97412611840։
նոտր եւ շեղ։
թուղթ։
ստուարաթուղթ։
բաւարար. Ձեռագիրս կռնակի կողմէն կազմը մաշած եւ բացուած է։
եւ այլ զարդեր չունի։
սեւ։
էջ 93-96։
անկարելի չէ որ սա ըլլայ մաքուր օրինակութիւնը Ձեռ. թիւ 1149ի (հմմտ. Պամգր. Հայոց ՃԳ.)։ Բովանդակութիւն. Ա. Սմբատ Սպարապետ, Բ. Ձեռագիրք Սեւանայ կղզւոյն. Ա. Սմբատ Սպարապետ, Պատմագիրք. 1. Էջ 1. Անուանաթերթ. «Սմբատ Սպարապետ, Պատմագիրք. Սոյն այս Սմբատ էր Սպարապետ Լեւոնի Դ. արքայի տանն Կիլիկիոյ Գունդստապլ անուանեալ. սկիզբն առնէ սա ի չորս հարիւր թուականէն Հայոց ի Գագկայ թագաւորէն, որդւոյ Աշոտոյ Բագրատունւոյ, շարակարգելով հասուցանէ մինչեւ ցթուական ՉՀԸ, ցօծումն նոյն Լեւոն Դ, որոյ էր սպարապետ։ Օրինակեալ ի Ս. Էջմիածին, գրչութեամբ Գրիգորի դպրի Տէր Գրիգորեան, ի 1840 ի Մարտի»։ 2. Էջ 3. «Ի ժամանակս թագաւորութեանն Յունաց Ռոմանոսի, որդւոյ Կոստանդեայ եւ ի հայրապետութեանն Հայոց Տեառն Անանիայի...»։ - Վերջ էջ 93. «Եւ առժամայն բժշկեցաւ եւ տեսաւ յայտնի զսուրբ կոյսն ծիրանազգեստ եւ երկու հրեշտակ առաջի. եւ ոմանք որ տեսեալ էին զնա յառաջն թուխակն եւ այժմ խայժակն եղեւ, եւ ամենայն բնակիչք քաղաքին եւ գաւառին տեսին եւ գոհութիւն ետուն Աստուծոյ օրհնելոյն յաւիտեանս. ամէն»։ Այս բնագիրը հարազատութեամբ հրատարակուած է Մոսկուա, 1856ին, «Սմբատայ Սպարապետի Պատմութիւն» տիտղոսով։ Բ. Ձեռագիրք Սեւանայ կղզւոյն. Ձեռագրիս էջ 97-162 կը բովանդակէ «Յանկ եւ Յիշատակարանք հնագիր մատենիցն Սեւանայ», եւ քաղուածաբար կու տայ ծանօթութիւն անոնց մասին, օրինակելով յատկապէս Յիշատակարանները։ Ձեռագիրներուն մասին կու տանք համառօտ ծանօթուա. Ն. Լամբրոնացի, Ատենաբանութիւն. ՌՂԵ (1646), Գրիչ՝ Մելքիսէդ, Տեղի Ստաթեւ, Ստացող՝ Ռստակէս դիտապետ։ բ. Ժողովածոյ. Բոլորգիր, փոքրադիր, Ստացող՝ Յովհաննէս րաբունապետ։ գ. Աւետարան. Բոլորգիր։ դ. Աւետարան. ՁԷ (1458), բոլորգիր, Ստացող Յովհաննէս։ ե. Աւետարան. ՌԽԴ (1595), բոլորգիր, Տեղի՝ Կարին, Թվանճ գիւղ, Գրիչ՝ Ղուկա՞ս Լօռեցի։ զ. Աւետարան. ժէ դար, Գրիչ Միքայէլ երէց, Տեղի Տփղիս։ է. Աւետարան. Ստացող՝ Սքանդար, որդի խոճա Ղարիպր. Աւետարան. ՌՃԻ (1671), Տեղի՝ Սիւնիք, Արեւյիս գիւղ, Ստացող՝ Գալուստ քահանայ, որդի Սարտիրոսի։ թ. Աւետարան. ՌՂՋ (1647), Գրիչ Մարուքէ, Տեղի Յարկուռի՞։ Ժ. Աւետարան. Գրիչ՝ Ղուկաս քահանայ, Յետնագիր ՌՃԼԴ (1#85)։ ժա. Աւետարան. ՌՃԼԲ (1683), Գրիչ՝ Յովհաննէս երէց, ապա՝ Բարսեղ քահանայ եւ եղբայրը՝ Ղազար սարկաւագ, Տեղի՝ Գանջա, Ստացող՝ Նաժբ. Աւետարան. ՌԸ (1559), Գրիչ՝ Յոհաննէս կրօնաւոր, Տեղի՝ Մարասայ ուխտ, Ստացող՝ Իսահակ աբեղայ։ Ժգ. Աւետարան. ՌՃԺԸ (1669), Գրիչ՝ Տէր Ալեքսան, Տեղի՝ Երնջակ, Նորաշինիկ գիւղ։ ժդ. Աւետարան. ՌՂ (1641), Գրիչ՝ Ստեփանոս եպիսկոպոս, Տեղի՝ Գանձակ, Ստացող՝ Սահակ ծեր։ Ժե. Աւետարան. ՌՃԽԳ (1694), Տեղի՝ Հնտզան, Ստացող Սիրզէ եւ կինն Սալիմնազ։ ժզ. Աւետարան. Փոքրադիր, մագաղաթեայ։ Յետնագիր յիշտ. ՌՄԶ (1757)։ ԺԷ. Աւետարան. ՌՀԳ (1624), Գրիչ՝ Ղազար, Ստացող ժը. Աւետարան. Մեծադիր, երկաթագիր։ Յետին գնող Համայ դուստր Մամիկոնի, նուիրէ Բարձրաքաչ սուրբ ուխտին Գրիգորայ։ Ժթ. Աւետարան. Մեծադիր, մագաղաթեայ, երկաթագիր։ ի. Աւետարան. Մեծադիր, թղթեայ, երկաթագիր։ Յետնագիր յիշտ. յիշի Շմաւոն րաբունապետ եւ Տէր Ստեփան արքեպս. նահանգին Սիւնեաց, ի գիւղաքաղաքն Անկեղակութ։ իա. Աւետարան. ՌԾԲ (1603), բոլորգիր, Ստացող՝ Յովհաննէս, որդի Մկրտչի։ իբ. Աւետարան. ՊՀԶ (1427), Բոլորգիր, Գրիչ՝ Սարգիս աբեղայ, Տեղի՝ Եւստաթէի վանք։ իգ. Աւետարան. ՋԼԹ (1490), Գրիչ՝ Եղիա երէց, Տեղի Խոզանավայր գիւղ։ իդ. Աւետարան. ՉԾ2 (1304), Գրիչ Ներսէս, Տեղի Վժանայ վանք, Ստացող՝ Սարգիս անապատաւոր։ իհ. Աւետարան. Գրիչ՝ Գրիգո՞ր։ իզ. Աւետարան. ՌՃԻԶ (1677), Գրիչ՝ Մխիթար քհյ., Տեղի՝ Դաշտ գիւղ (Մոկք)։ իէ. Աւետարան. ՉՀԴ (1323), Գրիչ՝ Յովհաննէս, Տեղի Խարհոց գիւղ, Ստացող՝ Սիմէովն։ իր. Աւետարան. ՋԽ (1491), Գրիչ՝ Գալուստ աբեղայ, Տեղի՝ Կեչառուս։ իթ. Յայսմաւուրք. ՌՃԽԸ (1699), Գրիչ՝ Արիստակէս երէց, Տեղի՝ Գանջայ, Քարդման գիւղ, Ստացող Ասլանխան։ լ. Մեկնութիւն Երգ Երգոցի, Յակոբ Վրդ. Կայինեանի։ լա. Գրիգոր Տաթեւացի, Մեկն. Յովհաննու եւ Մատթէի. ՌՃԽԶ (1697), Գրիչ՝ Աբրահամ դպիր, Տեղի՝ Ամրտօլու վանք, Ստացող՝ Սարգիս Վրդ. Կոփեցի։ լբ. Ն. Շնորհալի, 6. Ծործորեցի, Մեկն. Մատթէի. ՌՃԸ (1659)։ լգ. Բարսղի Մեկն. Մարկոսի (Բ. մասն). Թերի ի կատարածի։ լդ. Գր. Տաթեւացի, Համառօտ մեկն. Առակաց եւ Ն. Լամբոնացի, Մեկն. Յայտնութեան. ՌՃԵԸ (1719), Ստացող՝ Տէր Առաքել Բաղիշեցի։ լե. Մարգար Զաքարիայ Խոճենց Երեւանցի. եշցգկագեր Բան ի վերայ ճշմարիտ հաւատոյ..., Հտ. Բ. 1794, օրինակեալ ի Մանուէլ վրդ.է Ալթունեանց Կիւմիւշխանեցւոյ։ լց. Աւետարան. ՌՄԺԷ (1768), Տեղի «Երկիրս Արարատեան» Ս. Գայիանէ վանք։ լէ. Մեկնութիւն ԺԴ. թղթոց Պօղոսի. ՌՃԹ (1660), Գրիչ՝ Թումա քհյ., Տեղի Բաղէշ, Ստացող՝ Դաւիթ վրդ. Բաղիշեցի։ լը. Սազմոսարան եւ ժամագիրք. Բոլորգիր։ լթ. Նարեկ. Երկաթագիր. թերի սկիզբն եւ վերջն։ Յիշատակարան յետին. «Արդ ես Սեւանցի Սխիթար եւեթանուն աբեղայս ի ՌՄԿ (1811) թուոջն, հրամանաւ Թէորդորոս պատրիարքին եկի ի սուրբ ծնունդ Տեառն մերոյ, եւ տեսի ի մէջ գրեանց զկիսատ Նարեկս եւ առի զսա ի լուսարարէն, տարեալ ցուցի ծերունազարդ Աբրահամ Ըռեսին սրբոյ ծննդեան. եւ զի ոչ կամեցայ զի այնպէս մնալ սմա փտիլ եւ կորնչիլ, վասն որոյ խնդրեցի յԱբրահամ պապայէն եւ նա շնորհեաց»։ խ. Պատմութիւն գետնաշարժութեան երկրին Արարատեան եղելոյ ի ՌՃԻԸ (1670) ամի, յամսեան Յունիսի, հանեալ ի Յիշատակարանէ Յայսմաւուրաց գրադարանի Էջմիածնի, եւ այլ նամականի։ խա. Աւետարան. ՌՃԺԸ (1669), Տեղի՝ Սեւա՞ն, Ստացող Զաքարիա կրօնաւոր ի Տփղիս քաղաքէ։ «Թուղթ Աղեքսանդը կաթողիկոսի Հայոց առ հայրապետն Հռոմայ Տեառն Գլեմենդոսի, վասն անուղղայ գնացից միսիոնարաց եւ վասն անիրաւ իրաւամբ վրդովելոյ զանմեղ գառինսն հայաստանեայց սուրբ եկեղեցւոյ» (16 Ապրիլ 1711)։ խբ. Գանձարան. ՊՉէ (1438), Գրիչ՝ Սարգիս փիլիսոփայ, Տեղի՝ Տփղիս, Ստացող՝ Դաւիթ կուսակրօն խգ. Ճաշոց. ՊԵԹ (1420), Գրիչ՝ Տէր Սարգիս եւ Յունան, Ստացող՝ Տիրացու քհյ.. ի քաղաքէն խդ. Ն. Լամբրոնացի, Ատենաբանութիւն, Խորհրդածութիւն եւ Մեկն. ՊատաԲոլորգիր, մեծադիր, Ստացող՝ Մովսէս խե. Գիրք նմանութեանց. Դանիէլ Նոտր գրչութիւն, Ստացող՝ Վրդ. Խամսեցի, որ նուիրէ Սեւանայ անապատին։ խզ. Ճաշոց. ՋԺԴ (1465), մեծադիր, Գրիչ՝ Յովանէս, Տեղի՝ Գեղարքունիք, Կած գիւղ, Ստացող Տէր Մանուէլ քհյ. եւ որդին՝ Տէր ՍտեփանԽէ. Յայսմաւուրք. Մեծադիր, Գրիչ՝ Դաւիթ։ խը. Յայսմաւուրք. ՌԾԹ (1610), Գրիչ՝ Դաւիթ եպս. եւ Յովասափ երէց, Տեղի՝ երկիր Զամակայ, Ղարամուրատ գիւղ, Ստացող՝ Աղապապ։ խթ. Իմաստասիրութիւն. ՌՄԺԷ (1768), Տեղի՝ Գողթն, Ստացող Մահտեսի Նահապետ Անապատցի։ Էջ 149. «Կարգ եւ թիւ թագաւորացն Հայոց ի Ղրիմեցի Մարտիրոս վարդապետէ. Ազգս Հայոց զատ առանձին...»։ Էջ 150. «Զրաւ Արշակունեաց թագաւորացն եւ նորին իշխանաց. Երեքտասան ամ անտիրին...»։ ծ. Յայսմաւուրք. ՌՃԾԸ (1709), Գրիչ՝ Սարգիս, Տեղի երկիր Ջակամայ, Սուլտանիցիք գիւղ, Ստացող՝ Սարգիս։ ծա. Յայսմաւուրք. ՈՀԶ (1227), բոլորգիր, Տեղի՝ Դարանաղեաց գաւառ, Գր. Լուսաւորչի մենաստան, Ստացող՝ Տուրք։