— - Bibliographic notice
1758
ԲԺՇԿԱՐԱՆ ԿԹ
1837 - 1837

ID
Number
1758
Old record number
2548
Title
ԲԺՇԿԱՐԱՆ ԿԹ
Start date
1837
End date
1837
Date details

1837։

Copy place
Կէօզլէվ։
Reference
Type
Number of pages
55
Dimension
22,5x34,5
Layout
խառն, երկսիւն եւ միասիւն։
Writing details

շեղագիր։

Codicology

չեն նշուած։

Principal subject
Subject details

թուղթ հաստ եւ տոկուն։

Number of lines
անկանոն։
Binding

արդի, կիսալաթ ստուարաթուղթ։

State of preservation

բաւարար. թղ. 47-8ի միջանկեալ թուղթեր կտրուած են։

Copyist
Կարապետ Տէր Աբրահամով, որ է «Մոննա Կարապետ»։
Owner

գրիչը, որ Բժշկարանը կը կտակէ իր որդիներուն (տե՛ս Յիշատակարան)։

Commanditaire
Illuminator
Binder
Parchment flyleaf

Lettrines

Initials

Marginal illuminations

Images

Canon tables 1

Canon tables 2

Title text

բնագրին թանաքով։

Blank pages

թղ. 22ա, 50ա (գրչի փորձերով)։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ. Թղ. 30ա. «Ճարք Չէլթէքչի Թոտուր աղայէն առած, որ իրեն յիշատակու(թ)եան համար ասօնք գրեցի, առի որ իմ զաւակներուս մընա(յ) եւ վայլեցունեն, զէրէ ես աս հէ(քի)մարանիս համար շատ ու շատ զահմէթ քաշեր եմ. դուք գիտէ(ք) տղաքս, այս ամէն մարդու գորց չէ, ղուլլանմիշ ըլլացողին մեծ երանի է աշխարհիս ապրըվելու համար։ «Ահա ես այս հէքմարանիս համար շատ փող ալ մասրաֆ արեր եմ, հէմ այլ եփէյի փող ալ ստացեր եմ. դուք ալ բարիյի շէյրէթ ղըյմէթ գիտցիք ու վայելեցէք, մարդու սըռ մի՛ տաք խադեր համար, մարդու ձառք չի տաք. գիշերը կարդացէք ցորեկը, ցորեկը գոց սունդուկի մէջ պահեցէք. ասածս գրածս մդքերդ առէք, զայը չանէք. կեցածովը ոսկի է, որդիք. հայրական խադրս համրէք նէ, Աստուծով մեծ փայայի կը հասնիք, փող շատ կստանաք. ցաներդ չելլէ, դուք գիտ«Ամի Տեառն 1837, (Յ)ունիսի 25ին եղեւ Կէօզլէվ, ես Կարապետ Տէր Աբրահամովս, որ է Պօնտացի քեօղ զէֆանոսցի կոչի Ավետիսեան, այժմուս կոչեն Մոնլա Կարապետ»։

Informations

«Գնեաց Վ. Հ. Դիոնեսիոս Վրդ.ն մեր Գաղատոսեան, ի Մարիամ Կարապետովէ, որ այժմ կոչի Մոլլա-Սարայի դուստր, ի Խարասուպազար Ղրիմու, յամի 1903, յամսեանն ՄաՄատեանս է Բժշկարան, որ կը սկսի հետեւեալ խորագրով. «Այս ժուռնալս է հէքմարան. 1837ին Օգոստոս ամսեան գցեցի գրել, ես Դուրեցքի Փոտանի Կարապետ Տէր Աբրահամովս. այժմուս կոչի Մոննա Կարապետ. հայրենի լաղապն է Աւետիսեան» (Թղ. 2ա)։ Հեղինակը գրած է իր անձնական փորձառութիւնները, եւ հաւաքած է զանոնք հետեւեալ կերպով. Թղ. 2ա. «Նախ եւ առաջ գլխացավի դէրքիմներն գրելու եբք. Յիսուս բժշկէ մենք ըննանք սէպէպով» (դեղորայք 1-24)։ Թղ. 2բ. «Բ. Աստուծով ճար ականչի ցավի ամէն կերպով» (դեղ. 1-10)։ Թղ. 3ա. «Գ. Աչացավի, ամէնը իր կերպով կամ չէշիթով» (դեղ. 1-41)։ Թղ. 4ա. «Դ. Ճար քթի ցավի» (դեղ. Անդ. «Ե. Ճար Աստուծով ակռայից (դեղ. 1-5)։ Անդ. «Զ. Աստուծով բերնի ցավի» (դեղ. Թղ. 4բ. «Է. Ճար հազի» (դեղ. 1-29)։ Թղ. 5բ. «Ը. Ճար սըզիյի կամ քամիի» (դեղ. 1-17)։ Թղ. 6ա. «Թ. Սրտի ցավի» (դեղ. 1-30)։ Թղ. 6բ. «Ժ. Ճար փորցավի ամէն չէշիթով» (դեղ. 1-35)։ Թղ. 7բ. «Ճար մայասիյի» (դեղ. 1-22)։ Թղ. 9բ. «Ճար սարիլուխի» (դեղ. 1-10)։ Անդ. «Ճար սըդմայի» (դեղ. 1-6)։ Թղ. 10ա. «Ճար եարայի ամէն չէշիթօվն» (դեղ. 1-48)։ Թղ. 11բ. «Ճար հումմա մառազըննա» (դեղ. 1-5)։ Թղ. 12ա. «Ճար որովայնի կամ ղարսուխի» (դեղ. 1-7)։ Թղ. 12բ. «Ճար կռնակի» (դեղ. 1-6)։ Անդ. «Ճար դուզլու պալղամի» (դեղ, Թղ. 13բ. «Ճար պուզպուկի, այսինքն ոռի» (դեղ. 1-20)։ Թղ. 14ա. «Ճար պորի ամէն չէշիթով» (դեղ. 1-13)։ Թղ. 14բ. «Իրենմէն քըրտինք թող ըլլայ ասիս նէ թէրքիմովն» (դեղ. 1-7)։ Անդ. «Ճառ ուռեցքի» (դեղ. 1-19)։ Թղ. 15բ. «Ճար ֆրենկ զահմէթի» (դեղ. Թղ. 17բ. «Ճարք կանանց կամ մանտր տղոց» (դեղ. 1-25)։ Թղ. 18ա. «Ճար ջուրի ճամբայի» (դեղ. Թղ. 19բ. «Խառնակ կտորներ» (դեղ. Թղ. 20ա. «Զափռա փսխելու շէրպէթ կամ հապ» (դեղ. 1-49)։ Թղ. 22բ. «Այս տեղս գրենք մէհլէմի կամ մաճուն ղորդելու թէրքիմը» (դեղ. 1-26)։ Թղ. 24ա. Այլեւայլ դեղեր (1-23)։ Թղ. 25բ. «Թէ որ մէկ մարդու ոտքը կամ թէմէն կամ ասեղ մտնու ու քաշէ հանէ աղուլանմիշ ըլնայ, ուռի կամ բանի եարաբ ածվի...» (դեղ. 1-71)։ Թղ. 31ա-47ա, 54բ-55ա. Այլեւայլ դեղագրեր, թիւով 1-162։ Թղ. 50բ-52ա. «Այս տեղս գրեմ ձանկերը, ով որ բամ մը հարցունէ, այստեղ նայէ, ուրտեղ է նէ գնա՛ գտիր» (ցանկ)։ Ձեռագրիս միջանկեալ օրինակուած են տաղեր՝ հետեւեալ կերպով. Թղ. 25ա. «(Տաղ). Հարբաց էի ես սիրով աշխարհի, վասն այն խաբուեցայ սուտ բարեկամի, ես շատին համար կեանքս ալ կու տայի, արդ չկայ մէկը որ վրաս նայի...» (11 Թղ. 29բ. «(Տաղ). Աստուածածին կոյս Մարիամ, սէնսին էֆէնտին տողուրան...»։ Թղ. 48ա. «1844ին գրեցի այս հալածումին երգը, (Յ)ունվարի (3)ին, Կէօզլէվ. Տիյնէին նաքլմը թարիֆ էտէյիմ...» (39 Թղ. 52բ. «Տաղ Մխիթարայ Սեբաստացւոյ). Ննջեա որդեակ քաղցր եւ անուշ...» (33 Թղ. 53բ-54ա. Աղօթքներ տաճկերէն. «Ողջոյն քեզ Մարիամ», «Հայր մեր», «Խոստովանիմ», «Հաւատամք»։

Content