817

ՏԱՂԱՐԱՆ ԼԲ

ԺԸ դար - ԺԸ դար

ID

Number

817

Old record number

1789

Title

ՏԱՂԱՐԱՆ ԼԲ

Start date

ԺԸ դար

End date

ԺԸ դար

Date details

հաւանաբար ժԸ դար, քանի ունի Մխիթար Աբբահօր տաղերը։

Copy place

Reference

Type

Number of pages

47. -

Dimension

12x17

Layout

միասիւն (8x12)։

Writing details

նօտր։

Codicology

5, որոնցմէ ա եւ ե ունին 8 թղ., բ՝ 12 թղ., գ՝ 7 թղ., դ՝ 10 թուղթ։

Principal subject

Subject details

թուղթ։

Number of lines

16։

Binding

շագանակագոյն կաշի, միջուկը ստուարաթուղթ, կապոյտ թելով կարուած իրարու. ետեւի կողքին կաշին աւելի փոքր է քան առաջինինը։ Կազմը կարօտ է նորոգութեան։

State of preservation

չափազանց գործածութենէ մաշած, շատ մը թուղթեր անջատուած. կը պակսին նաեւ թուղթեր։

Copyist

եւ այլ ծանօթութիւններ կը պակսին։

Owner

Commanditaire

Illuminator

Binder

Parchment flyleaf

Lettrines

չկան։

Initials

կարմիր։

Marginal illuminations

Images

Canon tables 1

եւ այլ զարդեր չկան։

Canon tables 2

Title text

եւ

Blank pages

չունի։

Colophon

Բնագրէն տարբեր եւ նոր գրչութեամբ. 1. Թղ. 1ա. «Թվին ՌԷՃԿին (1760) Սեպտեմբերի Ջումն (6), հսապն պահէր մինՀՈվ կարթելու լինի զայս հաղարանս յիշեսցէ զմայրն իմ Թագուհի եւ ըզհայրն իմ Մկրտիչ։ Եւ դուք յիշեալ լիչիք առաջի ահեղ ատենին Քրիստոսի»։ 2. Թղ. 45բ. «Աստուծով թիւն փոքր ԱՃԺԳ (1729) համարայ ԺԸումն (18), ես մեղաւոր Սարգի(ս) ժամար(ար)ս գրեցի. ամէն։ Ով ոք որ կարդայ մին բերան յիշէ, յինքն յիշեալ լիցի առաջի Աստուծոյ եւ հրեշտակացն։ Վասն գրչայփորցութեան, որ եւ զայս գրիծս փորցեցի. ամէն»։

Informations

ձեռագիրս պատկանած է Հ. Մինաս Վրդ. Բժշկեանի, Խրիմ, ուսկից դրկուած է Վենետիկ՝ Մատեանս է Տաղարան, ունի հետեւեալ բովանդակութիւնը. 1. Թղ. 1բ. «Տաղ սուրբ Աստուածամօր. Կուս Մարիամ Աստուածածին, ճըմլեալ սըրտիւ կայր առ խաչին» (3 տուն եւ կը մնայ 2. Թղ. 2ա. «(Տաղ բազմալեզու). Թուրան ի զաթէ, կրկնէ, թէ զաթէ...։ Թանատօյի թէ եթէ կռանտօյ...» (2 տուն)։ 3. Թղ. 2բ. «Տաղ գեղեցիկ (յ)որդորակ, Յիսուս որդուն գունովն ասայ. Կամ առաջի քո ամօթով, գործեալ եմ չար շատ եւ յոլով» (12 տուն)։ 4. Թղ. 3բ. «(Տաղ). Գոհար վարդն վառ առեալ ի վեհից վարսիցն արբենից» (15 տուն)։ 5. Թղ. 4բ. «Տաղ Վարդավառին. Այսօր ցնծայ լեառն Թափօր եւ զուարճանայ մեծն Ահերմոն» (12 տուն)։ - «Յորդորակն է. Խօսէր բանիւ նա հարցական, ընդ աշակերտսն երկոտասան» (17 տուն)։ 6. Թղ. 7բ. «Տաղ ի ներսիսէ ասացեալ վասն Համբարձման. Այսօր անդրանիկ Հօր միածին որդին, յերկինս սլանայ ադամային կերպիւ» (3 տուն)։ 7. Թղ. 8ա. «Տաղ սուրբ Աստուածածնի (ի Մխիթարայ Սեբաստացւոյ). Անճառին խորան, բանին բնակարան, գովեալ Մարիամ» (8 տուն)։ 8. Թղ. 9ա. «Տաղ Յարութեան. Գոչէր հրեշտակն առ վիմին, վասն յարութեան Յիսուսին» (սկ. «Գրիգոր»)։ 9. Թղ. 9բ. «Մեղեդի Յարութեան. Ձայն աւետեաց կանանցն երգէր» (2 տուն)։ 10. Թղ. 10ա. «Տաղ անառակ որդոյն Գրիգոր վարդապետի ասացեալ. Առ հայրըդ աղաղակեմ, անառակի որդոյս ողորմեա» (սկ. «Այս բանս»)։ 11. Թղ. 10բ. «Դարձեալ տաղ Գրիգոր վարդապետէ. Գանգատ ունիմ ասել քեզ, թագաւոր իմ Յիսուս Քրիստոս» (սկ. «Գրիգորի է» եւ 2 տուն)։ 12. Թղ. 11բ. «(Տաղ). Եղուկ ու վայ ինձ հազար բերան որ աղտեղացայ» (սկ. «Ես Ղազար երգ յղի բանիս»)։ 13. Թղ. 13ա. «Տաղ առ կոյսն Մարիամ. Մաքուր տաճար եւ բնակարան անմահի» (սկ. «Մխիթար ծառայ»)։ 14. Թղ. 14բ. «Տաղ զղջման. Մարախլօրէն շուրջանակի պար առին զգերիս» (սկ. «Մխիթար»)։ 15. Թղ. 15ա. «Տաղ ննջեցելոց. Ես գիտէի թաշխարհս ինձ մուլք էր» (15 տուն)։ 16. Թղ. 17բ. «Տաղ գեղեցիկ եւ անուշ. Մեղայ քեզ Քրիստոս Աստուած ապաւէն յոյս զքեզ ունիմ, լալագին պաղատանօք» (8 տուն)։ 17. Թղ. 18բ. «Գովասանք առ սուրբ Աստուածածին. Սուրբ Աստուածածին կուսին անարատ հարսին, ցանկալի զուարթնոց» (14 18. Թղ. 19բ. «Տաղ Յարութեան. Միաշաբաթ օր հանգըստեան, կանայքն եկին ի գերեզման» (11 տուն)։ 19. Թղ. 20բ. «Ի Տէր Ներսիսէ ասացեալ վասն Յարութեան. Նոր իմն աւետեաց բարբառ, նորագըւարձ ձայնիւ» (սկ. «Ներսէսի 20. Թղ. 21բ. «(Տաղ Յարութեան). Այսօր նոր արեւ հարեալ ի նորահրաշ արեգակնէ» (12 տուն)։ 21. Թղ. 22ա. «Տաղ Վերափոխման սուրբ Աստուածածնին. Այսօր Գաբրիէլ հրեշտակապետ եկեալ, բերեալ զբրաբիոն պսակ յաղթող կուսին» (11 տուն, կը մնայ կիսատ)։ 22. Թղ. 23ա. «(Տաղ Համբարձման). Տէր մեր որդին Մարիամուն, Հօր փառակից իւր եւ Հոգոյն» (13 տուն)։ 23. Թղ. 23բ. «Տաղ Հոգոյ գալըստեան. Այսօր սուրբ Հոգին Աստուած եկեալ յաշխարհս» (7 տուն)։ 24. Թղ. 24ա. «(Տաղ Մեծի Ուրբաթուն). Անեղ որդի Հօր միածին, բազկատարած այսօր եկեալ» (սկ. Ա-Ք)։ 25. Թղ. 25ա. «Ի գովեստ սուրբ Աստուածածնին, Բարսեղի ասացեալ. Իսկակիցն Հօր միածին, անմահ իջեալ ի յերկնից, ի խնդիր մեզ գայ» (սկ. «Ի Բարսեղի է է»)։ 26. Թղ. 26բ. «Երգ Բարսեղ վարդապետէ ասացեալ առ Տիրամօրն. Երգ զարմանազան ձայնիւ հրաշազայն նուագեմք կուսին» (սկ. «Երգ ի Բարսեղէ»)։ 27. Թղ. 28ա. «Տաղ Սահակ վարդապետէ ասացեալ. Իսկական լուսոյն ծագեալ, բանն Աստուած ճառագայթեալ» (սկ. «Ի Իսահա28. Թղ. 29ա. «Տաղ սրբոյն Գրիգորի Լուսաւորչին. Ի յելս արեւու արեւն ծագեցաւ մեզ յարեւմտից»։ 29. Թղ. 29բ. «Տաղ Յոհան Ոսկի բերանին. Ի յորովայնէ ընտրեալ, ի յորովայնէ ընտրեալ, ճըգնութեամբ փրկչին հետեւեալ»։ 30. Թղ. 30ա. «Այլ տաղ Յարութեան, Եկեալ Մարիամ Մագդաղենացին, յայն առաւօտին միաշաբաթին» (15 տուն)։ 31. Թղ. 30բ. «Տաղ (Յարութեան) ի Ներսիսէ. Նըստեալ կանանցն ողբային, առ գերեզմանն անմահին» (սկ. «Ներսէսի երգ»)։ 32. Թղ. 31ա. «Յորդորակ նորին. Կանայքն արտասուօք լային զբարձօղն արտասուաց» (սկ. «Կաթողիկոս»)։ 33. Թղ. 32ա. «Տաղ Յարութեան. Ով քաղցրաձայնեալ քաղցրախօս սէր երգով» (8 34. Թղ. 32բ. «Տաղ աւետեաց սուրբ կուսին Մարիամու. Աւետիս քեզ Մարիամ, զոր Գաբրիէլ սկզբ(ն)աւորեաց» (սկ. Ա-Պ, կը մնայ կիսատ»»։ 35. Թղ. 34ա. «(Տաղ Ադամայ). Ադամայ ստեղիողն եկեալ յիւր պատկերն ի տես» (6 36. Թղ. 34բ. «(Տաղ). Նորն Ադամ հնոյն Ադամայ որդիացաւ» (սկ. «Ներսէսէ զայս 37. Թղ. 35բ. «Տաղ խոստովանութեան. Գոռամ գոջեմ ի յայս ատեան, վասն մեղաց իմ զազրութեան» (սկ. «Գալոյստ վ.»)։ 38. Թղ. 36բ. «Տաղ Աւետեաց. Անեղին տաճար բանին բարերար, գերագոյն գովեալ» (սկ. Ա-Ք խառնակ)։ 39. Թղ. 37ա. «Տաղ սուրբ Աստուածածնի. Առաջնաճաշակ պըտղոյն մահուան առաջին մարդոյն» (սկ. Ա-Ղ)։ 40. Թղ. 38ա. «Տաղ Ծննդեան Քրիստոսի. Հըրճուիմք այսօր մեք հոգեպէս, տօնիւս մաքուր սուրբ կուսկական» (6 տուն)։ 41. Թղ. 39ա. «Տաղ Ծննդեան. Ծաղիկ պայծառ ծովային եւ մարգարիտ մեծագին» (6 տուն)։ 42. Թղ. 40ա. «Տաղ Դաւթի մարգարէի. Յիսուս լոյս ծագեալ յաշխարհս լուսաւորել գխաւարեա(լս)»։ 43. Թղ. 40ա. «Տաղ Յակոբայ առաքելոյն. Յակոբոս ընտրեալ վըկայ, որդի Յովսեփայ» (սկ. «Յոհան»)։ 44. Թղ. 40բ. «Տաղ Որդւոցն Որոտման. Նոր լոյս յարփենոյն վառեալ»։ 45. Թղ. 40բ. «Տաղ սրբոյն Ստեփաննոս(ի). Գերագոյն(ք) յերկնից հիացան, յայտնեցաւ սուրբ նախայվկայն» (սկ. «Գալուստի»)։ 46. Թղ. 41ա. «Տաղ սրբոյն Պետրոսի եւ Պօղոսի. Պետրոս եւ Պօղոս քրիստոնէից պարծանք» (8 տուն)։ 47. Թղ. 41բ. «Տաղ պատարագի եւ հաղորդութեան. Գոհութիւնս մատուցանեմք երգաբանեալ սաղմոսիւք» (սկ. «Գալուստ»)։ 48. Թղ. 42ա. «Տաղ առաքելոց եւ մարգարէից. Պաղատանօք Աստուածածնին, անապական եւ միշտ կուսին»։ 49. Թղ. 42բ. «Տաղ մարտիրոսաց. Անմահ արքայդ նահատակաց, բախտ եւ պարծանքըդ զինուորաց» (6 տուն)։ 50. Թղ. 43ա. «Տաղ հայրապետաց. Հայրապետաց հանգարց ազգին, վարդապետաց ուղիղ բանին» (3 տուն)։ 51. Թղ. 43ա. «Տաղ նգնաւորաց. Ճգնաւորացն անապատին, հետեւողաց կենաց ձայնին» (4 տուն)։ 52. Թղ. 43բ. «Տաղ Հռիփսիմեանց. Երջանիկ հոգիահրաշ կոյսդ մաքուր» (6 տուն)։ 53. Թղ. 44ա. «Տաղ կուսանաց. Կոյսքն մաքուր թագիւ պճնին» (6 տուն)։ 54. Թղ. 44ա. «(Տաղ ապաշխարութեան). Վայ իմ մեղուցեալ անձինս, որ բարկացուցի զքեզ» (7 տուն)։ 5§. Թղ. 45բ. «(Տաղ Յարութեան). Մարիամ Մագդաղենին, փարէր ի մէջ պարտիզին եւ հանդիպեալ Յիսուսի» (6 տուն)։ Բնագրէն տարբեր նօտր եւ անվարժ գըրչութեամբ կան. 56. Թղ. 46ա. «Երգ սրբոց Վարդանա(ն)ց, նորին Տեառն Ղազարու հայրապետին. Սուրքըն Վարդան պետըն հայոց, զօրաց գընդից» (4 տուն)։ 57. Թղ. 46բ. «Գիրք քաղցրութեան եւ երեսպարզութեան ծառայիս Աստուծոյ. Որպէս Հայր Աստուած առաքումն որդոյն, քաղցրացաւ եւ որդին ի փրկութիւն մարդ58. Թղ. 47ա. «Գիր բժրշկութեան ամենայն ցաւոց. Խէն այսինքն խաչեալն, Աստուած, որ ի վերայ խաչին»։ 59. Թղ. 47ա. «Տաղ զանկագատուն. Յարմար ձեւօք պատուական, պատուական խորհըրդով կերդեալ խորան» (4 տուն)։

Content