1636
42
ԺԸ դար։
նօտր։ ա
Ա-ԺԹ։
թուղթ փայլուն եւ բարակ։
սեւ կաշի, միջուկը տախտակ. կռնակի կողմը կաշին նաթած է չորութեան պատնառով։
բաւարար. թերի է առաջին թերթը, միջանկեալ (էջ 4167)։
սակաւք, միագոյն հանգուցագիր։
կարմիր թանաքով։
եւ այլ զարդեր չունի։
կը պակսին։ Մատեանս կը բովանդակէ Նիկողայոս Լիւրացիի Մեկնութիւն Եբրայեցւոց թղթոյն (թերի), «Յաղագս հոգւոյ եւ զօրութեանց նորին», «Գիրք պատճառաց» եւ տաղաչափեալ բառարան թրքերէնէ հայերէն։ Ունի հետեւեալ կարգը. 1. Էջ 1. «(Նիկողայոսի Լիւրիացւոյ, Մեկնութիւն Եբրայեցւոց թղթոյն. Նախերգան. Յորժամ եկեսցէ կատարեալ...)»։ Ձեռագրիս առաջին թուղթը ինկած ըլլալով՝ կը պակսի առաջին խորագիրը եւ սկզբնաւորութիւնը, որ ամբողջացուցինք՝ հետեւելով նախկին օրինակին (Ձեռ. թիւ 1000)։ Մեր Ձեռագիրը կը սկսի հետեւեալ կերպով. «... փրկութիւն, հարկաւոր է պահել զօրէնսն, որպէս ասէ Ագուին(ացին), ի գիրս որ յաղագս հերձուածողութեան...»։ Էջ 48. «Մեկնութիւն թղթոյն Պօղոսի որ առ Եբրայեցիսն, գերազանց վարդապետին Նիկողայոսի Լիւրացւոյ ասացեալ. Բազում օրինակօք եւ բազում կերպիւ խօսեցեալ Աստուած ընդ հարսն մեր. Առաքեալս Պօղոս զթուղթս զայս գրեաց առ հաւատացեալսն, որք ի հրէութենէ դարձեալ էին ի հաւատն Քրիստոսի, որք կամէին պահել զհին օրէնսն ընդ աւետարանին, համարելով նոցա զի շնորհքն Քրիստոսի առանց նորա ոչ իցէ բաւական...»։ Փոխանակ Գլ. Ա-ԺԳ.ի՝ ունի մեկնութիւնը միայն Գլ. Ա-Զ (համար 2) մեկնութիւն։ 2. Էջ 201. «Համառօտ հաւաքումն յաղագս հոգւոյ եւ զօրութեանց նորին. Ասէ Արիստոտէլ ի գիրս հոգեաց թէ հոգին կերպիւ ինչ է ամենայն, այսինքն զի կարէ ընդունել յինքն զնմանութիւն ամենայն իրաց, որով կարէ ճանաչել զամենայն իր։ Արդ, առ ի ճանաչել զամենայն իր, նախ հարկ է հոգւոյն ճանաչել զինքն...» (Գլ. Ա-Ծ). թարգմանուած լատիներէնէ։ 3. Էջ 358. «Ի գրոց պատճառաց Արիստոտէլի, կամ որպէս ոմանց թուի Պրոկղի. Առաջիներորդ. Ամենայն պատճառ նախկին է յաւետահեղ յիւր պատճառելին, նախկին է քան թէ պատճառ երկրորդ ընդհանուր. արդ յորժամ պատճառ երկրորդ ընդհանուր է, ի բաց բառնայ զիւր զօրութիւն յիրէն իմէքէն, պատճառ նախկին ընդհանուր ոչ ի բաց բառնայ զիւր զօրութիւն ի նմանէ...» (առարկութիւնք Ա-Լ). թարգմանուած լատիներէնէ։ 4. 417. Բառգիրք թրքերէնէ հայերէն, տաղաչափեալ. «Սուխապելէն է՛ փոխարէն. Մելքթեմքարմին լիփս հայերէն. Սաթղապ ասեր են շաղափին. Սիւսէլլիմ ասպետ ազատին...» (Մ-ֆ)։ - Վերջ էջ 452։