17011431ՌՃԼԲ - 1683։
նօտր։
Ա-Զ։
թուղթ հաստ։
եզական դրոշմազարդերով շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ, դռնակով. երեք փականքներէն մնացած են երկուքը (տե՛ս Կնիք)։
բաւարար։
հաւանաբար գրիչը իր սեփական գործածութեան համար գրած ըլլայ։
ետեւի կողմը իբր աստառ գործածուած է թուղթի հատուած մը, ոլուերէն տօնացոյցի հատուածով, ուր կարմրատառ են գրութեան խորագիրները եւ սկզբնատառերը։
կարմիր եւ սեւ թանաքով խառն երկաթագրեր, ըստ բաւականին կոշտ։
կարմիր։
չունի։
չունի։
բարակ զարդագծի ձեւով, կարմիր եւ սեւ թանաքով, աննաշակ զարդերով։
Էց 144։
Բնագրին գրչութեամբ, 1. Էջ 100. «Գրեցաւ թվին ՌՃԼԲ (1683), ի Դեկտեմբերի ԻԶ, ձեռամբն բժիշկ Կեփա2. Էջ 146. «Թվին ՌՃԼԱ (1682) ծնաւ Ներսէսս, փէտըրվարի ԺԶ, աւրն Ե.շբթի, եւ գիշերն ի յայգ Ե ժամ կայր որ ծնաւ, եւ յայգուց եղեւ ԺԶ օր եւ Ե.շաբթի, Փետրվարի. լուսինն ի առիւծ կենդանակերպն էր եւ արեւն՝ երեւակն»։ «Թվին ՌՃԼԴ (1685) ծնաւ Գէորգըս, Ապրիլի ԻԹ, աւըն չորեքշաբաթի»։ «Թվին ՌՃԼԶ (1687) Յունվարի ԻԱ, օրն Ե.շաբթի, օրն որ ուրբաթ լուսացաւ» (կի3. Էջ 1ը կանխող թուղթին վրայ. «Այս գիրք ետ ինձ պաղշիշ Միսաքեան գերյարգելի Ըստեփան աղան։ Ով որ վայելէ եւ կարդայ՝ մէկ մէկ Հայր մեղայիւ յիշեսցէ զկենդանիսն եւ զն(ն)ջեցեալսն Միսաքեան։ Սառայ Տեառըն Կիրեղ. 1247, մուհարրէմի
«Գնեցաք յամի 1896, ի Սամուէլէ Արամեանց ՍեբասՄատեանս է Մարդակազմութիւն եւ Բըժըշկարան, գրուած Կեփաս բժշկապետի գրիչով։ Ունի հետեւեալ կարգը. 1. Էջ 1. «Յաղագս բնութեան մարդոյն կազմութեան. Ի չորից գոյացեալ ասի մարդըն, զի չորք են պատճառք եղելութեան յամենայն գոյիցս, հուր եւ ջուր, յօդ եւ 2. Էջ 16. «Սկիզբն գրոց հարցմանցս. յաղագս լինելութեան մարդոյն. Հրց. Վասն էր մարդ ի հողոյ ստեղծաւ. Պտխ. Նախ որպէս ասացաւ ի վերոյ հողն ունի զայլ երեք տարերքն յինքն խառնեալ...»։ 3. Էջ 44. «Բժշկական եւ մեկնութիւն ի չորից տարերաց. Ի նմանութիւն չորից եղանակացն տարուն խառնուածք են մարմնոյ չորս տպաւորեալ. արիւն, խարտէշ մաղձն, սեւ մաղձն եւ մաղաս...»։ 4. Էջ 47. «Վասն մարդոյ կազմութեան ամենայն անդամոցն եւ գոյացութեան. Ստու գիւ ճարտարօք ընտրած իմաստնասիրաց եւ բժշկական վարդապետաց հելինացոց եւ յունաց...» (հմմտ. Բժշկ. Է (Ձեռ. 1983) § 1, թղ. 1ա-26բ)։ 5. Էջ 92. «Գիր մեկնութեան եւ հարցումն իմաստնոց Քերայ Կապատայ որդոյն (Խոսրովու Կաւատայ) ութ բժշկապետսն ի Հռոմոց եւ Հնդկաց, յորժամ ժողովեաց զնոսա ի մի վայր, զի զճշմարիտն գիտասցէ զդոցա ճարտարութիւն. Ասէ, պատմեցէք ինձ զգոյացութիւն, որ ի մարմինն տպաւորեալ է...»։ 6. Էջ 100. «Վասն ցաւերոյ՝ որ մարդուվէ ի մարդ փոխի. Ծաղիկն, գոթութիւնն եւ աչաց ցաւութիւն...»։ 7. Էջ 101. «Վասն նշանացն, որ լինի առ հիւանդն զկենաց եւ մահուն. Արժան է բժիշկին, որ եփ առ հիւանդն մտանէ, ճանաչէ զաչելուն...»։ 8. Էջ 103. «Վասն մարդկան բնութեան. Եւ նշանք՝ թէ որ ինչ յաւելի առ մարդն, նա մարդն ինչ կերպով լինի. եւ այս կատարի համարով չորս...»։ 9. Էջ 104. «Վասն կերակրոց գիտութեան. Թէ ինչ յաւելու ի մարդիք՝ այս կատարի համարով...»։ 10. Էջ 105. «Խրատ եւ նշան առողջութեան ի յանունն Աստուծոյ. Տեսաք զառողջութիւն օգտակար ըստ մարմնոյն եւ բարի ըստ հոգւոյն...»։ 11. Էջ 115. «Խրատք պիտանի. Յորժամ ջերմութիւն պատահի...»։ Անդ. «Խաւսք Յակոբ բժշկին. Քանզի բաժանեմ զբնութիւնս մարդոյն ի չորս բա12. Էջ 125. «Նշանք ելընդնոյ, որ մահաց իշխանութիւն ունի. Յորժամ տեսանես մարդուն ձախ անդամն մեծ ելունդ...»։ 13. Էջ 127. «(Խրատական բանք Սողոմոնի եւ այլոց). Վասն մեղաց ամբարշտաց դատաստանք յառնեն. եւ այր խորագէտ շիջուցան(է) զնոսա...»։ Էջ 128. «Վասն չորս ցեղ բանի. Այս աշխարհս չորս ցեղ բան կայ որ մարդոյն զլեզուն կարճ կառնէ...»։ Էջ 130. «Վասն հարբենալոյ. Իսկ չորս ցեղ բանիւ կու հարբենայ մարդս. նախ առաւել տրտմութենէն...»։ Էջ 134. «Որդեա՛կ, կարդալն որ մարդ չիմանայ եւ իւր մտէն պատասխանի տայ, չի կարդալն լաւ է...»։ - Վերջ էջ 136։ 14. Էջ 133. «Վասն գլխաւոր արուեստացն. Այլ չորս են գլխաւոր գիտութիւն. նախարուեստ աստղաբաշխութեան, երկրորդ երկրաչափութեան, երրորդ՝ համարողական, չորրորդ զհազարեկին բանեցնելոյ...»։ 15. Էջ 136. «Ալկիպէի (Ասկլեպիոսի) ասացեալ Վասն բնութեան մարդոյ եւ վասն ամսոց բնութեանց. Եթէ բնութեան մարդոյ բաժանեալ է ի չորս առաջս եւ զմի մի ի նոցանէ պարտ է գիտել, թէ զինչ զօրութիւն ունին...»։ 16. Էջ 139. «Վասն երա(կա)ց ճանաչելոյ. Նշան եւ խառնուածոց եւ յաղթութեանց նոցին զերակն զվատուժն եւ զու17. Էջ 143. «(Վասն տկարութեան բնութեան մարդոյ). Մարդուս բնութիւն քան զամենայն բնութիւն զայիֆ է ստեղծեր Աստուած, վասն այն ասաց թէ պարտ է քիչ ուտել...»։ - Վերջ անդ։