Other notices
— - Bibliographic notice
789
ՏԱՂԱՐԱՆ Դ
ՌԺԲ = 1563 - ՌԺԲ = 1563

ID
Number
789
Old record number
1330
Title
ՏԱՂԱՐԱՆ Դ
Start date
ՌԺԲ = 1563
End date
ՌԺԲ = 1563
Date details

ձեռագիրս երեք մաս ունի, որոնք գրուած են 1563ին, 1589ին եւ 1605ին։

Copy place
առաջի մասին՝ Կաֆա, «ընդ հովանեաւ սուրբ տանարիս սրբոյն Սարգսի զաւրեղ զաւրաւարի եւ որդոյն նորա Մարտիրոսի». երրորդ մասը հաւանաբար Թոխաթ։
Reference
Type
Number of pages
349
Dimension
10x14
Layout
միասիւն։
Writing details

նօտր։

Codicology

ձեռագիրս կազմուած է երեք մասերէ. նշանակուած են միայն առաջին մասինը ա-ժր թերթ. մնացած մասերը (թղ. 198-349) չեն նշանակուած։

Principal subject
Subject details

թուղթ։

Number of lines
16-17։
Binding

դրոշմանիշ մութ շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ, աստառը մութ կապոյտ լաթ։ Ունի փակիչ կաշին, ինկած են զոյգ ականջները, թողած են գամերու հետքերը։ Երկրորդ կողքը ստորին կողմէն կաշիով եւ փայտով փոքրիկ մաս մը մկնակեր է։

State of preservation

բաւարար։

Copyist
եղած են երեք, այն է՝ Նիկողոս դպիր Կափացի (1563ին), Ովանէս (1589ին) եւ Տէր Ստեփանոս Թոխաթեցի (1605ին)։
Owner

ձեռագրիս երեք հատուածները ունեցած են երեք ըստացողներ. առաջինը հաւանաբար գրիչը, Նիկողոս ղպիր նածացի (156Տին), երկրորդը՝ Խոնա Ապրահամ (1589ին) ե. երրորդ Արրաեամ Խայիցա (1663#0,։

Commanditaire
Illuminator
անյայտ։
Binder
անյայտ։
Parchment flyleaf

չկան, սակայն կազմողը օգտագործած է լատինատառ մագաղաթի բարակ շերտեր, թերթերուն կեդրոնները, տկար թուղթերուն ամուր կազմ տալու համար։

Lettrines

հազիւ քանի մը հատ, միագոյն եւ յոյժ ճաշակաւոր։

Initials

կարմիր մելանով։

Marginal illuminations

թղ. 37ա եւ 82ա։

Images

երկու հատ, թղ. 36ա, 8x12 մեծութեամբ, կը ներկայացնէ Յովասափ թագաւոր եւ իր որդին, առաջինը մօրուքով, երկրորդը անմօրուս, երկուքն ալ կանգուն, արքունական տարազով, գլուխնին թագ. գրեթէ միագոյն, մասեր մը թեթեւ կերպով գունաւորուած։ Երկրորդը թղ. 81բ, կը ներկայացնէ Զարմանազան թագաւորը, նոյն մեծութեամբ, նոյն տարազով, նստած դիրքով, աջին ունի սուրը եւ ձախին՝ սուրի պատեանը։ Երկու նկարներն ալ նուրբ կերպով գծուած, դէմքերու կատարեալ արտայայտութեամբ։

Canon tables 1

չկան։

Canon tables 2

թղ. 1աունեցած է, որ պոկուած ըլլալով՝ հազիւ հատուածիկ մը կը տեսնուի. մինչ ամբողջական է թղ. 37ա եւ 82ա, երկուքն ալ շատ նուրբ եւ թեթեւ կերպով գունաւորուած։

Title text

եւ

Blank pages

թղ. 36ա, 197ա-198բ, 222ա-223բ, 235ա (ուր անվարժ ձեռք մը գծած է ձի մը), 235բ (անվարժ ձեռք մը գծած է Աստուածածնի պատկերը), 339բ-349բ, ուր երբեմն կատարուած են գրիչի կամ գծագրութեան փորձեր։

Colophon

1. Թղ. 192բ. «Յիշատակարան գրոցս։ Փառք փառաւորեալ համագոյ, համապայծառ եւ համապատիւ սուրբ Երրորդութեանն, այժմ եւ յաւէտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։ Յամենայնի ամենայմեղս եւ ունայնս ի վարուց եւ մեղսասէրս ի գործոց, որ ի բարին թողել էի եւ ի սատանայական գործոց հետեւէի, զհպարտս վարուց եւ ի բամբասանս ընկերաց, զծոյլս եւ զտխեղծս, զփառամոլս, զմեղսասէրս եւ թափուրս ի բարեաց, սոսկ արդարութենէ մեղուցեալ, բազմամեղ ծառայս Քրիստոսի, անարհեստ գրիչս գգ. մմ. ժժ. լլ. յյ. խեխե. յյ. ռռ. (զՆիկողոս) սուտանուն եւ անարժան դըպրի, որ զանունս դպրի ունիմ եւ զգործս ոչ ունիմ, եւ որ ասէ թէ անուամբ քրիստոնեայ եմ՝ գործով անաւրինեալ եմ. վայ է ինձ, զի՛նչ տաց պա տասխանի անաջառ դատաւորին Քրիստոսի աւուրն ահեղ դատաստանին։ Քան զփարիսեցին բարձրամիտ եմ եւ քան զմաքսաւորն մեղաւոր եմ, քան Զաքէոսն ագահի եմ, քան զկին պոռնիկն մեղաւոր եմ, քան զաւազակն գող եմ։ Տէր, դու լեր ինձ ճանապարհ գիտութեան եւ ճշմարտութեան, տէր, եւ մի տար ի ձեռն չար տանջողին, զի ոչ խնայեն զծառայս քո, այլ չարաչար տանեն եւ ոչ խնայեն։ Եւ փըցուն գրիչս մմ. ժժ. լլ. յյ. խե. խե. յյ. ռռ. (Նիկողոս) անարժան դպիրն փրկեայ ի նոցանէ, քանզի մեղաւոր եմ, դու ողորմեայ ինձ, Յիսուս Քրիստոս։ «Ընդ նմին եւ զիմ զանարժանիս ուսուցիչն իմ Տէր Միքայէլ գրագիր քահանայն, Քրիստոս Աստուած, դասակից արայ Մելքիսեդեկ քահանայի, Ձաքարիայ քահանայի, ծերունի Սիմէոնին, մարգարէիցն դասուն, առաքելոցն դասուն. ամէն։ Ջնջեայ զձեռագիր նորին եւ գրէ զանուն նորայ ի դպրութեան կենաց, արժանի արայ խաչին լուսին երանաւէտ ձայնիդ որ ասես. Ծառայ բարի եւ հաւատարիմ, որովհետեւ սակաւուտ հաւատարիմ եղեր՝ մո՛ւտ ուրախութիւն Տեառն քո։ Սա որ սպասաւոր էր սուրբ եկեղեցոյ, սա որ մատուցանէր սուրբ պատարագն եւ բաշխէր զա(յ)ն սուրբ մարմինդ ամենայն հաւատացեալ ժողովրդեան եւ յետոյ ինքն ճաշակէր զսուրբ մարմինդ եւ զարիւնդ, որ հեղեր ի վերայ խաչին, սայ պատարագէր ի սուրբ եկեղեցին, Տէր, ջնջեայ զծածուկ մեղքն որ գործեաց աշխարհի, ծածուկ եւ զամենայն մեղս դու կարող ես ջնջել, Տէր։ «Ընդ նմին եւ զիս զանարժան գրիչս զախմարս, զանմիտս, զխեղճս, որ տկար եմ հոգով եւս ապշար (?) եմ մարմնովս, եւ ձեռք իմ գաւսացեալ է եւ ես զդատաստանէն ահէն սարսիմ եւ դողամ, հրեշտակաց ամաչեմ, Տէր, (ի) քէն խիստ ամաչեմ եւ դժոխոց հոտն եմ առել եւ վիշապն ահագին եմ տեսել, որ զբերանն բացեալ է եւ կամի կլանել զիս։ Տէր, փրկեայ ի նոցանէ զիս, թէպէտ աղքատին ոչ ողորմեցայ, թէեւ աղաւթից ծոյլ կեցայ, թէեւ պահոց պնդող չեղայ, դու ողորմած ես, Տէր, ողորմեայ ստեղծուած ծառայիդ։ «Արդ գրեցաւ եղանակաւոր գիրս եւ որ կոչի Տաղարան, ի քաղաքս ի Կաֆայ, ընդ հովանեաւ սուրբ տաճարիս սրբոյն Սարգսի զաւրեղ զաւրաւարին եւ որդոյ նորա Մարտիրոսին. եւ Կաֆայու առաջնորդն մեր զՏէր Որդանէս վարդապետն մեր, եւ Տէրն մեր Աստուածն, Յիսուս Քրիստոս փրկիչն, ամենայն աշխարհի պահեսցէ զինքն անփորձ եւ անսասան կենաւք բազմայժամանակեայ աւուրքն նորայ, եւ դէմքն պայծառացնէ սորա եւ դու փայլեցուցեր ի Թափաւր լերինն, ըզլեզուն ճարտարացընես, որ խաւսի եւ քարոզէ զսուրբ աւետարանդ, զհին եւ զնոր կտակարանքն, որ խրատէ զմեղաւոր մարդիքն որ մեղքն ատեն. սայ նման է փրկչին, որ քարոզէ ի տաճարին. սա նման է Մովսէսի առաջի մարգարէին, որ քարոզէր իսրայէլ ազգին։ «Զկաթուղիկէ եկեղեցին մեր զՀայաստան աշխարհէն զսուրբ Էջմիածին մեր, զկաթուղիկոսն մեր մէջն, երեւելի բարձր եւ պայծառ պահեսցես, Տէր Աստուած Յիսուս Քրիստոս, Տէր Ստեփաննոսն։ Ընդ նմին եւ զայլ կաթողիկոսն, որոց անունքն ոչ գիտացաք, չի գրեցաք։ Ի թվականութեան հայոց ՌԺԲ (1563) աւարտեցաւ գիրս Մայիս ամսոյ է (30) աւրն, որում փառք (յ)աւիտեանս. «Արդ աղաչեմ զամենեսեան եւ զխնամագութիւնս ձեր, զի որք աւկտիք ի սմանէ, արժանի առնէք զիս յիշելոյ զմեղուցեալս զՆիկողոս դպիրն, եւ զծնաւղս իմ, զհայր եւ զմայր, ի մաքրափայլ աղաւթս ձեր, զի գիտութիւն լիցի ձեզ, իմաստուն եղբայրք իմ, որ բարեգութն Աստուած այլոց բերանով այլոց ողորմութիւն կու առնէ, կենդանեաց եւ ննջեցելոց. եւ որք զմեզ սրտի մտաւք եւ հոգեւոր սիրով յիշէք զանարհեստ գրիչս ըզՆիկողոս դպիրն եւ մեղաց թողութիւն հայցէք ի Քրիստոսէ Աստուծոյ մերոյ, յիշեալ լիջիք դուք ի Հոգոյն սրբոյ եւ ամենայն սրբոց աւրհնիք. ամէն։ Ով եղբայրք իմ սիրելի, Զիս յիշեցէք կամաւք բարի, Եւ ասացէք Տէրն ողորմի, Այս սակաւ գծողի, Նիկողոսն էր մեղաւք ի լի, Դատաստանէն ահեղ վաղի, Դժողոց հոտն առի, Ահագին վիշապ մի տեսի, Որ սպասէր ինձի, Որ էի մեղաւք ի լի, Իմ սիրելի եղբայրք աշխարհի, Աղաւթս արարէք ինձ մեղաւորի, Եւ աղաչեցէք զտէրն ամէնի, Որ ես փրկիմ ի վիշապէն ձեռնի։ Ես փափաքեցայ քում սեղանի, Որ տաս առատ ամենայնի, Ընկալ եւ զիս քում սեղանի, Ես անարժանս ամենայնի, Որ զայս տաղտետրըս գրեցի, Առ ոտս սուրբ Սարգսի եւ Մարտիրոսի, Կաֆայ քաղաքն էր խիստ բարի, Թուրքերն մէջն խիստ ատելի, Ջարմանալի բան մի կասի, Նաւղայն եկաւ ի վերայ քաղքի. Զարմանալի երաշտ եղաւ, Տէրն հետ մեզ խռովեցաւ։ Որպէս աւուրս Եզաբելին, Սովութենէ մէկ զմէկ կուտէին։ Բաբունապետն մեր բարի, Տէր Վրդանէս զարմանալի, Նըմանեցար դու Մովսէսի, Որ քարոզէր Իսրայէլի, Արդ ես յուսամ տէրն ամէնի, Որ դու ամբողջ կենաս մարմնի, Երկար ամաւք ժամանակի։ Վաղարշապատն էր գովելի, Էջմիածինն էր պատուելի, Լոյսն երկնից անճառելի, Կամար կապեց տաճար ձեւի, Սուրբ Գրիգոր զարմանալի, Որ Անակայ որդի կոչի, Հետ Տրդատայ հակառակի, Քրիստոսի խաչին երկրպագուի, Ետ չարչարանացն Գրիգորի, Ետոյ (յ)իշեաց չարիսն Անակի, Ետ արկանել Խոր վիրապի։ Իսկ հրեշտակ չորրորդ դասի, Սպասաւորէր սուրբ Գրիգորի, Սայ ելանէր Խոր վիրապի, Եւ բժշկէր արքայն խոզաձեւի, Եւ քարոզէր զարմանալի, Մէջ քարոզին տեսաւ բարի, Տէրն ամէնի իջաւ երկնի, Գռանն (?) երետ սուրբ Գրիգորի, Թէ ա՛ռ շինէ տաճար բարի, (տող մը ջնջուած), ... Էջմիածին անուանի, Որ սուրբ մեռոնն եփվի, Որ քրիստոնեայքն աւծվի, Կաթողիկոսն մեր բարի, Տէր Ստեփաննոսն զարմանալի, Որ արժանի արար զմեզ սուրբ մեռոնի, Ես անարժանս ամենայնի, Մէկ տաղտետր մը բաշխեցի, Մէկ շիշա մը մեռոնի շնորհեց ինձի, (երկու տող ջնջուած), ... կաթողիկոսի, Ժամուց երետ երկու դահեկանի, Աւագերէց ի դիր բարի, Տէր Հարապետն էր հոգելի, Տէր Մըկըրտիչն էր բարելի, Տէր Միքայէլն էր գովելի, Որ առ Քրիստոս գնաց բարի, Քրիստոս դասէ աջակողմի, Արժանի լինի քում սեղանի Անմահական բաժակի, Ես մեղաւորս ամենայնի, Որ Նիկողոս անուն ունի, Անարժան դպիր կոչի, Տկար էի ես ի հոգի, Ագահ էի ես ի մարմնի, Աղաւթից ծոյլ կեցել էի. Հոգիս ատելի արել էի, Աստուծոյ աջիցն ելել էի, Ով եղբայրք իմ սիրելի, Ե(ր)բ եղանակէք զայս Տաղտետրս ի բարի, (Յ)իշեցէք մէջ մըճըլիսի, Եւ ասէք տէրն ողորմի, Որ է առատ ամենայնի, Եւ վարպետի իմոյ բանի, Նախաշեաւլ պէյն էր գովելի, Եւ տէրն մեր ամենայնի, Զնորա մեղքն ջնջեսցի, Խաչին լուսին արժանի լինի։ Եւ ծնողաց իմոց բարի, Որ կենդանի են աշխարհի, Աղաչեցէք տէրն ամէնի մեղքն ջնջեսցի, Եւ առնէ վերջքըն բարի, Եւ մենք յիշեմք լալագինի, Որ է յիշման ինքն արժանի, Եւ ի մաւրս մայրն էր խիստ բարի, Հետեւեցաւ ան արժանի, Քրիստոս դասէ աջակող(մ)ի, Եւ դու լսես ձայնն փողի, Որ դու պատճառ եղար ինձի, Ուսուցել տըւել գիր պատուելի, Առատատուրն ամենայնի, Որ զանառակ որդին սգեցոյց ի հայրենի, Պաւռնիկն արդարացոյց Արժանի արար դրախտի, Դու արժան ես հարսնարանի, Հոգիդ պայծառ ասի Քրիստոսի տեսոյն արժանի լինի. Ամէն. Հայր մեր երկինքն ասաւղն աւրհնի, Ի յԱստուծոյ եւ ամենայն սրբոց»։ 2. Թղ. 241ա. «Փառք փառաւորեալ համայգոյ պայծառ եւ համայպատիւ անանբաժանելի եւ միասնական սուրբ Երրորդութեանն, Հօր եւ Որդոյ եւ Հոգոյն սրբոյ, այժմ։ «Յամենայնի անենայմեղս եւ ունայնս ի վարուց եւ մեղսասէր ի գործոց, որ ի բարին թողեալ էի եւ ի սատանայական գործոց հետեւէի. զհպարտս վարուց եւ ի բանպասանս ընկերաց, զծոյլս եւ զտխեղծս, զփառամոլս, զաղմարս, զմեղսասէրս եւ ի թափուրս բարեաց, սոսկ արդարութենէ մեղուցեալս բազմայմեղ ծառայս Քրիստոսի, անարհեստ գրչիս զՈվանէս եւ (ան)արժան սարակաւաք, որ անուամբս սարկաւաք եմ եւ գործովս անօրինեալ եմ, վայ է ինձ, վայ է ինձ, վայ է ինձ։ «Գրեցաւ Տաղարանս ի թվականութեան հայոց ՌԼԸ (1589) ամի, Ապրիլի ԻԷ (27), շաբաթ օր աւարտեցաւ։ Թէպէտ որ չի հըմուտ այ մար(դ)ու, ես տի աղաչեմ մի՛ ոք պարսաւել զիս, վասն անզարդ գրոյս, զի կար մեր այսչափ էր, զի թէպէտ որ գիրտ զարդ եւ արուեստ չունի, այլ բանքդ է ախորժելի եւ յուժ պիտա նի։ Զփափաքող տաղարանիս զԽ(ո)ն(ա) Ապրայհամն, աղաչեմ զձեզ յիշեցէք»։ 3. Թղ. 234բ. «Թվ. ՌԼԸ (1589), Ապրիլի ԻԷ (27), որ այս կանոն»։ 4. Թղ. 202բ. «Սուրբ Լուսաւորչին եկեղեցին եւ տաճարն յանձնեցին ի Թոխաթցի Տէր Ստեփանոսն, թվին հայոց ՌԾԴ (1605), Յունիսի Ա (1), աւրն շաբաթ, Ելն ի վիրապէն Գրիգոր Լուսաւորչին, զոր Տէր Աստուած հաստատուն պահեսցէ քահանայիւք եւ ժողովրդովք. ամէն»։ 5. Թղ. 260բ. «Ո՜հ, ո՜հ եւ ռ (1000) վայ ինձ, թէ ինչ դժար եւ չարչարանք է կապած գիրքն գրելն. բայց խալիփա Աբրահամին սէրն եւ աղուհացն յաղթէ, միթէ ինձ ողորմիս 6. Թղ. 326բ. «Ով հանդիպողք սուրբ հարք եւ եղբարք, յիշեցէք միով Աստուած ողորմեայիւ զԹոխաթցի Ստեփանոս ղարիպ եւ պանդուխտ, նշդեհ եւ տնա(ն)կ եւ ամենայն չարեաց փարթամս եւ բարեաց ունայնս, որ թվին ՌԾԳ (1604) գրեցի» 7. Թղ. 339ա. «Ով եղբայր Աբրահամ բարի, յարմատոց եւ ի շառօիղէ՝ հլու եւ հնազանդ, յիշեայ գլոկ Ստեփանոս Թոխարցի։

Informations

կը պակսին։ Մատեանս է Տաղարան, կազմուած երեք մասերէ։ Առաջինը (թղ. 1-192) գրուած է 1563ին, երկրորդը (թղ. 198-242) 1589ին, եւ երրորդը (թղ. 243-339) 1604-5ին։ Ունի հետեւեալ բովանդակութիւնը. 1. Թղ. 1ա. «Յանկ գրոցս որ խնդրեալ բանտ շուտ գտանես. ա. Նախ եւ առաջին Լուսաւորչին։ բ. Յովասափ թագաւորին եւ Բարղամի»։ - Վերջ թղ. 1բ. «լբ. Յայս ահագին օուրս որ հասաք»։ 2. Թղ. 2ա. «ա. Պատմութիւն (սրբոյն Գրիգորի Լուսաւորչին եւ Տրդատայ, Առաքել վարդապետի ասացեալ). Աւրհնեալ ... վեալ Որդին Աստուած... բարեբանեալ յա...»։ Երկու թուղթ կտրուած ըլլալով, հազիւ հատուած մը մնացած է։ Յաջորդաբար ունի հետեւեալ բաժանումները. Թղ. 4ա. «Յաղագս սնընդեան Տրդատայ եւ քաջութիւն նորա թագաւորել հայոց, գա, առ նա սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչն»։ Թղ. 5ա. «Յաղագս հրաւիրելոյ Տրդատայ զԳրիգոր ի զոհումն կռոց եւ նա ոչ հաԹղ. 7ա. «Սկիզբն չարչարանաց սրբոյն Գրիգորի Լուսաւորչին»։ Թղ. 8ա-16բ. ա-ժգ չարչարանք սրբոյն Գրիգորի Լուսաւորչին։ Թղ. 16բ. «Վասն սպասաւորութեան հրրեշտակին սրբոյն Գրիգորի»։ Թղ. 18ա. «Վասն գալստեան Հռիփսիմեանց ի հայս»։ Թղ. 21ա. «Վասն նահատակութեան Հրռիփսիմեանց եւ խոզ դառնալոյ մեծին Տըրդատայ»։ Թղ. 24ա. «Վասն բժշկութեան արքայի Տրդատայ մեծի»։ Թղ. 25ա. «Վասն ձեռնադրութեան Լուսաւորչին»։ Թղ. 27բ. «Յաղագս շինութեան սուրբ Կարապետին եւ մկրտութեան Տրդատայ եւ բոլոր աշխարհին հայոց»։ Թղ. 29ա. «Գնալոյն Լուսաւորչին եւ Տրդատի մեծն Հռոմ»։ Թղ. 30բ. «Սպանանելն Տրդատայ զվիշապն եւ զմիեղջերուն ղաւչախհայ»։ Թղ. 32ա. «Վասն ելանելոյ սրբոյն Գրիգորի անապատն եւ ճգնողական վարուցն եւ մահուան նորա եւ տանելոյ զմարմին յԸստըմբաւլ»։ 3. Թղ. 35բ. «բ. Պատմութիւն Յովասափայ սուրբ թագաւորին եւ Բարխամու ճգնաւորին, զոր ասացեալ է Առաքել վարդապետէ, յա(ղ)ագս ծնընդեան եւ սնընդեան եւ վարուց եւ կատարման Յովասափու եւ հաւրն իւրոյ Աբեներայ թագաւորի. Յորժամ հայրն երկնաւոր յերկիր հաճեցաւ, եւ բանն Աստուած իջեալ յերկնից մարմնացաւ»։ - Վերջ թղ. 80բ. «Ես Առաքել երէց մեղաւքս լըցեալ, որ զբանս գրեցի սիրով մեծարեալ, եւ որ կարդաք կամ յաւրինակեալ, եւ թողութիւն մեղաց յԱստուծոյ հայցեալ, եւ որ ըզմեզ յիշէ ի կամըս բարի եւ լի սրտիւ ասէ Աստուած ողորմի, անփորձ կենայ յիշողն ի յայսմ յաշխարհի, եւ արժանի լիցի տեսոյն Յիսուսի»։ 4. Թղ. 81ա. «գ. Պատմութիւն Զարմանացան թագաւորին ի հին ժամանակս եղեալ, որ է թագաւոր Ասորեստանեաց աշխարհի եւ յաղագս խնդիր լինելոյ զաւակի եւ զ'ի ծրնընդեանն որդոյ իւրոյ, որոյ անուն կոչի ծարման Իեասման, եւ պատմութիւնս այս յաղագս վարուցն եւ գործոցն եւ մահուանն իւրոյ. Եղեւ մեծ թագաւոր մի Ասորեստան, յանուն թագաւորին կոչեն Զարմանազան, առնէր շատ քաղաքաւ հուքմ եւ հրաման, ունէր անթիւ հեծել ջաք եւ պահլաւան»։ Վերջ թղ. 124բ. «Թագաւորն Փարման վաթսուն ամ ապրի, ուրախ եւ ի մուրատ որ ոչ ումէ չյաղթէ, լուր գայ մահն եւ տիրէ ի յանկարծակի, նստի որդի նորա յաթոռ հայրենի։ Քեզ փառս վերառաքեմ տէր հայրդ վերին, գովեմ զորդիտ անեղ եւ զմիածին, բարեբանի յարարածոց սուրբ Հոգին եւ քեզ փառք յաւիտեանս յաւիտենին»։ 5. Թղ. 125ա. «դ. Յոհաննէս վարդապետի Եզնկացոյ մականուն Պլուզ ասացեալ խրատ ոգեշահ յաղագս մանկանց եկեղեցոյ. Աւրհնեալ Աստուծոյ անուն ու միշտ կենդանուն, որ երետ խելք ու միտք ու խաւսք մարդուն» (12 տուն)։ 6. Թղ. 126բ. «ե. Նորին Յոհաննէս վարդապետի ասացեալ խրատ ոգեշահ. Ադամայ որդիք ամէնու ծնունդ, ի հողէն եկայք տամ ձեզ խրատ յԱստուծոյ բանէն» (6 տուն)։ Թղ. 127բ. «(Տաղ). Ադամայ ստեղծաւղն եկեալ յիւր պատկերն ի տես Ադամայ, էր ձայն տվել Ադամ դու ուր ես» (26 տուն)։ 7. Թղ. 131ա. «զ. Տէր Առաքել վարդապետէ. Ամենայն փառք մարդոյ դատարկ եւ ունայն, Սողոմոն զայս ասէ շնորհաւք տիրական» (սկ. Ա-Ք եւ «Առաքելի»)։ 8. Թղ. 134բ. «Է. Աւրհնութիւնք Աստուծոյ Առաքելէ. Տէրն որ աւրհնեաց զնախնին Ադամ, զԵնովք զՆոյ եւ զԱբրահամ» (սկ. «Տէր Առաքե» կը պակսի վերջին տունը)։ 9. Թղ. 135բ. «ր. Նաղաշ վարդապետէ. Անցանէ մեծութիւն ու փառք աշխարհիս, զւերի ու քակտի չինուածք տաճարիս» (սկ. 10. Թղ. 138ա. «թ. Խաչատուր վարդապետէ ասացեալ Կեչառցոյ. Ես եմ կորուսեալ ոչխար մոլորեալ, ի սուրբ քո հաւտէն հովիւ քաջ ի վայր նայեաց» (37 տուն)։ 11. Թղ. 141բ. «Ժ. Տէր Յովաննէս վարդապետէ Թուլկուրանցոյ ասացեալ յաղագս վասն հոգեշահիս. Աչեր ինչ ես անցեր յետեւս եւ անդադար ծուռ կու նայիս, անխափան կու ցանկանաս, գիտեմ ի հուրն այրես զոգիս» (13 տուն)։ 12. Թղ. 143ա. «Ժա. Տէր Յովաննէս վարդապետէ Թուլգուրանցոյ ասացեալ վասն ոգեշահ. Քանի դատիս ի հետ մեղաց, է անըսգամ մարդ կատարած, զանչափ չարիքդ որ գործեցիր, հերիք արայ դարձ ի մեղաց» (12 13. Թղ. 144ա. «Ժբ. Տէր Յովաննէս Թուլգուրանցոյ վարդապետի ասացեալ վասն ոգեշահ. Քեզ հոգեւոր խրատ մի տամ, է անպիտան անձն իմ լըսէ, զինչ բարունակ ծառի արմատ, ի սըրտիդ ճիւղ մի պատրուսէ» (12 14. Թղ. 145բ. «Ժգ. Տէր Յովաննէս Թուլգուրանցոյ ասացեալ վասն սիրոյ. Դու ես գարնանային վարդ ու բուրաստան, աչերտ է ծովեր խումարում ես տան, քո ծոցդ է ծաղկոց մըրգաց անդաստան» (12 տուն)։ 15. Թղ. 147ա. «Ժդ. Տաղ գեղեցիկ Աստուածածնին. Աւետիս քեզ Մարիամ որ Գաքրիէլ սկզբնաւորեաց, աւետիս, աւետիս» (սկ. Ա-Ք), 16. Թղ. 150ա. «Ժե. Ի Տէր Ստեփաննոս կաթողիկոսէ Սալամաստեցոյ ասացեալ ոտանաւոր խրատ. Եղուկ եւ վայ է ինձ որ այս հասայ, եաւթն մահուչափ մեղաւք աղտեղացայ» (7 տուն)։ 17. Թղ. 151ա. «Տաղ գեղեցիկ սուրբ մեռոնին. Ես այն աֆասինտան Մարիամ, հախինտան վասնմին աւկմալըյ շարիպալէսան ասլի ճան նաթին» (6 տուն)։ 18. Թղ. 152ա. «Ժզ. Ողբ մայրաքաղաքին Ըստամբաւլու եւ վասն գալստեան ֆռանգ ազգին եւ ազատիլ զաշխարես Հայաստանեաց, ի Տէր Առաքելէ ասացեալ. Արդ ամենայն ազգ եւ ազինք, ողբան զքեզ քաղաք Ստամբաւլ, զի ամենայն արարածոց փառք ու պատիւ ես դու Ստամբաւլ» (46 տուն)։ 19. Թղ. 156բ. «Ժէ. Վասն գալստեան ֆռանգ ազգին. Քանզի ֆռանգաց ազգըն շարժին, կամաւքն անմահ թագաւորին, զոր եւ առաջ զայս ասացին, սուրբ հայրապետքն աստուածային» (39 տուն)։ 20. Թղ. 160ա. «Ժը. Տաղ սուրբ (Յ)ակոբի, ի Տէր Առաքելէ ասացեալ. Անճառ միածին Հաւր երկնաւորին, ընտրեալ ի յերկրէ սուրբ Յակոբ քրոբէ մարմնային» (սկ. «Առաքել վարդապետի»)։ 21. Թղ. 161ա. «Ժթ. Տաղ Յոհաննու Ոսկեբերանի, Եղիայ (ջնջուած է Եղիայն) վարդապետէ ասացեալ. Ի հանդէս քո սուրբ տաւնի, ցընծամք եւ մեք հըրճւալի, ով տէր Յոհան գովելի, ոսկի բերան հրաշալի» (սկ. «Ի Ատոմ իրիցուն է». վերջին տուն. «Յոհաննէս շնորհաւք ի լի, Եղիայ մեղուցեալ ոգի, եմ գործովս աղտեղի...»)։ 22. Թղ. 162բ. «ի. Տաղ Մարտիրոս վարդապետէ ասացեալ. Կաթեայ սուրբ կաթողիկէ եկեղեցի եւ պարէ, զմանկունըս քո ժողովէ, ի յաւրհնութիւնս հըրաւիրէ» (24 տուն)։ 23. Թղ. 165ա. «իա. Գրիգորիսէ վարդապետէ Ախթամարցոյ ասացեալ. Արեգակնափայլ գեղով լի լուսին, ի տասնուհընկէ աջեր ծով ի ծով ունիս, սոսկալի վարսաւոր սրովբէ» (15 տուն)։ 24. Թղ. 166ա. «իբ. Գրիգորիսի վարդապետի ասացեալ Աղթամարցոյ. Դու ես արեգակն լուսին ի լրման, չկայ քեզ աւրինակ ի յորդիս մարդկան» (11 տուն)։ 25. Թղ. 167բ. «Տաղ Գրիգորիսէ Ախթամարցոյ է. Յարեայ շրջեցայ ի մէջ գիշերոյզչխընդրեցի գըտայ գիմաչացս լուս» (11 26. Թղ. 169ա. «իգ. Նախաշ Ամիրմուսէի ասաց(եալ է). Ինըն հարիւր հայոց թվական, եւ ի քսան թիւն լման, հայ եմ հայ, արդ (յ)այտնեցաւ մեզ այլ գազան, հայ եմ հայ, եւ պատառող զհաւատոյ բան» (27 տուն)։ 27. Թղ. 173ա. «իդ. Տաղ Աստուածածնին ի Գրիգրիսէ Ախթամարց(ւոյ). Անեղին տաճար բանին բարերար, գերագոյն գովեալ տիրամայր» (սկ. Ա-Ք)։ 28. Թղ. 174ա. «իե. Աւրհնութիւնք ի Աստուծոյ. Ի յԱստուծոյ աւրհնեալ լինիք, որ էք ընտրեալ ի Քրիստոսէ, զոր զարարածս ի սկզբանէ, ստեղծեաց ւաւրհնեաց որ միշտ աճէ» (8 տուն)։ 29. Թղ. 175ա. «իզ. Այլ տաղ Յարութեան Յիսուսի Քրիստոսի. Մարտըն գայր ծաղկըներով, երկնից հաւերըն կարդալով, հրեշտակապետք փառըս տալով, յորժամ հայոց զատիկըն գայր» (15 տուն)։ 30. Թղ. 176ա. «իէ. Այլ տաղ Յարութեան Յիսուսի Քրիստոսի. Սալքըն իջանէին ի լեռնէն մասանց, եւ ի վերայ նորա գահոյք ոսկեղէնք, եւ ի վերայ նորա աթոռք են արկեալ, եւ ի վերայ նորա բեհեզ ծիրանի» (12 տուն)։ 31. Թղ. 178բ. «իը. Տաղ վասն Ադամայ, Յորժամ Ադամ ստեղծաւ, զերդ զարեգակն էր իւրոյ արարողին կերպին նմանէր, հոգի միտք եւ մարմին» (19 տուն)։ 32. Թղ. 181ա. «իթ. Յաղագս ուրախութեան մար(դ)կան, Առաքելէ. Աւրհնեսցուք մեք միաբան, զՀայր եւ զՈրդի եւ Սուրբ Հոգին, որ բարութեանց է պարգեւիչ, զոր վայելեն ազգ մարդկային» (սկ. «Այս Առաքելի վարդապետի»)։ 33. Թղ. 183ա. «լ. Երգ ի սուրբ Աստուածածինն եւ ի Գաբրիէլ հրեշտակապետն, աւրինակեալ ի վարդն եւ ի պլպուլն, ի բազմամեղ Առաքել վարդապետէ. Ականջ դըրէք բանիս որ պատուական է հոգոյ, այլ եւ մարմնոյ ուրախութիւն է, գովեմ ըզգոյն վարդին որ աննըման է» (29 տուն)։ 34. Թղ. 187ա. «լա. Նաղաշ վարդապետի ասացեալ ի սուրբ Աստուածածինն եւ Գաբրիէլ հրեշտակն. Պլպուլն ի վարդն ասաց թէ ինչ անողորմ ես, որ զիմ արիւնըն քեզ հալալ կու դընես» (18 տուն)։ 35. Թղ. 190ա. «լբ. Ողբ վասն աւերման տանս արեւելեան, ի Տէր Խաչատուր վարդապետի Կեչառեցոյ ասացեալ. Զայս ահագին աւուրքս որ հասաք, ժամանակիս որ պատահեցաք, զքաղցր արարիչն դառնացուցաք, գերկէրս արեամբ մեղաւք ներկեցաք» (18 Կաւարտի ձեռագրին առաջին մասը, գրուած 1563ին, կը սկսի երկրորդը, թղ. 203-242, գրուած 1589ին. 36. Թղ. Ձեռագրիս առաջին եւ երկրորդ մասին միջանկեալ, (Պ.199ա-202բ). տարբեր գրիչով կան. Թղ. 199ա. «(Տաղ). Տէր առաքեաց զԳաբրիէլ, աւետիս, երկ(ն)ից երկիր նայ խոնարհել, աւետիս» (14 տող)։ Թղ. 199բ. «(Տաղ հարսի եւ փեսայի). Այս օրիկըս նոր, այս արեւըս նոր, թագաւորըս նոր, ւիմ պարոն մանկտիքս են հնազանդ» (8 տուն)։ Թղ. 200ա. «(Տաղ). Ավախ ըզԼէոնն ասեմ, օր տաճկաց դուռն ընկել գերին, իմ լուս, իմ լուս, ւիմ լուս ու սուրբ կոյս, սուրք խաչն օգնական, լէոնիս ւամէնուս» (10 Թղ. 201ա. «(Տաղ սիրոյ). Գիշերս ես ի խումս այ վէի, խումս իր ձեր դռկանցն ի վերայ (կրկ.), իմ եարս ալ կանկնած այ տեսայ» (11 տող)։ Թղ. 201բ. «(Տաղ սիրոյ). Ոնց օր գիրկ ու ծոց այ վէաք, նենգաւոր հաւըն խաւսեցաւ, դանակ ու շամփուրն հաւին, բարկ կրակ որ զինքն զօրօվէ» (8 տուն)։ Թղ. 202ա. «(Տաղ սիրոյ). Աստուած շնայհաւորայն էր, թագորին վաճառ օրայաւ թագաւոր, թէ ն'առ ու քալէ, այսօր վի լուսուն ընկել քէ բաժին թագաւոր» (9 տուն)։ Թղ. 242բ-243ա. «(Տաղ). Երթայեաք ու գայեաք ու մեր պատին ու ձեր պաղչին, ձեռքս ի վեր ըզվէմ այէ, խընծորէն կտրեմ այէ, միոյ միոյ կտրել այէ, խնծորս ալ տէր ունի» (6 տուն)։ 37. Թղ. 203ա. «ա. Այլ տաղ վասն բարեգործութեան մարդկան ի Ֆիրիկիէ աշխարհականէ ասացեալ. Իմ սիրտ վատին մի մնալ, ու չարին տեղ իսկ մի՛ տալ, այս ատ տընվորիս վրայ, վատ ըսկի մարդուն չի մընալ» (16 38. Թղ. 205ա. «բ. (Տաղ գոհութեան). Այբէն մինչեւ ի քէն քեզ գոհութիւն, տէր, բարեաց քոց գոհանամ յաւիտեան, տէր, գովեալ փառաւորեալ Երրորդութիւն, տէր, դու ես երեք անձամբ ի մի բնութիւն, տէր» (10 տուն)։ 39. Թղ. 207ա. «գ. (Տաղ). Ամսեանն զ.երրորդի Կարապետին, բանաբեր հրեշտակն իջեալ առ սրբուհին» (սկ. Ա-Ք)։ 40. Թղ. 209ա. «դ. (Տաղ). Խրրատ մի տուի ես քեզ, էր չառիր դու իմ սիրելի, գեմէս յառաջմէ ասի, իմ բանս քեզ դըժար կու թըւի» (26 տուն)։ 41. Թղ. 212ա. «Ե. Տաղ Մկրտութեան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի. Ով զարմանալի խորհուրդ այս մեծ» (9 տուն)։ 42. Թղ. 213ա. «զ. Տաղ Կուրղի Երուսաղեմայ հայրապետի եւ մօրն Ան(ն)ային. Հայրապետաց դասուց վերին, մարտիրոսաց գերագունին, սրբոյն Կիւրղի եւ Ան(ն)ային, Երուսաղէմ սուրբ քաղաքին» (8 տուն)։ 43. Թղ. 214ա. «է. Տաղ խիստ գեղեցիք Ազարիայէ ասացեալ. Արարիչ տէր քաղցրացաւ ի Ադամայն, ծնաւ ի սուրբ կուսէն Մար(ի)ամայ» (սկ. «Ազարիայ» եւ 3 տուն)։ 44. Թղ. 216ա. «ր. Տաղ գեղեցիկ ասա. Խարանֆիլ եւ նէրկիզ մանուշակ, զպ(լպ)ուլ կանչեմ ես անդադար» (սկ. «Խաչատուրէ»)։ 45. Թղ. 217բ. «թ. (Տաղ). Վա(յ)րի հաւուկ մի բռնած ու բերած դրած, զինքն ի նեղ զնտան չուրախանար, սիրտ բաժանէ լոյս ընկերացս» (11 տուն)։ 46. Թղ. 218բ. «Ժ. Հայր է (սիրոյ). Տեսայ զիմ հոգոյս հոգին զարդարած որ կերթար ի ժամ, ես ալ դէմիկն ելայ, ուր կերթաս դու ժամ թէ հարամ» (17 տուն)։ 47. Թղ. 220բ. «Ժա. Հայր է զ. սիրոյ. Այս իմ նոր սիրով, սիրած նոր սիրուն, սիրով հաւընած, առ ու սիրով արած, իւր ծոցուն տէր մի է դըրած» (6 տուն)։ 48. Թղ. 224ա. «Ժբ. Հայր է սիրոյ. Ժամիկ մաչերուտ ի զատ երբ կացի, նայ զիս մոռացար, ասիր դուն ի քո մտիտ թէ գնաց, այլ իսկ ի չի գար» (53 տուն)։ 49. Թղ. 231ա. «Ժգ. (Տաղ սիրոյ). Սըրտիկս փոխարէն եղբարք ի վերայ ծովուն անսուտ» (սկ. ՀՏէր Գրիգորիսէ») նայեցայ, ասի թէ խըմեմ զայս ծովս որ ցամքի ւավազն եւ նայ» (27 տուն)։ 50. Թղ. 236ա. «Ժդ. Հայր սիրոյ. Մառ նարընճենի ես դուն, քեզ հազար անուն կու պիտի, որ մէկն է ի հասք եկել, մէկ ծաղկել մէկ ծաղկ է թափել» (34 տուն)։ կը սկսի Ձեռագրիս երրորդ մասը, թղ. 243-339, գրուած 1577ին։ Յետագայ ձեռք մը յաջորդող տաղերուն դիմաց շարունակած է թուարկումը (ժե-ծբ), որու կը հետեւինք նաեւ մենք. 51. Թղ. 243բ. «Ժե. Տաղ Յովաննու Կարապետի. Յովաննէս մեծ մարգարէ, երկըրպագող յարգանդէ, որ գովեցար ի Տեառնէ» (14 տուն)։ 52. Թղ. 245ա. «Ժզ. Տաղ ապաշխարութեան. Մեղայ քեզ Քրիստոս Աստուած, ապաւէն յոյս ըզքեզ ունիմ, լալագին պաղատանաւք հառաչմամբ» (9 տուն)։ 53. Թղ. 246բ. «Ժէ. Տաղս խիստ անոյշ է, Գրիգոր վարդապետէ. Գանկատ ունիմ ասել քեզ, թագաւոր տէր իմ Յիսուս Քրիստոս, զոր չարըն սատանայ զհոգիս հարեալ արար խոց եւ քոս» (սկ. «Գրիգորի է»)։ 54. Թղ. 248ա. «Յորդորակ է. Քանքարթաքոյց եմ, անարժան ծառայ եմ, չար եւ անպիտան» (5 տուն)։ 55. Թղ. 248բ. «Գանձ մեծի Ուրբաթու. Իիւծեալ սրտաբեկ եւ միջակոտոր, մայր միածնին հառաջմամբ յորդոր» (17 տուն)։ 56. Թղ. 250ա. «Ժը. Ողբ Աստուածածնին ի դէմ Քրիստոսի Աստուծոյ. Աստուածածին կոյսըն Սարիամ, կացեալ առ խաչն իւրոյ միածնին, հեղոյր արտաւսր կսկծմամբ սըրտի» (8 տուն)։ 57. Թղ. 251բ. «Ժթ. Մեղեդի անոյշ Ծընընդեան եւ Փոխ(ման). Գոհար վարդն ինքնագոյն, սիրամարգ ոսկեգոյն» (3 տուն)։ 58. Թղ. 252բ. «ի. Յորդորակ քաղցր եւ անոյշ. Արեւ լուսատու տաճար Աստուծոյ Մարիամ, բանին բանաւոր անթառամ ծաղկոյ» (սկ. Ա-Ք)։ 57. Թղ. 254բ. «իա. Տաղ ի Գրիգորիս Ախթամարցոյ առ սուրբ Աստուածածին. Տապանակ կազմեալ անփուտ, կըտակին փառաց 58. Թղ. 256ա. «իբ. Յորդորակս Յիսուս որդու ձայն է. Աստուածածին բարեաց պատճառ, սուրբ ւանարատ յերկրի գրտար, մեր արարչին տուն եւ տաճար» (4 տուն)։ 59. Թղ. 256բ. «Մեղեդի Աւետեաց. Այսաւր երեւի անտեսն ի բարձանց, բանին բնութեամբ բոլոր եղականք» (սկ. Ա-Կ)։ 60. Թղ. 257ա. «(Յորդորակ). Աւետիս քեզ Մարիամ, զոր Գաբրիէլ սկզբնաւորեաց, աւետիս, աւետիս» (1 տուն)։ 61. Թղ. 257բ. «իգ. Մեղեդի (ի) վերայ Փոխման սուրբ Աստուածածնի. Մեծացիր այսօր սուրբ Աստուածածին, իջմամբ միածնին առ քեզ հրեշտակօք» (6 տուն)։ 62. Թղ. 258բ. «իդ. Գովեստ եւ պաղատանք Առաքել վարդապետէ ասացեալ առ սուրբ Աստուածածին. Աւրհնեալ ես սուրբ Աստուածածին դուստըր լուսոյ, որ ընտրեցար չազգէ մարդկան մայր Աստուծոյ» (24 63. Թղ. 261ա. «Տաղ Ծննդեան Առաքել վարդապետէ. Տունկ անմահութեան բողբոջեցար սուրբ կոյս, ծաղկաբար ծընար զանմահ պտուղն Յիսուս» (սկ. «Տէր Առաքեալս»)։ 64. Թղ. 262ա. «իե. Այլ տաղ Ծննդեան. Հրճուիմք այսաւր մեք հոգեպէս, տաւնիւս մաքուր սուրբ կուսական, զի ծնաւ փրկիչ մեր տէր Քրիստոս» (8 տուն)։ 65. Թղ. 263բ. «իզ. Տաղ Երուսաղեմ(այ) տնաւրինականաց (Թաթոսի ասացեալ). Հայ մտաք յամիս մարտին, ծառերն ամէն ծաղկին, հոտն գայր գարնանային, լոյսն ելն է հայոց զատկին» (19 տուն)։ 66. Թղ. 265բ. «Մեղեդի սուրբ Ստեփանոսի. Ի խաչին տնկեալ որթոյն ողկուզ վաղահաս, խայծեալ քարամբք ճմլեալ գինի» (սկ. «Ի Ստեփանոս»)։ 67. Թղ. 266բ. «իէ. Տաղ Յոհանու Ոսկեբերանի. Ի յորովայնէ ընդրեալ, ճգնութեամբ փրկչին հետեւեալ» (16 տուն)։ 68. Թղ. 267բ. «իր. Տաղ Ոսկեանց քահանայիցն եւ նահատակաց. Սուրբ ոսկիդ, քահանայդ նազելի, ճգնաւոր նահատակ պանծալի» (6 տուն)։ 69. Թղ. 268բ. «իթ. Տաղ սուրբ Կիրակոսի մօրն Յուղիտայի. Սուրբ Կիրակոս բարի զաւակ, բարձրաուղղեչ եւ գերունակ» (9տուն)։ 70. Թղ. 269բ. «լ. Մեղեդի Յունանու մարգարէի. Պատճառ պարծանաց մարգարէից գընտին, պատկեր յարութեան, սուրբ մարգարէ Յովնան» (8 տուն)։ 71. Թղ. 270բ. «լա. Մեղեդի սուրբ Մինասայ եւ ընկերաց. Այսաւր նորահրաշ տաւնիւս ցնծամք, ընդ վկայից գործսն խնդամք» (4 տուն)։ 72. Թղ. 271բ. «լբ. Տաղ վարդապետաց եւ հայրապետաց. Այսաւր դշխոյ պանծալի, երկնահրաւէր բարձրասցի, յիշատակաւ ձեր տաւսի, սուրբ վարդապետք բաղձալի» (9 73. Թղ. 272ա. «լգ. Տաղ Պայծառակերպութեան Քրիստոսի. Այսաւր ցնծայ լեառըն Թաբաւր, եւ զուարճանայ մեծն Ահերմոն» (12 տուն)։ 74. Թղ. 274ա. «լդ. Մեղեդի Նոր կիրակէին. Այսաւր նոր արեւ հարեալ ի նորահրաշ արեգակնէն» (10 տուն)։ 75. Թղ. 274բ. «լե. Տաղ Տապանակի եւ Եկեղեցոյ. Մայր հաւատոյ սուրբ հարսնարան, եւ առագաստ գերադրական» (9 տուն)։ 76. Թղ. 275բ. «լզ. Մեղեդի Գրիգորի Աստուածաբանի. Գետ հոսեալ աստուածային, յորում հոգոյն ջուրք լրացան» (սկ. «Գրիգոր»)։ 77. Թղ. 276բ. «լէ. Գանձ թաբորի եւ անդաստանի. Գանձըդ կենաց որդիդ միածին, իջեր յերկինց եւ առեր մարմին»։ 78. Թղ. 278բ. «լը. (Տաղ). Աւրհնեցէք զՀայրն Աստուած, դուք ի սկըզբանէ գովեցէք եւ զՈրդին, ծնեալն ի կուսէն, զնորոգող սուրբ զՀոգին բխեալն ի Հօրէ, զի եւ նայ հանապազ զմեզ կու աւրհնէ» (14 տուն)։ 79. Թղ. 280բ. «լթ. Տաղ յԱռաքել վարդապետէ վասն հոգէվարի եւ յերկնային ճանապարհին եւ յօդային դիւացն հանդիպմանցըն եւ յաւուր դատաստանին եւ դժոխոցն. Աչք իմ ծովացեալ գետք յինէն հոսեալ, յահեղ համբաւէն դժոխոց որ ինձ կայ պահեալ» (սկ. Ա-Ք, եւ «Տէր Առաքեալ»)։ 80. Թղ. 284բ. «խ. Խրատական բան ի գրոց, Առաքել վարդապետէ. Արեկ ասեմ բան հրաշական, ըզպատճառ մեղացըն զանազան, են երեսուն երկոտասան, որ ի գրոց սրբոց եդան» (22 տուն)։ 81. Թղ. 287ա. «խա. Գովասանք աղաւթից յԱռաքել վարդապետէ. Աւրհնեալ անուն անմահ սուրբ թագաւորին, Յիսուսի Քրիստոսի որդոյն միածնին, որ մարմին ըզգեցաւ յարգանդէ կուսին, եւ պատուիրան ուսոյց որդոց մարդկա(յ)ին» (սկ. «Այս Առաքել վարդապետի»)։ 82. Թղ. 289բ. «խբ. Տաղ ողորմութեան. Ի սկզբանէ Քրիստոս աւետարանին, երանի տայ նոցա որ խոնարհ լինին» (սկ. «Ի Յովասափէ բանս»)։ 83. Թղ. 291բ. «խգ. Ողբ ապաշխարութեան Կարապետ վարդապետի Բաղիշեցոյ ասացեալ. Աստուած իմ Յիսուս Քրիստոս, կենդանի եւ կենդանարար, զիս կենդանացոյ հոգով, մեռեալ եմ մեղօք չարաչար» (սկ, Ա-Ն. ապա կայ սա ծանօթութիւնը. «ժդ տուն պակասէ տաղս. ռ աւաղ եւ ափսոս, խիստ լաւ եւ ողորմ տաղ է»)։ 84. Թղ. 293բ. «խդ. Ողբանք հոգոյ կարի քաջ եւ խորին. Ողբս աղիողորմ եղբարք ինձ եհաս Երեմիային, ես զամայութիւնս իմ լամ որպէս նա զհինն իսրայէլին» (17 տուն)։ 85. Թղ. 295բ. «խե. Տաղ Յարութեան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի Առաքել վարդապետէ ասացեալ. Դասքըն հրէական էին պահապան, սուրբ գերեզմանին, որ եդաւ մարմին աննման» (23 տուն)։ 86. Թղ. 298ա. «խզ. Բանք մաղթանաց առ սուրբ Աստուածածինն եւ ամենայն սուրբս եւ առ Քրիստոս Աստուածն մեր. Աստուածածին անհարսնացեալ, ըզպաղատանս մեր ընկալ, ի հանգըստեան ժամոյս հասեալ, առ քեզ գոչեմ անձամբ թաղծեալ» (սկ. Ա-Ք)։ 87. Թղ. 302բ. «խէ. Տաղ գեղեցիկ եւ նազելի ի վերայ Սասընցի տանտուրոջն, որ ընդ բանիւ եղեւ ի քահանայէն եւ յետոյ ի Հռոմ արձակեցաւ. Ականջ դրէք եղբարք բանիս պատուական, զի պատմեմ սքանչելիս Տեառըն զաւրութեան, թէ որպէս ցուցանէ հրաշս ողորմութեան, զոր հրեղինաց մտացն է անհասական» (40 տուն)։ 88. Թղ. 308բ. «խը. Խրատք իրից կնոջ եւ քահանայից, Առաքել վարդապետէ. Տեսէք զխորհուրդ անճառ բանից, մաքուր կանայք քահանայից, ուսիք զխորհուրդ ձերոյ բանից, թէ զինչ է գործ քահանայից» (սկ. «Տէր Առաքեալ ասէ զայս բանքս խրատ կանանց քահանայիցն սրբոցն, Տէր Առաքեալ Սիւնաց նահանգի ասէ զայս բանքս ի խրատ նոցունց քահա.» կը մնայ կիսատ։ 89. Թղ. 320բ. «խթ. Ներբողեան եւ տաղ ոտանաւորաբար ասացեալ ի Ստեփանոս Թոխաթեցի իրիցուէ ի վերայ վաղամեռիկ եղբօր եւ հարազատին իւրոյ Տէր Յակոբ սրբասնունդ քարտուղար եւ բանիբուն քահանայի, տարաժամ վաղճանելոյ ի տիս մանկութեան. Ի թվականիս հազար ւյիսնի, Սեպտեմբերի քսան եւ ութի, հինգշաբաթի աւր սրբոց տաւնի, Անթիմոսի ւԵրանոսի, կայր քահանայ մի Թոխաթցի, առաքինի սուրբ եւ բարի, սուրբ քառասնից մեծի թաղի, եւ Տէր Յակոբ անուն ասի» (54 տուն)։ 90. Թղ. 327ա. «ծ. Տաղ վասն շարժման կարմիր գլխոյն, որ եկեալ երեց եւ աւերեց զհայոց աշխարհս յարեւելից. Դաւիթ արքային որդին Սողովմոն զայս մեզ քարոզէ, թէ զով որ Աստուած սիրէ, հանապազ զնա խրատէ» (45 տուն)։ 91. Թղ. 332ա. «ծա. Վասն Յակոբայ վարդապետին եւ ընկերացն. Կամիմ ես ի բան խաւսել, խօսելոյ ոչ եմ արժանի, հոգիս ի ձեռաց թողի, հողեղէն մարմին սիրեցի. լցեալ եմ զերեսուն տարին» (20 տուն)։ 92. Թղ. 334բ. «ծբ. Տաղ գեղեցիկ եւ ազնիւ ի Տարաւնեցի Մկրտիչ բանի սպասաւորէ ասացեալ. Աւրհնեալ անմահ թագաւոր, դու միայն հզօր զօրաւոր, որդիդ ընդ Հաւր միաւոր, եւ Հոգոյդ բըղխումն ահաւոր» (42

Content