— - Bibliographic notice
1708
ԲԺՇԿԱՐԱՆ ԺԹ
ԺԷ դար - ԺԷ դար

ID
Number
1708
Old record number
1285
Title
ԲԺՇԿԱՐԱՆ ԺԹ
Start date
ԺԷ դար
End date
ԺԷ դար
Date details

հաւանաբար ԺԷ դար։

Copy place
Reference
Type
Number of pages
494
Dimension
20,5x29,5
Layout
երկսիւն, իւրաքանչիւրը 7,5x23. (միասիւն էջ 1-12, 453-467)։
Writing details

նօտր մանր եւ կոկիկ։

Codicology

6 Ա-Ի։

Principal subject
Subject details

թուղթ հաստ եւ տոկուն։

Number of lines
38-44։
Binding

դրոշմազարդ շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ. կորսուած են դռնակն ու երեք փականքները. առաջին կողքին վրայ մնացած են պղինձէ երեք աստղազարդ գամերը։

State of preservation

բաւարար. գործածութենէ կազմը տկարացած է, կռնակի կողմէն չորութենէ կաշին ճաթած, ստորին կողմը մասամբ պոկուած՝ կը տեսնուին կազմի թելերը։

Copyist
եւ այլ ծանօթութիւններ կը պակսին, որովհետեւ չունի Յիշատակարան։ - ԿՆԻՔ էջ 1, 18, 25, 79, 453, 480, բոլորն ալ եղծուած կամաւոր ձեռքէ մը. վրայի գրութիւնը հաւանաբար ըլլայ արաբերէն լեզուով։
Owner

Commanditaire
Illuminator
Binder
Parchment flyleaf

անցեալին ունեցած է, երկաթագիր երկսիւն գրութեան հետքերը տպաւորուած են առաջին թուղթին վրայ։

Lettrines

եւ այլ զարդեր չունի։

Initials

կարմիր թանաքով։

Marginal illuminations

Images

Canon tables 1

Canon tables 2

Title text

Blank pages

էջ 73-78, 287-298, 481-494։

Colophon

Հին բնագրի՞ն. ՀՀիւանդին Աստուած է դեղ, որ մահու է տէր եւ կենաց, Զհէքիմն սէպէպ ասեն, խելօքաց է բանս Թէ զճալինոսն ասեն եւ զԼօխման բազմաց վըկայած, Հրամանն ի վերուստ պիտի՝ որ օգնէ բըժիշկն գոված։ Բայց որ զարհեստս նախատեն իբր անԵւ ոյք յիմար մտօք սըմին ծանօթացան, Նոյնք իմաստուն զանձն եւ ներհուն հաԸզտեսութիւն մըտաց ունին յոյժ յաղԵւ ի գըրոց իմաստութեանց ոչ վարժեԵւ ոչ ի սպառ ժուժկալեցին ի կէտ ուսԱյլ մանաւանդ ուսումնականքս որ այժ Եւ ի յինքեանց յանձնէ առնեն դեղ անԿամ ի ցաւոցն են անծանօթ առն հմտաԵւ զստածումս ոչ ճանաչեն եւ ոչ ըզգան, Աշակերտաց կարգէ լինին փախստական, Բըժիշկ անուամբ են եւ շրջին յոյժ պերԻսկ որ թիւրեալ բանիւ խօսին սըխալաԵւ զոր առնեն ոչ կատարի ճշմարտաբան, Ոչ զի արհեստն է անկատար եւ թիւրաԱյլ որ կարծեօք զանձնէ ասեն գիտնոՄի՛ այլասեռ ազգաց գարչիր խնդրօղ Մի՛աղքատաց մեծամըտիր որպէս իշխան, Այլ առ ի քեզ որպէս փշոց վարդ հոտեԵթէ անօթ շնորհաց տեսցես եւ պատուաԱյլ եւս Պունեաթ Սեբաստացի բժիշկ անՈը ի յարհեստս եմ աշխատեր մեծաւ տենչմամբ, Ջձեզ աղաչեմ ով ոք կարդայք սակաւ զայս բան, Ձիս զանարժանս հայր մեղայիւ առնէք արժան։

Informations

«Գնեցաք ի ԻԹ ղուռուշի. եբեր ընդ իւր ի Կոստանդինուպօլսոյ ի Վենետիկ, ի վանս սրբոյն Ղազարու՝ Վ. Հ. Ղուկաս Վրդ.ն մեր Ինճիճեան, 1790 - ՌՄԼԹ, ի Հոկտեմբերի 8»։ Մատեանս է Բժշկարան, ճոխ եւ այլազան բովանդակութեամբ։ Կը ներկայանայ հետեւեալ կերպով. 1. Էջ 1. «Խօսք բժշկապետացն՝ թէ վասն էր շինեցաւ Աղրապատինս. Ա. Յառաջն յիշեմք զերկու ազգի փորձողնին, որ է Թաճրուպային տէրքն եւ յետոյ յիշեմք զկարծողնին, որ է Ղիասին տէրքն...» (Ա-Ե)։ - Վերջ 2. Էջ 4-6. «Յանուն Աստուծոյ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն սրբոյ. Ա. Դուռն. Որ յիշէ զտղայոց սնունդն եւ զիւրեանց ցաւոցն զստացումն»։ «Բ. դուռն. Վասն կաթն տալոյ ման«Գ. դուռն. Որ ընտրեն զթայեան երե«Դ. դուռն. Թպտիր վասն կաթինն»։ «Ե. դուռն. Որ զտղան ի կաթէն կտրեն»։ «Զ. դուռն. Որ ակռայ բուսնի»։ «Է. դուռն. Որ յիշէ զտղակներուն հիւանդութիւնն եւ զիր ստածումն»։ «Ը. դուռն. Զտղան ի կաթնէն կտրելուն յետոյ սնցնելն»։ 3. Էջ 6. «Խրատք վասն տածման բնուԷջ 7. «Լուծման դեղ տալու խրատք»։ Էջ 10. «Վասն երակ առնելոյ»։ Էջ 13. «Գիտութիւնք երակաց»։ - Վերջ 4. Էջ 15. «Յանունն Աստուծոյ գթածին եւ ողորմածին, որ է օրհնեալ յաւիտեանս ամէն. Գոհանալով փառաւորեմք...» (հմմտ. Բժշկ. ԻԵ (Ձեռ. 2178), § 1)։ էԷջ 17. «Խրատ վարպետաց, որ ասացեալ են աշակերտաց ուսանողաց. Ասէ Բուկրատ եւ Գեղիանոս, թէ ով որ ուզէ կատարեալ բժիշկ լինի եւ հիւանդի պէտ անէ...»։ 5. Էջ 18. Յանկ նիւթոց (Ա-ՄԻԴ)։ Էջ 25. «Ա. (Ա)ռաջն ուսանել զբժշկութեան չաքսն եւ խափանել զմահացու դեղոց զօրութիւնն» (Ա-ՄԻԴ)։ Վերջ էջ 286. (հմմտ. Բժշկ. ԻԵ (Ձեռ. 2178) §§ 2-3։ 6. Էջ 299. «Յառաջաբանութիւն ախրապատինին. Այլ եւ գիտացիր, որ զայս դեղերունքս կէս մի փորձելով գըտան եւ կէս մի յերազի տեսան...»։ - Վերջ էջ 418. (հմմտ. Բժշկ. ԻԵ (Ձեռ. 2178), § 4։ 7. Էջ 420. «Գիրք բժշկութեան տումարի. ցանկ» (Ա-Ծ)։ Էջ 421. «Ա. Սարսամն, որ ի տաքէ լինի»։ Էջ 421. «Բ. Պաղ սարսամն»։ Էջ 421. «Գ. Տաւարն, որ սուտարի ասեն»։ Էջ 422. «Դ. Սապաթ եւ սուպաթի սաԷջ 422. «Ե. Ճունունին, որ է խէվութե Էջ 423. «Զ. Մալախուլիայ, որ է խելաց պակասութիւն»։ Էջ 423. «Է. Քեապուս, որ է խպլիկն»։ Էջ 424. «Ը. Սարա, որ թուրքն ուչուխ Էջ 424. «Թ. Սքթա»։ Էջ 425. «Ժ. Հազարն»։ Էջ 425. «ԺԱ. Ըռահշայ»։ Էջ 425. «ԺԲ. Ֆալին, որ է հայրն կոմնատռար ասէ»։ Էջ 426. «ԺԳ. Լակուան, ցաւ մի է որ երեսն ծռի»։ Էջ 427. «ԺԴ. Թաշանուշ եւ հուզաց»։ Էջ 427. «ԺԵ. Սավտան, որ է սիրոյ Էջ 428. «ԺԶ. Աչաց ցաւութիւն»։ Էջ 428. «ԺԷ. Ականջացաւութիւն»։ Էջ 429. «ԺԸ. Խաշամ, որ է քթին ցաԷջ 429. «ԺԹ. Որոյ քիթն կաթնի»։ Էջ 430. «Ի. Զիպհան, ինքն կարմիր ուԷջ 430. «ԻԱ. Զուգամ, որ է տմաղուն»։ Էջ 431. «ԻԲ. Հազ, որ տաճիկն սուալի խէֆիֆ ասէ»։ Էջ 431. «ԻԳ. Զաթըլնամ»։ Էջ 433. «ԻԴ. Խաֆաղան, որ է սրտին Էջ 433. «ԻԵ. Ստամոքացաւութիւն»։ Էջ 434. «ԻԶ. Իսհայն»։ Էջ 435. «ԻԷ. Ղուլինն»։ Էջ 436. «ԻԸ. Որոյ նստոյ տեղն ի դուրս Էջ 437. «ԻԹ. Որոյ լերթն ուռի»։ Էջ 438. «Լ. Փայծղանացաւութիւն»։ Էջ 438. «ԼԱ. Եարաղան, որ է դեղնուԷջ 439. «ԼԲ. Ըսթսխայ, որ է արծուիքն»։ Էջ 440. «ԼԳ. Պատճառ մի այլ, որ ջերման յետեւ լինի»։ Էջ 440. «ԼԴ. Իրիկամացաւութիւն»։ էջ 441. «ԼԵ. Ի յառնացի անդամն եւ ի ձուն եղած ցաւերն»։ Էջ 442. «ԼԶ. Որոյ արգանդն խծկի»։ Էջ 442. «Լէ. Զվաճայ ըլ մաֆասիլն»։ Էջ 444. «ԼԸ. Ամէնօրեայ ջերմն, որ համակ լինայ»։ Էջ 444. «ԼԹ. Հասպային եւ ղապարԷջ 445. «Խ. Ուռեց, որ ի յարենէ լինի»։ Էջ 445. «ԽԱ. Բոր եւ քոս, որ լինի դաԷջ 445. «ԽԲ. Տամրակունուն զդեղերն Էջ 446. «ԽԳ. Պահաղնին եւ զսիկիլն Էջ 446. «ԽԴ. Կոտրածի եւ վաթածի եւ թէ ի միսն զարպ առած լինայ»։ Էջ 447. «ԽԵ. Տայու սայլապ, որ է աղվիսացաւն»։ Էջ 447. «ԽԶ. Զվնասակար եւ զմահացու Էջ 447. «Խէ. Գոդութիւն, որ է ուրուկ Էջ 448. «ԽԸ. Նշան, որ զինչ ցաւ գալոց է ի մարդն»։ Էջ 448. «ԽԹ. Խոզք, որ է խանազիրն»։ Էջ 449. «Ծ. Առաջ այն է պատճառ պաւասիրին»։ - Վերջ էջ 452։ 8. Էջ 453-479. Այլեւայլ բոյսեր, հիւանդութիւններ եւ դեղադրեր, գրուած բնագրին գրչութեամբ։ 9. Էջ 479. «Գովասանք Եաք(օ)մօ Փօլօվինի, որոյ պալասանն փորձած է յամենայն Անդ. «Պարզաբանութիւն թիրիաքի Ֆարուխին, որ գայ ի Վենետիկոյ, ի ֆրանկաց թարգմանեալ»։ Անդ. «Զարմանալի օգտակարութիւն պալասանի իւղոյն, որ ըզմարին ասի»։ 10. Թղ. 480. Դեղագիրք բնագրէն տարբեր գրչութեամբ։

Content