1699

ԲԺՇԿԱՐԱՆ Ժ

ՌՃԺԷ = 1668 - ՌՃԺԷ = 1668

ID

Number

1699

Old record number

35

Title

ԲԺՇԿԱՐԱՆ Ժ

Start date

ՌՃԺԷ = 1668

End date

ՌՃԺԷ = 1668

Date details

ՌՃԺԷ - 1668։

Copy place

«Սուր[ա)թ բանտար»։

Reference

Type

Number of pages

486

Dimension

19x25,4

Layout

միասիւն (11,4x18,5)։

Writing details

նօտր։

Codicology

11 Ա-ԼԹ 12 (Ա՝ 11, ԼԹ՝ 10)։

Principal subject

Subject details

թուղթ տոկուն։

Number of lines

27։

Binding

դրոշմազարդ շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ. մնացած է դռնակին կաշին (վարէն պոկուած)՝ առանց աստառի. կորսուած են երեք փականքները, մնացած է առաջին կողքին վրայ պղինձէ երեք զարդարուն գամերը։ Աստառն է կարմիր լաթ, ներկուած ներմակ աստղերով։

State of preservation

բաւարար. Ձեռագիրս կռնակի կողմէն ճաթոտած է՝ չորութենէն։

Copyist

Գրիգոր։

Owner

առաջինն անյայտ, 1708ին գնած է Մինաս դպիր, «յազգէ Օրբէլեան եւ Լիպարիտեանց»։

Commanditaire

Illuminator

Binder

անյայտ։

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

եւ այլ զարդեր չունի։

Initials

կարմիր թանաքով։

Marginal illuminations

Images

Canon tables 1

Canon tables 2

Title text

Blank pages

թղ. 1ա-2ա (դեղագրերով), 3ա-4ա, 9ա-11ա, 11բ (դեղագրով), 480բ484ա։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ. 1. Թղ. 375ա. «Նուաստ գրիչս՝ սուտանոյն Գրիգորս յիշեցէք, ո՛վ եղբայրք, եւ ըզհայրն իմ Ծատուրն եւ զմայրն իմ Սանդուխտն, եւ զհայրենի պապն իմ Շաբանն եւ կողակիցն իւր Գօզիկն, եւ մայրենի պապն իմ Ամի Սարգիսն եւ զկողակիցն իւր Մէրխաթունն, որ հանգուցեալ են առ Քրիստոս, եւ մի բերան ողորմի ասացէք, Քրիստոս ձեզ ողորմի։ Գրվեցաւ Սուրջայթ բանտար, թվին ՌՃԺԷ (1668)»։ Բնագրէն տարբեր գրչութեամբ. 2. Թղ. 2ա. (ԺԸ դար). «Ես անարժան Տէր Գրիգորս գրեցի, որ ով որ էս Հաքիմարանս կարդայ, մին բերան Հայր մեր ասի վասն քաւարանաց հոգւոց, որ Աստուած ազատի. ամէն»։ 3. Թղ. 2բ. «Ստեփան Ծատուր դի Մի«###։։.։ (. (II#... #II... #I#։։» («Պարոն»)։ 4. Թղ. 474բ. «Մինաս դպիր, որ եմ Տէր նհաննիսի որդի, յազդէ Օրբէլեանց եւ Լիպարտեանց, գնեցի զԲժշկարանս զայս ի վայելումն ինձ եւ նորաբողբոջ եղբօրն իմոյ դեռաբոյս եւ նորահաս Գրիգորին, որ է ամաց տասանց, զոր Տէր Աստուած անփորձ եւ անսայթաք պահեսցէ. ամէն։ Գրեցաւ ի թուաբերութեան արամեանս տոհմի ՌՃԾԷ (1708). վերջ»։ 5. Թղ. 485բ. «Ըստեփան բժիշկ, որ եմ որդի բժիշկ Մինասին, որ եմ ամաց 44 եւ եմ քրիստոնեա(յ) հաւատօվըս եմ պայծառ, հոքովըս եմ տկար, յուսացեալ եմ սուրբ Աստուածածինն մայր, որ աղաչի առ Հայր, որ տայցէ թողութիւն իմոյ հանցանացս որ ի մանկութենէ եմ գործեալ, մանաւանդ ամենայն յաւատացեալ քրիստոնէիս. ամէն։ Թըվին փոքր ՌՃԻԹ (1680), ներկան ամսեանն քսան եւ երկու ամէն ասաց»։ 6. Թղ. 485բ. «Ես Ամիրջանի որդի Խաչիկէս գրեցի, ձեռէս գնայ գերէս մնայ, մարմինէս հող դառնայ, իմ մեղացէն խմար. օվ օր կարդայ մին ողորմի տայ, վարձն Քրիստոսէ առնէ եւ մին Հար մեր ասի»։

Informations

ունեցած ենք 1860էն Մատեանս է Բժշկարան ընդարձակ, հետեւեալ բովանդակութեամբ. 1. Թղ. 5ա. «Պատմութիւն եւ նախագիտութիւն վասն չորից ժամանակաց, որով յառաջագէտ լինի բժիշկն զկենացն եւ զմահուան հիւանդին. Ամենայն ցեղ հիւանդութիւն, թէ սուր, որ է կարճարօտ լինի եւ եթէ յերկարօրեա(յ), չորս ժամանակս ունի...»։ 2. Թղ. 13ա. «Ուսումն բժշկութեան այս. յառաջն ցուցանէ թէ զայս ուսում որպէս ուսանել պիտի». ցանկ (Ա-ՄԸ)։ Հմմտ. Բժշկ. ԻԵ, (Ձեռ. թիւ 2178), § 3, թղ. 7բ-59ա, ուր փոխանակ Ա-ԾԸ բաժանումի՝ ունի Ա-ԺԵ։ 3. Թղ. 47բ. «Ցանկ է գրոցս Ախրապատնին, որ առի ես անպիտան եւ անարժան ծառայս ի յարապ գրոց, որ ժողովել է զինքս մուսիպին մայմունն, եւ ես յիշեմ զիւրեան խօսքն եւ գրեմ ի հայ լեզու (...)։ Բայց ով որ ի սոցանէ բան օգտի, նա գիտենայ թէ ինչպէս է շիներ անարժան ծառայն Աստուծոյ Ամիրդօլվէթն բժիշկն, եւ տեսնուք թէ որպէս յաւելցուցեր զգիրքն եւ ինչպէս է ձեւեր զդեղերուն զօրութիւնն եւ զայն որ ի կարգին է որ ի պէտք է մեզ. բայց յիշենք զցանկն Խրապատնին» (ցանկ Ա-ԻԵ)։ Թղ. 49ա. «Ա. դուռն. Վասն ամենայն ցեղ շարապնոյ եւ ըմպել ես տանց» (ա-ժե)։ Թղ. 51ա. «Բ. դուռն. Վասն ամենայն ցեղ րռուպնոյ եւ յիշեն զղվամն նոցա» (ա-ե)։ Թղ. 51ա. «Գ. դուռն. Վասն ամենայն ցեղ փարվարտանոյ եւ սնուցած իրաց» (ա-թ)։ Թղ. 52ա. «Դ. դուռն. Վասն ամենայն ցեղ այարիճնոյ, թէ որպէս շինեն զինքն» Թղ. 53բ. «Ե. դուռն. Որ յիշէ զմաճունոյ եւ զշաղվածոց նոցին եւ պահելոցն» (ա-իբ)։ Թղ. 57ա. «Զ. դուռն. Որ յիշէ զխուրսերն եւ զկազմելիք նոցա եւ զպահելիք» (ա-ժթ)։ Թղ. 59ա. «Է. դուռն. Որ յիշէ զանազան թրիաքնին եւ զօրութիւն նորա եւ պահելիք» Թղ. 61բ. «Ը. դուռն. Ոը յիշէ զճուարիշնին եւ զկտրելն եւ զղվամն նորա եւ պահել» (ա-ի)։ Թղ. 64ա. «Թ. դուռն. Որ յիշէ զանազան սֆուֆնին եւ պահելիքն եւ զգործն» (ա-ի)։ Թղ. 65բ. «Ժ. դուռն. Որ յիշէ զանազան մատպուխնին եւ զլուծման դեղերն եւ զեփելն» (ա-ի)։ Թղ. 67բ. «ԺԱ. դուռն. Զլուուխնին եւ զլեզելիքն եւ զղվամն եւ զօրութիւն նոցա» Թղ. 69ա. «ԺԲ. դուռն. Որ յիշէ զամենայն ցեղ հապերն որ ցուցանէ զշինելն եւ զտալն» (ա-իզ)։ Թղ. 71ա. «ԺԳ. դուռն. Որ յիշէ զամենայն ցեղ աչից դեղերն, զծեծելն եւ զպահելն» (ա-իե)։ Թղ. 73ա. «ԺԴ. դուռն. Որ յիշէ զամենայն ցեղ աչից շաֆնին եւ շաղվել նոցա» Թղ. 75ա. «ԺԵ. դուռն. Որ յիշէ զամենայն ցեղ ձիթերն եւ զշինելիքն, զօծելիքն եւ զպահելիքն» (ա-լբ)։ Թղ. 78ա. «ԺԶ. դուռն. Որ յիշէ զտիմէտնին եւ զօրութիւն, թէ որպէս առնեն» (ա-իր)։ Թղ. 79բ. «Ժէ. դուռն. Ոը յիշէ զամենայն սպեղանեաց եւ օգտակարութեան եւ զօրութեան» (ա-ժգ)։ Թղ. 80բ. «ԺԸ. դուռն. Որ յիշէ զհուկնային, որ է հռոմ դեղերն եւ զշաֆերն» Թղ. 82ա. «ԺԹ.. դուռն. Որ յիշէ զամենայն զրուրնին եւ ցամաք դեղերն եւ զցանելիքն» (ա-ժը)։ Թղ. 83ա. «Ի. դուռն. Որ յիշէ զամենայն մլհամանին եփելն եւ զիւրեանց գործաւորութիւն» (ա-իթ)։ Թղ. 85բ. «ԻԱ. դուռն. Որ յիշէ զդեղերուն զփոխանակն եւ զպիտեւանն»։ Թղ. 87բ. «ԻԲ. դուռն. Որ յիշէ զդեղերուն դիմանալն, զուխն եւ զմուրաքապ դեԹղ. 107բ. «ԻԳ. դուռն. Յիշէ զդեղերուն զօրութիւն եւ զանուանք հինգ լեզուօք»։ Վերջ թղ. 163բ. ձախակողմը կան հինգ լեզուով դեղերու անունները, որպիսութիւնը, աղէկն, բնութիւնն եւ չափն. իսկ աջակողմը կայ «Դեղերուն զօրութիւնն է» խորագրով բացատրութիւնները։ Թղ. 164ա. «ԻԴ. դուռն. Որ յիշէ զկշեռքն եւ զլտրերն եւ զնուկեստանս, դրամ եւ Թղ. 164ա. «ԻԵ. դուռն. Որ յիշէ զամենայն ազգ ջրերն եւ զոր մեզի պէտք է եւ զգարէջուրն եւ զայլ ջրերն, որ ի փորէն հանեն եւ զմսին ջուրն եւ զայլ ամենայն ազգի ազգի ցաւոց դեղրանք»։ 4. Թղ. 166բ. «Խրատք վարպետաց, որ ասել են խրատ աշակերտացն, որ այս արուեստս ուսանին սրտիւ. Ասէ Պուղրատ եւ Գեղիանոս, թէ ով ուզէ որ հիւանդին պէտ առնելն գիտենա թէ որպէս առնէ...»։ Թղ. 167բ. «Վասն ամենայն ցեղ ելունի եւ կամ շտի, որ ելնէ ի մարդն»։ Թղ. 169ա. «Չորս ցեղ ջերման»։ Թղ. 169ա. «Վասն ամենայն ցեղ գինոյ, որ քան զամէն լաւ գինին այգոյ խաղողին գինին է աղէկ»։ Թղ. 170ա. «Վասն կանանց՝ որ արիւնն ոչ դատարի». «Վասն ճակատ ցաւելոյ». «Վասն ուռուցի»։ Թղ. 170բ. «Վասն որոյ կէս գլուխն, որ ցաւի». «Վասն կնոջ, որ գանարգելք է». «Վասն դեղնութեան, որ աչքն դեղին է»։ Թղ. 171ա. «Վասն ծննդականի»։ Թղ. 172ա. «Վասն մարդոյ, որ ասէ թէ կէս գլխոյս կցաւի». «Վասն մարդոյ, որ գանկտի թէ կուրծքս ցամաք կու ցաւի». «Վասն մարդոյ, որ վաշուխա մարմին»։ Թղ. 172բ. «Վասն մարդոյն, որ ողջ է ամենայն ոսկերօքն եւ յանկարծ լեզուն կաավի». «Վասն մարդոյ, որ գանկտի թէ գլուխս կու ցաւի». «Վասն վուշու խամբ սավտայի, որ գետինն դիտի եւ փրփրի զերդ դիւահար»։ Թղ. 173ա. «Վասն վուշու խամր սավտային, որ եյնէ ի լերդէն». «Վասն վուշու խամբ, որ գայ ի սիրտն մտանէ»։ 5. Թղ. 173ա. «Բառ ի վերայ ամենայն բժշկական վարդապետացն, պատմութիւն վասն դեղերուն. Աշրաս, որ է խնդէն, որ է պրուխն, որ է փայլկտուկ...» (Ա-Փ)։ 6. Թղ. 181բ. «Վասն բնութեան երիտասարդաց...»։ 7. Թղ. 182ա. «Վասն ծերոց բնութհանցըն...»։ «Բժշկական տումար եւ մեկնութիւն չորից տարերացն»։ 8. Թղ. 183բ. «Խրատք վասն հուկնային 9. Թղ. 187ա. «Այս է օգտութիւն աւաք թրիաքին»։ 10. Թղ. 189բ. «Պատմութիւն լօշտակին»։ 11. Թղ. 191բ. «Պատմութիւն փինոնա12. Թղ. 193բ. «Բժշկարան եւ հաքիմարան ստոյք եւ զարմանալի, մեծին Ճալինոս հաքիմին արարեալ»։ 13. Թղ. 212ա. «Մարդոյ խռչակն, որ խռխռայ». «Որ ի հովութենէ խռչակն խռայ»։ Թղ. 212բ. «Վասն կնկան ծիծն, որ ուոԹղ. 213ա. «Վասն ծըծացաւի նշան»։ Թղ. 213բ. «Վասն սքթայի»։ Թղ. 214ա. «Նշան, որ ի հովութենէ լինի 14. Թղ. 215ա. «Ա. Խօսք նռազ որդոյն. Վասն ականջցաւութեան»։ Թղ. 215բ. «Բ. Վասն քոսի եւ խաղվարդի, որ ի քիթն լինի մարդոյ»։ Թղ. 216բ. «Գ. Վասն որ մարդ կզանայ եւ ողաշարն դուրս ելնէ»։ Թղ. 217ա. «ԴԵ. Վասն երղնիսային, որ է անդամացաւն»։ Թղ. 217բ. «Զ. Վասն նկռիս ցաւոյն»։ Թղ. 220ա. «Է. Վասն այն ցաւուն, որ կոչի տաֆուլփիլ, որ թարգմանի փշտացաւ»։ Թղ. 221ա. «Ը. Վասն ամենայն ցեղ մամաց լինի մարդն»։ Թղ. 221բ. «Թ. Յիշեմ զայս երկու ցեղիտ պատճառն ի բանից Մխիթարայ»։ Թղ. 224ա. «Ժ. Վասն քարին, որ ընծայի առ մարդն»։ Թղ. 225ա. «ԺԱ. Վասն գոզարգելի դեղ»։ Թղ. 225ա. «ԺԲ. Վասն որ զարկան զօրութիւն յաւելցնէ եւ զօրացուցանէ»։ Թղ. 227ա. «ԺԳ. Այլ վասն ձմռան դըդԹղ. 228բ. «ԺԴ. Վասն կշռոց եւ դարԹղ. 229բ. «ԺԵ. Հապ Գեղիանոսի»։ Թղ. 233ա. «ԺԶ. Այլ հապեր փորցաւի»։ Թղ. 237ա. «ԺԷ. Վասն ստամոքի վատուժութեան»։ Թղ. 237բ. «ԺԸ. Վասն որ հերք ունի եւ քածպարի, որ յոլոքն ունի»։ Թղ. 238բ. «ԺԹ. Դեղ սնկան»։ Թղ. 239բ. «Ի. Վասն պահակի, որ է պի15. Թղ. 234ա. «ԻԱ. Յանուն Աստուծոյ գթածին եւ ողորմածին գիրք երրորդ զանունին, որ է ջերմերն»։ Թղ. 250բ. «Պատմութիւն եւ նախագիտութիւն վասն սլին ջերմանն, որ է թոքոցն խոց տալն եւ մաշիյն»։ Թղ. 252ա. «Պատմութիւն եւ նախագիտութիւն վասն ամենայն ցեղ բորբոսային ջերման յուրիշ յուրիշ»։ Թղ. 254բ. «Պատմութիւն եւ նախագիտութիւն վասն արեան ջերմերոյն»։ Թղ. 255բ. «Վասն ստածման եւ բժշկութեան սինէախօս ջերմանն, որ ի յարենէ լինի եւ ինքն ընդ ցեղ բաժանի»։ Թղ. 258բ. «Վասն ստածման եւ բժշկութեան այն ջերմանն, որ մաշարա կոչէ»։ Թղ. 259ա. «Վասն ստածման եւ բժշկութեան այն ջերմն, որ յետ այտոց լինի, որ խումրայ կոչի»։ Թղ. 259բ. «Վասն ստածման բժշկութեան այն ջերմանն, որ յետ այտոցին լինի, որ փալուշ ամոնի անուանէ, որ թարգմանի տաք յայրոց յարենէ»։ Թղ. 260ա. «Պատմութիւն եւ նախագիտութիւն վասն ծաղկին ջերմանն»։ Թղ. 260բ. «Վասն ստածման եւ բժշկութեան այն ջերմանն, որ զկնի ծաղկին լինի»։ Թղ. 262ա. «Պատմութիւն եւ նախայգիտութիւն վասն պլղամին ջերմերոյն, ընծայի ջերմն ի պլղամէն»։ Թղ. 263ա. «Վասն ստածման եւ բժշկութեան նենփի մեռիաս ջերմանն, որ ի պլղամէ լինի, որ թարգմանի ամէնօր ջերմն»։ Թղ. 265ա. «Պատմութիւն եւ նախագիտութիւն վասն երկուց ջերմանց, զոր անուանեն փելտոս եւ կելօտիայ, որ ի այն պըլղամէն լինի, որ զէտ հալած ապիկի է»։ Թղ. 265բ. «Վասն ստածման եւ բժշկութեան այն ջերմանն, որ Փէլինօս անուանեն»։ Թղ. 266ա. «Պատմութիւն եւ նախագիտութիւն վասն խարտեշ մաղձին ջերմանն, թէ որպէս է եւ հոռոմն քսաթի խօլինօս ասէ»։ Թղ. 268ա. «Վասն ստածման եւ բժշկութեան յիստակ առիտէոս ջերմանն, զոր հոռոմն ակռուս անուանէ եւ տաճիկն խալիսայ, որ թարգմանի անապակ եւ յիստակ խարտեշ մաղձի ջերմն»։ Թղ. 269բ. «Վասն ստածման եւ բժշկութեան այն ջերման, որ չէ յիստակ առիտէոս, այլ խառնի օդական եւ այլ նիւթ է, որպէս հրամայէ Գեղիանոս այսպէս»։ Թղ. 271ա. «Վասն ստածման եւ բժշկութեան սուր եւ այրեցող ջերմանն, զոր հոռոմն օքսիս դիակայիս ասէ եւ տաճիկն հադ եւ մուր հրկայ անուանէ»։ Թղ. 272բ. «Վասն ստածման եւ բժշկութեան այն ջերմանն զոր հոռոմն երկու կռնակ տռիտէոս ասէ եւ տաճիկն պղիլաղիմա, զոր յար առիտէոս անուանի»։ Թղ. 273բ. «Նախագիտութիւն վասն այն ջերման զոր հոռոմն մտռէտէոս անուանի եւ տաճիկն շատրալպխիպ, որ թարգմանի կէս երեքօրեայ ջերմն»։ Թղ. 274ա. «Վասն ստածման եւ բժշկութեան ի մէտռէտէոս ջերմանն»։ Թղ. 275ա. «Պատմութիւն եւ նախագիտութիւն վասն սաւտայի ջերմանն, որ է սեւ մաղձն, յառաջն զաւէտէոս յիշեմք եւ ինքն երկու ցեղ լինի»։ Թղ. 276ա. «Վասն ստածման եւ բժշկութեան տէտռէտէոս ջերմանն, որ ի սօվտայէն ընծայի, որ եւ տաճիկն ոբզ ասէ, որ թարգմանի չորեքօրեայ, որ երկու օր ընդ մէջ Թղ. 280ա. «Պատմութիւն եւ նախագիտութիւն վասն բնական սօտային ջերմանն որպէս եւ մաղձն»։ Թղ. 281բ. «Պատմութիւն եւ նախագիտութիւն վասն հինգօրեայ եւ վեցօրեայ ջերԹղ. 282բ. «Պատմութիւն եւ նախագիտութիւն վասն մետասանօրեան ջերմանն»։ - Վերջ թղ. 283ա. «Կատարեցաւ 16. Թղ. 283ա. «Վասն յորովայնացաւի եւ կնկան յղանալոյ եւ զաւակ բերելոյ»։ 17. Թղ. 287ա. «Ռազկան որդոյ խօսք վասն օձահարի դեղն այս է, որ ինչ մարդ, որ օձն հարի»։ Թղ. 287բ. «Վասն քարբ օձին, որ հարէ Թղ. 289ա. «Ղազան որդոյ խօս վասն կատաղած շանն, որ զմարդն առնու»։ Թղ. 290ա. «Վասն որ այլ գազան առնու զմարդն ինչ եւ իցէ դեղն այս է»։ Անդ. «Վասն որ կատաղած շունն բռնէ զմարդն եւ հանց շուն, որ չէ կատաղած կամ առիւծ եւ կամ այլ գազան, կամ մարդ ատամօքն ծակէ զմարդոյն մարմինն ել տան քառասուն օր ուուտ գրէ զայս չորս բանքս. Աքս, մաքս, բաքսին, աքս»։ 18. Թղ. 290բ. «Վասն լուծման դեղ առնելոյ թդպիր եւ զբնութիւն գործելոյ մարդոյն, թէ որպէս առնեն»։ Թղ. 291ա. «Նշանք լուծման դեղի, թէ որպէս պարտ է առնել»։ 19. Թղ. 293ա. «Վասն դեղերոց զօրութեանց, որ մէկ մէկ վարվին ի յօգնութիւն մարդկան»։ 20. Թղ. 298բ. «Վասն ամենայն ցեղ սրնկան, զի սունկն երեք ցեղ է»։ 21. Թղ. 303ա. «Վասն կուլննի, որ մարդ 22. Թղ. 304բ. «Վասն ըստամոքաց վատուժութեան եւ դեղոց նորա»։ Թղ. 307ա. «Վասն ամենայն ցեղ լերդաԹղ. 308բ. «Այժմն կամ եղեւ ինձ գրել ի յայլոց գրոց վասն լերդին օգտակարու23. Թղ. 316բ. «Վասն ամենայն ցեղ արծուոց սիսխայ, որ է ուռուց»։ Թղ. 318բ. «Վասն աղվէսացաւի, որ մօրուք թափի»։ Թղ. 319ա. «Վասն կէս գլխացաւի դեղ»։ 24. Թղ. 321բ. «Վասն սարսափի»։ 25. Թղ. 322բ. «Վասն մարդի, որ դմրած գծած լինի»։ Թղ. 323ա. «Վասն սքթայի»։ Թղ. 323բ. «Վասն մարդոյ, որ կողմն Թղ. 324ա. «Վասն որ աչքն ի բաց լինի». «Վասն յերես ծռելէ»։ Թղ. 324բ. «Վասն ըխտաւորի»։ Թղ. 325ա. «Վասն խիպլիկի»։ Թղ. 325բ. «Վասն մաղասկաթի»։ Թղ. 326ա. «Վասն մալիխուլային»։ Թղ. 327ա. «Վասն որ զերեսօքն լինի»։ Թղ. 327բ. «Վասն որ զանկիկն ընկել լիԹղ. 328ա. «Վասն հազի, որ ի տաքութենէ լինի»։ Թղ. 329բ. «Վասն շօսային»։ Թղ. 331ա. «Վասն ըռուպոյի, որ է հեւԹղ. 331բ. «Վասն կշտացաւի»։ Թղ. 332ա. «Վասն ցախ ցաւի, որ ասեն, զաթլնամբն»։ Թղ. 332բ. «Վասն թոքցաւի»։ Թղ. 333ա. «Մարդ, որ հազայ արիւն ձգէ». «Վասն դեղնած նետու հարի խրատ»։ Թղ. 334ա. «Վասն ջարդածի եւ թաբաԹղ. 335բ. «Վասն մարդոյ, որ նեղու եւ տապի...»։ Թղ. 336ա. «Դեղ գէշ ցաւի, որ ի ոսկորն Թղ. 336բ. «Վասն տաք ուռեցի». «Վասն այտոցի...». «Վասն մարդոյ, որ երեսն վառվի...»։ Թղ. 337ա. «Վասն Վարդան ցաւի»։ Թղ. 337բ. «Վասն մարդոյ, որ երեսն պայծառ է». «Վասն մարդոյ, որ միտքն աղէկ է եւ անձն դեղին»։ Թղ. 338ա. «Վասն մարդոյ, որ գինի խմէ եւ լեզուն կապի». «Վասն մարդոյ, որ յամենայն ոսկերքն ցաւի եւ զինչ ուտէ չի մարսի». «Վասն մարդոյ ինչ ուտէ վեր բեր. «Վասն սօտայի, որ եփի...»։ Թղ. 338բ. Վասն ականջոյ ծանրութեան», «Վասն որ զմարդն գիրացնէ»։ Թղ. 339ա. «Զշատ մերձաւորութեան ահոկութիւնն»։ 26. Թղ. 342ա. «Վասն ամենայն վայրի բանջարի»։ Թղ. 345բ. «Եւ յիշենք զտակերն բաննարոց, թէ որպէս է»։ Թղ. 347ա. «Ամենայն ցեղ համեմին, թէ Թղ. 348բ. «Զամենայն դալար մրգերն, Թղ. 350բ. «Թէ որպէս է չոր մրգերն»։ Թղ. 352ա. «Անուշահոտերն թէ ինչ է»։ Թղ. 362բ. «Զայն ծաղկնին, որ անուշաԹղ. 364ա. «Եւ յիշենք ամենայն ցեղ մողավարանոյ եւ ապրնոյ եւ եփելոյ եւ գործաւորութեան նոցա»։ 27. Թղ. 369ա. «Վասն ոսկի թանակ շինելոյ». «Վասն գլուխ կոտրելոյ կամ ոսկրն կոտրելոյ»։ Թղ. 369բ. «Որ կրակի այրած տեղն բըշԹղ. 370ա. «Վասն քթի կաթելոյ». «Գիր արեան կապելոյ». «Կրի մլհամ». «Մլհամ, որ նստատեղն ուռի». «Վասն բորի»։ Թղ. 370բ. «Մլհամ տաք ուռեցի եւ ընկած յինի ձիոյ». «Գիր արեան կապելոյ». «Մլհամ հին խոցի եւ դուկունի». «ելոնիայ հոռոմի». «Ելոնիայ ֆարսի»։ 28. Թղ. 371ա. «Խօսք բժշկապետացն թէ էր եղեւ Աքրապատնինն գիր երկրորդ»։ Վերջ թղ. 375ա. «Կատարեցաւ յառաջաբանութիւն Աղրապատին»։ Թղ. 375բ. «Եւ գտաք շատ աղրպանի, որ գրած էր հայոց լեզուով եւ ինչ կու շինէր, զայս շինուած իրացս պատճառ չգիտէին...»։ Թղ. 375բ. «Վասն ակռացաւի, որ տաքութենէ լինի». «Ակռացաւի, որ ի հովութենէ է»։ Թղ. 376ա. «Վասն վերբերութեան». «Վասն երեսի պայծառութեան»։ Թղ. 376բ. «Յանկարծակ մահ». «ԱկռաԹղ. 377ա. «Վասն տղայոց». «Վասն մաԹղ. 377բ. «Վասն տղայոց, որ բերան ցաւի եւ խաղվարդ լինի»։ Թղ. 378բ. «Վասն լենտացաւի». «Վասն արաղանին, որ է դեղնութիւն»։ Թղ. 379բ. «Շարապ վասն արաղանի»։ 29. Թղ. 379բ. «Բառ ամենայն բժշկական վարդապետաց պատմութիւն վասն դեղերոյն անուն, որ ասացած է. Աշրաս, որ է խնտէն, որ է պրուխն, որ է փայլկտուկ, որ է խունսա, որ է շրէշն։ Աւրմիուն...» (Ա-Ք)։ 30. Թղ. 388ա. «Վասն ատամացաւի, ամենայն ցեղ ցաւի»։ Թղ. 389բ. «Վասն միջացաւութեան դեղ»։ Թղ. 390ա. «Վասն ամենայն մաճուննի»։ Թղ. 396ա. «Ամենայն ցեղ մատպուխի, որ է ճուլապն»։ 31. Թղ. 398ա. «Վասն ամենայն ցեղ մլհամներոյ եւ օծանելոյ»։ 32. Թղ. 415բ. «Վասն ըղնկան, որ յաչքն լինի». «Վասն աչից, որ վատուժի եւ լուսն պակաս տեսանի». «Վասն աչից...»։ Թղ. 416բ. «Վասն ամենայն ցեղ ցաւոց, որ ի յաչքն լինի, եւ զայս թաթկիրաս յիշենք, տաճիկ գրէ փոխեցաք...»։ 33. Թղ. 421ա. «Վասն ծըծի...». «Չուք Թղ. 421բ. «Վասն խիարակ ցաւոյ»։ Թղ. 422ա. «Վասն կնոջ ստեանց»։ Թղ. 425ա. «Վասն լեզու ծանրանալոյ եւ փողացաւի»։ 34. Թղ. 429ա. «Այս են ամենայն պատուական քարանց զօրութիւն եւ գործք»։ 35. Թղ. 431բ. «Կինն, որ ամուլ կու լինի, զաւակ չի բերել»։ 36. Թղ. 434ա. «Դեղ փորացաւութեան խիստ փորձած է, որ փորէն արիւն պլղամ լինի գնում օգտէ»։ 37. Թղ. 436բ. «Յորժամ երթաս լօշտակ հանես զայս աղօթքս ասայ անգամ մինչ ի հանելն...»։ 38. Թղ. 436բ. «Վասն ամենայն ցաւոց մաճուններէ լաւ է»։ 39. Թղ. 445բ. «Ասէ Գեղիանոս, որ է Ջալիանոս բժիշկն, փոխանակ դեղերոյն, որ թէ դեղ մի չգտվի, նորա տեղն դեղ մի այլ դնեն, բանն կատարի Աստուծով. Աւթխուր - փոխանակ զրդմանայ. Անսիուն - փոխանակ քարավեայ կամ սամթի կամ քարավսի հունդ...» (Ա-Ֆ)։ 40. Այլեւայլ դեղորայք եւ հնարք. Թղ. 451ա. «Գուլթօքան շինելն...», «Փոր, որ գնայ». «Աչաց լուսն պայծառացուցանէ». «Արանք, որ ուռի»։ Թղ. 451բ. «Վասն ամենայն ցեղ բերաԹղ. 457ա. «Վասն ամենայն հազի եւ նուզլայի, որ լինի ի մարդն»։ Թղ. 459բ. «Վասն ամենայն ցեղ սրտացաւութեան թէ քանի ցեղ է»։ Թղ. 464բ. «Վասն մկան անկանին»։ Թղ. 465ա. «Վասն հուլապին»։ Թղ. 465բ. «Վասն խանիզըլ նամրին». «Վասն աբրիուսանամին»։ Թղ. 467բ. «Վասն ճատուսրին»։ Թղ. 469բ. «Վասն մուխալիսային»։ Թղ. 470բ. «Վասն մոմիայի»։ Թղ. 471բ. «Մարդէ շինած մոմիայի»։ 41. Թղ. 472բ. «Ամենայն ցեղ ցաւոց անուանքն են ազգի ազգի անուամբք»։ 42. Թղ. 474բ. «Գիր կապածի արձակե43. Թղ. 475բ. «Թէ որ մարդոյ գլուխ, որ 44. Թղ. 476բ. «Վասն կոնթրվալինուն հասիաթն թէ ինչ է»։ Բնագրէն տարբեր գրչութեամբ. 45. Թղ. 1բ-2ա. 477ա-478ա. Մանր դեԹղ. 4բ. «Վասն ստեղծման երկօրեացն, որ է ձուերն...»։ - Վերջ անդ։ Թղ. 12ա. «Մաջուն. Ամպար, թաբայշիր, գօլնար...»։ - Վերջ անդ։ Թղ. 12բ. Գիտականք. «Ենկի դունիէն, որ ֆռանկաց ազգն Ամիրիկայ կասեն, որ գտել ան...»։ - Վերջ անդ։ Թղ. 211ա. «Գիր գոզկապի». «Վասն աթաչակի, որ է ֆրանկացաւ»։ Թղ. 211բ. «Գիր խոցի» (աղօթք)։ Թղ. 478բ. «Յաղագս թագաւորացն Պարսից ի պատմութեանցն ֆռանկաց»։ Թղ. 484բ. «Ուոբէլեանց ցեղն. Ուոբէլ Նարին...»։ Թղ. 485ա. «Թէ որ կամիս կարմիր մանած ներկես...»։ - Վերջ անդ։

Content