706734ՉԿԲ = 1313։
բոլորգիր վարժ խազագրութեամբ։
25, որոնցմէ ա եւ իդ ունին 13 թղ., ժե եւ իգ՝ 11 թղ., ժէ եւ ժթ՝ 14 թղ., իե՝ 6 թղ., մնացածները իւրաքանչիւրը 12 թղ.։
թուղթ դեղնորակ եւ տոկուն։
տախտակ կաշեպատ, դրոշմազարդուած, գոցելու կաշիով. զոյգ ականջները ինկած են. կողքերը ներքին կողմէն պատուած են նուրբ կանաչ մետաքսով։
շատ լաւ, անթերի եւ մաքուր, թէեւ շատ ալ գործածուած կը թուի։ Կազմի ատեն ժէ թերթի թուղթերը ետեւառաջ դրուած են։
Յովհաննէս քահանայ։
սկիզբն ու վերջաւորութեան մէկական հատ, աւետարանի հատուած մը՝ միջին երկաթագրով։
միայն առաջին էջին վրայ՝ բազմագոյն, մինչ յաջորդ գլխաւոր մասերուն՝ միագոյն եւ շատ նուրբ։
կարմիր եւ կապոյտ։
միայն թղ. 3ա բազմագոյն, մնացած 50է աւելին միագոյն են եւ մանր, բոյորն ալ գեղեցիկ եւ զանազանեալ։
չկան։
միայն սկզբնաւորութեան, թղ. 3ա, բազմագոյն եւ նուրբ։
եօթը հատ (թղ. 37բ, 71բ, 72ա, 119բ, 191ա, 210բ, 231բ), բոլորն ալ միագոյն կարմիր խորքով։
կարմիր։
թղ. 1ա-2ր, 263ա-204բ, ուր գրչի փորձեր կատարուած են։
1. Թղ. 261ա. «Փառք... գրեցաւ եղանակաւոր տառս որ կոչի Մանրուսումն, ի թվ. ՉԵԲ ( = 1313), ձեռամբ մեղսաթաւալ եւ սուտանուն գրչակայ Ստ(եփանոսի), ի սուրբ եւ հռչակաւոր անապատս Դրազարկ, ընդ հովանեաւ Մաւրս լուսոյ Սուրբ Աստուածածնիս եւ այլոց սրբոցս՝ որք աստ, ի խընդրոյ պատուական եւ կուսակրաւն քահանային Յոհանիսի, ի սփոփանս անձին իւրոյ եւ յիշատակ հոգւոյ իւրոյ եւ ծնաւղաց իւրոց։ «Արդ, որք աւգտիք ի սմանէ ուսմամբ կամ յայլ ինչ պէտս, յիշեսջիք ի մեղաց թողութիւն զյառաջասացեալ քահանայ Յոհաննէս եւ զծ(ն)ողս նորա, այլ եւ զամենայն ազգայինս։ Նաեւ զիս զբազմամեղս Ստեփ(անոս) եւ զ(երկու տառ ցեցակեր)նո.։ «Յիշեսջիք եւ զպատուելի ծերունի քահանայ Ստեփանոս, զքեռի Յոհանիսին, եւ Աստուած որ առատ է ի տուրս ողորմութեան՝ յիշողացդ եւ յիշելեացս առ հասարակ ողորմեսցի, եւ նմա փառք յաւիտեանս. ա«Բայց գրեցաւ յընտիր եւ ի ստոյգ աւրինակաց, որ է յարմարած առաջին երաժըշտապետաց սուրբ եւ հռչակաւոր ուխտին Արքակաղնոյն։ Աղաչեմ չլինել մեզագիր սխալանաց եւ խոչորութեան, զի կար մեր այս 2. Թղ. 262բ. «Ու զմեղաւք դատապարտեալս զկազմող սորա զՅակոբ երէց, զորդի մեծ Պարոնին, զեղբայրն իմ զՅովանէս եւ զմիւս եղբայրն իմ զԿոստանդին էլ, գոմենայն ծնաւղս եմ աղալեմ յիշել ի
«Զայս գիրս Ալէլուիայից եւ Թագաւոր յաւիտենից եւ ժամամտից եւ Ուղիղ եղիցեաց, յղեաց ի Հալեպու Վ. Հ. Գէորգ Վրդպն. մեր Անթեպցի երկրորդն, ի վանս մեր Սրբոյն Ղազարու ի Վենետիկ, նաւաւ, ընդ ճանապարեն Աղեքսանդրիոյ, որ եհաս առ մեզ անվնաս, յամի Տեառն 1755, ի ծետր. և»։ Մատեանս է Մանրուսմունք անթերի, կը բովանդակէ հետեւեալը. 1. Թղ. 3ա. «Երգ Տեառն Ներսէսի, յաղագս գիշերային պաշտամանց. Յիշեսցուք ի գիշերի...։ փ. Ջարթիք փառք իմ...։ փ. Զարթիր ընդէր ննջես...։ կց. Զարթուցեալքս ի զբաղմանէ...»։ 2. Թղ. 6բ. «Կանոնագլխեր կարգաւ. ԱՉ. Դատեա՛ տէր զայնոսիկ...։ ԱԿ. Ասաց (անզգամն) թէ ոչ գոյ...։ ԲՁ. Ի քեզ (տէր յուսացայ)...։ ԲԵ. Ջողորմութիւնս (քո տէր).... Գ2. Խոստովան (եղերուք Տեառըն)...։ Գկ. Արարիչ (իրաւանց)...։ ԴՁ. Աւրհնեա անձն (իմ զտէր)...։ Դկ. Սիրեցից զքեզ տէր...։ Նոր Կիւրակէի. Աւրհնեա՛ անձն իմ զտէր...»։ 3. Թղ. 16բ. «Թագաւորք ապաշխարու«ԱՉ. Բշ. Լուր մեզ Աստիւած... սղ. Լուր մեզ Աստուած... փ. Լուր աղաչանաց մերոց...։ Թ. Մի՛ զիս անտես... սղ. Մի ընկենուր... փ. Սի՛ անտես առներ...։ Թ. Երկինք եւ երկիր... սղ. Երկինք երկնից... փ. Երկինք եւ երկիր...»։ «Գշ. Երկայնամիտ ես... սղ. Երկայնամիտ բազումողորմ... փ. Տէր որ գթացար...։ Թ. Մարտեաւ ընդ իս... սղ. Մարտեան ընդ... փ. Որ հովիւդ...։ Թ. Մեղայ եւ աղաչեմ... սղ. Մեղայ տէր մեղայ... փ. Մեղայ քեզ տէր...»։ «Դշ. Տէր իմ բազում... սղ. Անաւրէնութիւնք իմ... փ. Պաղատանս մատուցանեմք...։ Թ. Տէր իմ գթութիւն... սղ. Գթութիւնք քո... փ. Անոխակալ եւ անյիշաչար...։ Թ. Ի տաճարի քում... սղ. Այլ ես ըստ... փ. Ի տաճարի քում...»։ «Օշ. Ապաշխարութեան արտասուս... սղ. Մարաւի է... փ. Յորժամ գաս.... Թ. Զիս որ ի նաւիս... սղ. Կեցո զիս Աստուած... փ. Նաւապետ բարեգութ...։ Թ. Դու ես Քրիստոս... սղ. Ի քէն է տէր... փ. Որ աղբիւրդ ես...»։ «ԴԿ. Ուր. Ի տաճարի սրբութեան... սղ. Լըւաւ ինձ... փ. աղց. Որ լուսատու ես... փ. Աւրհնեալ ես տէր...։ Թ. Արտասուս ինձ... սղ. Վաստակեցայ ես... փ. Որ աղբիւրդ ես...։ Թ. Զմոլորեալ ծառայս... սղ. Կեցցէ անձն իմ... Ք. Որ մոլորեցայ...»։ 4. Թղ. 29ա. «Թագաւորք մարտիրոսաց...»։ «ԱԿ. Զողորմութիւն քո տէր... ող. Փրկութիւն արդարոց... Ք. Որք զտանջանս...»։ «ԱԶ. Բարեխաւսութեամբ սրբոց... սղ. Մերձ է տէր... փ. Որ յաղթաւղ...։ Թ. Մի՛ ընկենուր զմեզ... սղ. Սքանչելի է Աստուած... փ. Մի՛ յաւիտեան մերժեր...։ Թ. Պարգեւեա՛ մեզ տէր... սղ. Աստուած փառաւորեալ... (փ.) Մարտիրոսք երանեալք...։ Թ. Դու ես Քրիստոս... սղ. Պատուական է... փ. Որ շնորհաւք սուրբ... փ. Որ պսակդ «ԴԿ. Ըզճգնութիւն սըրբոց... սղ. Լոյս ծագեաց... փ. Հանդիսացեալք ի մարտս...։ Թ. Որք ի խորանս... սղ. Մերձ է տէր.առ. Ոչ են բանք... փ. Նահատակք եւ վըկայք...։ Թ. Ձերեքսըրբեան... սղ. Ուրախ լիցին... փ. Տաւն է այսաւր...»։ «Ստեփա(նոսի). Այսաւր դասք... սղ. Բազում համարձակութիւն... փ. Փառիք Հաւրն...»։ 5. Թղ. 37բ. «Ալէլուք գիշերութեան իւր սարաւքն» (ԱՁ-Դե)։ 6. Թղ. 60ա. «Իւղաբերից աւետարան(աց). Եղիցի անունըն Տեառն...»։ 7. Թղ. 61բ. «Առաւաւտ(ու) երգեր»։ «Պահոց. Բշ. Լոյս տուր տէր... (բշուր.)։ «Ղազ. Որ հաներ ի դժոխոց...»։ «Ծաղկզ. Այսաւր մտանէ...»։ «Աւագ շարաթու. Բշ. Ի սկըզբանէ...» (բշ-շբ.)։ «Եկ. Տան քում...։ Տպկ. Արի տէր...։ Ծննդ. Իջցէ որպէս.... Վրդվ. Քո են երկինք...։ Խչ. Ետուր երկիւղածաց...։ Հրշտ, Աւրհնեցէք զտէր...։ Առաք. Ոչ են բանք...։ Մարտ. շբ. Պարծեսցին սուրբքն...։ Մարտ. ԱԿ. Առաքեա՛ տէր...։ Յայտ. Արեգակն արդարութեան...»։ 8. Թղ. 71բ. «Հարցնաբառեր ապաշխարութեան. Հայր երկնաւոր...»։ Մնացած է միայն ամբողջութեան առաջին եւ վերջին չորս տողերը։ Բովանդակ պատկերը տե՛ս Գ. Մանրուսմունք, § 8։ 9. Թղ. 72ա. «Ժամամտեր կարգաւ տաւ«Պահոց. բշ. գշ. եշ. Որ ի Հաւրէ...։ Դշ. զշ. Որ (ը)ստ ամենայն...։ Մարտ. ի տաճարի...։ Ճգ. Ճըգնաւորք Քրիստոսի...։ Կիր. Միածին որդի...։ Ստեփ. Ցնծայ այսաւր... Յորովայնէ ընտրեալ...։ Ծն. Աստուածածին անհարսնացեալ... Աստուած րզքեզ... Աղաչեմք ըզքեզ...։ Սիմ. գալ. Մերունին այսաւր...։ Տեառնընդ. Անըսկըզբնական բանդ...։ Թգւր. Որպէս յետ...։ Զաւրվ. Ջաւրական եւ վկայ...։ Վարդան. Յաշխարհական...։ Քառասն. Գնալով փառաց...։ Ղզր. ԶՂազարու...։ Գերզմ. Յորժամ եկեալ...։ Գալս. Ցնծայ ԵՔրիստոս րուսաղէմ...։ Զատկի. յարեաւ...։ Յին. Ահաւոր եւ սքանչելի... փ. Քանզի յարեաւ...։ Համբ. Հիացան...։ Որ յանպատում...։ Ս. Հոգ. Աստուած ըզքեզ...։ Հռիփս. Որք ծագեցան...։ Գայի. Զյաղթական...։ Կուսնց. Հարսնացեալք...։ Յովե. Զյառաջընթացութիւն...։ Մարգ Տէր որ.... Առաք. Առաքեալք.... Հյրպ, Զհայրապետական...։ Եկեղ. Ջխաղաղութիւն...։ Վարդավ. Երեւի տէր...։ Խաչի. Առաջի պատուական...։ Որոտմ. Այսաւր ահաւոր...։ Յինց. Գովեա Սաղէմ...»։ 10. Թղ. 109բ. «Մեսեդիք»։ «Ճաշոյ պահոց. բշ. Արքայութիւն քո...» (բշ-զշ)։ «Ճաշոյ մեսեդիք յարութեան. Ամենայն երկիր...» (ԱԶ-Դե)։ «Աղցից. Ուխտս դիք»։ «Ստողոգիք Յինանց ճաշոյ. Ալէլուիա.. երանեալ է այր...»։ 11. Թղ. 119բ. «Ալէլուք Յաշոյ կար գաւ». (ԱԶ-ԴԿ)։ 12. Թղ. 166ա. «Սրբասացութեներ կարգաւ. Ծն. Բազմութիւնըք...։ Աւագ եշ. Որ վերանստիս...։ Յինանց եւ Խաչի. Ով է որպէս..., Կիր. եկղ. Հրեշտակային... Մարտիր. Սրբութիւն սրբոց...։ Պահոց. վասն յիշատակի...։ Ծննդի եւ Զատկի աւագ Սուրբ Աստուած. Սուրբ Աստուած...»։ 13. Թղ. 170ա. «Զկնի Սրբասացութեանն յառաջ բերել խորհրդւոյն. Սրկ. Սի՛ ոք յերախայից...։ Դպ. Մարմին տէրունական... Որք ըզքրովբէիցն...։ Զկնի առաջի աղաւթիցն. Սրկ. Ողջոյն տուք։ (Դպ.). Քրիստոս ի մէջ... Սուրբ սուրբ սուրբ տէր զաւրութեանց...։ Հայր երկնաւոր...։ Յամենայնի...։ Որդի Աստուծոյ...։ Հոգի Աստուծոյ...։ Հայր մեր...։ Սիայն սուրբ...։ Ամէն Հայր սուրբ...։ Երգ բաշխման սուրբ խորհրդոյն. Քրիստոս պատարագեալ...։ Բշ. Լոյս ճշմարիտ...։ Գշ. Հաց կենաց...։ Դշ. Դուռն երկնից...։ Եշ. Բան Հաւր...։ Զզ. Վէմ հոգեւոր...։ Շբ. Գառն Աստուծոյ... Լցաք ի բարութեանց...»։ 14. Թղ. 178ա. «Խոնարհեցուք Աղուհացից» (ԱԶ-ԴԿ)։ - Խոնարհեցուք հասարակաց» (ԱԶ-ԴԿ)։ 15. Թղ. 184ա. «Մեսեդիք աղուհացից. Բշ. Դարձո՛ զիս տէր ի մեղաց...» (բշ-զշ)։ 16. Թղ. 188բ. «Ստողոգիք աղուհացից. ա. Դշ. Ողորմեա ինձ.... ա. զշ. Ես ասացի տէր.... (բ. դչ - զ. զշ)։ - «է. բշ. Լուր մեզ...» (է. բշ - է. եշ.)։ - «Ստողոգի ջենի, "ւրրարիէ, Յարեան, ի վերայ.„ 17. Թղ. 191ա. «Փառեր տաւնից եւ մարտիրոսաց. ԱՁ. Վասն սրբոց քոց.... Ճգն. Եկայք հաւատացեալք...։ Հյրպ. Այսաւր տեսող...։ Մրգ. Ծընիցելոյն...։ Առաք. Այսաւր ի հրեղէն...։ Գրիգ. Գրիգոր սուրբ...։ Ստեփ. Եւ այժմ աղաչեմ.... Քառասն. Ի ձըկընաբեր...։ Յովհ. Քահանայական...։ Յովհ. Կարապետրն...։ Խաչ. Բարձրանալով քո...։ Եկղ. Ուրախ լեր..., Եկղ. Խնդայ եւ...։ Հրշ. Զոր աւրհընեն...։ Գ. ժողով. Վասն որոյ եւ...։ Ծննդ. Մարգարէութեանց...։ Տնդռջ. Որ եկիր.... Գալս. Բարեբանեալ...։ Ս. Հոգ. Երկրպագելով...։ Վրդվ. Եկայք ժողովուրդք...։ Փոխ. Ածծ. Վասն որոյ բարեխաւսութեամբ...։ Խաչ. Քանզի լուսաւորեաց.... - Լոյս զուարթ սուրբ...»։ 18. Թղ. 210բ. «Մեսեդիք Ծնընդի. ԱՁ. Տէր ասաց ցիս...։ ԳԶ. Մեծացուսցէ.... ԳԿ. Իջցէ որպէս...»։ «Մեսեդիք Յարութեան Տեառն. ԱՁ. Տէր կարող եւ...» (ԱԶ-ԴԿ)։ «Մեսեդիք Մարտիրոսաց. ԱՁ. Եղիցի տէր ողորմութիւն...» (ԱՁ-ԴԿ)։ «Կիրկմ. Սիրեցի զի...։ Եկղ. Աստ աւրհնեցէք...»։ «Մեսեդիք պահոց ապաշխար(ութեան). ԱՉ. Տէր լուիցէ...» (ԱԶ-ԴԿ)։ Եշ. աւագ. Լուացայց սրբութեամբ...։ Մեծի Ուր. Ետուն ի կերակուր...։ Խաչ. Ետուր երկիւղածաց...»։ 19. Թղ. 231բ. «Ուղիցիք միահամուռ»։ «ԱՁ. Ուղիղ եղիցին...։ գզզածն. Ուղիղ...։ անմեղուկ. Ուղիղ.... խաւսող. Ուղիղ.... ձագն. Ուղիցին...։ մամկոն. Ուղիղ...։ ձագն. Ուղիցին...։ հիւանդն. Ուղիղ...։ գուսնակ. Ուղիցին.... հոռոմ. Ուղիղ.... ջուլհակ. Ուղիղ.... փորակն. Ուղիղ...։ աւելի. Ուղիցին...»։ «ԱԿ. Ուղիղ եղիցին.... գռուցն... ցինայն... քնքշակն... գոճնակ... աղաւնեկ... ծովցին... ջահրիկ...»։ «ԲՁ. Ուղիղ եղիցին.... կատուն... ջորեքաշ... արծիւն... ձագն... հովիւն... լալկան... անձեղն...»։ «ԲԿ. Ուղիղ եղիցին...։ շնորհազարդ... հաւրն ձին... մեղուն... սուրբ նշանեցին... կարմիր վանեցին... ուղտն... կոզեռն...»։ «ԳՁ. Ուղիղ եղիցին...։ զոՅտող... գայլն... ձագն... տաւպտաւպայն... սայլըն... առեղն... արջն... մշեցի...»։ «Գկ. Ուղիղ եղիցին...։ տարածումն... խեղեփն... մատն... առաւաւտ երգ... հաւատվոր... յաւնեղն... յետքաշ... գոյնիկ... գաբրիէլ... մակեդոնացին...» «ԴՁ. Ուղիղ եղիցին.... ռավար... փողըն... դարբին... աշկերտն... տաւկատն... այսաւր մտ... աւելի... ով է սայն...»։ «Դկ. Ուղիղ եղիցին.... աղաչանք... կաղն... Կիրակոս երէց... սարկաւագն... թագւորն... գայ... Յչողն... ձագն... փողըն... խաչ... աւելի...։ Աւագ. Տէր ողորմեա...։ Թաբաւր. Վասն ի վերուստ...։ Մեծաց. Կիւրակ. Վասն սուրբ...։ Կիւրակամտի. Սուրբ Աստուած... որ խաչեցար.. փառաւորեալ միշտ...»։