1545
427
Ժէ դար։
նօտր մանր։
Ա-Ժ։
թուղթ փայլուն։
պոլսական, կաշեկազմ, միջուկը ստուարաթուղթ. երկու կողքերուն կեդրոնը ունի ձուաձեւ ծաղկազարդ դրոշմազարդ. դռնակն է երկմասնեայ, որու առաջին զարդարուն կտորը կը մտնէ առաջին կողքէն ներս։
ոչ բաւարար. կազմը քայքայուած է, Թ թերթը անջատուած ամբողջութենէն, կռնակի կաշին չորութենէ ճաթած, յատկապէս ստորին մասր։
էջ 1։
կարմիր թանաքով են։
էջ 1. էն առաջ, մեծութիւն՝ 11x15,4 սմ., Սուրբ Եւագր կանգուն, բիւզանդական մութ կարմիր շուրջառով՝ օրհնելու դիրքին մէջ. ներդաշնակ է նկարը եւ յստակ գիծերը։
, ԼՈՒՍԱՆԶԱՑԱՐԴ
էջ 180, 208-250։
ունեցած ենք 1791էն առաջ։ Մատեանս կը բովանդակէ Եւագր Պոնտացիի գրութիւնները, ինչպէս նաեւ անոնց Լուծումը։ Ունի հետեւեալ կարգը. 1. Էջ 1. Անխորագիր. «Ա. (Վարք երանելոյն Եւագրիեայ ճգնաւորին). Բազում իրս, ո՛վ սիրելիք, կարի յոյժ զարմանալի եւ հռչակաւոր երեւեալ վարուք հաւատարիմ ծառայն Աստուծոյ Եւագրիոս, այլ վարժ ամենայնիւ...»։ 2. Էջ 5. «Բ. Եւագրեայ նշանակ յԵզեկիէլէ. Իմանամք զմարդն զբանականն, զառիւծն՝ զսրտմտականն, զզուարակն՝ զցանկականն...»։ 3. Էջ 6. «Գ. Գիտնաւոր եւ արդիւնաւոր. Գործնականք ճառից՝ խելամուտ լիցին գիտնականաց, եւ զգործնական հարցուածս տեսցեն գիտնականք...»։ 4. Էջ 12. «Դ. Եւագրեայ առ Անատօլ միայնակեաց վասն հանդերձից միայնակեցաց. Քանզի յառաջագոյն յղեցեր դու առ իս։ Անատոլէ սիրելի եղբայր, մինչդեռ իսկ ի Տրին լերին անդ նստէի...»։ 5. Էջ 17. «Ե. Վասն ութ խորհրդոցն. Զմիտս մոլորականս զետեղեցուցանեն ըննեօջոգիք եւ տքնութիւեք եւ աղօթք.... 6. Էջ 23. «Զ. Վասն այնոցիկ որ ընդ քուն ցնորք անցանեն. Յորժամ ընդ քուն ցնորիցն ւդի ցօնկութեան կողմն անդր դիմեմք... 7. Էջ 24. «Է. Վասն հաստատութեան որ մերձ է յանախտութիւն. Երկուս գիտեմք զոԼոԼ կըաղութեամբ հաստատութիւնս...» 8. Էջ 25. «Ը. Վասն նշանակաց անցաւորութեան. Ի ժամանակի իբրեւ միտքն առանց (6գ1մ#ն սկսցին աղօթս մատուցանել9. Էջ 30. «Թ. Ճառ Քրիստեայ. Աստուծոյ արժանի այն է, որ աստուածութեան ինչ անարժան գործ ոչ գործէ...»։ 10. Էջ 36. «Ժ. Եւագրեայ. Առաջին լուսաւոր պատերազմացն օտարութիւն, մանաւանդ յորժամ միայն առանձինն դիմես11. Էջ 54. «ԺԱ. Վասն ընդունելութեան. Եթէ յօտարութիւն գնասցես, մի՛ հիւրասիրութեան ընդունելութիւն յամենեցունց պատրաստիցիս գտանել...»։ 12. Էջ 62. «ԺԲ. Վասն պաշտաման. Յորժամ կենաց կցորդ եղբայր քո ճանապարհ երթեալ իցէ, ըստ սովորութեան աղօթից...»։ 13. Էջ 66. «ԺԳ. Նորին ճառ երրորդ. ժառանգորդք Աստուծոյ, լուարուք զպատգամս Աստուծոյ, ժառանգակիցք Քրիստո 14. Էջ 73. «ԺԴ. Եւագրեայ բան խրատու, Ջերախայրիս կալոյ իմոյ եւ հնձանի իմոյ մատուցանեմ Քրիստոսի, եւ կողով զողկուզից բարեխօսին...»։ 15. Էջ 75. «ԺԵ. Եւագրեայ առ մարտիրոսսն. Զնահատակսն Քրիստոսի զծառայսն պատուեսցուք ամենեքեան եւ զԵրրորդութիւնն փառաւորեսցուք. իւղ արկեալ է...»։ 16. Էջ 75. «ԺԶ. Վասն յարութեան. Յարութեանն Քրիստոսի երկրպագեսցուք, զի օգնական եղեւ յուսացելոց իւրոց...»։ 17. Էջ 76. «ԺԷ. Նորին Եւագրեայ. Եթէ ունիցիս ընդ քեւ եղբարս, մի՛ հպարտանայցես ի վերայ նոցա իբրեւ զվարդապետ, այլ փութասջիր ջանասջիր շահել զոգիս նոցա...»։ 18. Էջ 78. «ԺԸ. Հաւատք որ ի նիկիայ. Հաւատամք ի մի յԱստուած յամենակալ, յարարիչն երկնի եւ երկրի...»։ 19. Էջ 81. «ԺԹ. Ընդդէմ պատասխանի ի գրոց սրբոց առ դեւսն որ փորձեն զմեզ. Որ ի ներքոյ երկնից բանաւորք են՝ է՛ որ ջանան, է որ ջանալոյն կցորդ լինին...»։ 20. Էջ 82. «Ի. Առ խորհուրդսն որկորըստութեան. Առ խորհուրդսն որ առանց վաստակոյ եւ պահոց կամիցին գործել...» (ա21. Էջ 90. «ԻԱ. Առ խորհուրդն պոռընկութեան. Խորհուրդքն պոռնկութեան ի ներքըս մտի անդ կերպարանեն զայլոյ կին եւ զախտն ի պատկերին երեւեցուցանել ...» 22. Էջ 99. «ԻԲ. Առ խորհուրդսն արծաթսիրութեան. Առ դեւն որ խոստանայ ինձ ընդ միտս իմ ածել ինչ զմտաւ կամ երազովք յազգատոհմէ անտի, կամ յայլոց մեծամեծաց տալ բերել ինձ ոսկի...» (ա-կզ)։ 23. Էջ 107. «ԻԳ. Առ խորհուրդսն տրրտմութեան. Առ անձն որ համարիցի եթէ ի տրտմութենէ անտի ոչ լսէ Տէր հեծութեան մերում...» (ա- ձա)։ 24. Էջ 116. «ԻԴ. Առ խորհուրդսն սըրտնութեան. Առ անձն որ ոչ գիտէ թէ զեղբօր ոխակալութիւն հնացեալ դիւրաւ կաշառօք շիջուցանեն...» (ա-կթ)։ 25. Էջ 124. «ԻԵ. Առ խորհուրդսն երկբայ ձանձրութեան. Առ խորհուրդսն ձանձրութեան որ գործել ձեռօքն խորշիցի եւ այլ ճարտարութիւն ի մէջ առեալ կամիցի անջան եւ անվաստակ կերակրել...» (ա-կ)։ 26. Էջ 131. «ԻԶ. Առ խորհուրդս նորափառութեան. Առ նորափառ ամբարհաւաճ խորհուրդսն, որ խրատ տան մեզ ի տարապարտուց ընդ աշխարհս խառնել եւ քոյրս եւ եղբարս ի միայնակեցութեան վարս արկանել...» (ա-խե)։ 27. Էջ 136. «Իէ. Առ խորհուրդսն ամբարտաւանութեան. Առ դեւն ամբարտաւանութեան որ ասէ եթէ ես եմ սուրբն Աստուծոյ...» (ա-կէ)։ - Վերջ էջ 144. «...յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։ Բովանդակն տունք ՇԻԳ ճառիս. հա, կդ, կզ, կթ, կ, խե, կէ»։ 28. Էջ 144. «ԻԸ. Եւագրեայ հարիւրաւորքն. Վեցերորդքն. Առաջինն ընդդէմ բանաստեղծիցն արտաքնոց. Ա. Առաջին բարւոյն ոչ գոյ հակառակ, զի էութիւն նորա անեղ եւ միաւոր է եւ ներհակ ոչ ունի...» էջ 150. «Նորին երկու հարիւրն. Հայելի, բարւոյն, ուժոյն եւ իմաստիցն Աստուծոյ են յոչ էից գոյացեալ արարածքս» (Ա-Ղ)։ Էջ 155. «Նորին երրորդ հարիւրն. Հայր միայն գիտէ զօծեալն իւր, եւ Որդին՝ զՀայր իւր...» (Ա-Ղ)։ Էջ 160. «Նորին չորրորդ հարիւրն. Աստուած տնկեաց իւր բանաւորք եւ սնոյց զնոսա իմաստութեամբ ամենայն հնարիւք...» Էջ 165. «Նորին հարիւրեակ հինգերորդ, Ադամ օրինակ է Քրիստոսի եւ Եւայ մերում բնութեանս...» (Ա-Ղ)։ Էջ 170. «Վեցերորդ հարիւրեակ. Զինչ է գիտութիւն եղելոց, Սուրբ գիրք մեզ ոչ պատմեաց...» (Ա-Ղ)։ Էջ 174. «Նորին պակասն հարիւրեկաց. Արքայութիւնն երկնից է գիտութիւն բարձր խորհրդոյն իմանալւոյ վերագունին քան զերկինս...» (Ա-Կ)։ 29. Էջ 181. «Սկիզբն եւ պատնառ Եւագրին եւ նախաշաւիղ, զոր ասէ թէ նշանակ յԵզեկիէլ. (Ե)րանելին Եւագրիոս թէ որպիսի վարուք ճգնեցաւ կամ քանի ժամանակս եկաց եւ թէ յորում ժամանակի էր...»։ 30. Էջ 183. «Պատճառ եւ տեսութիւն ի գիտնականն եւ յարդիւնաւորն. Գիտնական զտեսական առաքինութիւնսն ասէ եւ արդիւնաւոր զգործնական առաքինութիւնն։ Բայց թէ ընդէ՛ր է, այս է պատճառն...»։ 31. Էջ 184. «Պատնառ ճառին որ առ Անատօլիս, Եւագրեայ ասացեալ է. (Ի) վարդապետաց եւ ի բանից, որք են բանի սպասաւորք. Այսպէս իմանի պատճառ իմն, թէ Անատօլի մի ոմն էր...»։ 32. Էջ 185. «Յերենիոս գրոց հարցումն, յաղագս մտացն եւ հինգ կարգացն նուաղութեան, որ Եւագրին յիշէ. (Ք)անզի հաւանագոյն է ասել նախահայր զմիտսն եւ սորայ դուստր զմտածութիւնն, զի ոչ եթէ մտածութիւնն մայր է...»։ 33. Էջ 187. «Փոքր ինչ նախադրութիւն սակս Եւագրի. Յորժամ Բասիլիոս վախճանեցաւ, գնաց Եւագր բնակեցաւ առ Աստուածաբանն Գրիգոր...»։ 34. Էջ 187. Լուծմունք. «Վարք Եւագրեայ երանելոյն. Ա. (Ի) ձեռն վարուց սորա հաւատալի երեւի մեզ մեծ ճգնութիւն եւ առաքինութիւն հաւատարիմ ծառային Աստուծոյ...»։ Էջ 188. «Բ. Եւագրեայ նշանակ յԵզեկիէլէ, այսինքն, այլաբանութիւն յԵզեկիէլ. հարքն որ յԵգիպտոս էին...»։ Էջ 189. «Գ. Գիտնաւոր եւ արդիւնաւոր. (Ո)ւսուցիչն է եւ աշակերտ...»։ Էջ 193. «Դ. Եւագրեայ առ Անատօլ, վասն հանդերձից միայնակեցաց. Քանզի յառաջագոյն յղեցեր դու Անատօլայ...» (ա-ժե)։ Էջ 194. «Ե. Վասն ութ խորհրդոցն. (Զ)որ յառաջ յիշեաց, այժմ մեկնէ եւ յաղթել ուսուցանէ...» (ժզ-ծգ)։ Էջ 195. «Զ. Վասն այնոցիկ որ ընդ քունն ցնորին. Հոգի որ ախտացեալ է...» (ծղ-ծց)։ Էջ 196. «Է. Վասն հաստատ լինելոյ յանախտս. Երկու խաղաղութիւն է հոգւոյ, մին այն որ Աստուած...» (ծէ-կբ)։ Անդ. «Ը. Վասն նշանաց անցաւորութեան. (Յ)որժամ մաքրի միտքն եւ անզբաղ յաղօթս կայ...» (կգ-ճ)։ Էջ 198. «Թ. Ճառք ստեայ. (Հ)րեայ ոմն էր խնդրեաց ի նմանէ զճառս...»։ Էջ 199. «Ժ. Եւագրեայ. (Ա)ռաջին լուսաւոր պատերազմացն է, որ զթշնամին իւր տեսանէ...»։ Էջ 202. «ԺԱ. Վասն ընդունելութեան. Եթէ յօտարութիւն երթաս՝ մի՛ քնքշար...»։ Էջ 203. «ԺԲ. Վասն պաշտաման. (Բ)նաբան. Այնուհետեւ ի զզուանս յամենայն յօԱնդ. «ԺԳ. Նորին ճառ չորրորդ. (ժ)առանգորդք Աստուծոյ, որ աշակերտք էք օրինացն Աստուծոյ...»։ Էջ 204. «ԺԴԻ. Եւագրեայ խրատու բան. (Բ)նաբան. Ձերախայրիս կալոյ. Լծ. Որպէս ի հնումն...»։ Էջ 205. «ԺԵ. Եւագրեայ առ մարտիրոսս. (Ա)յս մարտիւրոսի շարական է...»։ Անդ. «ԺԶ. Վասն յարութեան. Նոյն եւ այս շարական է Քրիստոսի յարութեանն»։ Անդ. «ԺԷ. Խորհրդոց ճառն. Որ ի ներքոյ երկնից բան...»։ Անդ. ԺԸ. Ի Հաւատամքն. (Մ)ասանց, ուխտից, սնիկոնս, գարընկեցութիւն...»։ Անդ. «Ի. Առ խորհուրդսն որկորութեան. Բնաբան. Առ խորհուրդսն որ յափշտակեն զմեզ կապեալ. Լծ. Որ տրտմի...»։ Էջ 206. «ԻԱ. Առ խորհուրդն պոռնկութեան. Բնաբան. Ի թագաւորին յայն ժամանակի ընդ հարկ մտանել. Լծ. Թէ ասես՝ ոչ ոք ի միակեցաց...»։ Անդ. «ԻԲ. Առ խորհուրդսն արծաթսիրութեան. Յարծաթսիրութեան ճառին է. Լծ. որ քրքրի առնել ողորմութիւն...»։ Անդ. «ԻԳ. Առ խորհուրդ տրտմութեան. Առ Տէր ի վերայ դիւին որ սպառնացեալ. Լծ. որ ասէ թէ հայնց չարչարանք...»։ Էջ 207. «ԻԴ. Առ խորհուրդն սրտնութեան. Առ դեւն որ ի վերայ եղբօրն. Լծ. Որ ասէ ի միտն, թէ այն եղբայրն զիս տրտմեԱնդ. «ԻԵ. Առ խորհուրդսն երկբայ ձանձրութեան....»։ Անդ. «ԻԶ. Վասն ամբարհաւաճութեան. Առ անձն որ ոչ կամի փառաց վասն. Լծ. Որ ոչ վասն փառաց...»։ Անդ. «ԻԷ. Առ խորհուրդն ամբարտաւանութեան. Եւթն թեւ. Լծ. Զեօթն խորհուրդնն ասէ, որ յեօթն ճառս ասաց, որ թէպէտ չտայ յաղթութիւնն»։ - Վերջ անդ։