1717

ԲԺՇԿԱՐԱՆ ԻԸ

ԺԷ դար - ԺԷ դար

ID

Number

1717

Old record number

2507

Title

ԲԺՇԿԱՐԱՆ ԻԸ

Start date

ԺԷ դար

End date

ԺԷ դար

Date details

Ժէ դար։

Copy place

Reference

Type

Number of pages

137

Dimension

13x18,3

Layout

միասիւն։

Writing details

բոլորգիր։

Codicology

Ա-ԺԹ, միջանկեալ բազմաթիւ թերի թուղթերով։

Principal subject

Subject details

թուղթ բամպակեայ։

Number of lines

21։

Binding

անզարդ շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ. առաջին կողքին տախտակը վերէն վար կոտրած է եւ կաշիով միացած կը մնայ. կռնակի կողմէն կաշին ճաթած եւ մասամբ պոկուած է. չափազանց գործածութենէ մաշած են լուսանցքները։

State of preservation

Copyist

եւ այլ ծանօթութիւններ կր պակսին։ Մատեանս է Բժշկարան, որ ունի Ա-ՇՁԲ մաս, միջանկեալ բազմաթիւ թուղթերու պակասներով։ Ունի հետեւեալ բովանդակուԹղ. 1ա-17ա. Յանկ նիւթերու այբբենական կարգով (Ա-0). կը պակսին առաջին երկու թուղթերը, ինչպէս նաեւ լուսանցքները մաշած ըլլալով դժուարին է գտնել յղած նշումները։ Թղ. 18ա. «Սկիզբն գրոց, որ կոչի հաքիմարան հասարակաց պիտոյանայ, պարոն Յոհաննէս անուամբ վայելանայ. (Գ)իր հաքիմարան եւ պիտանի ամենայն մարդոյ օգուտ. նախ եւ առաջին, թէ որպէս ստեղծ արարչագործն Աստուած...»։ Թղ. 20ա. «Բ. Երկրորդ ցուցանէ զբժըշկութիւն զաչքն եւ զբաժինն...» Թղ. 21ա. «Գ. Երրորդ յիշէ զնիւթն եւ զմիջացն...»։ Թղ. 23ա. «Դ. Չորրորդ, որ յիշէ զխառնուածքն...» Թղ. 26ա. «Ե. Հինկերորդ յիշեմք, թէ որպէս ընծայի մանուկն ի յորովայն մօրն...»։ Թղ. 29բ. «Զ. Վեցերորդ դուռն յիշէ զոսկրանքն...»։ Թղ. 32ա. «Է. Եօթներորդ վասն ստեղծման գլխոյն»։ Թղ. 33ա. «Ը. Ութերորդ վասն ստեղծման սրտին»։ Թղ. 34ա. «Թ. Վասն ստեղծման լերդին»։ Թղ. 34բ. «Ժ. Վասն ստեղծման փայծեԹղ. 35ա. «ԺԱ. Վասն ստեղծման թոԹղ. 36բ. «ԺԲ. Վասն ստեղծման լեԹղ. 36բ. «ԺԳ. Վասն ստեղծման երիԹղ. 37ա. «ԺԴ. Վասն ստեղծման ստաԹղ. 38ա. «ԺԵ. Վասն ստեղծման աղԹղ. 39ա. «ԺԶ. Վասն ստեղծման հալաբշտին»։ Թղ. 39բ. «Ժէ. Վասն ստեղծումն եւ յօրինածաց աչացն»։ Թղ. 42ա. «ԺԸ. Վասն ստեղծման ականԹղ. 42բ. «ԺԹ. Վասն ստեղծման քընԹղ. 42բ. «Ի. Վասն ստեղծման պրռընԹղ. 43ա. «ԻԱ. Վասն ստեղծման ծըծեԹղ. 44ա. «ԻԲ. Վասն ստեղծման ձեԹղ. 44ա. «ԻԳ. Վասն ստեղծման ձրվեԹղ. 44բ. «ԻԴ. Վասն ստեղծման պլոԹղ. 45ա. «ԻԵ. Վասն ստեղծման ոսկերացն, մսին եւ երակներուն եւ ջլին»։ Թղ. 45բ. «ԻԶ. Վասն ստեղծման հազաԹղ. 46ա. «ԻԷ. Վասն ստեղծման եւ յօրինածոց փավանդներուն»։ Թղ. 46բ. «ԻԸ. Վասն ստեղծման երակԹղ. 46բ. «ԻԹ. Վասնզի յիշեմք զեօթն զգայութիւնքն»։ Թղ. 47բ. «Լ. Վասն թապտիր զառողջութիւն պահելոյ»։ Թղ. 49ա. «ԼԱ. Վասն թապտիր կերակուր Թղ. 50բ. «ԼԲ. Վասն թապտիր միրգ ուԹղ. 51ա. «ԼԳ. Վասն թապտիր ջուր Թղ. 51բ. «ԼԴ. Վասն թապտիր գինի Թղ. 58ա. «ԼԵ. Վասն թապտիր քուն լիԹղ. 53բ. «ԼԶ. Վասն թապտիր, որ մարդութիւն կակուղ լինի»։ Թղ. 54բ. «Լէ. Վասն թապտիր ամուսնութեան»։ Թղ. 55բ. «ԼԸ. Վասն թապտիր, որ մարդ զանձն անռել տայ»։ Թղ. 56ա. «ԼԹ. Վասն թապտիր ի բաղանիս լուացելոյն»։ Թղ. 56բ. «Խ. Վասն թապտիր, որ ի բաղանիսն ի յանձն կիր օծէ»։ Թղ. 57ա. «ԽԱ. Վասն աշխատելոյ թապտիր ասէ Մուհամատ...»։ Թղ. 57բ. «ԽԲ. Վասն թապտիր փոխեԹղ. 58ա. «ԽԳ. Վասն թապտիր լուծման դեղ առնելոյ»։ Թղ. 60բ. «ԽԴ. Վասն թապտիր երակ Թղ. 61բ. «ԽԵ. Վասն թապտիր հանամաթ առնելոյ»։ Թղ. 62ա. «ԽԶ. Վասն թապտիր տըզրուկ Թղ. 63բ. «Խէ. Վասն թապտիր ի ճանապարհ գնալու». թուղթ ինկած ըլլալով կը պակսին ԽԸ եւ ԽԹ մասերը։ Թղ. 66բ. «Ծ. Վասն երակի, որ բազկէն վերեւն է»։ Թղ. 68բ. «ԾԱ. Այս է օգտութիւն աւագ թրիաքին»։ Թղ. 69բ. «ԾԲ. Վասն շարապ զուփայի»։ Թղ. 70ա. «ԾԳ. Վասն շարապ շահթաԹղ. 70ա. «ԾԴ. Վասն շարապ ուսույի»։ Թղ. 70բ. «ԾԵ. Վասն շարապ վարդաԹղ. 71ա. «ԾԶ. Վասն շարապ խնձորի»։ Թղ. 71ա. «Ծէ. Վասն շարապ սարկիԹղ. 71բ. «ԾԸ. Վասն շարապ թըրընջի»։ Թղ. 70բ. «ԾԹ. Վասն շարապ ազոխին»։ Թղ. 72ա. «Կ. Վասն շարապ խաժխաժի»։ Թղ. 72ա. «ԿԱ. Վասն շարապ նռան»։ Թղ. 72բ. «ԿԲ. Վասն շարապ բանամ շաԹղ. 72բ. «ԿԳ. Վասն ջուլապ զուփայի»։ Թղ. 73ա. «ԿԴ. Վասն ջուլապ թզի»։ Թղ. 73ա. «ԿԵ. Վասն ջուլապ մրգաջրի»։ Թղ. 73բ. «ԿԶ. Վասն ջուլապ Սիմէռնի Թղ. 73բ. «Կէ. Վասն ջուլապ հալիլայի»։ Թղ. 74ա. «ԿԸ. Վասն ջուլապ մանուշաԹղ. 74ա. «ԿԹ.. Վասն ջուլապ խիար չամԹղ. 74բ. «Հ. Վասն ջուլապ ղաֆէթի»։ Թղ. 74բ. «ՀԱ. Վասն ջուլապ, որ տաք քամի լինի»։ Թղ. 75ա. «ՀԲ. ՍՓուֆ փէլուդի»։ Թղ. 75ա. «ՀԳ-Դ. Սփուֆ, որ մարդի խանգ լինի»։ Թղ. 75ա. «ՀԵ. Սփուփ ըռըզ մասանայ»։ Թղ. 75բ. «ՀԶ. ՍՓուՓ, որ սերմն աւեԹղ. 75բ. «Հէ. Սփուֆ, որ մարդի, որ Թղ. 75բ. «ՀԸ. Սփուփ բանամշայ»։ Թղ. 76ա. «ՀԹ. Սֆուփ փորացաւուԹղ. 76ա. «Ձ. Սֆուֆ հնայերու, որ օգտէ ամենայն ազգ քամերուն»։ Թղ. 76ա. «ՉԱ. Պատրուկ, որ օգտէ կնոջ յարգանդին»։ Թղ. 76բ. «ՉԲ. Պատրուկ, որ ղավզ փորն Թղ. 76բ. «ՉԳ. Պատրուկ, որ կապ փորն Թղ. 76բ. «ՉԴ. Պատրուկ, որ փորն ցաւի դուս լինի». թուղթ ինկած ըլլալով՝ կը պակսին ՁԵ-ՂԵ մասերը։ Թղ. 77ա. «ՂԶ. Պատրուկ, որ զհատն բաԹղ. 77ա. «Ղէ. Հապ սուրնջան փորցած է Թղ. 77ա. «ՂԸ. Հապ մուզուլ, որ օգտէ որովայնացաւութեան»։ Թղ. 77բ. «ՂԹ. Հապ շահթարայ, որ օգտէ ֆիլինճին»։ Թղ. 77բ. «Ճ. Հապ, որ լուծ փորն կապէ». թուղթ ինկած ըլլալով՝ կը պակսին ՃԱ-ՃԵ Թղ. 78ա. «ՃԶ. Ղուրս քար բարի, որ օգտէ արիւն թքելոյն»։ Թղ. 78ա. «ՃԷ. Ղուրս գուլինարի»։ Թղ. 78ա. «ՃԸ. Զէթ դրդմի»։ Թղ. 78բ-80բ. «ՃԹ-ՃԺԸ. Ձէթ...»։ Թղ. 80բ. «ՃԺԹ. Մլհամ կրի»։ Թղ. 80բ. «ՃԻ. Մլհամ Սիմոնի բժշկին»։ Թղ. 81ա. «ՃԻԱ-ՃԻԴ. Մարդի կատիկ, որ վեր գայ լեզուն ծանրանայ»։ Թղ. 81բ. «ՃԻԵ. Դեղ ճինվի»։ Թղ. 81բ. «ՃԻԶ. Այլ առ սմբուլ եւ զանբիլ...». թուղթ ինկած ըլլալով՝ կը պակսին ՃԻԷ-ՃԿԲ մասերը։ Թղ. 82ա. «ՃԿԳ-Զ. Այլ դեղ ականջաԹղ. 83բ. «ՃԿէ-Ը. Մարդ, որ գոզ կապ Թղ. 84ա. «ՃԿԹ. Հապ սուլֆայի, որ օգտէ հազի»։ Թղ. 84ա. «ՃՀ-ՃՀԳ. Եւ յիշեմք զնշանքն եւ ասեմք թէ յորժամ ջուրն կամենայ ի յաչքն իջնուլ...». թուղթ ինկած ըլլալով՝ կը պակսին ՃՀԴ-ՃՂԸ մասերը։ Թղ. 86ա. «ՃՂԹ. Հապ մահփարվինի»։ Թղ. 86ա. «Մ. Գարէջուրն ասէ ՌուԹղ. 86բ-89բ. «ՄԱ-ՄԺԵ. Լիզելիք...»։ Թղ. 89բ. «ՄԺԶ. Հապ սօլալ, որ օգտէ հազի». թուղթ ինկած ըլլալով՝ կը պակսին ՄԺԷ-ՄԻԴ մասերը։ Թղ. 90ա. «ՄԻԵ. Հապ մահ փարվինի»։ Թղ. 90բ. «ՄԻԶ-Է. Վասն արկան զօրութեան». թուղթ ինկած ըլլալով՝ կը պակսին ՄԻԸ-ՄԼԶ մասերը։ Թղ. 91ա. «ՄԼէ. Որ ի քինթն արիւն Թղ. 91բ. «ՄԼԸ. Կինն, որ իւր մազէն առնու այրէ...». կը պակսին ՄԼԹ-ՄԽԸ մաԹղ. 92ա. «ՄԽԹ. Մարդի, որ մէջքն զաման լինի»։ Թղ. 92ա. «ՄԾ. Մաջում միջկայ ցաւի»։ Թղ. 92բ. «ՄԾԱ. Մարդ, որ թարբիաթ լիԹղ. 92բ. «ՄԾԲ. Մարդի, որ ձէնն վեր կացել լինի»։ Թղ. 92բ. «ՄԵԳ. Մարդի գլուխն, որ թեփուկ լինի»։ Թղ. 93ա. «ՄԵԴ. Մաջուն, որ մարդ գեԹղ. 93ա. «ՄԾԵ-Զ. Մաջուն, որ ցանկութիւնն աւելացնէ»։ Թղ. 93բ. «ՄԾԷ-Ը. Մարդի, որ նազար Թղ. 94ա. «ՄԾԹ. Դեղ աչաց»։ Թղ. 97ա. «ՄԿ. Մարդ, որ արիւն թքէ»։ Թղ. 97ա. ՄԿԱ. Թէ մարդոյ ոտն ցաւի»։ Թղ. 97ա. «ՄԿԲ. Մարդի, որ բերանն հոտ Թղ. 97բ. «ՄԿԳ. Մարդ, որ ուզէ կին մերձենայ»։ Թղ. 97բ. «ՄԿԴ. Մարդ, որ հազայ»։ Թղ. 97բ. «ՄԿԵ. Մարդ, որ հիւանդ լինի սաւդայի». կը պակսին ՄԿԶ-ՄՂէ մասերը։ Թղ. 98ա. «ՄՂԸ. Դեղ գոզկապի»։ Թղ. 98ա. «ՄՂԹ. Մարդի, որ ձունն ուռած լինի»։ Թղ. 98ա. «3. Քաթի հրնդի...»։ Թղ. 98ա. «ՅԱ. Կատվախաղողն դեղ է նուզուլայի». Թղ. 98բ. «ՅԲ-Գ. Մարդ, որ մարդութենէն արիւն գոզէ»։ Թղ. 98բ. «ՅԴ. Փէծաղի դեղ»։ Թղ. 98բ. «ՅԵ. Մարդ, որ գոզկապ լինի»։ Թղ. 99ա. «3Զ. Աչքն, որ կու սկսանի ջուր իջնու»։ Թղ. 99ա. «Յէ. Աղր ղարէն, որ ի վերայ թարխունին...»։ Թղ. 99բ. «ՅԸ. Կինն, որ դիժար ծնանի»։ Թղ. 99բ. «ՅԹ. Ծըծկեր տղէն, որ արախութիւն...»։ Թղ. 99բ. «3Ժ. Մարդոյն, որ ձէնն բռնվել լինի»։ Թղ. 99բ. «ՅԺԱ-Բ. Թէ օձահարի»։ Թղ. 100ա. «ՅԺԳ. Մարդոյ, որ մոլոքոր Թղ. 100ա. «ՅԺԴ. Արախէն, որ ծաղիկ Թղ. 100ա. «ՅԺԵ. Շաֆ լեղին, որ օգտէ Թղ. 100բ. «ՅԺԶ. Վասն միջացաւի»։ Թղ. 100բ. «ՅԺէ. Արգելածի դեղ»։ Թղ. 100բ. «ՅԺԸ. Մարդոյ, որ յանձն քացբար լինի»։ Թղ. 100բ. «ՅԺԹ. Վասն կրակի երածի»։ Թղ. 101ա. «ՅԻ. Խոցի կեռիքն...»։ Թղ. 101ա. «ՅԻԱ. Կեռիքն, որ ցաման լիԹղ. 101ա. «ՅԻԲ. Մարդի, մարմնումն ուռուց լինի»։ Թղ. 101ա. «ՅԻԳ. Գոզկապի դեղ»։ Թղ. 101ա. «ՅԻԴ. Պատրուկ, որ ի մարդոյ փորն կապ լինի»։ Թղ. 101բ. «ՅԻԵ. Այլ թէ կոլինջ լինի»։ Թղ. 101բ. «ՅԻԶ. Մարդի, որ ձեռն դոԹղ. 101բ. «ՅԻէ. Օձի շապիքն...»։ Թղ. 101բ. «ՅԻԸ.Կեռիքդ, որ ժանգ բրոԹղ. 101բ. «ՅԻԹ. Մարդոյ, որ ջիլն կարԹղ. 101բ. «31. Ըռուպոյ, որ տաքութենէ լինի». կը պակսին ՅԼԱ-ՆՁ մասերը։ Թղ. 102ա. «ՆՁԱ. Ըզքարըլ տիպ, որ է դիւին...»։ Թղ. 102ա. «ՆՁԲ. Եւ ուզես բալադուրին Թղ. 102ա. «ՆՉԳ. Ճուարիշ գիրութեան»։ Թղ. 102բ. «ՆՁԴի. Դեղ նգի»։ Թղ. 102բ. «ՆՁԵ. Մարդի աչքումն ճար Թղ. 102բ. «ՆՁԶ. Դեղ սնկան»։ Թղ. 102բ. «ՆՁէ. Մաջուն ի տրաֆիլ գըլխոյ եւ աչաց». կը պակսին ՆՁ(-ՆՂ մասերը։ Թղ. 103ա. «ՆՂԱ. Ճընճուղն թէ փուռով Թղ. 103ա. «ՆՂԲ. Մարդ, որ լեզուն թութակ լինի»։ Թղ. 103ա. «ՆՂԳ. Շաքար փորն կապէ»։ Թղ. 103բ. «ՆՂԴ. Մաջում նղրիսի»։ Թղ. 103բ. «ՆՂԵ. Շաֆ, որ օգտէ արգեԹղ. 103բ. «ՆՂԶ. Շաֆ, որ օգտի արիւն Թղ. 104ա. «ՆՂէ-Ը. Շաֆ, որ զարիւնն Թղ. 105բ. «ՆՂԹ. Վասն այն թապտիրի, որ օծելով լուծումն առնէ»։ Թղ. 106ա. «Շ. Ի քուն աշի սկսանդարի կասեն...»։ Թղ. 106ա. «ՇԱ. Մարգարիտն, որ դեղԹղ. 106բ. «ՇԲ. Աւծելիք ջղացաւի»ս Թղ. 106բ. «ՇԳ. Դեղ հանգուցի»։ Թղ. 106բ. «ՇԴ. Դեղ, որ փատացելայ»։ Թղ. 107ա. «ՇԵ-Թ. Դեղ, որ ջիլն կարճացել լինի»։ Թղ. 108ա. «ՇԺ. Տեղ, որ կոտրած լինի»։ Թղ. 108ա. «ՇԺԱ. Աւծելիք այն ցաւոյն, որ ջեղն կենայ»։ Թղ. 108բ. «ՇԺԲ. Ձրուր դեղին եւ կաԹղ. 108բ. «ՇԺԳ. Զրուր քափուրի մսէֆին». կը պակսին ՇԺԴ-ՇԼԵ մասերը։ Թղ. 109ա. «ՇԼԶ. Մաջուն, որ օգտէ գոզութեան»։ Թղ. 109ա. «ՇԼէ. Մաջուն սրընջանի, որ լուծումն առնէ»։ Թղ. 109բ. «ՇԼԸ. Ջուլապ, որ օգտէ հաԹղ. 109բ. «ՇԼԹ-ՇԽ. Մլհամ, որ գլխին քոս լինի»։ Թղ. 110ա. «ՇԽԱ. Աչաց դեղ»։ Թղ. 110բ. «ՇԽԲ. Մարդոյ մարմինն, որ կերցաւ ընկանի»։ Թղ. 110բ. «ՇԽԳ. Այլ դեղ ելունդին»։ Թղ. 111ա. «ՇԽԴ-Ե. Տիմէդ, որ թէ մարդոյ ձուկն...»։ Թղ. 111ա. «ՇԽԶ-Թ. Մաջուն, որ չօփԹղ. 113բ. «ՇԾ-Շ0Գ. Վասն, որ մարդոյ ելունդ ելանէ»։ Թղ. 114բ. «Շ0Դ. Մարդի, որ աչքն ճարԹղ. 115ա. «ՇԾԵ. Մաջուն լուծման»։ Թղ. 115բ. «ՇԾԶ. Վասն մատղաշ արախի, որ չքնի»։ Թղ. 116ա. «ՇԾԷ. Վասն ղուլինջի»։ Թղ. 116բ. «ՇԾԸ. Մարդ աղուէսին ատամն ի հետն պահէ...»։ Թղ. 116բ. «ՇԾԹ. Վասն քարաջի»։ Թղ. 117ա. «ՇԿ. Մարդ, որ թանկ նափաս Թղ. 117ա. «ՇԿԱ. Մլհամ օձահարի»։ Թղ. 117ա. «ՇԿԲ. Վասն վարճահարի»։ Թղ. 118ա. «ՇԿԳ-Դ. Մարդ, որ ուզէ, որ մաղցն վեր բերի»։ Թղ. 118բ. «ՇԿԵ. Մարդի թէ ծունկն ցաԹղ. 119բ. «ՇԿԶ. Մարդ, որ գլխակար մաղաս ունի»։ Թղ. 119բ. «ՇԿէ. Մարդ, որ վախի»։ Թղ. 120ա. «ՇԿԸ. Եւ թէ մարդի զարկէն սիրտն ցաւի»։ Թղ. 120ա. «ՇԿԹ-ՇՀԱ. Վասն կապածի արձակելոյ»։ Թղ. 122ա. «ՇՀԲ. Մալհամ հին խոցի»։ Թղ. 122ա. «ՇՀԳ. Յաթայ միշայ վաթայ միսայ...»։ Թղ. 122բ. «ՇՀԴ, ՇՀԶ. Թէ հոպոպին աչքըն առնուս...»։ Թղ. 123ա. «ՇՀԵ. Վասն որ մարդի ձեռն ու ոտն գուչ լինի»։ Թղ. 124բ. «ՇՀէ. Որ ուզես ասղով ծակես արուն դուս չգոյ»։ Թղ. 125ա. «ՇՀԸ. Որ մարդի աչկում թիթիկ լինի»։ Թղ. 126ա. «ՇՀԹ. Մարդի փորն, որ դուս Թղ. 126ա. «ՇՁ. Մարդի փոքրափորն, որ քամի ընկանի»։ Թղ. 126ա. «ՇՉԱ. Մարդոյս քամակն, որ ցաման լինի»։ Թղ. 126բ. «ՇՁԲ. Այլ դեղ ցաւոց անուանքն են...»։ Թղ. 130ա. «ՇՁԳ. Սամբուրն, որ խամ լինի ուզես...»։ Թղ. 131բ. «ՇՉԴ. Սավսարն ուզես սամբուր շինես...»։ - Վերջ թղ. 132ա։ Թղ. 137բ-137բ. Նորագոյն գրչութեամբ դեղագրեր։

Owner

Commanditaire

Illuminator

Binder

Parchment flyleaf

Lettrines

Initials

կարմիր թանաքով են։

Marginal illuminations

Images

Canon tables 1

գրիչը ուզելով զարդարել բնագրին առաջին երեսը (թղ. 18ա), ուզած է ոսկեգոյն կամարով մը եւ գիծերով զարդարել։

Canon tables 2

Title text

Blank pages

թղ. 17բ։ -

Colophon

Informations

Content