11842441822-4։
նօտր։
թուղթ։
ոսկեզարդ եզերքով կաշի, միջուկը ստուարաթուղթ։
բաւարար։
Զմիւռնիացի Յարութիւն Վրդ. Խաչիպապեան, միաբան Երուսաղէմի Ս. Յակոբի։
կարմիր։
1. Էջ 63. «Ձեռամբ Ս. Ք. կոստանդնուպօլսեցւոյ, յամի Տեառն 1824, Յունվար ամսոյ 26 կատարեցաւ։ «Ի վայելումն Յարութիւն ապարդիւն աբեղայիս Զմիւռնացի մահտեսի Խաչիպապեան եւ ի Միաբանութենէ Սրբոց Յակոբեանց երջանիկ Աթոռոյ, ի յաթոռակալութեանն Տեառն Տեառն Գաբրիէլ սրբազան Պատրիարգի. ՌՄՀԳ թ(ւ)ոյն Յունվարի ԻԶ»։ 2. Էջ 224. «Ո՜հ եղկելի եւ թշուառ գծողիս Յօհաննու դպրի։ Յիշեա զմեղաւոր գծօղս»։ 3. Էջ 259. «Աւարտեցաւ գիրս յամի փրկչին 1824, Սեպտեմբերի 22, ի փառս Աստուծոյ եւ ի պատիւ ամենասուրբ կոյս Աստուածածնի։ «Ամենայն գիրք աստուածայինք են գանձրք ծածկեալք, վասն այնորիկ ոչ կարեն ամենայն ոք բանալ զայնս եւ ի նմանէ փարթամանալ, բայց միայն որոց տուեալ է ի վերուստ ըստ առաքելոյն։ Քանզի որ աստուածային է գանձ պատշաճ է զի աստուածայնոց սրբոց նուիրիցի, զի բացեալ զայն բանալեօք, այսինքն շնորհօք Հոգւոյն սրբոյ, յետ լրման կարօտութեան իւրոյ սփռիցէ նաեւ առհասարակ մարդկանց։ Արդ, իմաստնացեալն յԱստուծոյ Սողոմոն, որոյ հանգունատիպն ոչ եկն յաշխարհ, որպէս ասաց տէրն, յառաջ քան զքեզ եւ յետ քո ոչ ոք յարիցէ նմանօղ քեզ։ Սոյն սա իմաստունս իմաստութեամբ եւ հանճարով գանձեալ՝ զգիրքս զայս Առակաց եւ ծածկեալ մնաց մինչեւ ի գալուստն Քրիստոսի, յորմէ նորոգեալ մարդիկ քարոզութեամբ սրբոց առաքելոցն, փարթամացան եւ առաքինութեամբ ի ձեռն յայտնութեան գանձուց աստուածայնոց ի սրբոց վարդապետաց, որոց լեզու եղեւ Հոգի սուրբ։ «Ի սոցին արմատոց ընձիւղեալ երանելին եւ իմաստնաւորն սուրբ Ներսէս Լամբրոնացի, լցեալ վերին պարգեւօք գիտութեան եւ մեկնաբանութեան եբաց զբաղձալի գանձս զայս եւ սփռեաց ի մէջ եկեղեցւոյն հայկազնեայց, իբր զքաղցրահամ ըմպելի ետ զովանալ սովաւ ազգին իւրոյ, միանգամայն եւ փարթամանալ հոգեւոր ընչիւք առաքինու«Ուստի եւ մեք, այսինքն քրիստոսական աթոռոյն Երուսաղեմի յետին միաբան, ըԶմիւռնիացի մահտեսի Խաչիպապեան, անիմաստ եւ ամենատկար Յարութիւն վարդապետս տեսեալ եւ ընթերցեալ զայս գանձն աստուածային, ոչ հայելոց մտաց եւ գրոց, փութաց կէտից եւ լծորդացս, կոչելով զօգնութիւն ինձ զամենասուրբ զԵրրորդութիւնն եւ զմիաստուածութիւն, վստահացեալ օրինակեցի զսա յընտիր գաղափարէ, ի յիշատակ եւ ի վայելումն անձին իմոյ ի թուոյն Հայոց ՌՄՀԳ եւ ի Սեպտեմբերի ամսոյն քսաներկոյ, յաւուրս երկուշապթի, ի պահս Վարագայ սուրբ Խաչին քրիստոսական սուրբ Աթոռոյն Երուսաղեմի. ամէն»։
«Վարդապետք մեր ի Կոստանդնուպոլիս ընդ միոյ փոքրիկ Սաղմոսի փոխանակեալ զմատեանս՝ յղեցին առ մեզ ի վանս, յամի 1836 ի Սեպտեմբերի 27»։ Բովանդակութիւն. 1. Էջ 1. «(Վարդանայ վարդապետի) Մեկնութիւն Դանիէլի մարգարէի. Դանիէլ ի նոցանէ է զորս ոչ արժէ աշխարհ ըստ Պօղոսի ասիցն, որ Քրիստոսիւն խօսէր, զորոյ նշանակն յայտնապէս եցոյց ասելով թէ խցին զբերանս առիւծուց. որոց առաջին սա կարողացաւ միանգամ եւ միւսանգամ»։ - Վերջ էջ 44. «Սկսաք ի ՉԺԶ թվին մերոյ ի Սուրբ Վիրապին եւ կատարեցաւ ՉԺԷ առաջի սուրբ եւ փառաւոր նահատակիս ի սուրբ Ստեփաննոս, ի սուրբ Աղջոց վանիցս, յառաջնորդութեանն Երեմիայի, գովելի ասպնջականի, գովելի եւ եղբարց։ Արդ աղաչեմ զամենեսեան սիրովն Քրիստոսի զպատահեալսդ, ներել սղալանացն մեր յամենայն իրս եւ զոր ի գիրըս յայս, եւ ի խնդրել յԱստուծոյ ողորմութիւն եւ թողութիւն մեղաց, եւ նմա փառք յաւիտեանս. ամէն»։ 2. Էջ 45. «(Մեկնութիւն Հայր մերի, հաւաքածոյ). Հայր մեր որ յերկինսդ ես. Մեկն. Յօհ. Ձիարդ վաղվաղակի զարթուացնէ զլսօղսն եւ զբնաւ իսկ երախտիսն յիշեցուցանէ ի սկզբան աղօթիցն»։ էջ 56. «Վարդանայ սրբոյ վարդապետի ասացեալ. Հայր մեր որ յերկինսդ ես»։ 3. «Տեսութիւն Առակացն Սողոմոնի, Ներսէսի եպիսկոպոսի Տարսոնի, ի թվականին Հայոց ՌՃԻԷ (1678) աւարտեալ է Աստուծով. Հանդերձեալք Աստուծով մխիլ քըննութեան Առակաց Սողոմոնի...»։ Էջ 223. «(Յիշատակարան Ներսէսի Լամբրոնացւոյ). Սկսեալ ի քննութիւն աստուածախօս իմաստիցս, երեք ամօք յառաջ քան զայս, այս որ է ՈԽՋ...»։ Էջ 223.. «Առակ Սողոմոնի թագաւորի անքննինք, զոր գրեցին բարեկամքն արքայի Հրէաստանի Եզեկիայ. Յարմարի եւ առաջիկայ բանք առակացս...»։