծաղկեաց այգին ու պաղչանիս» (5 տուն)։

Content