1677

ՎԱՐՔ ՀԱՐԱՆՑ Բ

ԺԴ դար - ԺԴ դար

ID

Number

1677

Old record number

806

Title

ՎԱՐՔ ՀԱՐԱՆՑ Բ

Start date

ԺԴ դար

End date

ԺԴ դար

Date details

Ձեռագրիս «վերստին նորոգող»ը եղած է Սիոն աբեղայ, 1449ին, որով կը համարինք թէ Ձեռագիրը գրուած ըլլայ ԺԴ դարուն, ինչ որ կարդարացնէ Ձեսագրիս արտաքին պարագաներն այ։

Copy place

անծանօթ։

Reference

Type

Number of pages

700

Dimension

18x25,4

Layout

է, 1-260՝ երկսիւն, իւրաքանչիւրը՝ 6x20,5. մնացած մասը՝ միասիւն (13x20,5)։

Writing details

բոլորգիր ընտիր։

Codicology

էջ 1-260՝ Ա-ԺԱx12 (Ա՝ 10). էջ 261-700՝ Ա-ԺԹx12 (Ա՝ 10, ԺԹ՝ 6)։

Principal subject

Subject details

թուղթ, թուխ եւ տոկուն։

Number of lines

29։

Binding

դրոշմազարդ կարմրորակ կաշի, միջուկը տախտակ, դռնակով. կորսուած են երեք փականքները, մնացած են առաջին կողքին վրայ՝ երեք պղնձէ գամերը, ծաղկեայ շրջանակով. աստառն է տպածոյ կարմիր սպիտակ հասարակ լաթ։

State of preservation

բաւարար. յետ 1668ի նորոգութեան՝ Ձեռագիրս մնացած է կատարեալ եւ անթերի։

Copyist

Owner

Commanditaire

Illuminator

երկրորդ մասին (էջ 261698) հաւանաբար Գրիգոր, որ փոքր յիշատակարանի մը մէջ կը յիշէ ինքզինքը իբր «զգլխայգրողս»։

Binder

առաջին կազմողը՝ անյայտ. 1449ին կը յիշուի Սիոն աբեղայ՝ իբր «վերստին կազմող», իսկ 1686ին՝ Վարդան վարդապետ Բաղիշեցի, ձեռամբ Դաւիթ Ճնճղուկի։

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

սակաւք եւ միագոյն։

Initials

կարմիր թանաքով։

Marginal illuminations

էջ 508, միագոյն եւ յոյժ ճաշակաւոր։

Images

չունի։

Canon tables 1

էջ 263՝ հին բնագրին մէջ, մեծութիւն՝ 12x11 սմ., լուսանցազարդով, միագոյն եւ նաշակաւոր. իսկ էջ 1՝ գծուած է նորոգողին կողմէ, 1686ին, որ նոյնպէս միագոյն է եւ պարզ զարդերով։

Canon tables 2

Title text

Blank pages

էջ 261-2, 700։

Colophon

Բնագրէն տարբեր գրչութեամբ. 1. Էջ 261. «Զգլխայգրողս սորայ զԳրիգոր յիշեցէք ի մաքրափայլ յաղաւթս ձեր»։ 2. Էջ 698. «Ով դասք քահանայից, աղաչեմ զձեզ պատուական ընթերցող սուրբ գրոցըդ. յիշել ի մեղսաքաւիչ յաղաւթս ձեր ըզսրբասնեալ քահանայն զՍիոն, որ վերստին կազմեաց. ընդ նմին զՅովանէս եւ զիս զանարժան զՍտեփանոս, եւ որ ողորմի ասէ եւ նա ողորմութիւն գտցէ ի Քրիստոսէ Աստուծոյ մերոյ. ամէն։ Կազմեցաւ ի թվ. ՊՂԸ 3. Էջ 631. «Ով սուրբ ընթերցող աստուածային գրոցս, ով ոք կարդայք կամ աւրինակէք, աղաչեմ զձեզ որ միոյ ողորմի արժանի առնէք զիս զՍտեփանոս, մեղաւք լցեալ յաշխարհի, որ զանուն ունիմ եւ գործք իմ ոչ երեւին եւ զամենայն արեան մերձաւորքն իմ։ Կազմեցաւ գիրքս ձեռամբ աբեղայի Սիռնի. եւ որ յիշէ՝ յիշեալ լիցի ի միւսանգամ գալստեանն Քրիստոսի։ Ի Թվ. Հայոց ՊՂԸ (1449)»։ 4. Էջ 449. «Այս պատուական սուրբ գիրքըս Սանդուղ անուանի, որ ի բազում ժամանակաց եղծեալ եւ փտեալ էր, զոր վերստին ետ նորոգել հեզահոգի եւ մեծ րաբունին Բաղիշեցի Վարդան վարդապետն, եւ եդ վերըստին յիշատակ ի դուռն Բաղիշու Ամիրդօլու վանից սուրբ Յովանիսին. յիշեցէք ի Քրիստոս Աստուած. ամէն»։ 5. Էջ 699. «Զվերոյ նորոգող սուրբ գրոցըս, զԲաղիշեցի քաջ րաբունին, զտիեզերալուր եւ զհեզահոգի պատուական վարդապետն Վարդան, զսրբասնունդ եւ զբանիբուն քաջ հռետորն, աղաչեմ յիշել ի Տէր, որ զայս սուրբ գիրքս որ Սանդուղ անուանի, ետ վերըստին նորոգել։ Լնդ սմա եւ այլ բազում գրեանս նորոգել ետ եւ եդ վերստին յիշատակ ի դուռն Ամիրդօլու վանից սուրբ Յովանիսին։ «Այս երանելի եւ շատաշնորհ վարդապետս Վարդան, նման Եզրի աստուածատեսի եւ սուրբ Հոգոյն բնակող մարգարէի, որ ի հնումն զեղծեալ եւ զապականեալ գիրս ազգին Իսրայէլի, որ ձեռօք անօրինաց ի հուր եւ ի ջուր ապականեալ եւ եղծեալ էին, տուն տըւութեամբ Հոգւոյն սրբոյ վերստին նորոգեաց եւ պայծառացոյց զազգն եբրայական տոհմին. նաեւ գրասէր թագաւորին Պտղոմեայ եգիպտացւոյն, գրոց թարգմանողի, նոյնպէս եւ այս հայրս մեր հոգեւոր, զբա զում գրեանս Ամիրդօլու վանից սուրբ Յովանիսին, զեղծեալսն եւ զապականեալսն նորոգել ետ, զթերին լցեալ եւ զսղալն բարձեալ, եւ զեկեղեցիսն պայծառացուցեալ, զոր Տէր Աստուածն ամենայնի տացէ վարձս ըստ ժրաջան վաստակոց իւրոց, եւ ընդ երկոտասան վարդապետացն դասակից եւ պսակակիցս արասցէ. ամէն։ «Նորոգեցաւ սուրբ գիրքս որ Սանդուղ ասի, ձեռամբ մեղապարտ Դաւիթ Ճնճղկի, ի թվին Հայոց ՌՃԼԵ (1686), ի փառս Աստուծոյ. ամէն»։

Informations

1846-1852 տարիներուն Հ. Ներսէս Վրդ. Սարգիսեան ստացած է, դէպի Հայաստան կատարած գիտական ուղեւորութեան ընթացքին։ Մատեանս է Վարք Հարանց, ունի հետեւեալ բովանդակութիւնը. 1. Էջ 1. «(Վարք երանելոյն Պօղոսի Թեբայեցւոյ). Առ բազումս բազում անգամ խնդիր լինէր, եթէ յումէքէ սկսաւ զառաջինն բնակել յանապատի. եւ ոմանք զառաջինա յիշեցեալ յերանելոյն յԵղիայէ...»։ Հին ձեռագրին առաջին թուղթը ինկած ըլլալով՝ նորոգողն է որ ամբողջացուցած է զայն գրութեամբ հանդերձ. հին բնագիրը կը սկսի՝ էջ 3. «... Իսկ երանելին ի տաւթոյն աղեխարշեալ եւ ի խայթոցացն խոցոտեալ՝ կայր մնայր նոյնպէս ի նահատակութեանն»։ 2. Էջ 11. «Վարք երանելոյն Անտոնի եգիպտացւոյ միայնակեցի եւ մահ նորին սուրբ ծերունոյ եւ աստուածասիրի. թուղթ Աթանասի. Բարիոք նախանձ առաքինութեան դնել ընդ միայնաւորս եգիպտացւոց, հաւասարել կամ առաւելուլ զսոքաւք կամեցեալ ըստ առաքինութեան ձերոցդ վարուց, քանզի եւ առ ձեզ այսուհետեւ գոն միաւորաստանք եւ անուն մենակեցաց»։ 3. Էջ 86. «Թուղթ Սերեպիոնի սուրբ հաւրն առ աշակերտս երանելւոյն Անտոնի, առ Մակար եւ առ Ամատաս. Մեծ բարեխաւս կորոյս աշխարհս եւ մեծ մարդ ընկալան եր4. Էջ 87. «Ճառ Պաւղա(յ) միայնակեցի. Պաւղ էր այր հողագործ եւ առաւել ամբիծ եւ անարատ եւ սուրբ վարուք եւ մտաւոր կարգաց բարեաց եւ ամուսնացեալ ի կարգս աշ5. Էջ 91. «Պատմութիւն հաւր Մակարայ եգիպտացւոյ. Սկիզբն արասցուք պատմել զվարս երանելոյն Մակա(րա)յ. Ես Կեղոն եղէ ընդ երանելոյն Մակարայ»։ 6. Էջ 100. «Վարք եւ կատարումն Յովհանու թեզբացւոյ եւ մարգարէի. Եւթն եղբարք էաք մեք աւտարք ի միմեանց ամենեքեան, որ երթեալ էաք առ նա, եւ իբրեւ ետ մեզ զողջոյնն զուարթութեամբ երեսաց ընդդէմ իւրաքանչիւր երեսաց մերոց զուարճանայր»։ 7. Էջ 114. «Վարք երանելոյն Յոհանու Գբացոյն. Էին ոմանք քրիստոսասէր որում անուն էր Յուլիայ, մեծատուն յոյժ, եւ էին նորա մանկունք երկու Յոհաննէս եւ քոյր նորա Թեմեստիա»։ 8. Էջ 123. «Վարք երանելոյն Յովհաննու որդւոյ Եւտրոպէոսի կամաւոր աղքատեցելոյն վասն Քրիստոսի. Յամս ժամանակաց թագաւորութեանն Արկադէոսի, որդւոյ մեծին Թէոդոսի եւ ի հայրապետութեան սրբոյն Յովհաննու Ոսկեբերանի, այր ոմն էր...»։ 9. Էջ 136. «Վարք սրբոյն Սերեպիոնի ծերոյ. Սերեպիոն այր երկիւղած եւ ազնուական, եղեւ միայնակեաց եւ յաջողեալ էր նմա Աստուած յամենայն ի գործս»։ 10. Էջ 139. «Վարք եւ պատմութիւն սուրբ հաւրն մերոյ Ոնոփրիոսի անապատականի, զոր պատմեաց սուրբ հայրն Պափնոտիոս. ի միում աւուր փութացայ ընթանալ եւ լինել ի ներքսագոյն անապատն»։ 11. Էջ 161. «Վարք երանելոյն աբբա(յ) Մարկոսի եւ կատարումն նորին եւ խաւսք առ Սերապիոն. Պատմեաց մեզ երանելին Սերեպիոն մինչ էրն ի մէջ Սկիւթեա, որ է յԵգիպտոս, առ ի վախճանել ծերոյն այնորիկ»։ 12. Էջ 171. «Որ ի յերկրին Եգիպտացւոց հարանցն պատմութիւն. Աւրհնեալ Տէր Աստուած, որ զամենայն մարդիկ կամի զի կեցցեն եւ ի գիտութիւն ճշմարտութեան եկեսցեն» (հմմտ. Վարք Հարանց Ա., §§ 8-19)։ Էջ 173. «Վասն Ապողորայ»։ Էջ 176. «Վասն Ամովնեայ»։ Էջ 177. «Վասն Ապաբայ»։ «Վասն Պեղեռնի ծերոյ»։ Էջ 180. «Վասն Պաքրոտեայ»։ Էջ 184. «Պատմութիւն Ղիգիոնի եւ Աղեքսանդրացւոց»։ Էջ 189. «Վասն որոց Յոքսիւն Հռինքոս Էջ 191. «Վասն Թէոնայ»։ Էջ 192. «Վասն Եղիայի միայնակեցի»։ «Վասն Ապողովնեայ»։ Էջ 210. «Վասն Կոպրեայ»։ 13. Էջ 219. «(Վարք սուրբ հարցն եւ սքանչելիք). Տեսաք մեք այլ ծեր մի Ողոգէոս անուն...»։ «Սիւս եւս այլ հայր Ապեղէս անուն, ի մանկութենէ...»։ «Այլ այր երբեմն զի էր նա միայն յանապատի...»։ Էջ 222. «Տեսաք մեք ի կողմանս թէբայեցոց լեառն մի բարձր...»։ Էջ 223. «Ասէին երբեմն վասն հաւրն Յովհաննու Կարճահասակի...»։ «Երթեալ երբեմն չորք սկիւթացիք առ երանելի հայրն Պամբով...»։ Էջ 224. «Ասաց հայր Իսահակ երէց խրճթացն...»։ «Երկու եղբարց գնացեալ ի վաճառ...»։ Էջ 225. «Ասէին վասն հաւրն Թէոդորա(յ)...»։ «Նստէր ոմն ծեր ընդ եղբաւր ի Էջ 226. «Ասաց ծեր ոմն թէ պարտ է մարդոյ ունել մի գործ...»։ «Ասաց ծերն. Ատեա՛ զորովայն...»։ «Նորին ծերոյ ասացեալ, եթէ երկու իրս կամիցի...»։ Էջ 227. «Եկն եղբայր ոմն աշխարհական...»։ «Մինչդեռ նստէր երբեմն Զաքարիա ի Ս(կ)իւթ...»։ «Եղբարց ոմանց դիպեցաւ նեղութիւն...»։ Էջ 228. «Եղբայր ոմն եհարց ցհայրն Պիմէն. Եթէ վնասին հոգիք...»։ «Ասաց ծեր ոմն եթէ պարտ է մարդոյ պահապան լինել...»։ «Երթեալ ոմն ի հարանցն առ ծերն Աքղիդաս...»։ Էջ 229. «Ասէին ոմանք վասն հաւրն Մոյի...»։ «Եղբայր ոմն եհարց ցհայրն Պիմէն եւ ասէ. Ի ժամանակի նեղութեան...»։ «Եղբայր ոմն ի խուցսն խռովէր...»։ Էջ 230. «Երթեալ ոմանց առ հայրն Սիսոյ լսել ի նմանէ...»։ «Էր ոմն ծեր, որ ունէր աշակերտ լաւ...»։ «Երթեալք երբեմն եղբարք եւթն...»։ Էջ 231. «Երթեալ երբեմն եղբարք ի լեառըն...»։ «Էր ոմն եղբայր ի խրճիթսն...»։ «Ասաց հայրն Պիմէն. Մարդ որ ուսուցաԷջ 232. «Ասէր երբեմն հայրն Դանիէլ. Թէ պատմեաց մեզ հայրն Արսէն...»։ «Հարցեալ հաւրն Մարկոսի ցհայրն Արսէն...»։ «Ելեալ երբեմն ոմն մի ի ծերոցն ՍկիւԷջ 233. «Ունէր երբեմն հայր Ագադոն„..»։ «եղբայր ոմն անկաւ ի փորձուԷջ 234. «Եղբայր ոմն նստէր ի խցի իւրում...»։ «Եղբայր ոմն եհարց ցհայրն Արսէն եւ ասէ. Եթէ խորհուրդք...»։ Էջ 235. «Եղբայր ոմն եհարց ցծեր եւ ասէ. Թէ անկցի մենակեաց...»։ Էջ 236. «Եղբայր ոմն ճանապարհ երթայր...»։ «Երթեալ երբեմն երէցն սկիւթայ...»։ «Եղբայր ոմն եհարց ցհայր ոմն. Ասա ինձ բան...»։ Էջ 237. «Եհարց ոմն ի հարանց ցհայրն Յովհաննէս Կարճահասակ...»։ «Գեւղք երկու ընդ իրեարս կռուէին Եգիպտոսի...»։ «Սիամոն ոմն կոյս զամենայն աւուրս...»։ Էջ 238. «Եղբայր ոմն եհարց ցհայրն Պիմէն թէ արժան է ինձ լինել...»։ «Ասէր երբեմն հայրն Ամոն. Եթէ չոգաք ես եւ Բեկիմ առ հայրն...»։ «Դարձեալ այլ ծեր եկեալ մերձ ի գետն...»։ «Ասէին վասն հաւրն Սերինոսի...»։ Էջ 239. «Եղբայր ոմն երթեալ առ մի ոմն ի ծերոցն...»։ «Ասէր հայրն Թէոդորոս. Եթէ ունիցիս ընդ ումեք...»։ «Հիւանդացաւ երբեմն հայրն Յովսէփ...»։ Էջ 240. «Ասէին վասն հաւրն Ամոնի եթէ յորժամ գայր...»։ «Ասէր ոմն ի հարանցն եթէ նստէին երբեմն...»։ «Ասէին վասն ուրումն ծերոյ թէ...»։ «Եկն ոմն ծեր ի խուղն Յովհաննու...»։ «Ասէին ոմանք վասն Պայիսի, եթէ երբեմն առեալ...»։ «Եղբայր ոմն եհարց ցհայրն Թէոդորոս...»։ Էջ 241. «Եկն երբեմն հայրն Ամոն անցանել ընդ գետն...»։ «Ասէին վասն հաւրն Սիսոյի...»։ «Ասէր ոմն եթէ երեք վաստակասէրք...»։ Էջ 242 «Ասէին վասն ուրումն ծերոյ ի խրճիթսն...»։ «Ասէին վասն ուրումն ծերոյ ի Թեբայիդ հաւրն Անտոնիոսի...»։ Էջ 243. «Եղբայր ոմն եհարց ցոմն ծեր եւ ասէ. Եթէ պատահեսցէ...»։ «Պատմեցին ոմանք եթէ երբեմն հայրն Ամոն եւ եղբարք նորա...»։ Էջ 244. «Ասէին վասն հաւրն Պիմենի եթէ ոչ երբեք...»։ "«Ասէր ոմն յեղբարցն ումեմն ծերոյ մեծի...»։ Էջ 245. «Ասէր հայրն Պիմէն եթէ յորժամ եկաք...»։ «Մեծատուն ոմն եկն ի հեռուստ...»։ «Այլ ծեր ոմն սկիւթացի լինէր ի լերինն...»։ «Էին երկու միայնակեացք...»։ Էջ 246. «Էին երկու եղբարք դրացիք իրերաց...»։ «Կամէին երբեմն ի Սկիւթ զհայրն Իսահակ երէց առնել...»։ «Կոչեաց հայրն Եսայի զոմն...»։ «Եղբայր ոմն ի խուղ իւր տարեալ զհաց...»։ Էջ 247. «Պատմեաց ոմն. թէ երբեմն փիլիսոփայք...»։ «Պատմեաց հայրն Դանիէլ աշակերտ երանելոյն Արսէնի...»։ «Այլ երբեմն ասաց հայրն Արսէն ցհայրն ԱղեքսանԷջ 248. «Ասէ դարձեալ հայրն Դանիէլ թէ ոչ երբեք...»։ «Ասէր դարձեալ հայրն Դանիէլ...»։ «Ասէր դարձեալ հայրն Դանիէլ...»։ «Ասէր դարձեալ հայրն ԴանիԷջ 249. «Չոգաւ երբեմն եղբայր ոմն ի խուղն Արսէնի...»։ «Ասէին դարձեալ վասն նորին...»։ «Ասաց դարձեալ հայրն Դանիէլ...»։ «Երթեալ երբեմն հայրն Արսէն ի տեղի...»։ Էջ 250. «Եղբայր ոմն եհարց ցծեր...»։ «Ասին վասն հաւրն Պափնոտի...»։ «Ասէին վասն հաւրն Զենոնի...»։ Էջ 251. «Ասէին վասն ուրումն ծերոյ ի Սկիւթ...»։ «Եհարց հայրն Աբրահամ աշակերտ Աքադոնի...»։ «Ասէր ոմն ի հարանցն եթէ պարտ է...»։ Էջ 252. «Ասաց հայրն Սահակ թեբայեցի թէ ոչ երբեք մտուցի...»։ «Եղբայր ոմն եհարց ցոմն հարանցն եւ ասէ...»։ Էջ 253. «Չոգան երբեմն եղբարք երկու առ Ամոն ծեր...»։ «Ասաց հայրն Մակար թէ ասաց Գրիգոր...»։ «Ասէին ծերքն ցհայրն Էջ 254. «Դէպ եղեւ զի միաբան ի Սկիւթ առ իրեարս...»։ «Ասէր հայրն Դանիէլ եթէ երբեմն եկին ի հարանցն...»։ «Ասաց դարձեալ հայրն Դանիէլ եթէ երբեմն...»։ Էջ 255 «Այլ երբեմն մինչդեռ նստէր նա ի կանէպոսի...»։ Էջ 256. «Պատմեցին ոմանք վասն եղբաւր որումն...»։ «Էին երկու եղբարք ըստ մարմնոյ, եւ կը(տ)սերագոյնն...»։ Էջ 257. «Ասէին վասն հաւրն Պետրոսի եւ հաւրն Ապիմիքեա...»։ «Իջին երբեմն մենակեացք յԵգիպտոսէ ի Սկիւթ...»։ «Ել երբեմն հայրն Մակար սկիւթացի...»։ Էջ 258. «Պատմեաց հայրն Յովսէփ եթէ ասաց հայրն Իսահակ...»։ «Եհարց երբեմն հայրն Ագադոն ցհայրն Աղովն...»։ «Պատմեաց ոմն ի հարանցն վասն հաւրն Պաւղոսի...»։ «Դարձեալ պատմեցաւ վասն այլոյ եպիսկոպոսի...»։ Էջ 259. «Պատմեաց ոմն ի հարանցն եգիպտացւոց...»։ «Եղբայր ոմն եհարց զոմն ի ծերոց...»։ Էջ 260. «Այլ եղբայր պատասխանի ետ ծերոյն...»։ «Չոգաւ հայրն Սերինոս...»։ «Պատմեաց ոմն ի հարանցն եթէ էր ծեր ոմն...»։ «Ասէին ոմանք վասն նորին հաւրն Ամոնի...» եւ կը մնայ կիսատ, կ'աւարտի Ձեռագրիս առաջին մասը, որու գրութիւնն էր երկսիւն եւ կը յաջորդէ միասիւն գրու14. Էջ 263. «Բանք հօրն Յոհաննու Աստուածաբանի (իմա՛ Կլիմաքոսի) ասացեալ (Սանդուղք աստուածային ելից), ազդմամբ սուրբ Հոգոյն, ի խրատ միանձանց եւ անապատականաց. Թողութիւն շնորհեա եղբայր, զի եդի ի մտի իմում սկսանել ի գիրս յայս եւ զարհուրեցայ յոյժ վասն անգիտութեան իմոյ, իսկ մխիթարիչն տեսեալ զնուաստութիւնս իմ զաւրացոյց ի ձեռն հրեղէն կամաց Էջ 264. «Յաղագս զգուշանալոյ յամենայն չար ախտից եւ պատուիրանապահութեան. Որ արգելու զբերան իւր...»։ Էջ 267. «Յաղագս աւգնականութեան հոգւոյն սրբոյ, որ տայ աւգնականութիւն յերկրորդ չափ հասելոցն. Լոյս ի լուսոյ լուսաւորիչ...»։ Էջ 268. «Յաղագս փոփոխելոյ ի պատերազմ պոռնկական խորհրդոցն եւ փորձութիւն գարշելի ախտից. Փառաւոր ճառագայթ որ յայտնեցար մեզ...»։ Էջ 269. «Ցոյցք մոյար խորհրդոցն դիւաց, որովք զեղբարս անյոյս փութան առնել ի փրկութենէ. Արարիչ ամենայնի եւ հիմն հաստատութեան...»։ Էջ 270. «Վասն ձանձրութեան եւ բարկութեան. Բարերար տէր եւ գթած...»։ Էջ 272. «Յաղագս պարգեւի մխիթարութեան որ պատահէ միանձանց ի լռութեան. Քրիստոս բնակեալ ի հայր...»։ Էջ 277. «Թէ որպէս յայտնին սուրբ հրեշտակք առ ճգնաւորսն եւ մխիթարեն զնոսա եւ յայտնութիւն մոլեգնութեան դիւացն զկնի այնորիկ. Յորժամ խափանեալն ի ծուլուԷջ 279. «Ցոյց ներգործութեան ժամանելոցն ի չափ հոգեւոր տեսութեանն աստուածարարելոցն. Յորժամ լոյս աստուածութեանըն ծագէ...»։ Էջ 280. «Առ սոյն խորհուրդ վերստին իմաստ վկայութեամբ եղբարց. է երբեմն յորժամ յափշտակի միտք...»։ Էջ 282. «Յաղագս թէ պատուիրանին պահպանութեամբ գայ ոք ի գիտութիւն արտաքնոյն եւ ներքնոյն. Ահա խնդրեմ ի ձէնջ եղբարք...»։ Էջ 283. «Չափք եւ աշտիճանք որով բարձրանան ոգիք ընթացողք ի շաւիղս հոգեւորս ի լրումն կատարելութեան. Որ ոք ցանկայ լինել որդի Աստուծոյ...»։ Էջ 286. «Յայտնութիւն դիւական մըրցմանցն որք յետ յայսոսիկ լուսաւորելոց ներգործեն. Յորժամ կամին սուտքն նմանել ճշմարտիցն...»։ Էջ 287. «Քննութիւն առ ի նոյն իմաստ հոգեւոր տեսութեանց. Ո՛ կարասցէ պատմել զխորհուրդս որովայնամոլութեան...»։ Էջ 290. «Յորդորումն կրաւնաւորաց բարի աւրինակաւք. Հոգի միայնակեցին դրախտ է կենաց...»։ Էջ 291. «Յաղագս ժամանելոյ յանխռով նաւահանգիստ խաղաղութեան երկնաւորի. Խաղաղութիւն հոգւոյ այն է...»։ Էջ 293. «Ի նոյն իմաստութիւն հոգեւոր գիտութեանն. Որպէս պատուական է ուղիւղն...»։ Էջ 294. «Բան իմաստութեան. Երեք են զաւրութիւնք մտացն...»։ Էջ 296. «Յաղագս պատուոյ կիւրակէի եւ առ ի նա զգուշութեան խրատ. Սիրելիք իմ, պարտ է զգուշանալ...»։ Էջ 300. «Սանդուխք աստուածային ելից. Ի գիրս կենաց յերկինս գրին...» Էջ 302. «Պատմութիւն վարուց համառաւտաբար Յոհաննու աբբայի սուրբ լերինն Սինայի, սրբոյ եւ ճշմարտի, որ մակակոչէր Լուռ. Ի մէջ ածեմք զսա...»։ Էջ 303. «Յոհաննու առ Յոհաննէս ուրախ լինել. Ընկալաք զվայելուչն ազնուական եւ անախտ վարուցդ...»։ Էջ 304. «Սկիզբն հոգեւոր տախտակին գրոյ՝ հռետորական գեղեցկութեամբ հանդերձեցաւ՝ գովութիւն ճշմարիտ վարուց։ «Բան կրաւնաւորական աբբա(յ) Յոհաննու, հաւր Սինայ լերինն միանձանց, զոր հրամանաւ հաւր Յոհաննու Ռայիթու լերինն գրեաց եւ առ նոյն առաքեաց. Բարւոյ եւ գերագոյն բարւոյ, ամենաբարիոյ Աստուծոյ...»։ - Վերջ էջ 311. «Աշտիճան առաջին, յոր հեծեալն ոչ դարձցի յետս»։ Էջ 311. «Բ. Վասն ցաւաւք եւ տրտմութեամբ հրաժարման յաշխարհէ. Որք ճշմարտութեամբ զտէր սիրեսցեն...»։ - Վերջ էջ 314 «Երկրորդ աշտիճանս, ընդ որ ընթացողն Ղաւտայ եւ ոչ կնոջն նմանեսցի»։ Էջ 314. «Գ. Վասն աւտարութեան եւ վասըն երազոց. Աւտարութիւն է թողույն անդարձ...»։ - Վերջ Էջ 319. «Երեքն՝ երրորդութեանն համաթիւ. Յերրորդ ընթացս հեծեալդ մի՛ հայեսցիս յաջ կամ յահեակ»։ Էջ 319. «Դ. վկայութիւն վասն երանութեամբ, յիշատակեալ արիութեան եւ ունկընդրութեան. Առ որս բանս մեր յաջողի...»։ Վերջ էջ 342. «Համաթիւ է աւետարանչացն, աստիճանս ճգնաւորաց, ընթացիր աներկիւղ, նախ քան զՊետրոս Յոհաննէս նախակարգեցաւ. ա(յ)ժմ ունգնդրութիւնն ապաշխարութեան. ոմն կանխեաց եւ միւսն զկնի Էջ 342. «Ե. Վասն ապաշխարութեան հոգւոյ եւ ճշմարիտ քննութիւն վարուց սուրբ դատապարտելոցն. Ապաշխարութիւն վերաբազմեալ է ընդ մկրտութեանն...»։ - Վերջ էջ 352. «Հինգերորդ աշտիճանս զորս ապաշխարեն ըստ հինգ զգայարանացն մաքրէ պայծառացուցեալ, որք զակամայն ինքնայաւժարութեամբ կրեն զչարչարանս»։ Էջ 352. «Զ. Վասն խոկման մահու. Ամենայն բանի եւ մտածութեան...»։ - Վերջ էջ 354. «Վեց աշտիճանաւս որ ելանէ, այնուհետեւ ոչ մեղանչէ, եւ դու ինքն յիշեա՛ ըզվերջինս քո եւ բնաւ ոչ սխալես»։ Էջ 354. «Է. Վասն ուրախարար զգոյ, Սուգ որ առ Աստուած իցէ...»։ - Վերջ էջ 362. «Աստիճան եւթն, յոր արժանացեալն ինձ աւգնեսցէ եւ ինքն աւգնեալ եղիցի, որ եւ յեւթն աշտիճան յաւիտենիս այսմիկ ի կործանմանէ պահեցաւ»։ Էջ 362. «Լ. Նորին յաղագս անբարկութեան եւ հեզութեան. Ջոր աւրինակ զջուր...»։ - Վերջ էջ 366. «Յութաշտիճանս, անբարկութեան կայ պսակ որ ի քրտանցն ութիցն ամենայնի յաղթեաց որ ի բնութեանս սերմանի»։ Էջ 366. «Թ. Վասն յիշաչարութեան. Քանզի սուրբ առաքինութիւնն...»։ - Վերջ էջ 368. «Աշտիճան ինն, որոյ ստացողքն համարձակ զլուծումն յանցանացն ի փրկչէն մերմէ Աստուծոյ խնդրեսցեն։» Էջ 368. «Ժ. Նորին վասն մատնութեան. Ոչ ոք յիմաստնոց այսմ հակառակ ասել ինձ թուի...»։ - Վերջ էջ 370. «Ժ. Աստիճանս, որով յաղթողն հաստատի ի գործ զգոյ եւ կամ Էջ 370. «ԺԱ. Նորին վասն շատխաւսութեան. Ասացաւ ի մէնջ դուզնաքեայ...»։ - Վերջ էջ 371. «Աստիճան մետասան, որ յաղթէ բազում չարեաց ի միասին զարգաԷջ 371. «ԺԲ. Վասն ստութեան. Ծընունդ երկաթի եւ քարի հուր...»։ - Վերջ էջ 372. «Աստիճան երկոտասան, յոր հեծեալն արմատ գեղեցիկ ստացաւ»։ Էջ 372. «Նորին վասն ձանձրութեան. Մի եւ այս պատահի...»։ - Վերջ էջ 374. «Յաղթութիւն զոր որք ստանան ճշմարտութեամբ՝ յամենայնի անփորձ մնասցեն»։ Էջ 374. «Նորին վասն չարահամբաւ տիկնոջ որովայնի. Հանդերձեալ եմ վասն որովայնի ասել...»։ - Վերջ էջ 378. «Արութեամբ յաղթութիւն որ յայտ առնէ զանախտութիւն եւ ի լրումն իմաստութեան հասուցանէ. աւրինակ մարմնաւորաց անմարմնոցըն վարք»։ էջ 378. «Նորին վասն անապականութեան վաստակոյ ի յապականու քրտունք սրբութեան եւ իմաստութեան. Սրբութիւն իցէ անմարմնոցն բնութեան...»։- Վերջ էջ 390. «Պարգեւք զորս որք ի մարմնի մեռան առին եւ յարեան եւ զհանդերձեալ անապականութեան աւրինակն ծանեան»։ Էջ 390. «Նորին վասն արծաթսիրութեան. Բազումք որք զիմաստասիրականն...»։ Վերջ էջ 391. «Դարձեալ յաղթահարէ որ սէր ստանայ եւ ի հոգս նորին զարգանայ»։ Էջ 391. «Նորին վասն անստացուածութեան. Անստացուածութիւն է հոգոց ի բաց ընկեցումն...»։ - Վերջ էջ 392. «Թոշակ որով ընթացք յերկնային մշտնջենաւոր կեանսն Էջ 392. «Նորին վասն անզգայութեան եւ մեռելութեան հոգւոյ եւ մտաց, նախ քան զմեռանել մարմնոյ. Անզգայութիւն է ի մարմին եւ ի հոգի...»։ - Վերջ էջ 394. «Վասն քարացեալ անզգայութեան»։ Էջ 394. «Վասն քնոյ եւ արթնութեան եւ ի ժողովս սաղմոսերգութեան. Քուն է էութեան բնութեանս...»։ - Վերջ էջ 395. «Վասն աղաւթից ժողովս»։ Էջ 396. «Վասն մարմնական արթնութեան եւ թէ որպէս ի նմա մտանել. Երկրաւոր թագաւորաց նիւթեղէն սպասաւորք...»։ Վերջ էջ 397. «Ելողն յաստիճանս առնու զպայծառութիւնն լուսոյ ի սիրտս իւր»։ Էջ 397. «Վասն ծուլութեան եւ անարութեան. Ծուլութիւն է տղայական սովորութիւն...»։ - Վերջ էջ 398. «Վասն տղայական եւ անարի հեղգութեան»։ Էջ 398. «Վասն բազմակերպ սնափառութեան. Ոմանք ի կարգ բանի զսնափառութիւն եւ զամբարտաւանութիւն...»։ Էջ 402. «Նորին վասն ամբարտաւանութեան. Ամպարտաւանութիւն է դիւաց գիւտ...»։ - Վերջ էջ 405. «Աշտիճան յոր հեծեալն զաւրացաւ եւ ի վեր ելեալ բարձրաԷջ 405. «Վասն անճառ խորհրդոցն հայհոյութեան. Դժնդակ արմատոյ դժնդակ սաղարթք...»։ Էջ 408. «Վասն հեզութեան եւ պարզութեան եւ անչարութեան եւ չարութեան. Նախընթաց արեգական առաւաւտ եւ ամենայն խոնարհութեան...»։ Էջ 410. «Նորին վասն ախտիցն կորը(ս)տեան եւ բարձր խոնարհութեամբ աներեւոյթ զգայութեամբ. Որ սիրոյն Աստուծոյ ուղղապէս...»։ - Վերջ էջ 419. «Աղբեւր եւ մայր խոր քննութիւնս բղխման խոնարհութեան»։ Էջ 419. «Յաղագս քննութեան խորհրդոց եւ ախտից եւ առաքինութեան. քննութեան պարապեալ եւ ի նոյն դեգերեալ...»։ Էջ 421. «Նորին վասն քահանայականին այն հանդարտութեան հոգւոյ եւ մարմնոյ, միայնակեաց ասէ յոյժ հանդարտելն է. Մեք որ միշտ վաճառեալ եւ ծառայ եղեալք...»։ Էջ 425. «Վասն իւրաքանչիւր հանդարտելոցն զանազանութեան եւ դատողութեան եւ բացորոշողութեան. Եւ այս եւս յայտնի ամենեցուն է...»։ Էջ 434. «Նորին վասն քահանայականի եւ մաւր ամենայն առաքինութեանց, երանեյի աղաւթիցն որ ի նմա մտաւք եւ զգայարանաւք յառաջ կալոյ. Աղաւթք է բնութեամբ իւրով միաւորութիւն...»։ Էջ 442. «Նորին վասն որ ի վերայ երկրի երկինք աստուածանման անախտութեան եւ կատարելութեան եւ յարութեան հոգւոյ յառաջ քան զհասարակաց յարութիւնն. Ահաւասիկ մեք ստուգապէս...»։ Էջ 445. «Նորին վասն կապակցութեանց առաքինութեանց, երրորդութեան առաքինութեանց որ են հաւատ, յոյս եւ սէր. Իսկ արդ ստուգապէս զկնի...»։ Էջ 450. Պատկեր աստիճանացն. Լ-Ա։ Էջ 451. «Նորին առ հովիւն՝ Յոհանն առ Յոհաննէս. Յերկրաւոր եւ ի ներքին յայս գիր, ես զքեզ...»։ - Վերջ էջ 467. «եւ միաւորեցար ընդ սէր եւ սէր է Աստուած եւ Աստուած սէր է, որում փառք եւ կարողու15. Էջ 467. «Կեանք եւ քաղաքավարութիւն երանելի սուրբ հաւրն մերոյ Յոհաննու հաւրն Սինէ՝ որ կոչի Կլէմաքս, զոր գրեաց Դանիէլ կրաւնաւորն միակեաց Ռութա լերինն. Ոչ է կարող բանք իմ, ով սիրելի եղբարք, պատմել թէ ո՞ էր քաղաքն յորում ծնաւ եւ սնեալ եղեւ ախոյեան զաւրականս այս աստուածպաշտութեան...»։ 16. Էջ 473. «Լուծմունք դժուարիմաց եւ նուրբ բանից, որ կան ի գիրքս յայս կոչեցեալ Կլիմաքս, արարեալ Դանիէլ կրաւնաւորի Ռայիթեցոյ, վասն ելիցն յաշխարհէ. Զի՞նչ է ուրացումն եւ ատելութիւն. այլ զայս ուսուցանէ, վասնզի զբնութիւն մեր նախ եստեղծ Աստուած անախտ եւ սուրբ...»։ 17. Էջ 494. «Յաղագս համեստութեան սկսնակաց եւ յաղագս կամեցողացն բնակել ի հաւասար կենցաղումս եւ յաղագս մենաւորաց, Սերեպիոնի եպիսկոպոսի Թմուացւոյ. Ոչ կամիմ զձեզ անգիտանալ եղբարք, զի ի սկզբանն յորժամ արար Աստուած զմարդն, եթող զնա ի դրախտին ամբողջ ունելով զգայութիւնսն...»։ 18. Էջ 508. «Երանելոյն Նեղոսի ճգնաւորի յաղագս աղաւթից, գլուխս ՃԾ. Ա. Որ ոք կամեսցի անուշահոտ խունկս կազմել Աստուծոյ, զերեւելի կնդրուկն եւ զկասիաս եւ զեղունգնն եւ զտաշխն, առհասարակ հանդերձեսցէ ըստ աւրինացն...» (Ա-ՃԾ)։ Էջ 523. «Նորին սրբոյն Նեղոսի խրատք ոգւոյ. Ճանապարհք յառաքինութիւնս հրաժարումն յաշխարհէս...»։ Էջ 528. «Բան սրբոյն Նեղոսի ի կարճել զմոլեկան որովայն եւ շահել զանձինս. Սկիզբն պտղաբերութեան ծաղիկ, եւ սկիզբն առաքինութեան գործոյ համբերութիւն...»։ Էջ 530. «Նեղոսի սուրբ հաւր, Յաղագս պոռնկութեան. Զգաստութիւն ծնանի զժուժկալութիւն...» (մնացածը հմմտ. Վարք Հարանց Ա., § 1, էջ 4-74)։ 19. Էջ 559. «Բան երանելոյն Փելեքսիանոսի Յերապաւլսի եպիսկոպոսի, զոր գրեաց ի խնդրոյ եղբաւր, որ աղաչեաց զնա ուսանել զսկիզբն ընթացից միայնակեցաց եւ զկատարումն որոց լռեն ի սենեակ. Քանզի տեսի զհոգի քո, ով անդրանիկ ոգւոյ իմոյ, զի ընթանայ ուսանել զճանապարհ կենաց զոր ուսոյց եւ հորդեաց տէրն աշակերտացն իւրոց, եւ իբրեւ իմացայ զհայցուածս քո...»։ 20. Էջ 582. «Թուղթ երանելի հաւրն Մակարայ. Յառաջ յորժամ սկիզբն արասցէ մարդ եւ տացէ զմիտս իւր ի գիտութիւն ճշմարտութեանն եւ խնդրեսցէ յԱստուծոյ եւ ապաշխարեսցէ զգործս իւր...»։ 21. Էջ 587. «Թուղթ սուրբ հաւրն Ամոնի. Հոգին սուրբ ուր եւ կամի հանգչի, եւ հանգչի ի սուրբս եւ ի հանդարտս եւ ի ցած ոգիս մարդկան...»։ Էջ 589. «Նորին սուրբ հաւրն Ամոնի այլ թուղթ. Սիրելիք, տեսանեմ այժմ զի պտուղ ձեր ամենեւին կենդանի է, եւ յորժամ պտուղ մարդոյն ամենեւին կենդանի լինի՝ տայ նմա Աստուած ժառանգութիւն...»։ Էջ 592. «Նորին սուրբ հաւր. Սիրելիք իմ ի տէր, գիտէք եւ դուք եթէ յորմէ հետէ եղեւ յանցումնն՝ ոչ կարէ անձն մարդոյն դիւրաւ ճանաչել զԱստուած...»։ 22. Էջ 593. «Ճառ աբբայ Մովսէսի վասն ոխակալութեան. Եթէ ոք առցէ յուշ զայն որ ոք խռովեցոյց զնա կամ բամբասեաց կամ (..)եաց, կամ արհամարհեաց, պարտի յիշել զնա որպէս բժիշկ...»։ Էջ 596. «Ի թղթոյն Մովսէսի միայնակեցի որ առ Ամոն, բան խրատ. Երկիւղն Աստուծոյ մերժէ զամենայն չարախաւսութիւն, իսկ հեղգութիւն մերժէ զերկիւղ Աստուծոյ...»։ 23. Էջ 597. «Խաւսք Եպերեքեա միայնակեցի. Ասաց ծերն, որպէս առեւծ ահարկու է ի վերայ իշայ վայրեաց, նոյնպէս եւ միայնակեաց փորձ...»։ 24. Էջ 598. «Աբբայ Եփրեմի խորին Ասորւոյ առ կրաւնաւորս. Ցաւ հարկանէ ինձ ասել եւ անարժանութիւնս իմ սաստէ ինձ լռել, երկունք բռնադատեն ի խաւսել եւ մեղք իմ ի լռութիւն հարկեցուցանեն զիս...»։ Էջ 603. «Նորին աղաւթք. Բժշկեա՛ զիս տէր եւ բժշկեցայց, որ միայն իմաստուն եւ գթած բժիշկդ ես, աղաչեմ զքո բարերարութիւնդ...»։ Էջ 605. «Նորին սուրբ հաւր. Եկայք սիրելիք իմ, եկայք հարք իմ, հաւտ ընդրեալ փրկչին, եկայք մինչդեռ կայ վաճառ լցէք զաչս ձեր արտասուաւք եւ վաղվաղակի աչք սրտից ձերոց տեսանեն...»։ Էջ 607. «Նորին սուրբ հաւր. Դրախտ լի պտղով ուրախութեան զանազան ծաղկաւք բազմութիւն միայնացելոցն ի միասին զարդարեալք սիրովն Աստուծոյ...»։ Էջ 609. «Նորին սուրբ հաւր Եփրեմի. Սիրելիք, եթէ ոք ի ձէնջ ըմբռնեսցի յաղտեղի եւ ի վատթար խորհուրդս, մի՛ անփոյթ առնելով պղերգասցի եւ զինքն տայցէ անյուսութեան...»։ Էջ 611. «Նորին սուրբ հաւր. Աղաչեմ զքեզ րիստոս, փրկիչ աշխարհի, հայեաց յիս եւ ողորմեա՛ ինձ, փրկեա՛ զիս ի բազմութենէ...»։ Էջ 613. «Կտակ Եփրեմի. Ես Եփրեմ մեռանիմ. գիտութիւն լիցի ձեզ արք Եդեսեայ, կտակ ձեզ թողում, աւրինակ յիշատակի վարդապետութեան յայնմանէ որ յիս է շնորհն եւ պարգեւն...»։ Էջ 632. «Նորին սուրբ հաւրն մերոյ Եփրեմի. Եկայք ամենայն եղբարք, լուարուք ինձ եւ խորհրդակցութեան իմոյ մեղաւորի եւ տգիտի, քանզի ժամանեաց մեզ աւրն այն ահաւոր եւ մեծ...»։ Էջ 640. «Սրբոյն Եփրեմի յաղագս կրաւնից. Վասն սգեստու տրտմիս, ընդէ՞ր, ով սիրելի, որ զաշխարհ արհամարհեցեր եւ զմարմինդ մահու մատնեցեր...»։ 25. Էջ 642. «Բարսղի եպիսկոպոսի Կեսարու, Յաղագս առաքինութեան. Յառաջ քան զամենայն առաքինութիւնս է խոնարհութիւն, եւ նախ քան զամենայն ախտս է փառասիրութիւն...»։ Անդ. «Յաղագս ճգնաւորաց. Որ ոք կամիցի Քրիստոսի Աստուծոյ հաճոյ լինել, յառաջ քան զամենայն զխոնարհութիւն եւ զհամբերութիւն եւ զերկայնմտութիւն պարտի ստանալ...»։ 26. Էջ 643. «Պաքնոտի միայնակեցի լուծումն հարցուածոյ եւ կամ ի վերայ անկուածոյ եւ կամ վրիպեցելոյ ի պատշան կենաց. (Ք)րիովնի ումեմն եւ Յակովբու մերձ բնակեցելոյ եւ դրացի հանդիպեցաք, ես որ գրեցիս եւ երանելի սարկաւագունքս Եւագրիոս եւ Աղբիոն...»։ 27. Էջ 651. «Վասն կարգի եւ սրբութեան պաշտաւնէից եւ մանկանց ուխտի. Զի եթէ ոք ի հաւատս կացցէ կամ մենակեաց լինել կամ զինչ եւ իցէ սրբութիւն եւ զկուսութիւն պահել եւ կենացն յաւիտենից հասանել...»։ 28. Էջ 653. «Թէ որպէս պարտ է սրբել զանձինս. Եւ արդ բազում երկիւղիւ անձանց զգուշասցուք եւ մեծաւ փութով զխաւարն անգիտութեան փարատեսցուք...»։ 29. Էջ 654. «Յաղագս յիշելոյ զգործեցեալ զմեղս թէ զինչ աւրինակ առնելի է. Եթէ եկեսցէ յիշատակն տրտմութիւնն բերելով ընկալ եւ սգացիր...»։ 30. Էջ 654. «Պատուէրք եւ ճգնութիւնք ծերոց. Հարցաւ ծեր թէ ո՞րպէս պարտ է լինել միայնակեցին. եւ պատասխանի ետ, թէ որպէս զիս միայն ընդ միայն...»։ Էջ 656. «Պատուէրք սուրբ հարց. Փութացարուք մենակեացք մի՛ ինչ յանցանել...»։ Էջ 658. «Ի Գաղատաւոց թղթոյն է բանս. Եղբարք սիրով ծառայեցէք միմեանց, զի ամենայն աւրէնք ի մի բան կատարին...»։ 31. Էջ 659. «Ի հարցողաց Բարսեղէն է բանս. Զի պարտ է քրիստոնէին արժանի ըստ երկնային կոչմանն խորհել եւ արժանապէս ըստ Քրիստոսի քաղաքավարել...» (ա-խբ)։ 32. Էջ 662. «Սրբոյն Բարսղի, եթէ պարտ է զաղաւթսն նախադրել քան զամենայն ինչ. Ամենայն գործով սիրելի եւ ամենայն բան փրկչին մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի կրկին է բարեպաշտութեան եւ առաքինութեան...»։ 33. Էջ 669. «Բանք Յոհաննու միայնակեցի Թեբայեցւոյ աշակերտին Ամովնայ. Ասէին վասն փոքր Յովհաննու, աշակերտի Ամովնայ թէ տասն եւ երկուս ամս արար սպասաւորելով ծերոյն...»։ 34. Էջ 670. «Երանելոյն Մակարայ բան գիտնաւորի. Որոց լսեն զբանն Աստուծոյ եւ առնեն՝ բարի պտուղ նշանի...»։ 35. Էջ 671. «Թուղթ մեծի հաւրն Մակարայ. Հայրն Մակար գրէ ամենայն սիրելեաց որդւոց իւրոց աղաչելով եւ ողջունելով. Զառաջին եթէ սկսցի մարդ...»։ Էջ 673. «Առ հայրն Մակար հարցուածք վասն որոշողութեան խորհրդոց. Արար Աստուած զմարդն եւ եդ զնա ի դրախտին փափկութեան, զամենայն իսկ զսգայութիւն ողջունելով նորա ի բնութեանն իւրում...»։ 36. Էջ 676. «Յաղագս առաքինութեան. Որ ոք պահէ զնոսա կարէ ապրել ի գեհենէն եւ հանգչի ուր եւ կամի բնակել, եթէ ի վանս, եթէ յանապատի, եթէ ի մէջ մարդ37. Էջ 681. «Առ աբբաս Մակար հարցուածք եղբարց. Թէ որպէս պարտի իւրաքանչիւր ոք ժողովել զիւր զմիտսն եւ զխորհուրդսն յածեալս յաշխարհս եւ մի ինչ այլ իմանալ...»։ 38. Էջ 692. «Խրատք վասն երկիւղի Աստուծոյ. Նայեա ի քեզ իբրեւ զճշմարիտ եթէ մեծ մահ կայ առաջի եւ կորուստ անձինդ եւ որպէս ճշմարտութեամբ...»։ 39. Էջ 697. «Յառաջումն հաբեղայի. Որպէս մարդ զի տնկէ այգի եւ յանցանել դըժնեայ ձմեռին եւ ահագին հողմոցն, յայնժամ երեւեսցի յորթսն...»։ - Վերջ էջ 698։

Content