1036

ԳՐԻԳՈՐ ՆԱՐԵԿԱՑԻ Ը

ԺԵ դար - ԺԵ դար

ID

Number

1036

Old record number

194

Title

ԳՐԻԳՈՐ ՆԱՐԵԿԱՑԻ Ը

Start date

ԺԵ դար

End date

ԺԵ դար

Date details

դատելով արտաքին պարագաներէն՝ ժԵ դար։

Copy place

եւ այլ պարագաներ՝ անյայտ, քանի չունի գլխաւոր Յիշատակարանը։

Reference

Type

Number of pages

349

Dimension

13x17

Layout

միասիւն (9x12,5)։

Writing details

բոլորգիր ընտիր եւ նուրբ։

Codicology

նախ նշուած են ԺԸ-Լ թերթերը (որոնցմէ իւրաքանչիւրը ունի 12 թուղթ, բացի ԺԸ՝ որ ունի 11 թղ.), ապա կը յաջորդեն Ա-ԺԷ, (որոնցմէ իւրաքանչիւրը ունի 12 թղ., իսկ Ա՝ 14 թղ., Ե՝ 10 թղ., եւ ԺԷ՝ 2 թղ.)։

Principal subject

Subject details

թուղթ։

Number of lines

22-23։

Binding

արդի կաշի, միջուկը տախտակ, աստառը սպիտակ արդի թուղթ։ Կազմը հաւանաբար ստացած է Ս. Ղազարի մէջ։

State of preservation

բաւարար. անցեալին գործածութենէ մաշած ըլլալով՝ խնամքով նորոգուած է. յատկապէս վերջին թուղթերը (թղ. 323-349) մաշած են, որոնք արդի թուղթով ամրացած են։

Copyist

Մելքիսեդեկ։

Owner

Commanditaire

Illuminator

Binder

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

բազմաթիւ, միագոյն, յոյժ ճաշակաւոր եւ ընտիր։

Initials

Կարմիր։

Marginal illuminations

բազմաթիւ, միագոյն, յոյժ ճաշակաւոր եւ ընտիր։

Images

չունի։

Canon tables 1

թղ. 1ա եւ 157ա, կարմիր մելանով։

Canon tables 2

չունի։

Title text

Կարմիր։

Blank pages

չկան։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ, 1. Թղ. 15ա. «Զամենաչարս աղաչեմ մի անտես առներ, ո՛վ բարեկիրդ»։ 2. Թղ. 31ա. «Զհոգիս լուծաւղ զամենեսին աղաչեմ յիշ(ել)»։ 3. Թղ. 44բ. «Յիշեսջիք ի Տէր զգծողն եւ զգծողս ամենայն ցեղիւք մերովք, բարի ընթերցօղք, աղաչ(եմ)»։ 4. Թղ. 59բ. «Յիշեսցես զսիրելիս քո եւ զտառապեալ գրիչս ի շնորհս ողորմութեան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի Աստուծոյ, եւ նմա փառք յաւիտեանս յաւիտենից, ամէն»։ 5. Թղ. 117ա. «Իսկ որ տէրդ եւ տուող վարձուց, ողորմեա՛ գրողի սորա Մելքիսեդեկի եւ կարդացողի եւ լսողի. ամէն»։ 6. Թղ. 202ա «Դիպաւղք գծոյս բանիւ յոգի, Յիշել մաղթեմ զիս ընդ թագի, Սիոյն փոխան ձեզ բիւր լիցի, Յառատաբուղխ տեառնէն ձրի»։ 7. Թղ. 293ա. «Զապաւինեալն ի սոյն պայման, ՋԵղիմելէքն ընտրող զյապայն, Զձեզ աղաչեմ ընդ դամբանականն, Պահակ նորին զձիր տէրունեան»։ 8. Թղ. 306ա. «Ով վճիտ պայազատ, ըզկատարն եւ զանկատարս մատենիս յուշարկութեամբ յիշ(եա)»։ Նօտր գրչութեամբ. Թղ. 143բ. «Թվին ՌՃԿ (1711) մեռաւ. Աստուած ողորմի ասէք նորայ»։

Informations

1824ին ստացած ենք Բովանդակութիւն Մատեանս է ժողովածոյ մը, ուր կան Յակոբ Մծբնայ հայրապետին ընծայուած Զգօնը, Դաւիթ Անյաղթի «Ամենայն չար տանջելի» եւ Գրիգոր Նարեկացիի Մատեան ողբերգութեանը. 1. Թղ. 1ա. «(Թուղթ սրբոյն Գրիգորի մերոյ Լուսաւորչին առ սուրբն Յակոբ Մըծբնայ եպիսկոպոսն). Բայց քեզ սիրելի իմ, հարց եւ խնդիրս ողջոյն ետու բերել, վասն կարաւտութեան իմոյ, որ է ինձ առ ի քէն հարցանել խնդրուածաց իմոց»։ Ձեռագիրս առանց խորագրի ըլլալով, ամբողջացուցինք Ձեռ. 562 օրինակով։ Նոյնպէս ըրած ենք յաջորդին համար։ 2. Թղ. 2ա. «(Սրբոյն Յակոբայ Մծբնայ եպիսկոպոսի, պատասխանի թղթոյն Գրիգորի Լուսաւորչին. ա. Վասն հաւատոյ). Զթուղթ հրովարտակի քո ընկալայ ես եւ իբրեւ ընթերցայ զնա, յոյժ ուրախ եղէ, զի ածեր զխորհուրդս քո»։ 3. Թղ. 15բ. «Բ. Վասն հաւատոյ ի բան Տեառն. Հաւանութեամբ ամենայն աւրէնք եւ մարգարէքն յերկուս պատուիրանս կախեալ են, որպէս ասաց տէրն մեր եւ փրկիչն»։ 4. Թղ. 31ա. «Գ. Աւրինակ հաւատոյ պահոց. Ընտրեալ են պահք սուրբք առաջի Աստուծոյ, որ ի պահեստի են որպէս զգանձս յերկինս եւ զէն են ընդդէմ չարին»։ 5. Թղ. 44բ. «Դ. Վասն սրբոյ աղաւթից, Սրբութեան սրտի աղաւթք առաւել է քան զամենայն աղաւթս որ ի ձայն բարձր բարբառէ ոք, եւ լռութիւն խառնեալ ի միտս յստակացեալս, առաւել քան զձայն բարբառոյ եթէ ոք աղաղակիցէ»։ 6. Թղ. 60ա. «Ե. Աւրինակ պատերազմի. Այս հոգք խորհրդեան ինձ անկաւ յայսմ ժամանակի, վասն խռով շարժման որ պատրաստեալ է լինել ընդ այս ժամանակս, եւ զաւրքն ուր զաւրաժողով լինէին»։ 7. Թղ. 78ա. «Զ. Կատարեցաւ աւրինակ ուխտաւորաց, որ է աւրինակ վասն ապաշխարողաց. Յիրաւի է բանս զոր ասեմ եւ ամենայն ընդունելութեան արժանի է զարթնուլ ի քնոյ յայսմ ժամանակի եւ առնուլ զսիրելիս մեր ի վերայ բազկաց մերոց»։ 8. Թղ. 101ա. «Է. (Օրինակ ապաշխարութեան). Անպարտ մի միայն է յամենայն ծնունդս, որ զմարմին զգեցեալ են, Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս, որպէս եւ ինքն իսկ վկայեաց վասն անձին իւրոյ. Ես, ասէ, յաղթեցի աշխարհի»։ 9. Թղ. 117ա. «Ը. Կատարեցաւ վասն յարութեան մեռելոց. Հակառակութիւնք հանապազ վասն այսր լինին, զիարդ ասեն յառնեն մեռեալք, կամ որով մարմնով գան, զի աւասիկ մաշի մարմինն»։ 10. Թղ. 132ա. «Թ. Վասն խոնարհութեան. Բարիոք է խոնարհութիւն յամենայն ժամ եւ յամենայն նեղութենէ ապրեցուցանէ զայնոսիկ որ մերձ են առ նա եւ պտուղ նորա բազում է յոյժ»։ - Վերջ թղ. 143բ. «Եւ բարձրեալն բարձրացոյց զխոնարհս եւ խոնարհեցոյց զբարձրեալն եւ իջոյց զնոսա յանարգանս. սիրեաց Յոբ զխոնարհութիւն, եւ վասըն անմեղութեան նորա՝ տէր իւր վկայեաց վասն նորա եւ ասէ. Ոչ գոյ իբրեւ զՅոբ ծառայ իմ»։ 11. Թղ. 144ա. «Ընդ որ այսորիկ եւ առաջաբանք իմաստասիրութեան Դաւթի մեծի եւ Անյաղթ փիլիսոփայի, ընդդէմ առարկութեանց չորից Պիռհոնի իմաստակի, եւ Սահմանք եւ Տրամաբանութիւնք իմաստասիրութեան. Ամենայն չար տանջելի, ոչ ոք տանջեալ անապական, ոչ ոք ապականացու անեղ. է չար ապականացու, չար ուրեմն ոչ է անեղ»։ - Վերջ թղ. 155բ. «Այլ մեք զի ունիմք զայսոսիկ շնորհել յԱստուծոյ գերագոյն քան զանմարմնոցն, յառնել ի մեռելութենէ հոգւոց խոստովանութեամբ եւ ապաշխարութեամբ գոհութիւն շնորհողին մատուսցուք եւ փառս, այժմ եւ յաւիտեանս. ամէն»։ 12. Թղ. 156ա-բ. «(Յանկ աղօթից Գրիգորի Նարեկացւոյն). Ա. Աղաւթք վասն դատաստանի։ - Ձէ. Աղօթք ժամանակին ծերութեան» կը մնայ կիսատ։ 13. Թղ. 157ա. «(Գրիգորի Նարեկացւոյն Մատեան Ողբերգութեան). Բան առաջին. Ձայն հառաչանաց հեծութեան սրտի, ողբոց աղաղակի, քեզ վերընծայեմ»։ Թղ. 157ա. Բան Ա., - թղ. 349բ. Բան ՂԵ. կը պակսի Յիշատակարանը։

Content