6171132դատելով ձեռագրիս պարունակութենէն եւ արտաքին պայմաններէն՝ ԺԵ դարու գըրչութիւն կը համարինք։
բոլորգիր։
ձեռագիրս ունի երկու թերթաքանակ, մինչեւ թղ. 263 ունի 17 (ա-ժէ) թերթ, որոնցմէ ա եւ ե ունին 14 թղ., դ՝ 11 թղ., ժե՝ 15 թղ., ժէ՝ 17 թղ., մնացածները 16 թղ., իսկ թղ. 264-443 կրկին կը սկսի ա-ով նոր թերթաքանակ, ու կը հասնի մինչեւ 13րդ թերթը (ա-ժգ), որոնցմէ թ ունի 8 թղ., ժ՝ 13 թղ., ժբ՝ 7 թղ., ժգ՝ 4 թղ., մնացածները իւրաքանչիւրը 16 թղ.։
թուղթ մթագոյն։
արդի լաթակազմ, կիսակաշի։
շատ լաւ, միայն թէ սկիզբը ինկած է մէկ թուղթ, նոյնպէս եւ միջանկեալ ընդ մէջ թղ. 4647, 230-231, իսկ թղ. 435 նորոգողը իր կողմէ աւելցուցած է՝ ամբողջացնելով բնագիրը։
առաջինն Թորոս քահանայ, ապա յաջորդաբար Յոեան քահանայ եւ իր եղբօրորդին Մարտիրոս։
չկան։
շատ հազուագիւտ, միագոյն եւ նախնական։ - ՍԿԶԲՆԱԳԻՐՔ եւ
քիչ եւ անճաշակ։
չկան։
թղ. 246ա1, շատ պարզ եւ գրեթէ անյաջող։
թղ. 58ա1։
կարմիր են։
չկայ։
գրիչին թղ. 57բ2, 398ա2, 443ա2, յետին շրջանի՝ թղ. 443բ, նորագոյն՝ թղ. 398բ, 443բ ստորեւ։
կը պակսին։ Մատեանս է Ճաշոց, որ եզական բնոյթ մը ունենալուն՝ կը ցանկենք մանրամասն։ Ունի հետեւեալ կանոնները. 1. Թղ. 1ա1. (Ճրագալոյց Յայտնու2. Թղ. 18ա1. «(Աստուածայայտնութեան) գիշերն»։ Յայտնութեան ութօրէքը հմմտ. Զ. Ճշց. 3. Թղ. 45ա2. «Յունուար ամսոյ ԺԱ. նետրոսի եւ Արսողոմայ սարկաւագին» (հմմտ. Ը. Ճշց. § 6)։ նը յաջորդէ «Յունվ. ժէ. Անտոնի անապատականի», եւ ապա Թէոդոս թագաւորի կանոնները. միջանկեալ թուղթ ինկած ըլլալով՝ կանոնները կիսատ են։ 4. Թղ. 47ա2. «Յիշատակ քառասնաւրեայ ծննդեան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի եւ գալ յԵրուսաղէմ ի տանարն» (հմմտ. Ա. Ճշց. § 13)։ կը հետեւին սուրբերու կանոններ հետեւեալ կարգով. «Կիրակոսի եւ մաւրն Յուղետայ» (Ը. Ճշց. § 9), «Քաւշիցն» (Դ. Ճշց. § 84), «Ատոմեանց» (Դ. Ճշց. § 82, կ'աւելցնէ «Ընթ. յԵս. Ահաւասիկ որ ծառայենն... սիրտս իւրեանց»), «Սահակայ Պարթեւի» (Ա. Ճշց. § 85), «Դաւթի եւ Յակոբու» (Ա. Ճշց. § 75), «Ստեփանոսի. Յայտնութեան երկրորդ աւուրն կարդա՛, Պետրոսի եւ Պաւղոսի» (Ա. Ճշց. § 77), «Յակովբու եւ Յովհաննու» (Գ. Ճշց. § 69), «Ղեւոնդեանց» (Դ. Ճշց. § 127)։ «Վարդանանց» (Դ. Ճշց. § 128)։ 5. Թղ. 58ա1. «Բուն Բարեկենդան»։ 6. Թղ. 170ա1. «Յառաջ քան զվեց աւր կարեւոր զատկին շաբաթ աւրն (Ղազարու յարութիւնն)». (Հմմտ. Ա. Ճշց. § 36)։ 7. Թղ. 171ա2. «Իսկ կիրակէն Արմաւենեացն»։ Հմմտ. Ա. Ճշց. § 37, սակայն կը պարունակէ զանազան նորութիւններ։ 8. Թղ. 175բ1. «(Մեծի) երկուշաբաթին» (հմմտ. Ը. Ճշց. §§ 41-43)։ 9. Թղ. 201ա2. «(Մեծի) հինգշաբաթի աւրն» (հմմտ. Գ. Ճշց. §§ 45-46)։ 10. Թղ. 225ա1. «Այգուն ուրբաթուն» (հմմտ. Ա. Ճշց. § 42)։ 11. Թղ. 240ա2. «Շաբաթն աւրն» (հմմտ. Ա. Ճշց. § 43)։ 12. Թղ. 264ա1. «Յարութեան Տեառն» կը յաջորդէ յինանց շրջանը, որու առաջին շաբաթը հմմտ. Ա. Ճշց. §§ 44-50. դիտելի են ա. Յինանց օրերուն վրայ բաժնուած են Դաւթի սաղմոսները, ու նշանակուած են երեք սաղմոս իւրաքանչիւր օրուան համար։ բ. Յինանց առաջին շաբաթը չի յիշատակուիր Յովհաննու Մկրտչի տօնն ու կագ. Երկրորդ երկուշաբթիէն սկսեալ մինչեւ Պենտեկոստէի նախորդ օրերը՝ իբր ընթերցուած ունին նախ Գործք առաքելոցը, եւ ապա Կաթողիկեայց թուղթերը եւ հուսկ Յովհաննու աւետարանը, որոնց կարգն ու բաժանումը չեն համապատասխաներ մեր տեսած նախորդ ձեռագիրներուն։ դ. Երկրորդ չորեքշաբթին չէ յատկացուած Աստուածամօր աւետման։ ե. Հինգերորդ կիրակին ունի միայն ճաշու ընթերցուածները, չի յիշատակուիր Երեւման խաչի տօնը։ 13. Թղ. 396ա2. «Ի մեծի աւուր Պենտեկոստէին»։ Հմմտ. Ա. Ճշց. § 61. ունի միայն առաջին օրուան կանոնը։ 14. Թղ. 398բ1. «Մա(յ)իս ամսոյ Ա. տաւն է Երեմեայ մարգարէի» (հմմտ. Ա. Ճշց. § 56)։ 15. Թղ. 401բ1. «Ի Մա(յ)իս ամսո, ԻԱ. ժողովին ի սուրբ Գողգոթայ զաւր երեւելոյ նշան յերկնից» (հմմտ. Գ. Ճշց. § 54)։ «Յիշատակ Եղիա(յ)ի մարգարէի» (հմմտ. Դ. Ճշց. § 88)։ 16. Թղ. 406բ2. «Յուլիս ամսոյ Բ. Տապանակին որ ի Կարիաթարիմ» (Հմմտ. Ա. Ճշց. § 64)։ 17. Թղ. 408ա1. «Ի Վարդավառի տաւնին» (հմմտ. Ա. Ճշց. § 65)։ 18. Թղ. 409բ2. «Նաւակատիք եկեղեցւոյ. Սղ. Այսաւր է զոր։ Ընթ. յԱռակ. Իմաստութիւն չինեաց... զի ապրեսջիք։ Ընթ. Ձաք. Եթէ ի ճանապարհս... եւ մի ընդ ահեկէ։ Պաւղ. յԵբր. Ունել ունէր... ի վերայ կային։ Սղ. Հիմունք։ Աւետ. Յովհ. եդեն յայնժամ նաւակատիք... Հայր իմ մի 19. Թղ. 411բ1. «Ի նաւասարդի ԺԵ. է տաւն Աստուածածնի փոխումն ( = փոխմանն). Յարեգ. Ընթ. յԱռակ. ի պտղոյ արդարութեան... պսակ է առն իւրում։ Ընթ. Զաք. Ջուարճացիր եւ ուրախ... տէր յամբոց իւրոց։ Ընթ. Մաղաք. Ահա ես առաքեմ... յայտնութեան նորա ասէ տէր։ Ընթ. յԵս. Որպէս զի գեղեցիկ... զփրկութիւն Աստուծոյ։ Պաւղ. Կորնթ. Ապաքէն դուք... ահիւն Աստուծոյ։ Աւետ. Ղկ. Եւ յամսեանըն... ի նմանէ հրեշտակն»։ 20. Թղ. 418ա2. «Կանոն սրբոյ խաչին Սեպտ. ԺԴ.» (հմմտ. Ա. Ճշց. § 72)։ 21. Թղ. 415ա1. «Վարագայ սուրի խաչին» (հմմտ. Ը. Ճշց. § 173)։ Ապա կը հետեւին սուրբերու կանոնները հետեւեալ կերպով. «Հռիփսիմեանց» (Դ, Ճշց. § 89), «Նունէ եւ Մանեայ, ընկերք Հռիփ. կարդա՛ զՀռիփսիմեանցն, Գիւտ ոսկերաց սրբոյն Գրիգորի» (Դ. Ճշց. § 96), «Ներսէսի եւ Խադայ» (Դ. Ճշց. § 97), «Սահակայ թարգմանչին եւ այլ վարդապետացն» (Դ. Ճշց. § 99), 22. Թղ. 421ա1. «Նախահարցն Աբրահամու, Մովսիսի, Ահարոնի, Յուսիփայ եւ այլոց. Սղ. Առաջնորդեցեր որպէս։ Ընթ. Ծննդ. Եւ այս են ամք կենացն Աբրահամու... յԵգիպտոս։ Ընթ. յԵս. Եւ պաշտեաց Իսրայէլ... զոր ստացաւ Յակովբ։ Աւետ. Ղկ. Որդիք աշխարհիս... հարցանել զնա եւ ոչ ինչ»։ 23. Թղ. 422ա1. «Երկոյտասան մարգարէիցն. Սղ. Պատուական։ Ընթ. յԵս. Սերմանեցէք ձեզ... զարդիւնս արդարութեան։ Մահ Յովսէ. Ովսէ էր... ամենայն երկիր։ Մահ Յովսիա. Այս. աս. տ. ատեցին ի դրունս... ամենակալ։ Մահ Ամովսիա. Ամովս էր... թաղեցաւ անդ։ Աւետ. Ղկ. Որ ձեզ լսէ... գրեալ են յերկինս»։ «Նիկիայի սուրբ ժողովոյն» (Դ. Ճշց. § 119), «ՀԲ առաքելոցն» (Դ. Ճշց. § 121)։ «Փիլիպոսի, գի՛տ ի Գործքն Բշ., Դաւթի Դըւնեցւոյն» (Դ. Ճշց. § 120), «Գէորգեայ զաւրավարին» (Դ. Ճշց. § 117), «Սարգսի եւ Մարտիրոսի» (Դ. Ճշց. § 123), «Թումայի առաքելոյ» (Ա. Ճշց. § 69), «Յովհաննու Մկրտչի» ( Ա. Ճշց. § 70), «Եղիսէի մարգարէի» (Գ. Ճշց. § 57), «Զաքարիա մարգարէի» (Գ. Ճշց. § 56), «Մանկանցն Բեդղահեմի» (Ա. ոշց. § 58)։ 24. Թղ. 433բ1. «Յիշատակ մարտիրոսաց. Սղ. Պատուական։ Ընթ. յԵս. Ահաւասիկ որ ծառայենն ինձ... ի սիրտս իւրեանց։ Պաւղ. Հոմ. Այսուհետեւ արդարացեալք. որ տըւաւ մեզ, Աւետ. Մթ. Ահաւասիկ մեք թողաք... ժառանգեսցէ»։ «Յիզտբուզտայ» (Դ. Ճշց. § 103), «Յակովբայ Մծբնայ» (Դ. Ճշց. § 72), «Վարոսի» (Դ. Ճշց. § 55), «Դոմնայի եւ Ինդոսի» (Դ. Ճշց. § 77), կը յաջորդեն Իւղաբերից չորս աւետարանները եւ կ'աւարտի ճաշոցը։