1614
436
ԺԸ դար։
նօտր մանր։
Ա-ԻԸx12 (ԺԹ՝ 11, ԻԷ՝ 14, ԻԸ՝ 10)։
թուղթ տոկուն։
դրոշմազարդ շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ, դռնակով. կորսուած են երեք փականքները. աստառն է կարմիր ծաղկեայ տպածոյ լաթ։
բաւարար. ունի խոնաւութենէն վնասուած էջեր. թղ. 311-2ի միջանկեալ հաւանաբար կորսուած է ամբողջ թերթ մը (12 թուղթ)։
առաջինն Ստեփաննոս բարունապետ եւ հայրապետ, որ նուիրած է Յակոբ Վրդ. Պէլանցիի։
սկիզբն ու աւարտին՝ մէկական, երկսիւն միջին երկաթագրով Յայսմաւուրքի հատուած, ուր կայ Բեբելաս ծերունիի վկայաբանութիւնը։ Երկսիւն գրութեան առաջին սիւնակը վերէն վար կիսուած է, ամբողջ մնացած է երկրորդ սիւնակին հատուածը, որու լայնքն է 10,5 սմ.։
սակաւք. ստէպ տեղը դատարկ թողուած է։
կարմիր թանաքով։
սակաւք։
չունի։
թղ. 2ա, նուրբ եւ ընտիր, կարմիր կապոյտ գոյներով։
թղ. 113ա, միագոյն եւ անցարդ։
թղ. 1ա-բ, 156ա-բ։
Բնագրին գրչութեամբ. 1. Թղ. 152ա. «Ստացօղ սուրբ տառի զերանաշնորհն քաջ րաբունապետն եւ զհայրապետն զՍտեփաննոս, յիշեցէք ի Քրիստոս, եւ զիս անարժանս սուտանուն փարթամ դպիրս գծողս յիշեցէք ի Քրիստոս»։ 2. Թղ. 324բ. «Զայս Պօղոսի մեկնիչս ետուր Ստեփաննոս վարդապետն իւր ննջեցելոցն հոգուն, ի վայելումն Պէլանկցի Ակոբ բանի սպասաւորիս»։
ունեցած ենք 1791էն առաջ։ Մատեանս կը բովանդակէ Մեկնութիւն ԺԴ. Թղթոցն Պօղոսի, քաղուած Եփրեմ Ասորիի եւ Յովհան Ոսկեբերանի գրութիւններէն։ Օրինակս մօտէն կը հետեւի Ձեռ. թիւ 111ի (§§ 4-19), զանց ընելով Նախադրութիւններու ընդօրինակութիւնը։ Ունի յաւելեալ քարոզներ։ Կու տանք միայն գլխաւոր բաժանումները. 1. Թղ. 2ա. «Երանելոյն Յովհաննու Ոսկեբերանի Կոստանդնուպօլսի եպ. ի եւ սուրբ հօրն Եփրեմի համառօտ մեկնութիւն թղթոցն առաքելոյ չորեքտասանումն գլխոցն. աւգ նեա՛ Յիսուս Քրիստոս փրկիչ. Արդ, այսպէս իմանալի է մեզ, վասն զի աշակերտք փրկչին մերոյ ոչ առին հրաման գրով աւանդել ումեք զբան վարդապետութեանն»։ 2. Թղ. 55ա. «Պատճառք Կորրնթացւոց առաջին թխթոյն, Եփրեմի սուրբ հօրն. (Ա)ռ Կորընթացիսն. Իբրեւ եհաս Աւետարանն ի ձեռն Պօղոսի, եւ ընկալան զՀոգին, տիրեաց նոցա ամբարտաւանութիւն ի ձեռն պարգեւաց շնորհաց Հոգւոյն...»։ 3. Թղ. 113ա. «Պատճառք երկրորդ թըխթոյն Կորընթացւոց, սուրբ հօրն Եփրեմի. Հալածումն մեծ եւ անհնարին յարեաւ ի վերայ Աւետարանին...»։ 4. Թղ. 152ա. «Սուրբ հօրն Եփրեմի, պատճառ թխթոյն Կորընթացւոց. Կորընթացիքն յետ միաբանելոյն իւրեանց ի ձեռն թխթոց առաքելոյն ի հերձուածոց անտի»։ 5. Թղ. 157ա. «Սուրբ հօրն Եփրեմի պատճառք թղթոյն Գաղատացւոց. (Գ)աղատացիքն աշակերտեցան Պօղոսի, ոչ ի պահել զպահպանութիւն օրինացն, որ խափանեցան ի ձեռն չարչարանաց խաչին»։ 6. Թղ. 175բ. «Սուրբ հօրն Եփրեմիյ պատճառք թղթոյն Եփեսացւոց. (Ե)փեսացիքն աշակերտեալք էին յաւետարանչէ անտի, եւ քանզի ետես նա զերիսն ընկերսն իւր»։ 7. Թղ. 195ա. «Սուրբ հօրն Եփրեմի պատճառք Փիլիպպեցւոց թղթին. (Հ)ալածանք մեծ յարեան ի վերայ Պօղոսի ի քաղաքի անդ փիլիպեցւոց»։ 8. Թղ. 212բ. «Սրբոյն Եփրեմի պատնառք թղթոյն Կողոսացւոց. (Կ)ողոսացիքն աշակերտեալ էին Եփափրեա, այն որ ի նոցանէ իսկ էր...»։ 9. Թղ. 227բ. «Սուրբ հօրն Եփրեմի պատճառ Թեսաղոնիկեցւոց առաջին թղթին. (Պ)օղոս իբրեւ հալածեցաւ ի քաղաքէ անտի փիլիպպեցւոցն, եկն նա ի քաղաքն թեսաղոնի10. Թղ. 241ա. «Սրբոյն Եփրեմի պատճառք երկրորդ թղթոյն Թեսաղոնիկեցւոց. (Ի)բրեւ ընկալան թեսաղոնիկեցիքն զկնի այսր զթուղթն առաջին եւ ընթերցան ի մէջ ժողովրդեանն...»։ 11. Թղ. 251ա. «Եւթաղեայ պատճառ Եբրայեցւոց թղթոյն. (Ե)բրայեցւոց թուղթս թուի թէ չիցէ Պօղոսի»։ Անդ. «Եփրեմի սուրբ հօրն. Ի սկզբան իսկ թղթիս ծուփս եւ խնդիր անկաւ»։ Թղ. 252բ. «Կիւրղի է. Ել ի վերայ լերին բարձու աւետարանիչդ Սիոնի...»։ Թղ. 254ա. «Որոգինեայ յեկեղեցական պատմութեանցն, այլ պատճառք թղթին Եբրայեցւոց. Բայց ասաց նա դարձեալ վասն թղթոյն հեբրայեցւոց, յորժամ թարգմանէր Անդ. «Ոսկեբերան. Հռոմայեցւոցն գրէ երանելին Պօղոս, ցորչափ ժամանակս իցեմ հեթանոսաց առաքեալ զպաշտօնն իմ փառաւոր առնեմ...»։ 12. Թղ. 299բ. «Սուրբ հօրն Եփրեմի պատճառք առաջին թղթոյն Տիմոթեայ. (Ա)ռաքեալ զՏիմոթէոս յղեաց առ եփեսացիսն, վասն ոմանց որ ի հեբրայեցւոց անտի խռովեցուցանէին զնոսա»։ Թուղթի անկումով՝ անաւարտ կը մնայ, իսկ Տիմոթէոսի Երկրորդ թուղթի մեկնութենէն՝ մնացած է միայն վերջին հատուածը։ 13. Թղ. 313ա. «Սրբոյն Եփրեմի պատճառք Տիտոսի թղթոյն. Պօղոս եթող զՏիտոս ի Կրետէ իբրեւ վերակացու եւ զեպիկսոպոս»։ 14. Թղ. 320ա. «Յոհաննու Ոսկեբերանին, պատճառք թղթոյն Փիլիմոն(ի). (Ն)ախ կարեւոր համարիմ զպատճառս թղթոյս ասել եւ ապա զխնդիրսն. եւ զի նչ իցեն խնդիրքն»։ - Վերջ էջ 790։ 15. Թղ. 325ա. «Քարոզ վասն աղօթից ընդ առաւօտն. Վասն բազում պատճառի ընդ առաւօտս աղօթելի է. նախ որպէս մարդս հոգի է եւ մարմին, նոյնպէս եւ յօրն տիւ է եւ 16. Թղ. 326ա. «Նորին քարոզ վասն ողորմութեան, ի բան սաղմոսին՝ Երանի որ խորհի զաղքատն եւ զտնանկն յաւո... Բարի գործք երեք են տեսակաւ, այսինքն պահք, աղօթք եւ ողորմութիւն»։ 17. Թղ. 329բ. «Յայլմէ քարոց այգոյն վասն արիութեան եւ կրողաց ի բանն... Ասեն իմաստունք թէ ամենայն ինչ որքան առաւել պատուական է ներգործօղ է, որպէս ի մէնջ ամենայն անդամոց կենդանոյն պատուական է սիրտն»։ 18. Թղ. 333ա. «Քարոզ վասն ոգեվարի, ի բանն՝ Հայեա ի բարձունս ընդ (յ)ափշտակութիւն ճանապարհաց. Վարդապետք ասեն յորժամ ելանէ հոգին ի մարմնոյն եւ բաժանի ի բարձունս, հայեսցի ասէ առակն»։ - Վերջ