1078

ՆԵՐՍԷՍ ՇՆՈՐՀԱԼԻ ԺԶ

ՋԼԲ = 1483 - ՋԼԲ = 1483

ID

Number

1078

Old record number

616

Title

ՆԵՐՍԷՍ ՇՆՈՐՀԱԼԻ ԺԶ

Start date

ՋԼԲ = 1483

End date

ՋԼԲ = 1483

Date details

ՋԼԲ - 1483։

Copy place

Մեծկերտոյ վանք։

Reference

Type

Number of pages

176

Dimension

10x14

Layout

միասիւն (6x10)։

Writing details

բոլորգիր։

Codicology

Բ-ԺԸ x12 (Բ՝ 11 թղ., ԺԳ՝ 9 թղ., ԺԴ-ԺԵ ամբողջութեամբ կը պակսին)։

Principal subject

Subject details

թուղթ բամպակեայ։

Number of lines

19։

Binding

արդի լաթակազմ կիսակաշի, միջուկը ստուարաթուղթ, աստառը սպիտակ թուղթ։

State of preservation

թէեւ արտաքսապէս կոկիկ, սակայն թերի մասերը շատ են, ամբողջութեամբ կը պակսին Ա, ԺԴ, ԺԵ թերթերը։

Copyist

Ստեփաննոս։

Owner

առաջինն Յակոբ կրօնաւոր, ապա գերութենէ ազատած է Հայրապետ՝ 1515ին։

Commanditaire

Illuminator

Binder

անյայտ։

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

Initials

կարմիր։

Marginal illuminations

միայն թղ. 97ա, կարմիր եւ կապոյտ։

Images

Canon tables 1

չկան։

Canon tables 2

Title text

Blank pages

չկան։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ. 1. Թղ. 160բ. «Գրեցաւ գիրքս ձեռամբ Ստեփանոսի, թվականիս մերոյ ՋԼԲ (1483), ի վանքս Մեծկերտոյ, ընդ հովանեաւ սուրբ Յակոբայ դրանս, ի խնդրոյ Յակոբ կրաւնաւորին, յիշատակ իւր եւ ծնաւղաց իւրոց եւ եղբօրն Գալըստին, եւ իւր որդոյն Կարապետ սարկաւագին, եւ ամենայն արեան մերձաւորաց նոցին։ Աղաչեմ զձեզ որով հանդիպիք տեսանելով կամ եղանակելով, յիշեցէք ի սուրբ յաղաւթս ձեր զգրող սորա եւ զստացող, եւ որ յիշէքդ՝ յիշեալ լիջիք ի Քրիստոսէ Աստուծոյ մերոյ, որ է աւրհնեալ յաւիտեանըս. ամէն»։ 2. Թղ. 96ա. «Աղաչեմ զձեզ, եղբարք, որք եղանակէք կամ տեսանէք, զանարժան Ստեփանոսս յիշեցէք ի Տէր՝ միով Աստուած ողորմիս, եւ Աստուած զձեզ յիշէ յիւր արքայութիւնն. ամէն»։ Բնագրէն տարբեր գրչութեամբ. 3. Թղ. 175բ. «Եւ Աստուած աւրհնէ զպարոն Հարապն եւ զիւր որդիքն, որ զայս Յիսուս Որդին ազատեց ի յանաւրինացն, եւ Աստուած ազատէ զինքն իւր մեղացն. ամէն։ Գրեցաւ թվ. ՋեԴ (1515)»։ 4. Թղ. 176ա. «Փառք ամենասուրբ Երրորդութեանն Հաւր եւ Որդոյ եւ սուրբ Հոգոյն յաւիտեանս յաւիտենից. փառաւորեալ տէր, ընկալ զաղաչանս ծառայից քոց եւ կատարեայ ի բարին զխնդրուածս քո, որ ընկալաւ զսա ի հալալ ընչիցն, եւ Աստուած աւրհնէ զՀարապետն, զիւր որդիքն զՂազարն եւ ըզՀազայշան եւ զՄսըրշան եւ զԱռաքելն, եւ զմայրն Շահըռաւզ եւ զամենայն մերձաւորսըն, երախտաւորացն, եւ ընկալան զսայ ի հալալ վաստակոց, որ ազատեցի(ն) յանաւրինացն եւ նմա փառք յաւիտեանս. ամէն»։ 5. թղ. 176բ. «Տղի թվական Յուլիս Ի ամսոյն, աւրն շաբաթ. ՌԾԵ (1606)»։ 6. Թղ. 96բ. «Ես Խոջայ Ազիզս Յիսուս Որդիս գնեցի իմ հալալ վաստակոց, յիշատակ ինձ եւ իմ ծնաւղ, իմ հաւր Ղուրապին, իմ մաւր Մսրի Թանդարին եւ իւր աղբուր Միրվելուն։ Յիշեցէք միով Աստուած ողորմիւ, եւ Աստուած զձեզ յիշէ ուր արքայութիւն. ամէն»։ 7. Թղ. 96ա. «Տէր Յարութենէ որդի Ստեփաննիս, որ ծնաւ թվին ՌՃՀին (1721) եւ Թ Հոկտեմբերին»։

Informations

1860ին բերած է Հ. Սիմոն Վրդ. Ճուլարտեան։ Բովանդակութիւն. 1. Թղ. 1ա. «(Տեառն Ներսէսի Կաթողիկոսի. Յիսուս Որդի հօր միածին)»։ Սկիզբը թուղթինկած ըլլալով, կը պակսի տող 1-364. կը սկսի. «Որպէս յայնժամ իսրայէլին, հանցես ի վեր զանկեալ հոգին»։ Վերջ թղ. 92ա. «Փառք եւ պատիւ եւ զաւրութիւն, եւ բարձրագոյն իշխանութիւն, յանցեալն յայժմոյս յապագային, եւ յանըսպառ յաւիտենին»։ Անդ «(Յիշատակարան երգողի բանիս). Ի վեց հարիւր Հայոց թուական, եւ յառաջին սկսեալ նոր ամ, բանըս գրեցաւ աղաւթական, երկհազարեան տամբ յատկական»։ - Վերջ թղ. 96ա. «Եւ նմա փառք յեկեղեցի, ընդ հաւր հոգւովըն ճշմարտի, յաւէտ յայժմոյս եւ միշտ էի, եւ յաւիտեանս յաւիտենի»։ 2. Թղ. 97ա. «Տեառն Ներսէսի Բան հաւատոյ, ոտանաւոր տաղիւ չափոյ. Խոստովանիմ Աստուած ըզՀայր, անծին անեղ եւ անըսկիզբն, խոստովանիմ Աստուած զորդին, անժամանակ հաւր միածին»։ - Վերջ թղ. 132բ. «Իսկ մեք հանցուք փառս ընդ նմա, հօր եւ հոգոյն միշտ յարակայ, յանցեալն յայժմուս եւ յապագայ» կը մնայ կիսատ։ Թղ. 133ա. (Յիշատակարան նորին)։ սկիզբը թերի է՝ թուղթի անկումով. կը սկսի «Այլ խըրատաբար փոփոխական, զի ընթերցողքն ոչ ձանձրանան»։ - Վերջ թղ. 135բ. «Ի փառըս հաւր պատիւ որդւոյ, ի գոհութիւն տւողին հոգւոյ, որ միշտ երգի յարարածոց, յիմանլեացն եւ ի սգալոյ»։ 3. Թղ. 135բ. «Նորին բան ներտաղական, ի խրատ ոգոց ամենից, ի դիմաց մերոյին տառից, տանց յիւրաքանչիւրսն քառից. Այբըն Աստուծոյ զքեզ մերձակայ, խրատէ լինել թէ հաւատայ, տեսող գործոց զնա իմանայ, լսաւղ բանից ծանիր զնայ, գաղտնիք սրտից յաչաց նորա, չեն ի ծածուկ այլ յայտնի կա(յ), թէ այս մըտաւք նայիս ի նա, անմեղ մնաս միշտ յարակայ» (Ա-Չ) կը մնայ կիսատ՝ թուղթի անկումով։ 4. Թղ. 141ա. «Ներբողեան ի սուրբ Դաւթէ ասացեալ ոտանաւոր չափով աստանաւր եդաւ ի Ներսեսէ եպիսկոպոսէ ի Լամրաւնէի ասացեալ. Բարձրացուցէք զտէր Աստուած մեր միաբան, մարգարէն յառաջ ձայնեալ տայ ձեզ հրաման»։ - Վերջ թղ. 158բ. «Եկեղեցի այսաւր պարէ, զպայծառ նշանս ձայնիւ պատուէ, զՅիսուս ի սա փառաւորէ, այժմ եւ յապայն որ գալոց է»։ 5. Թղ. 157բ. «(Ներսէսի Կաթողիկոսի, Բան մաղթանաց). Աստուած անեղ անհասական, հայր գթութեանց ինձ ողորմեա, բանիդ հօրէ անճառ ծընունդ, որ մարմնացար ի յիս գթայ» (սկ. Ա-Ք)։ 6. Թղ. 160ա. «(Ներսէսի Կաթողիկոսի, Յորդորակ). Միշտ էիդ անեղ բնութիւն բնաւորեցան, անեղիդ անմահութիւն հետեւեցան»։ - Վերջ թղ. 162ա. «Ազդէ փող մեզ յարութեան, զոր խոստացաւ դատաստանն յաւիտենից որ ծանուցաւ, նըմա փառք յայսմ յաւիտեանս որ ընթացաւ եւ յանկէտ յաւիտենին որ կայացաւ» (սկ. «Մխիթար բժիշկ ընկալ ի Ներսէսէ զայս բան»)։ 7. Թղ. 162բ. «Ներսէսի Կաթողիկոսի, Թուղթ մխիթարութեան. Անտես է յոյսն աստուածային, ըստ առաքելոյ անսուտ բանին, բայց որ բանան զաչս սրտին, այն(մ) հաւատով ի նա հային» (սկ. Ա-Ք «Ներսէսի Կաթողիկոսի Հայոց»)։ 8. Թղ. 165ա. «(Տաղ մահուան). Այսաւր եհաս ինձ (...)մն, մահու եհաս ան(...), բայց վայ կու տամ (...), կտտեն որդունք (...)։ Գեղ երեսացս պայծառ փայլուն, է թարշամեալ ի դէմ մահուն, դառնացեալ եմ ի տապոյն, եւ շիւարեալ եմ ի յահուն» (սկ, Ա-Ք). թուղթը պատռած ըլլալով՝ բնագիրը կիսատ է։ 9. Թղ. 168բ. «Ներսէսի Կաթողիկոսի, Առակք. Երկու հովիւք ստացան ոչխարք, ւիրենք էին միմեանց եղբայրք, մինն մատաղ առնէր արդար, մէկ այլն եղեւ պիղծ բքահար» (Աբէլ)։ - Վերջ թղ. 175բ. «Զջուրըն հըրոյ նման տեսայ, որ է պայծառ զերդ լուսընկայ, զէդ ծիրանի ծով կու ծըփայ, շատոց արիւն թափել է նայ» (գինի)։

Content