— - Bibliographic notice
1154
ՆԵՐՍԷՍ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑԻ ԻԱ
1689 - 1689

ID
Number
1154
Old record number
902
Title
ՆԵՐՍԷՍ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑԻ ԻԱ
Start date
1689
End date
1689
Date details

1689-1691։

Copy place
Պոլիս։
Reference
Type
Number of pages
264
Dimension
17x26
Layout
երկսիւն, իւրաքանչիւրը 6x20։
Writing details

նօտր։

Codicology

Ա-ԼԳx8։

Principal subject
Subject details

թուղթ տոկուն։

Number of lines
29։
Binding

դրոշմազարդսեւ կաշի, միջուկը ստուարաթուղթ։

State of preservation

շատ լաւ։

Copyist
Կոմիտաս։
Owner

Ներսէս։

Commanditaire
Illuminator
Binder
անյայտ։
Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

եւ այլ զարդեր չունի։

Initials

սեւ։

Marginal illuminations

Images

Canon tables 1

Canon tables 2

Title text

կարմիր։

Blank pages

թղ. 262ա-264բ։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ. 1. Թղ. 240ա. «Փառք.... Որ ըստ անբաւ եւ ամէնառատ ողորմութեամբն իւրով՝ ետ յօրինակել զսուրբ եւ զաստուածային տառս սրբոյն Ներսէսի Լամբրօնացւոյ Արքեպիսկոպոսին Տարսոնի, ի յընտիր յօրինակէ Տեառն Մինասայ աստուածաբան վարդապետի Ամթեցւոյ, որ առաքեցաւ ի Տեառնէ Եղիազարու հայրապետէ նուիրակ սուրբ Աթոռոյն էջմիածնի ի քաղաքս Իստամպօլ, ի յԱսիայ եւ ամենայն տանս յունաց։ Եւ աստ ի քաղաքս իստամպօլ հաստատեցաւ առաջնորդ սուցք Աթոռոյն Երուսաղեմի նոյն աստուածաբան վարդապետն Մինաս, ըստ ամենայն Հայաստանեայց, եթէ յարեւելից եւ եթէ յարեւմտական կողմանս, միանգամայն ամենայն տանս Հայոց եպիսկոպոսաց, վարդապետաց, իշխանաց եւ տօլվաթաւորաց, հրամանաւ Տեառրն Եղիազարու սրբազան Կաթողիկոսին լուսաւորեալ հոգւով, որ յայսմ ամի Օգոստոս փոխեցաւ առ տէր։ «Եւ ես պիտակս եւ սպասաւոր Տեառն Մինասայ աստուածաբան վարդապետի, տեսեալ զսուրբ գիրքս առ նա եւ խնդրեցի ի նմանէ, որ եւ անյագ տենչմամբ եւ փափաքանօք ցանկայի սուրբ գրոյս միշտ, որ եւ նախախնամութեամբն Աստուծոյ գտի, եւ ի խնդրելս իմ ի տիեզերալոյս վարդապետէն, շնորհեաց ինձ զայս աստուածային գանձս եւ ետուր յօրինակել։ «Արդ խնդրեմ մաղթելով զհանդիպողսդ այսմ տառիս, նախ յիշեսջիք զաստուածաբան եւ զգերերջանիկն զՏէր Մինաս տիեզերաց վարդապետն Ամթեցի զպատճառ գրոյս, ըզշնորհատուն աստուածային բարեացս, ապա եւ զտրուպս զստացօղս սորա, եւ դուք յիշեալ լիջիք ի տեառնէ Յիսուսէ Քրիստոսէ. ամէն։ Հայոց թուին ՌՃԽ (1691) Նոյեմբերի Ը, պիտակ Կոմիտաս գծագրեաց զայս»։ 2. Թղ. 256բ. «Զիմ թըշուառ անձն եղկելի, որ ձեռնարկեալ զսա գրեցի, թվական փրկչին ՌՈՁԹ (1689)»։ 3. Թղ. 261ա. «Զստացողիս կեանք, ըցստացօղսն իւր յոգի, զստացօղ Ներսէս, յոյժ վերջացեալ յաշակերտութիւն եւ որդիութիւն համանուն սուրբ հօրս, որոյ փափագմամբ տառիցս տարփանօք յարեալ յոգիս սիրով, յաւելի զսա ի մթերս աստուածային շտեմարանաց, ըստ կրկնակին եւս մաղթելով ամբարել։ Արդ եղիցի յիշատակ երիցն ի մի բան յօգաւորել մեզ գսոյն տուողին եւ ստացողին ընդ աշխատելումն»։

Informations

Յիշատակ է Բասենցի Յարութիւն Արքեպս.է, որ Թրիեստէն դրկած է Վենետիկ՝ Հ. Սահակ Վրդ. Պրոնեանի ձեռքով, 26 Նոյեմբեր 1787ին։ Բովանդակութիւն. 1. Թղ. 1ա-2ա. «Յանկ գրոցս Ներսէսի Լամբրօնացւոյ վասն միութեան եկեղեցւոյ, Գլուխք Խ»։ 2. Թղ. 2ա. «Տեառն Ներսէսի եպիսկոպոսի Կիւլիկեցւոց Տարսոնի, խորհրդածութիւն վասն ուղղափառ հաւատոյ եկեղեցւոյ, որ ի սուրբ Երրորդութիւնն եւ ի տնօրէնութիւնն Քրիստոսի» (հմմտ. Ներս. Լամբր. Ե., Ձեռ. թիւ 795, §§ 2-40)։ 3. Թղ. 84բ. «Յանգ գրոցս մեկնութեան պատարագամատոյց աղօթիցն, արարեալ Ներսէսի Լամբրօնացւոյ, Գլուխք ՁԲ»։ 4. Թղ. 86ա. «Զինչ յայտ առնէ քահանայիցն հանդերձ սարկաւագօքն յաւանդատունն պայծառազգեստիլ» (հմմ. Ներս. Լամբ. Ե., Ձեռ. թիւ 795, §§ 41-123)։ 5. Թղ. 200բ. «Հարցաքննութիւն առ օրէնս Քրիստոսի եւ հաստատութիւն թէ ոչ է պարտ զվիճակ եկեղեցական աստիճանի ձգել ընդ մարմնակ(ան) տոհմութեամբ. Շնորհօք Աստուծոյ, որում ի վեր քան զարժանն եղաք ընթացեալ»։ 6. Թղ. 207բ. «Վերստին հաստատութիւն ոչ ժառանգեցուցանելոյ ազգատոհմի զառաջնորդական պատիւ, ի պատմութենէ հարցն մերոց. Քանզի ի Քրիստոսէ եւ յիւրոցն»։ 7. Թղ. 212բ. «Ի նոյն խորհուրդ դարձեալ թէ եւ զմեր ազգս ունիմք իշխանութիւն գատել եւ ոչ զայլս. ևսէ երբեմն երանելին 8. Թղ. 217բ. «(Յիշատակարան) նորին սրբոյն Ներսէսին. Այս բանք եւ աստուածային օրինադըրութիւնք սպասաւորութեամբ մտաց...»։ Թղ. 218ա. «Յիշատակարան մատենի գրրութեանս. Յամի վեցհարիւրորդի յիսներորդի չորրորդի թուականութեան հայոց, ես նուաստ եւ անարժան ծառայ Աստուծոյ Ներսէս...»։ 9. Թղ. 221բ. «Ներբողեան պատմագրաբար ասացեալ ի վարդս մեծի քահանայապետին սրբոյն Ներսէսի արհի եպիսկոպոսին Տարսոնի Կիւլիկեցւոց, ի խնդրոյ նորին համանուն եւ համազգւոյ Ներսէսի քահանայի. Բազում զգուշութեան եւ ստէպ արթնութեան պէտք են այնոցիկ որ աստուածայնոց եւ սըրբազանից արանց ձեռնարկեն զդրուատ գովեստի»։ Թղ. 239ա. «Բան յիշատակի մատենիս. Աստուածային մարդասիրութեան նախախնամութեան միշտ որպէս բարւոք վերակացու եղեալ...»։ 10. Թղ. 240բ. «Թուղթ Տեառն Գրիգորիսի Հայոց Կաթողիկոսի, գրեալ է յեղբօրէ նորին Ներսէս եպիսկոպոսի, հրամանաւ նորին, ի Միջագետս ասորոց, Յամայք կոչեցեալ նահանգին, յաղագս մերոյ ազգիս քահանայից հակառակաբանելոյ անմտաբար րնդ միմեանս, ոմանց ասել զաստուածութեան բնութեանն չարչարեալ եւ մեռեալ ընդ մարմնոյն եւ ոմանց զմարմինն միայն. Եւ արդ դիցուք զբանս նախ առ այնոսիկ որ զբնութեանն Աստուծոյ յանդգնին ասել»։ 11. Թղ. 244ա. «Թուղթ երանելւոյն Ներսէսի Հայոց հայրապետի առ Մանուէլ թագաւորն հոռոմոց. Խոստովանիմք որպէս ուսաք ի հարցն սրբոց, զհօր յատկութիւն առ անձնաւորութիւնն»։ 12. Թղ. 248ա. «Գովեստ ներբողեան պատմագրական բանիւ, յաղագս վարուց մեծի հայրապետին Տեառն Ներսէսի Հայոց Կաթողիկոսի եւ տիեզերական վարդապետի, ասացեալ Տեառն Ներսէսի սրբոյ վարդապետի եւ սորա հարազատի որդւոյ դստեր եղբօր. Շարժեալ ստիպէ հարկ տէրունի, ըզդադարումն իմաստ բանի, ւիւթ գովեստի տալ յապառնի, հօր որ արժան վարուցն պատուի»։ - Վերջ թղ. 256բ. «Հայցեա լինել մեզ լսելի, զեկայք օրհնեալքըն հայրենի»։ 13. Թղ. 256բ. «Գլխադրութիւնք հոռոմոց զորս պահանջեն առ ի մէնջ ի պէտս խաղաղութեան, ընդ որ եւ լուծմունք առընթեր եդեալք. Գլուխ Ա. Նզովեցէք զասօղսն զմի բնութիւն ի Քրիստոս...»։ 14. Թղ. 261ա. «Խնդիրք Հայոց ի Հոռոմոցն. Ամենայն մեղուցեալք ընդ իւրաքանչիւր յանցանաց» (Ա-է)։

Content