1634

ՆԻԿՈՂԱՅՈՍ ԼԻՒՐԻԱՑԻ Ա

ԺԵ դար - ԺԵ դար

ID

Number

1634

Old record number

884

Title

ՆԻԿՈՂԱՅՈՍ ԼԻՒՐԻԱՑԻ Ա

Start date

ԺԵ դար

End date

ԺԵ դար

Date details

ԺԵ դար, նկատած որ Ձեռագրիս ստացողը երա Մխիթարիչ Ապարանեցի ապրած է նոյն դարուն սկիզբը։

Copy place

չէ նշանակուած, սակայն նկատած ֆրա Մխիթարիչի Ձահկեցի ըլլալը, կը համարինք՝ Նախիջեւան։

Reference

Type

Number of pages

249

Dimension

17,5x25 6

Layout

երկսիւն (13,5x19,5), իւրաքանչիւրը 6,3x19,5։

Writing details

բոլորգիր։

Codicology

Ա-ԺԸx16 (Ա՝ 14, Է, Ը, ԺԵ, ԺԶ՝ 12, ԺԸ՝ 6)։

Principal subject

Subject details

թուղթ մագաղաթանման, իսկ մագաղաթ՝ թղ.14-15, 30-31, 46-47, 62-63, 95, 106, 133-4, 168, 183-4, 199, 217։

Number of lines

41։

Binding

եզական դրոշմազարդերով շագանակագոյն կաշի, դռնակով, որու աստառն է կարմիր ծաղիկներով տպածոյ լաթ. Ձեռագրիս վերջին նորոգողը իբր աստառ դրած է դեղին թուղթ։

State of preservation

բաւարար. Ձեռագիրս ստորին լուսանցքէն խոնաւութեան հանդիպած է եւ թողած հետքը, նոյն խոնաւութիւնը պատճառ եղած է որ վերջին թուղթերուն ծայրերը փճանան. անցեալին լաւ կերպով նորոգուած է։ Միջանկեալ ունի մագաղաթի թուղթեր, որոնք կրկնագիր են, խնամքով ջնջուած է լատին գրութիւնը եւ գրուած է ներկան (տե՛ս թղ. 168բ, 188ա-բ)։

Copyist

Փրա Ղուկաս Ապարանեցի։

Owner

ֆրա Մխիթարիչ Ապարանեցի։

Commanditaire

Illuminator

Binder

Parchment flyleaf

չունի։

Lettrines

նոր մասեր սկսելուն, հանգուցագիր հին ոճով։

Initials

բնագրին թանաքով։

Marginal illuminations

սակաւք, կարմիր եւ սեւ թանաքով, նախնական եւ հնաբոյր։

Images

Canon tables 1

չունի։

Canon tables 2

թղ. 1ա, սիւնակին գլխուն, աննաշակ գիծերով ձեւացած։

Title text

Blank pages

չունի։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ. 1. Թղ. 119բ. «Զստացօղ սուրբ գրոցս զֆ(րա) Մխիթարիչ խնդրօղ բանի եւ տեղեաւ Ապարանեցի, աղաչեմ յիշել առ Քրիստոս»։ 2. Թղ. 167բ. «Չֆրա Ղուկաս Ապարանեցի գծօղ սորա, յիշեսցիք ի Տէր բարի մտօք. Սամուր տատն յիշեսջիք ի Տէր, զի հայցէր զգրել զանունն ի թխթիս»։ 3. Թղ. 249ա. «Յիսուս Քրիստոս, բարեխօսութեամբ ամենայն սրբոց ողորմեայ գծողացս. ամէն»։

Informations

ունեցած ենք 1791էն առաջ։ Մատեանս կը բովանդակէ Նիկողայոս Լիւրիացիի (Ֆրանչիսկեան) Մեկնութիւն Աւետարանին Յովհաննու, թարգմանուած լատիներէնէ՝ հաւանաբար Բարթողիմէոս Եպ.ի ձեռքով։ Ունի հետեւեալ բովանդա Թղ. 1ա. «Նախադրութիւն մեկնութեան որ ըստ աւետարանին Յովհաննու, ի խնդրոյ եւ ի հարկեցուցիչ հրամանէ արհիական գըյխոյն եւ մեծ դիտապետին Տէր Զաքարիայի, սպասաւորին սուրբ առաքելոյն Թադէոսի. թարքմանեալ ի լատին գրոց ի մերս բարբառ. Եղեւ բան տեառն առ Ջաքարիայ մարգարէ, որդի Բարեքեայ, որդւոյ Ադովեայ. (Զաք. Ա Գլ.). Ի սկիզբն առաջադրութեան բանիս գիտելի է, զի Քրիստոս որդին Աստուծոյ, առ ի յայտնութիւն բանին Աստուծոյ, առակաւ իմն եւ օրինակաւ ցուցանէ, որ եւ գրեալ իսկ է Ղկ. Ը Գլ., թէ սերմն է բանն Աստուծոյ, եւ այսմ օրինակաւ երիս իմաստս աւանդէ Թղ. 9բ. «Նախերգան, այս է վարդապետին Յոհաննու Բասլեցոյն, ի կարգէ սրբոյն երանցիսկոսի. Ի սկզբանէ էր Բանն եւ Բանն էր առ Աստուած. Վարդապետն Հուկօ ի գիրս տապանակին Նոյի վասն սուրբ աստուածաբանութեան եւ աստուածաշունչ գրոց գիտութեան այսպէս ասէ. Եթէ սուրբ աստուածաբանութիւն է գիրք կենաց, որոյ ծնունդ յաւիտենական է...»։ Թղ. 14ա. «Նախադրութիւն ըստ աւետարանին Յոհաննու, արարեալ մեծ վարդապետին Նիկօլաոսի Լիւրիացւոյ, որ ի կարգէ սրբոյն երանցիսկոսի. Կերպարան արծրւու ի վերայ չորեցունց (Եզեկիէլ Ա). Մարգարէն Եզելիէլ, որում բացեալ եղեն երկինք եւ ետես զտեսիլ Աստուծոյ, ետես կերպարանս չորս ի մի կենդանի...»։ Թղ. 16ա. «Գլուխ Ա. Ի սկզբանէ էր բաԹղ. 42ա. «Գլուխ Բ. Եւ յաւուրն երրորԹղ. 50ա. «Գլուխ Գ. Եւ էր այր մի...»։ Թղ. 59բ. «Գլուխ Դ. Իբրեւ գիտաց ՅիԹղ. 69բ. «Գլուխ Ե. Յետ այսորիկ տօն Թղ. 76բ. «Գլուխ Զ. Յետ այսորիկ գնաց Յիսուս...»։ Թղ. 86բ. «Գլուխ է. Յետ այսորիկ շրջէր ճիսուս...»։ Թղ. 94բ. «Գլուխ Ը. Իսկ Յիսուս գնաց ի լեառն ձիթենեաց...»։ Թղ. 105բ. «Գլուխ Թ. Եւ մինչդեռ անցանէր...»։ Թղ. 111ա. «Գլուխ Ժ. Ամէն ամէն ասեմ Թղ. 120ա. «Գլուխ ԺԱ. Եւ էր ոմն հիւանդ...»։ Թղ. 129բ. «Գլուխ ԺԲ. Իսկ Յիսուս վեց աւուրբք...»։ Թղ. 141ա. «Գլուխ ԺԳ. Յառաջագոյն քան զտօն զատկին...»։ Թղ. 151բ. «Գլուխ ԺԴ. Եւ ասաց Յիսուս աշակերտաց իւրոց...»։ Թղ. 168ա. «Գլուխ ԺԵ. Ես եմ որթ ճըշմարիտ...»։ Թղ. 182ա. «Գլուխ ԺԶ. Զայս խօսեցայ ընդ ձեզ...»։ Թղ. 190բ. «Գլուխ ժէ. Զայս իբրեւ խօսեցաւ...»։ Թղ. 199բ. «Գլուխ ԺԸ. Զայս իբրեւ աԹղ. 213բ. «Գլուխ ԺԹ. Յայնժամ ՊիղաԹղ. 228ա. «Գլուխ Ի. Եւ ի միաշաբաԹղ. 243բ. «Գլուխ ԻԱ. Յետ այսորիկ դարձեալ...»։ - Վերջ թղ. 249ա։

Content