1559

ԹՈՎՄԱՍ ԱԳՈՒԻՆԱՑԻ Ա

ԺԴ դար - ԺԴ դար

ID

Number

1559

Old record number

1520

Title

ԹՈՎՄԱՍ ԱԳՈՒԻՆԱՑԻ Ա

Start date

ԺԴ դար

End date

ԺԴ դար

Date details

դատելով արտաքին պարագաներէն՝ ԺԴ դար։

Copy place

Reference

Type

Number of pages

290

Dimension

8x12

Layout

միասիւն (6x9)։

Writing details

բոլորգիր։

Codicology

Ա-ԺԳx12 (Ա, Գ, Ը, ԺԳ 10)։

Principal subject

Subject details

թուղթ տոկուն։

Number of lines

19։

Binding

դրոշմազարդ շագանակագոյն կաշի, միջուկը տախտակ, դռնակով. կորսուած են զոյգ փականքները, աստառն է կապոյտ հասարակ լաթ։

State of preservation

բաւարար. միջանկեալ թուղթ ինկած է ընդմէջ էջ 40-41, 60-61, 278-9։

Copyist

Թորոս, հաւանաբար ունիթոռ։

Owner

եւ այլն անծանօթ։

Commanditaire

Illuminator

Binder

Parchment flyleaf

Lettrines

էջ 2, 59, 130, կարմիր եւ կապոյտ գոյներով, պարզ եւ գեղեցիկ։

Initials

կարմիր թանաքով։

Marginal illuminations

Images

տե՛ս Դատարկ։

Canon tables 1

չունի։

Canon tables 2

Title text

Blank pages

էջ 1, ուր գծուած եւ եղծուած է Ս. Թոմաս Ագուինացիի նկարը, էջ 290, ուր կիսախորանի մը փորձը կատարուած է։

Colophon

Բնագրին գրչութեամբ, Էջ 129. «Ով սուրբ ընթերցօղք, զբազմամեղ Թորոս գրիչս, յիշելոյ ի Քրիստոս արժանի արարէք, աղաչեմ»։

Informations

«Զայս գիրս պսակի եւ մկրտութեան, զարարեալն ի Ջահկաց, յղեաց առ մեզ Վ. Հ. Գէորգ Վրդ.ն մեր Անթէպցի երկրորդն, ի Տիարպէգիրու եւ ի Հալէպու, ընդ ճանապարհն Կոստանդնուպօլսի, նաւաւ, որ եհաս առ մեզ յամի Տեառն 1755, ի Մարտի 20»։ Մատեանս կը բովանդակէ համառօտութիւն մը Թովմաս Ագուինացիի Յաղագս խորհըրդոյ պսակի եւ մկրտութեան, ինչպէս նաեւ համառօտ մեկնութիւն մը Հայր մերին, հետեւեալ կարգով. 1. Էջ 2. «(Յաղագս խորհրդոյ Պսակի եւ արգելմանց). Ասեմ թէ կրկին է արգելումն. է արգելումն որ արգելէ յորժամ ոչ է եղեալ եւ յորժամ եղեալ է պսակն ոչ քակէ, եւ է որ արգելեալ է եւ զեղեալն քակէ. եւ այս է պատճառն...»։ Էջ 4. «Ա. արգելումն է սխալումն...»։ Էջ 6. «Բ. արգելումն է ծառայութիւԷջ 10. «Գ. արգելումն է ուխտն ողջախոհութեան...»։ Էջ 14. «Դ. արգելումն է ազգ...»։ Էջ 27. «Ե. արգելումն է մեղքն...»։ Էջ 30. «3. արգելումն է այլափառուԷջ 36. «Է. արգելումն է բռնութիւնն...»։ Էջ 39. «Ը. արգել է կարգն...»։ Էջ 41. «(Թ. արգել է կապն). սկիզբը էջ 44. «Ժ. արգելումն է յայտնի պարկեշտութեանն արդարութիւն...»։ Էջ 45. «ԺԱ. արգելումն է խնամուԷջ 48. «ԺԲ. արգելումն է անկարուԷջ 53. «Ի վերայ ԺԲ արգելմանս յաւելուն՝ զժԳ արգելմունս, որ կոչի արգելումն խելագարութեան...»։ - Վերջ էջ 59։ 2. Էջ 59. Հարցմունք եւ պատասխանիք. Անդ. «Ա. Խնդրի թէ ի դրախտն մարդոյն ի պէհտք էին խորհուրդքն թէ ոչ»։ Էջ 61. «Բ. Խնդրի թէ խորհուրդս ի ժամանակս բնական օրինացն ի պէհտք էր թէ ոչ»։ Էջ 63. «Գ. Խնդրի թէ ի ժամանակս բնական օրինացն այլոց հաւատ բաւակա՞ն էր տղայոց ի փրկութիւն, առանց արտաքին խորհրդաւոր նշանի»։ Էջ 67. «Դ. Խնդրի թէ օրէնքն Մովսիսի գործո՞վք իւրովք տայր զշնորհս եւ կամ արդարացուցանէ՞ր թէ ոչ»։ Էջ 79. «Ե. Խնդրի թէ խորհուրդ Հին օրինացն սրբէ՞ր ի պղծութենէ մարմնոյ»։ Էջ 83. «Զ. Խնդրի թէ պատշա՞ն էր տալ զթլփատութիւնն թէ ոչ»։ Էջ 87. «Է. Խնդրի թէ ամենայն ժողովըրդեա՞նն տալ պարտ էր զթլփատութիւնն»։ Էջ 90. «Ը. Խնդրի թէ կանանց ազգին հրէից պա՞րտ էր տալ զթլփատութիւնն»։ Էջ 92. «Թ. Ենդրի թէ պատշա՞ճ էր թլփատիլն Քրիստոսի»։ Էջ 94. «Ժ. Խնդրի ութ օրն էր ի պիտոյից թլփատութեանն»։ Էջ 99. «ԺԱ. Խնդրի թէ թլփատութիւնն դրոշմէ՞ր կնիք ի հոգին»։ Էջ 101. «ԺԲ. Խնդրի թէ թլփատութիւնն քաւէ՞ր զմեղս»։ Էջ 106. «ԺԳ. Խնդրի թէ թլփատութեանն պա՞րտ էր խափանիլ»։ Էջ 109. «ԺԴ. Խնդրի թէ այլ օրինականքն պա՞րտ էր խափանիլ թէ ոչ»։ Էջ 112. «ԺԵ. Խնդրի թէ այժմ ի ժամանակի շնորհացս կարելին է պահել առանց մեղաց զթլփատութիւն եւ զայլսն»։ Էջ 117. «ԺԶ. Խնդրի թէ յայժմ պարտի՞մք օրինական ինչ օրինացն պահել»։ 3. Էջ 130. «(Յաղագս մկրտութեան). Ա. Խնդրի թէ մկրտութիւնն Յովաննու խորհու՞րդ էր»։ Էջ 131. «Բ. Խնդրի թէ որպիսի՞ տեսակաւ մկրտէր Յովհաննէս»։ Էջ 132. «Գ. Խնդրի թէ մկրտութիւնն Յովհաննու յԱստուծո՞յ էր կացուցեալ թէ ի մարդկանէ միայն»։ Էջ 133. «Դ. Խնդրի թէ մկրտութիւն Յովհաննու պա՞րտ էր դադարել յետ մկրտութեանն Քրիստոսի»։ Էջ 134. «Ե. Խնդրի թէ մկրտութիւնն Յովհաննու շնորհս տա՞յր»։ Էջ 136. «Զ. Խնդրի թէ պատշա՞ն էր մկըրտութեամբն Յովհաննու մկրտիլ Քրիստոսի»։ Էջ 138. «Է. Խնդրի թէ պա՞րտ է բացի Քրիստոսէ այլ ոք մկրտիլ մկրտութեամբն Յովհաննու»։ Էջ 139. «Ը. Խնդրի թէ մկրտեալքն մկըրտութեամբն Յովհաննու պա՞րտ էին մկրտիլ մկրտութեամբն Քրիստոսի թէ ոչ»։ Էջ 142. «Թ. Խնդրի թէ Նոր օրինացս պա՞րտ էր ունել ինչ խորհուրդ»։ Էջ 144. «Ժ. Խնդրի թէ Նոր օրէնքս պահրտ էր դնել ինչ խորհուրդ նոր կամ թէ բաւակա՞ն էր զի Հինն միայն մնայր»։ Էջ 145. «ԺԱ. Խնդրի զխորհուրդս Նոր օրինացն պա՞րտ էր յետ Ադամա(յ) մեղանացն դնել թէ յետ գալստեանն Քրիստոսի»։ Էջ 147. «ԺԲ. Խնդրի թէ ամենայն խորհուրդ Նոր օրինացս ի Քրիստոսէ՝ եղեն կարգեալ»։ Էջ 150. «ԺԳ. Խնդրի թէ յորո՞ւմ ժամանակի խորհուրդք Նոր օրինացս ի Քրիստոսէ եդեալ եղեն»։ Էջ 154. «ԺԴ. Խնդրի թէ ներելի՞ է փոփոխել ի ձեւ խորհրդոցն»։ Էջ 158. «ԺԵ. Խնդրի թէ խորհուրդ Նոր օրինացս նշանակեա՞լ էին յօրէնսն Հին»։ Էջ 161. «ԺԶ. Խնդրի թէ մկրտութիւնն պա՞րտ էր զի ջուր լինիցի»։ Էջ 163. «Ժէ. Խնդրի թէ մկրտութիւնն պա՞րտ է զի յամենայն ջուր լինիցի»։ Էջ 166. «ԺԸ. Խնդրի թէ ի պիտոյիցս մկրտութեանն է ընկղմել ի ջուրս»։ Էջ 167. «ԺԹ. Խնդրի դարձեալ թէ երեք անգամ ընկղմելն ի պիտոյից մկրտութենէ»։ Էջ 168. «Ի. Խնդրի թէ զի՞նչ է կնիքն»։ Էջ 168. «ԻԱ. Խնդրի թէ կնիքն է յէութիւն Հոգւոյն իբր յենթակայ»։ Էջ 170. «ԻԲ. Խնդրի թէ կնիքն լինի ի մի զօրութիւն Հոգոյն թէ ի բազումս»։ Էջ 171. «ԻԳ. Խնդրի թէ կնիքն մի անգամ հաստատեալ ի հոգին հնա՞ր է ապականիլ»։ Էջ 172. «ԻԴ. Խնդրի թէ Քրիստոս ունէ՞ր Էջ 173. «ԻԵ. Խնդրի թէ խորհուրդ Հին օրինացն դնի՞ն զկնիքն»։ Էջ 174. «ԻԶ. Խնդրի թէ խորհուրդ մկըրտութեանն տա՞յ զկնիքն»։ Էջ 175. «ԻԷ. Խնդրի թէ մկրտութիւնն բառնա՛յ զամենայն ներգործական մեղսն»։ Էջ 178. «ԻԸ. Խնդրի թէ մկրտութիւնն բառնա՞յ զամենայն պատիժ պարտուց ներգործական մեղացն»։ Էջ 180. «ԻԹ. Խնդրի թէ մկրտութիւնն բառնա՞յ զամենայն պարտ եղեալ վասն ըսկըզբնական մեղացն»։ Էջ 184. «Լ. Խնդրի թէ մկրտութեամբն տղայոցն հեղեալ լինի՞ շնորհք եւ զօրուԷջ 187. «ԼԱ. Խնդրի թէ ի չափ հասեալքն յորժամ ի կամս իւրեանց մկրտիլ եւ ունին զօրութեամբ զմկրտութիւնն եւ ունին ինչ շնորհք, այսպիսիքս եթէ մկրտեսցին ներգործութեամբ առաւել ունի՞ շնորհս եւ զօրութիւնս»։ Էջ 189. «ԼԲ. Խնդրի թէ մկրտութեա՞ն է բանալ զդուռն արքայութեանն»։ Էջ 192. «ԼԳ. Խնդրի թէ ի մկրտութիւնն հաւասար շնորհքն պարգեւի ամենեցուն որք ոչ արատաւոր մերձենան առ նա»։ Էջ 193. «ԼԴ. Խնդրի թէ մկրտութեամբն հաւասար բառնի՞ չարն յամենեցունց»։ Էջ 195. «ԼԵ. Խնդրի թէ տղայքն որք են անբանք՝ կարե՞ն զխորհուրդ մկրտութեան Էջ 198. «ԼԶ. Խնդրի թէ զմկրտութիւնն յամեցուցանել պա՞րտ է մինչեւ ի չափ հասանին, թէ առժամայն պարտ է տայ»։ Էջ 201. «Լէ. Խնդրի թէ որք ի չափ հասեալ եւ ոչ ունին զբանականութիւնն, որպէս խելագար եւ բարկացող եւ ի քուն, պա՞րտ է տալ նոցա զմկրտութիւնն»։ Էջ 203. «ԼԸ. Խնդրի թէ անպատրաստութիւն կամացն զպատճառելին զմկրտութիւնն արգելո՞ւ»։ Էջ 205. «ԼԹ. Խնդրի թէ զի՞նչ է անպատրաստութիւն կամացս այս որ զպատճառելի մկրտութեանն արգեյու»։ Էջ 206. «Խ. Խնդրի թէ ի մերժիլ խաբէութեանն մկրտութիւն կարէ՝ ունել զպատճառելին, որ է շնորհք եւ թողութիւն մեղաց»։ Էջ 207. «ԽԱ. Խնդրի թէ բացի մկրտութեան ջրոյն լինի՞ այլ մկրտութիւն»։ Էջ 208. «ԽԲ. Խնդրի թէ մկրտութիւն ապաշխարութեանն եւ արեանն բաւակա՞ն էր ի մկրտութիւն առանց ջրոյ մկրտութեանն»։ Էջ 209. «ԽԳ. Խնդրի թէ մկրտութիւն ապաշխարութեանն ունի՞ հաւասար զօրութիւն մկրտութեան ջրոյն»։ Էջ 210. «ԽԴ. Խնդրի թէ մկրտութիւն արեանն առաւել հզաւր քան զմկրտութիւն Էջ 211. «ԽԵ. Խնդրի թէ յաւրէնսն որ տղայ մեռանի թարց մկրտութեանն ջրոյն կամ արեանն, ունի՞ ինչ կերպ ի հնարս փըրկութեան այլոյ հաւատօք»։ Էջ 212. «ԽԶ. Խնդրի թէ Քրիստոս ըստ այն որ մարդ է, ունէ՞ր կարողութիւն թողուլ Էջ 216. «Խէ. Խնդրի թէ (...)այն այն կարէ՝ մկրտել որ կարգ ունի»։ Էջ 217. «ԽԸ. Խնդրի թէ մկրտելն յատուկ գո՛րծ է սարկաւագի»։ Էջ 218. «ԽԹ. Խնդրի թէ ոմն կարիցէ՝ զինքն մկրտել»։ Էջ 220. «Ծ. Խնդրի թէ չարք կարե՞ն տալ զխորհուրդ մկրտութեան»։ Էջ 222. «ԾԱ. Խնդրի թէ լաւագոյն մկըրտիչն լաւագոյն տայ մկրտութիւնն»։ Էջ 223. «ԾԲ. Խնդրի թէ չար պաշօնեայն ի մկրտելն մեղանչէ՞»։ Էջ 224. «ԾԳ. Խնդրի թէ ընդունող մըկըրտութեան ի չար մկրտչէն մեղանչէ՞»։ Էջ 225. «ԾԴ. Խնդրի թէ կարէն առնուլ ոք զմկրտութիւն ի քահանայէ միոջէ որ ոչ մկրտէ թէ ոչ կաշառաւք»։ Էջ 226. «ԾԵ. Խնդրի թէ բարի հրեշտակ երեւելի կերպ մարդոյ կարէ՝ մկրտել»։ Էջ 227. «ԾԶ. Խնդրի թէ դեւ երեւի ի կերպ, մարդոյ կարէ՝ մկրտել»։ Էջ 228. «Ծէ. Խնդրի թէ կարէ՝ ոք մկրտել յառաջ քան զծնանիլն ի մօրէ»։ Էջ 229. «ԾԸ. Խնդրի թէ ինչ մասն մանկանն երեւի յորովայնին, որպէս Յակոբ որ ունէր զգարշապարն Իսաւա եւ Զարա որ զձեռրն երեւեցոյց վասն մահուն երկեղի, մկըըտել լինի մանուկն մասամբն յառաջ քան ըզկատարեալ ծնունդն»։ Էջ 230. «ԾԹ. Խնդրի թէ մայր յղացեալ մերձ ի մահ, թէ պարտ է հերձուլ զորովայն նորայ եւ հանեալ զտղայն եւ մկրտել, զի երկեղ է թէ եւ տղայն մեռանիցի»։ Էջ 231. «Կ. Խնդրի թէ ոք յորովայն մաւրըն սրբի պարգեւօք շնորհաց շնորհայլիս առնողին»։ Էջ 233. «ԿԱ. Խնդրի թէ սրբեալք յորովայնի մաւրն յետ ծննդեանն պարտի՞ն Էջ 235. «ԿԲ. Խնդրի միտք մկրտողին պիտո՞յ է ի մկրտութիւնն»։ Էջ 237. «ԿԳ. Խնդրի թէ ի մկրտելն խընդրի՞ կամք կամ միտք»։ Էջ 239. «ԿԴ. Խնդրի թէ ի մկրտեալն պէ՞տք է ազատ կամքն թէ բաղադրեալն»։ Էջ 240. «ԿԵ. Խնդրի թէ մկրտեալն եւ մկրտաւղն խնդրի՞ ուղիղ միտք թէ բաւական է միայն միտք»։ էջ 241. «ԿԶ. Խնդրի թէ մկրտեալն խընդրի՞ հաւատք»։ Էջ 242. «Կէ. Խնդրի թէ ի մկրտաւղն ի պէ՞տք է ունել զհաւատս թէ ոչ»։ Էջ 245. «ԿԸ. Խնդրի թէ որ մկրտի յանհաւատէն եւ ի հերձուածողէն՝ առնո՞ւ ինչ Էջ 246. «ԿԹ, Խնդրի թէ մկրտութիւնն կարէ՝ լինել կրկին»։ Էջ 249. «Հ. Խնդրի թէ ոք որպէս խաղ առնելով զոք մկրտէ՝ մկրտեա՞լ է»։ Էջ 250. «ՀԱ. Խնդրի թէ մի քահանայ միանգամայն զբազումս կարէ՝ մկրտել, ասելով թէ ես կու մկրտեմ զձեզ»։ Էջ 251. «ՀԲ. Խնդրի թէ բազումք կարե՞ն միանգամայն զմի ոք մկրտեյ»։ Էջ 252. «ՀԳ. Խնդրի թէ ի պիտոյից մկըրտութեանն է ի նոյն ժամու լինել ընկղմել ի ջուրն եւ ի ձեւ բանին»։ Էջ 254. «ՀԴ. Խնդրի թէ կաթից զմունսն, 2է. է խրատն, յառաջանայ Հան զմերտու Էջ 255. «ՀԵ. Խնդրի թէ երդմնեցուցիչն յառաջանա՞յ քան զմկրտութիւնն»։ Էջ 256. «ՀԶ. Խնդրի թէ Դէոնեսիոս բանականաբար ետ զարարողութիւն մկրտուԷջ 262. «Հէ. Խնդրի թէ ի ձեւ մկրտութեանն թարձ ապականութիւն ձեւոյն կարէ՝ յինել փոփոխումն, կամ յաւելումն կամ պակասութիւն, կամ փոփոխել զկարգ բան(ին) կամ յամել ի մէջ բանիցն եւ այլ ինչ ասել եւ դարձեալ առնու, զբանն»։ Էջ 268. «ՀԸ. Խնդրի թէ լինի՞ երկու, մին ձեռնատ եւ միւսն համր, ձեռնատն ասէ զձեւն բանին եւ համրն մկրտէ, մկրտեահ, է»։ Էջ 269. «ՀԹ. Խնդրի թէ տղայ որ լինելն եւ ջուր ոչ լինի այլ ջրհոր միայն»։ էջ 269. «Ձ. Խնդրի թէ զինչ է մկրտուԷջ 278. «ՉԱ. Խնդրի թէ յորում ստորոգութեան է մկրտութիւնս»։ - Վերջ անդ. թուղթ ինկած ըլլալով՝ կը մնայ անաւարտ։ 4. Էջ 279. «(Մեկնութիւն Հայր մերի). Հայր մեր որ յերկինսդ ես. Գրեալ է ի գիրս Թագաւորութեանց թէ յորժամ Յովնաթան որդին Սաւուղա(յ) պատերազմէր ընդ թշնամիս իւր, քաղցեաւ եւ զաւրութիւն աչաց նորա եղեւ մերձի պակասել...»։ - Վերջ էջ 289. «չորրորդ ծնունդ Քրիստոսի ի մաւրէ առանց հօր, զի Քրիստոս եղեւ անդրանիկ ննջեցելոց եւ եբաց զդուռն արքայութեանն, որովհետեւ համարձակ խնդրեսցուք Եկեսցէ. արքա(յ)ու

Content